Sariugma ni SOLOMON V. GERNACIO

IDI un-unana a panawen, adda nabaknang a lakay nga addaan iti aso ken pusa. Lakayen ti aso ta nabayag metten ti kaadda daytoy iti amona. Kinapudnona, naibusen ti ngipen daytoy. Nupay kasta, nasayaat ti aso a kadkadua ti pusa.
Adda balasang ti lakay nga agnanaed iti kombento. Masansan a baonenna da aso ken pusa a mapan mangipan iti sagutna iti anakna.
Iti maysa nga aldaw, binaon ti lakay ti aso ken ti pusa a mapan mangipan iti maysa a datdatlag a singsing iti anakna a balasang.
"Gapu ta napigsa ken naturedka," kinuna ti lakay iti pusa, "sika ti mangkarga iti singsing. Masapul a maawatna daytoy sakbay nga agsipnget. No saan, mapukaw ti bileg daytoy a singsing."
Sa kinunana iti aso, "Tarabayem ti pusa ken yadayom iti peggad."

Inkari met dagiti dua nga aramidenda ti amin a kabaelanda. Naragsak ti panagdaliasatda agingga a nakadanonda iti karayan. Nadadael ti kalangtayan!
"No urayenta a matarimaan ti kalangtayan, saanta a maited ti singsing sakbay nga agsipnget. Kapilitan ngarud nga aglangoyta a mapan iti bangir," kinuna ti aso. "Siakon ti mangkarga iti singsing."
"Ay, saan a mabalin!" kinuna ti pusa. "Siak ti nangitalkan ti amota iti singsing!"
"Ngem nalalaingak nga aglangoy ngem sika!" impapilit ti aso. "Maysa pay, saanka pay a nayanak ngem ammokon ti amin a suli daytoy a karayan!"
Adu pay ti sinasao ti aso a kas koma iti ad-adu kanon ti nainumna a danum ngem iti pusa. Isu a kapilitan nga inted ti pusa ti singsing iti aso.
Panglawaen ti karayan ken napigsa ti danum. Anian a bannog dagiti dua. Asidegdan iti bangir ti karayan idi matinnag ti aso ti singsing. Nabayag a sinapsapulda ngem nagpukawen ti singsing.
Idi makainanada, inkeddengda nga agsublida iti amoda a lakay tapno ipakaammoda kenkuana ti dakes a damag. Ngem sakbay a makadanonda iti balay ti amoda, sinallukoban ti napalaus a buteng ti aso ket nagsubli. Nagtartaray a nangpanaw iti pusa ket manipud idi, saanen a nagparparang.
Napalaus met ti buteng ti pusa ngem inkeddengna a nasken nga ibagana iti amoda ti napasamak.
Anian a pungtot ti lakay iti naammuanna manipud ken ni pusa. Impakaammona kadagiti tattao a sapulenda ti nasao nga aso ket ti makaited kenkuana iti ipus ti aso, ikkanna iti dakkel a gatad.
Ngem awan ti nakakita pay iti aso isu a ti inaramid ti lakay, binilinna amin nga aso a sapulenda ti aso a nakapukaw iti datdatlag a singsing.
Manipud idi, no adda agkita nga aso a di agaammo, kuna ti maysa kadakuada, "Sika kadi ti lakay nga aso nga awan ngipenna a nakapukaw iti datdatlag a singsing?"
Ipakita met ti napagsaludsodan nga aso dagiti ngipenna a kas pangipaneknekna a saan nga isu ti sapsapulenda nga aso.
Manipud met idi, kabuteng metten dagiti pusa ti danum ket didan kayat ti aglangoy a mangballasiw iti karayan wenno ania man a bagi ti danum no maliklikandanto pay met la ketdi. --O

(Immuna a naipablaak iti Bannawag, Agosto 1-15, 2020 a bilang,)