Kalikaguman ti World Health Organization (WHO) ken ti United Nations Children’s Fund (UNICEF) ti natalged a pannakalukat manen dagiti eskuela iti laksid ti agdama nga angol (pandemia) gapu iti coronavirus.
Iti maysa a pakaammo, kuna da WHO Director for the Western Pacific Takeshi Kasai ken UNICEF Regional Director for East Asia and the Pacific Karin Hulshof nga iti maikadua a tawen ti COVID-19, maysa koma kadagiti maipangruna ti pannakalukat manen dagiti eskuela ta kas kunada, napateg ti iseserrek iti eskuela iti edukasion ken biag dagiti ubbing.
Kuna dagiti nadakamat nga opisial nga iturong koman dagiti pagilian ti imatangda iti no ania ti ammon maipapan iti COVID-19 tapno maikalikagum ti natalged a pannakalukat manen dagiti pagadalan.
Dinakamat pay da Kasai ken Hulshof nga adda dagiti pammaneknek a mangipakita a ti COVID-19, saan a nakaro a risgo para kadagiti ubbing kadagiti eskuela primaria, preschools, ken early childhood development (ECD) centers, ket ti face-to-face a panagadal, saan a rason ti yaadu dagiti maakaran no la ketdi nainget a masurot dagiti natalged a pamuspusan iti pannakailiklikda iti daytoy a sakit.
Manipud Kadagiti Agdama a Kameng ti Bannawag: Dios ti Agngina!
Mairaman kadagiti sumagmamano a pamuspusan tapno maikabassit ti pannakaakar iti COVID-19 ti kinamanagdaldalus iti bagi, umisu a panagusar iti abbong ti rupa, panagiinnaddayo, umisu a bentilasion, ken regular a panangdalus ken panagdis-impektar iti rabaw dagiti bambanag.
Karaman kadagiti narigat a maakaran dagiti ubbing iti primaria ken naub-ubing pay. Ken uray no maakaranda man iti COVID-19, naamiris a nalaglag-an dagiti sintomada no idilig kadagiti nataengan.
Nupay kasta, imballaag dagiti nadakamat nga opisial maipapan iti pannakalukat dagiti eskuela iti sekundaria, ta naamiris nga ad-adu ti bilang ti kaso dagiti adda iti sekundaria ngem dagiti adda iti primaria.
Kuna pay dagiti opisial nga opsion latta koma ti partial a pannakaserra dagiti eskuela iti sekundaria, ngem maudi laengen a pagpilian ken para iti limitado a panawen no adu ti kaso iti maysa a komunidad.
Kuna da Kasai ken Hulshof a ti nabayag a pannakaiserra dagiti eskuela, dakkel ti epektona saan laeng nga iti panagadal dagiti ubbing no di pay ket iti pisikal ken mental a salun-at dagitoy.
Innayonda a nupay makaadal met ti adu nga ubbing babaen ti online education, saan latta a mabalin nga isukat ti online education iti panagklase nga agsasango iti personal.
Kuna dagiti opisial a pinakaro ti COVID-19 ti di pannakaidna, depression, ken panangpasakit iti bukod a bagi kadagiti ubbing manipud iti rugi ti pandemia.
Dinakamat pay dagiti opisial a dagiti ubbing nga awan iti uneg ti klasrum, nakapadasda iti kinaliday, panagpakarigat a mangiturong ti panunotda iti maysa a banag, ken nakaro nga agpang ti di pannakaidna maipapan iti panagadal.
Segun pay kadagiti nasao nga opisial, iti panagserra dagiti eskuela, naikabassit dagiti pisikal nga aktibidad, saan nga umno a kababalin iti pannangan, ken di pannakaturturog dagiti ubbing.
Innayonda a kadagiti sumagmamano nga ubbing, ti ad-adu nga orasda iti pagtaengan, ikadakkelna ti risgo ti domestic violence, sa ti ad-adu a tiempo iti sango ti telebision wenno internet, pinakarona ti pannakadangran iti online. Ket gapu ta nakaserra dagiti eskuela, naiserra metten ti napateg a disso a pakaipulongan ti pannakaabuso ken dagiti isyu ti salun-at ti panunot.
Nupay awan ti makuna a sero wenno awan a risgo kontra iti sakit, kuna dagiti opisial a kabaelan a kontrolen dagiti risgo babaen dagiti epektibo nga estratehia iti panagkontrol.
Ginutigotda pay dagiti agpampanday-linteg a maikonsiderar koma ti kasasaad ti lokalidad iti pannakalukat manen dagiti eskuela, karaman dagiti kanaig daytoy a kas iti lebel ti panagwaras iti komunidad ken ti kabaelan a mangsaranget iti umadu nga impeksion. Kunada nga iti sumagmamano a lugar, kasapulan ti nayon a rekursos dagiti serbisio iti salun-at ken edukasion tapno maisayangkat dagiti napateg a pamuspusan iti kinatalged.
Iti Filipinas, gapu iti pangta ti COVID-19, naiserra dagiti eskuela idi Marso itay napan a tawen sa napasardeng dagiti estudiante iti yaatendarda iti face-to-face a panagklase.
Iti apagtapog daytoy a tawen, mangisayangkat koma ti Department of Education (DepEd) iti pamadasan iti limitado a face-to-face a panagklase kadagiti napili a lugar ngem imbilin ni Presidente Duterte iti ahensia a yalud-odda daytoy kalpasan a naduktalan iti pagilian ti kaadda ti nakarkaro pay a variant ti COVID-19.
(Damag manipud iti Manila Bulletin.)
