Ni ELLSON QUISMORIO
Makatulong dagiti lata wenno botelia a paginuman iti danum tapno maksayan ti polusion gapu iti plastik. Ti adatna, adda met kadagitoy ti in-inut a mangsabsabidong kenka.
Binallaagan ti grupo nga EcoWaste Coalition dagiti konsiumer nga agannad kadagiti pinturado a pagyanan ti danum a tumbler a saan a sertipikado a lead-safe wenno awanan iti kemikal a buli (lead). Napinget ti grupo a mangkonkontra kadagiti aramid, ramit ken dadduma pay a mangpakaro iti polusion iti plastik ken krisis iti klima.
Kabayatanna, kuna ti grupo a maipawilen ti buli, a maysa a makasabidong a kemikal, iti pannakaaramid dagiti amin a pintura a kas gannuat iti panangikabassit no di man panangpaksiat kadagiti risgo manipud iti panagusar kadagiti pintura ken produkto nga addaan iti buli, nangruna kadagiti ubbing, mangmangged, ken kadagiti babbai nga adda iti edad ti panagsikog wenno dagitay mabalindan ti agsikog. Mairaman ditoy dagiti pintura a maus-usar kadagiti tay-ak ti arkitektura, dekorasion, ken industria.
Isingsingasing ti grupo nga idianen ti publiko ti plastik a botelia a maminsan laeng a mausar ket sukatanda kadagiti paginuman a kas iti stainless steel. Nupay kasta, liklikan koma dagiti paginuman a nadekorasionan iti pintura nga addaan iti buli. Ti addaan iti buli a pintura nga akkub ti paginuman, iti panagbaybayag ti paginuman, agkapuy ti pintura a pagangayanna, posible a mailaok iti inumen ti agusar, nangruna iti ubing a di met makaammo iti risgo daytoy iti salun-at. No mainum ti buli, nakaro ti epektona iti salun-at.
Manipud Kadagiti Agdama a Kameng ti Bannawag: Dios ti Agngina!
Inrakurak ti grupo ti nasao a ballaag kalpasan a natakuatan daytoy a nangato ti ramen a buli ti innem (6) kadagiti sangapulo ket tallo (13) a pinturado nga steel tumbler a mailaklako iti manipud iti PHP119 agingga iti PHP250 iti maysa a pagtagilakuan iti Siudad ti Manila ken iti Quezon City.
Segun met iti bilin ti Department of Environment and Natural Resources (DENR) mainaig iti panangkontrol iti kemikal a buli, dagiti buli kadagiti amin a kita ti pintura, masapul a saan nga ad-adu ngem 90 ppm (parts per million).
Iti met biang ti World Health Organization (WHO), kunana a makadangran ti sabidong a buli iti asino man, ket awan ti lebel a natalged para iti maysa nga indibidual a makaipauneg iti daytoy. Kalakaan a makaala dagiti ubbing. Ket gapu ta saan pay a naluom ti sistema ti nerbios (utek) dagitoy, mapan a manipud mamimpat agingga iti maminlima a naparpartak ti panangagsep ti utekda iti buli no idilig iti nataengan-- a pakaigapuan ti panagkapuy ti panunot, ken parikut iti kababalin.
(Damag manipud iti Manila Bulletin.)
