Daniw ni RIA REBOLLEDO
1
Mailaak kadagiti nawatiwat a dana, ken iti dapag ti Septiembre a makisalsala kadagiti ruot idiay turod. Matmatmatak iti tawa ti lugan a mapan Apayao dagiti turod ti Isabela. Dardarepdepek, nakatakderak iti barikir, agur-uray, agur-uray, kadagiti ruot a makisalsala iti dapag. Agur-uray iti panagsarakta, panagsinnabatta a di pay nagsinnabat. Nabara ti angin; naasep dagiti ruot a kas koma no littugaw. Iti panunotko, maar-arapaapko ti timekmo a kasla nabara a dapag a naggapu iti adayo a probinsia. Kasla bara a diak pay narikrikna, sadiwa nga aniriir a diak pay nasaysay-up. Agdaldaliasatak manen kadagiti nawatiwat a dana ti puso; balbalonek manen, sangareppet a bitbituen. Maramramanak manen ti pait-sam-it ti maysa a daniw iti dilak. Agur-uray iti panagsinnarakta; ay, mailaak. Matmatmatak iti tawa ti lugan dagiti turod ti Isabela nga ap-aprosan ti nabara a dapag ti Septiembre. Agur-uray, mangnamnama, maysa a daniw ti maramramanak iti dila. Sika, sika latta.
2
Umay, umay.
Nakatakderak idiay igid ti turod, iti karuotan a naabbongan iti permi a sayamusom, kabayatan a siinayad a maregregreg dagiti timbukel ti arimukamok. Ay, ay, kasano ngata a maalaw daydi pusok? Pangbirokak ngata ditoy nawatiwat a dana ti lubong? Umay, pusok, umay!
Agbuyonak ngata: Danum iti puraw a malukong, no, ayna, agikabilak iti beinte siete a binukel ti bagas? No pagtitiponek dagiti tumpaw a binukel ken idulinko dagitoy iti punganko, agparangka ngata iti tagtagainepko? Ikararagannak, ayat. Umay, umay!
Pangisubliak ngata kadagitoy nga albor: Sangagasut a rabii a dinak pinaturog. Nanam ti makan a naliplipatak. Lammin ken bara dagiti aldaw a diak narikrikna. Rupa, timek, sukog dagiti tattao a maymaysa laeng ti namnamaek. Sika, sika latta.
Umay, pusok, umay.
3
Idi agawidakon manipud iti Apayao, limmabaskami pay naminsan iti Isabela. Inanusak ti rusod ti tudo. Siiinayad a sinubliak ti agdama. Dagiti ruot kadagiti turod ti Isabela, agsalsala iti naawer a kayabas, iti sumubsuba nga angin. Ita ti panagduduppo dagiti sabong ti marapait. Ita ti rugi ti panawen ti dugudog; nalamiis ti agir-irair a dapag manipud iti amianan. Mariknakon dagiti tawen. Adu koma pay ti naibagak. Adu pay ti diak naaramid; diak naatur. Ken bayat nga ab-abbongan ti littugaw a kas napuskol a kortina dagiti turod, ibatik idiay barikir ti maysa a paset ti pusok, agur-uray iti panagsinnarakta, mangnamnama iti maramramanak a daniw. Ibatik ti paset ti siak a mail-ila, ay, mail-ila kenka. Bareng umayto, umay.
Ta sika, sika latta.
(Naipablaak iti Bannawag, Pebrero 6, 2017 a bilang.)