Sarita ni Daniel L. Nesperos

IDANGDANGGAY manen ni Imnas ti lallayna iti angin nga ad-adda a nangdagdag a nangruros kadagiti bulong ti duog a mangga a nangsalumpayak iti taengna. Saan a maung-ungpot a lallay. Kasla atap a linnaaw nga isibsibogna kadagiti ruot a mangkalabuyot kadagiti nabaybay-an a masetas iti aglawlaw ti balayna a mangrugin a pagrakayaen ti panawen.

Saan nga aggibgibus a dayyeng— a nalabit, karuroden ti kublakublangen a pintura ti bunggalona; kasuron ti bisakbisak a ridawna a narra a no kuan pagpupungtotanna a balabagen iti no ania la ditan a magammatanna; kauman dagiti dandanin maregregreg amin a buttabuttaw nga smoked glass a sarming ti  steel window ti balay; kaariek dagiti agkakamang a rikki ti anay finish a palitada a kunam la no ubbog dagiti di maungpot a rignas dagiti babassit a ginggined; ken kadurmen ti pirpipirpir a kuppikuppit a galba gapu iti kababatona iti no ania la ditan a mapidutna no kasta a sumro ti nasakitna.

Saan a maum-uma nga aglallaylay— ulit-ulitenna a dayyengen ti Pamulinawen.

Pamulinawen/ Pusok imdengam man/ ’Toy umas-asug/ Agrayo ita sadiam./ Panunotem man/ Ti inka pagintutulngan/ ’Toy agayat, agrayo ‘ita sadiam.

Essem a diak kalipatan/ ‘Ta nasudi unay a nagan/ Ta uray sadin ti ‘yan/ Disso sadinno man/ Aw-awagak a di agsarday/ Ta naganmo a kasasam-itan/ No malagipka, pusok ti mabang-aran.

Adu a sabsabong, adu a rosrosas/  Ti adda’t ditoy a mabuybuyak./ Ngem awan man laeng sabali a liwliwak/ No di la dayta sudim ken imnas./ No umulogak a mapan agpagnapagna/Masirayak ta raniagmo, gapu kenka.

Leppasenna a dayyengen. Ket kalpasanna, agpaggaak. Umisem iti mapilpilit. Kagatkagatenna dagiti kirriit itan a bibigna. Pilpilitenna nga isunson iti naagdaagdan a kurenren ti mugingna a mangipalpalnaad nga amang a nabakbaket ti langana ngem ti uppat-a-pulo a kalgawna— dagiti dina matilmotilmon a sanaang nga itan isunsunsunson ti lagipna. Ket agkumpas manen. Ikumpasna dagiti kullapit a dakulapna a manglablaba kadagiti rignas ti lagipna. Ket agkumpas nga aggelgelgel iti lupot. Nakataltalek ti panaglangkapina iti baniera nga awan danumna. Idus-idusenna dagiti labutab ti lagipna nga itan, nakatingtingran nga eksena ti agbettabettak a kawar dagiti lagipna. Addaytan ni Salacnib… awit-awit daytoy ti aradona ket kunam lan nakalangkapi iti bukot ti nuangna. Addaytan ti nasarangsang a gargarakgak ni Sadiri. Garakgak a mangpabang-ar iti nakemna. Addaytan ti ibit ni Linglingay. Ibit a manglemmes ken mangpespes iti barukongna iti nakana a liday. Ket agpaggaak. Agkatawa. Agsangit. Agikkis. Agtaray. Ket masikkarudna ti baniera nga awan danumna.

Mapatugaw iti sakit. Apirasenna ti agdardara itan a tanganna. Alidukdoken iti langsi ti dara a kimpet iti imana ket impunasna daytoy iti nalitem ken ringiadan a dapanna. Kellat a sumpeg iti suli ti panunotna ti daradara itan a kutsilio nga iggemna. Iti kusayanna—daradara ti atiddog ken naraber ti barbasna nga amona. Nayurit kadagiti dadakkel a mata ti amona ti siddaaw ken buteng. Sakbay a nagkurkuripaspas a kabulon ti panagnguy-ana, rimsik a naglemmeng iti taotao dagiti mata ti amona ti naudi nga eksena ti kinaderrepna. Iti ruar ti dua-kadsaaran a balay daytoy, agwangwangwangen ti patrol car dagiti pannakabagi ti linteg. Madamdama, addaytan dagiti polis a dagus a nangposas iti daradara nga imana. Agingga nga inigupen ti awan patinggana nga ariwengweng ti agkakamakam itan nga angesna a mamagkupit iti barukongna.

Agdayyeng manen ni Imnas. Dayyengenna ti Kanta  ti Ulila:

Simpuonek nga irugi/ Ti panagbiagmi nakakaasi/ Ta anaknak ti maysa a pobre/ A naipalpalais ditoy gannaet nga ili.

Idi ubingak pay a bassit/ Binilbilinnak daydi Nanang/ Ay, anakko agsingsingpetka/ Ta innakon iti sabali nga ili.

Ulit-ulitenna ti dayyengna. Saan a mapulpulsot a panangulit-ulit a panagdayyengna. Isagasagaysayna dagiti nakangirngirngir a ramayna iti mangrugin nga aguban nga ulona. Inangotna ti nakersang a buokna. Dinan malagip daydi naudi a panaggulgolna. Saan a lawas, wenno bulan. Ketdi, pilpilitenna a lagipen no manon a tawen, wenno dekada ngatan a di nagulgulan iti arutang. Mapilpilit. Napaisem. Napait. Ingget pait nga isem. Dimmuros iti lagipna dagiti agkawkawikaw nga asuk ti mapupuoran nga atong. Ti kasla di mauk-uksot a panes iti barukongna. Ti dung-awna a di mapulpulsot. Nakamuttalat ti lungon ni Salacnib a nakanumnumo a nakamansayag. Ngem napaikkis idi dina mabigbig ti babai nga agbambantay iti bangkay ti asawana. Dagiti animal! Dagiti mangliliput, ikalkallatik ti nakemna ngem saan a simngaw kadagiti bibigna. Anian, inaramidna amin a kabaelanna,  ti dayawna inkalkaluyana, impuspustana ti biagna—ayatna laeng a dina matulawan ti asawana. Ngem dagitoy kadi ti subad dagiti sakripisiona?

Ket lallayenna ti Ti Ayat ti Maysa nga Ubing.

Ti ayat ti maysa nga ubing/ Nasamsam-it ngem hasmin/ Kasla sabong nga apagukrad/ iti bulan ti Abril /Ti ayat ti maysa a lakay/ Aglalo no agkabaw/ Napait, napait/ Napait a makasubkar.

Baybay-am ta ubing/ Sumapulka tay balo/ A kapadpad ta ubanmo/ Ken dayta tuppolmo.

Baybay-am a panunuten/ Ti ayat ti maysa nga ubing/ Aglalo, aglalo/  No addan makin-aywanen.

Aglalo, aglalo/  No addan makin-aywanen.

Agdungdung-aw ti lagipna kadagiti impaanudna a dapo iti karayan. Ngem adda pay dua nga aragaag iti lagipna. Dua a panaggulgol iti arutang iti igid ti karayan ti ili. Dua  a panes ken barabad ti ulo wenno banggal a tanda ti panagminatay. Ngem nalusiaw ita ti lagipna. Nalidem ken nangisit a kas kangisit ti bangluenna man nga arutang.

Agdayyeng manen.

Essem ti diak kalipatan/ Ta nasudi unay a nagan/ Ta uray sadin ti yan/ Disso sadinno man/ Aw-awagak a di agsarday /Ta naganmo a kasasam-itan/ No malagipka, pusok ti mabang-aran.

Sikakapsut a mapatugaw. Duaenna a sappuyoten ti immiit itan a siketna. Kasla id-idusen ti angin a mangsango manen ti baniera nga awan danumna. Rinugianna manen ti naggelgel. Gelgel nga umatiperper. Din agsarday dagiti tumpaw a labutab. Agbettabettak dagiti ingget bursi a labutab. Ket nagsubli iti lagipna ti naynay idi a panaglablabana idi saan pay a napan nagpatagabo iti ballasiw-taaw. Duapulo-ket-duana idi. Panawen a kankanayon nga agkatangkatang ti nakemna. Kurang ken kankanayon a maladaw ti sangpet ti sueldona kas maestra iti nasulinek a bario ti ilina. Panawen a kapades ti panagkasapulan dagiti agkarasakit nga annakna. Agsinsinnublat no sumro ti angkit da Sadiri ken Linglingay. Sabali pay ti gatas ni Linglingay ta nakiddit ti gatas a parnuayen ti kullapit a barukongna. No dadduma, dandani naynay a malayus wenno dalapusen ti bagyo— uray no naisapawen dagiti saklot a dawa dagiti kinelleng. Bumbumlad met dagiti mais wenno araken dagiti bao no kastan nga umay ti nabun-as nga ani. Isu nga imbes a makatulong koma dagitoy a sab-ok dagiti kinelleng, ad-adda ketdi a mangilumlom kadakuada ken Salacnib iti utang.

Agingga a dimteng dagiti sariwawek a rekruter. Agingga a pinadasna ti gasatna nga agabrod. Ket nagwerret iti lagipna a kasla dardarepdep ti amin. Impiskotna dagiti natiliwanna a luana. Maysa. Dua. Tallo. Uppat. Agingga a kasla agdalluyonen ti abagana, a nangisunsusunson kadagiti nauuneg nga inasut-asutna a sennaay. Nauuneg ti kutkukutkuten ti lagipna iti barukongna, nga ad-adda a nangpabuslon iti panagarubos itan dagiti luana: pinanawanna ni Linglingay, dua a bulan sakbay  ti umuna a kalgaw daytoy. Dina mapagsasaip ita ti riknana no apay ken no kasano a naibturanna dagiti panawen a kaawanna iti denna ni Linglingay. Impapaanud kadi met ni Linglingay dagiti iliwna wenno umbina iti karayan ti ili ket nagdaliasat daytoy iti mangliwengliweng a taaw, nga iti kaadayona unay, saanen a dimmanon iti lubong a nakaisadsadanna, wenno nagbalinen a lunod ken pungtot kabayatan nga agdaldaliasat daytoy iti awan patinggana a taaw?

Inammimianna ti pait a nangsallakub iti simmantamaria a rupana. Limtaw ti rusngiit kadagiti kirriit a bibigna. No mano a tawen a sinigsiglotanna dagiti genned ti ila ken lagipna kadagiti annakna: da Sadiri ken Linglingay. Adda ta addada a kanayon kadagiti ul-ulsanna a leddaang. No apay ngamin a kasapulan a pumanaw iti ili a nakaikalian ti kadkaduana tapno matagibi dagiti arapaapna? Arapaap a nangipusing kenkuana kadagiti ingungutenna. Adda kadi aldaw a dina ilillili ni Linglingay a kasandi dagiti aywanna nga annak ti amona? Adda kadi aldaw a di agay-ayuyang iti nakemna dagiti bumalbalitok a kinelleng, dagiti tambak ken desdes ti nepnep wenno kalgaw ti away? Ay, di maum-uma nga agtaltalaytay kadagiti tambak, kibinbikinna dagiti annakna, langlang-abenda ti bang-i ken banglo dagiti narnuoyan a dawa dagiti kinelleng.  No koma la maurnong ti ila, iliw, segga, ibtur, ibit, liday, andur. Makaumanay koman dagitoy a pangbangonda iti bungalow a pagtaenganda. Makaumanay koman a pangrugianda nga agbiag a nasaliwanwan. Makaumanay koman a nangatipa kenkuana a di umadayo— a di makigasanggasat iti ganggannaet nga ili. 

Simpuonek nga irugi/ Ti panagbiagmi nakakaasi/ Ta anaknak ti maysa a pobre/ A naipalpalais ditoy gannaet nga ili.

Agar-arimayang itan dagiti luana. Saggabassit a bulonan ti medmedmedanna a sainnek. No koma saan a nasapa a naulila kadagiti dadakkelna. Nalabit, addada koma a bagnosna iti panagdakkelna. Ngem nasapa a naulila gapu iti pannakairamramanda iti gubat ti militar ken dagiti kumankannigid. Kasla tadem a gimmilap iti taotao dagiti matana ti awan sardayna a panagtudo ti bala iti amin a direksion kadagiti kataltalonan. Nagbalin a kasla karayan dagiti kinelleng a kinalikali dagiti bomba. Nasualsualit a kasla sal-it dagiti sinilong a kunam no nagitlo-itlogan dagiti di katatawan kadagiti agkakatingra a kanalbuong ken arigenggen—iti man nasapa a bigat, naladaw a malem wenno iti parparbangon. Kasla di markas iti mugingna ti naapirasna a piglat iti kanawan a kidayna—a nasapgudan ti higante a kawar a naynay agpapaayas ken agisarsarua kadagiti higante a kanalbuong kadagiti kasulinekan ti awayda iti daydi a kapades ti gapas kadagiti nakainamnama a parabur ti Apo.

Kas pammasingked ni apongna a Tikiang, saandan a napagsasaip dagiti napirpirsay a bangkay dagiti dadakkelna a kellaat lattan nga inalun-on dagiti higante a kawar-ligay ti higante a lugan dagiti militar. Naimilmilat iti nalabaga a daga ti Bantay Kaltit dagiti nginabras dagiti dadakkelna. Arigna dina kayat a tan-awan idi ti kawaw a lungon dagiti dadakkelna a nayatar-atar kadagiti ginasut no di umabut iti ribu a kalugaranda a biktima ti gubat.

Saanna idin a mayulo ti mapan agadal, aglalo idi kankanayonen a kasla agtudo iti  bala no kasta nga agkuyem ti law-ang. Matitilengda kadagiti awan sardayna a daranudor ti higante a billobilllo. Idi agangay, nagbaliw pay ketdin ti pangitarusanda kadagiti kaubinganna iti A, B, C. Saanen nga Apple, Book, ken Cat no di ket Armas, Bala, Carbine, Daranudor.

Idi agangay, namimpinsanen a nagsardeng ti panageskuelada ta pati eskuelaanda, pasaray sarungkaran dagiti sumanengseng a bala, wenno atipukpok ti bomba wenno kanion wenno wanerwer ti helikopter ken dagiti rinibu a danapeg dagiti agkikinnamatan a soldado ken rebelde.

Idi ubingak pay a bassit/ Binilbilinnak daydi Nanang/ Ay, anakko agsingsingpetka/ Ta innakon iti sabali nga ili.

Ingget pait ti simmuknor a dayyeng iti barukongna. Nakagatna dagiti bibigna. Anian a dangkes kenkuana daydi nga aldaw— ken uray ita a malagipna dagitoy. Inar-arikeskes nga inakup-akup ti imatangna dagiti burdado iti dara a dawa kadagiti kataltalonan. Naynay kadagiti tagainepna a malaylayus ti riknana a maris dara dagiti kinelleng—imbes koma bumalbalitok a maris ti namnama.

Kasla billit a naiwawwawa no sadinno a nagsisinnublatan dagiti kakabagianda a tinaraken. Ngem kinaykayatna ti nagtawataw, nakigasanggasat iti sabali nga ili, nagbasa iti rabii ken nagserbidora iti restauran iti aldaw agingga  a naiturposna ti kinamaestra.

Idi damo, saan a makaskastrek kadagiti para publiko a pagisuruan, uray no kankanayon nga isuna ti umuna iti ranking. Agingga a nagpatulong iti no sadino la ditan a politiko— ta an-anuenna ti pride-na no agbisin met ti pamiliana?

Agdayyeng manen. Dayyengenna ti Bannatiran.

Bannatiran, ta dutdutmot’ kalilibnosan/ Ta panggepmo dimo patuloyan/ Suminakan sadinno ayat’ papanam?/ Sadinno, bannatiran, ania a kayo ti inka pagdissuan?

Daydiay kayo nga agsabong ken ayat, panawam man/ Ay, babawyemto’t kamaudianan/ No ni liday ti matumpongam.

Ania a sabong ti kayatmo, bannatiran/ Ta uray awan, pilit nga inka isapulan./ Ta sika ti sarming a paganninawan/ Ti raniag da init ken bulan.

Malagipna ita dagiti di nagsarday a timmultulong kenkuana bayat ti kaaddana iti pagbaludan. Grupo dagiti babbai iti ilina, malagipna ita— Gabriela ti nagan ti grupoda. Isuda ti nangipampamuspusan no kasano a nalasatna ti impiernona iti pagbaludan. Awan ta awan ti maipalubos a mangbisita kenkuana. Ngem nabileg ti grupo dagiti babbai a nagilablaban iti kalinteganna kadagiti kalkalsada ti Central Park. Saan a nagsarday dagiti protesta, dagiti karkararagda, nabileg ti pammatida nga inosente iti ibagbagada a nakabasolanna-- nga inkaluyana laeng ti kinababaina a kayat a gundawayan ti amona.

Intuloyna manen ti panaggelgelna iti angin. Imbistrabistradna dagiti mureng a kimkimpet iti nakamusmusreng a dasterna. Iti malikudanna, natimudna ti gargarakgak dagiti lima nga ubbing nga itay pay a mangbuybuya kenkuana. Naitubong iti panagdengngegna ti sarsaritaen dagitoy:

Agbagtit manen ni Baket Imnas. Kitaenyo, ne, aglablaba manen iti angin!

Dakayo ti bagtit, itebbagna koma kas masansan nga ar-aramidenna no umay dagitoy surdo nga ubbing nga annak dagiti pangadaywen a kaarrubana— agarup lima-gasut a metro ti kaasitgan a balbalayda. Ngem asino kadagitoy ti makaawat kenkuana idinto a di pay maawatan dagiti agkunkuna nga adda nakemna? Ket buybuyaenna lattan dagitoy nga ubbing nga agpidpidut ken agum-ummong kadagiti nagango a bulbulong iti arubayanna, igabgabsuonda dagiti bulong iti asideg ti kosinana. Dina laeng kayat ti naminsan a yaasideg ti kalukmeganda kenkuana. Nangiras iti posporo ket kuna daytoy a gungtoban daytoy a sibibiag. Binalabagna. Isun ti rugi ti panangbirbir-itna kadakuada. No saan, bakalbakalenna ida kadagiti kakasla gemgem a bato, a pamkuatan metten dagitoy nga umawer. Dakayonto ti magungtoban idiay impierno, yikkasna nga ipakamakam. Ngem saan latta a sardengan dagiti ubbing a sinurdo.

Imnas a bagtit! Di agdigdigos. Ha-ha-ha!

Di pay agsuksukat!  Hi-hi-hi! Manon a lawas a dayta ti suotna? Dungrit, beee!

Baket a bagtit! Aglablaba iti angin! Baket a bagtit! Aglablaba iti angin!

Ngem kasla awan aniamanna ita dagita surdoda kenkuana. Dinan inkaskaso dagitoy nga ubbing.

Nakataltalek nga aglaylayag ti isipna ken ni Salacnib. Awan aldaw wenno kanito a di nakalamina iti lagipna ti asawana. Uray dagiti panagpagunggan daytoy: nagbalin a kutokuto ti sugalan, beerhouse, pallotan. No mano a sugat dagiti insalsaluksok daytoy iti barukongna: rinibu nga iliw, segga, rugso ken derrep a tinerredna. Ngem kastoy pay ti insubad ni Salacnib. Imbes a dagiti annakna ti tinarakenna, inyad-addana ti nagpapaimas, naglanglang-ay ken nagpagunggan.

Ket nagsangit sa nagpaggaak sa nagdayyeng…

Daydiay kayo nga agsabong ken ayat, panawam man/ Ay, babawyemto’t kamaudianan/ No ni liday ti matumpongam .

Gelgegelgelenna manen iti angin dagiti murengna. Pasaray isublina a kasla itaneb dagiti lupot iti awan danumna a baniera. Karitenna ti angin. Papudawem dagitoy a murseng, inyikkisna. Pukawem dagiti mansa ti daradara a bado ni Salacnib, imbir-itna. Ket nagpaggaak. Ta itan, timpaw iti angin ti ladawan ti asawana. Nagtaray daytoy a simpok iti kinawayanan, kibinkibinna ti naubing ken napudaw a babai daytoy.

Iti labes ti kinawayanan, rimmuar ti maysa a bagtit, appupo daytoy ti aglima bulan ngata a sikogna. Ket agsidduker ni Imnas. Kaing-ingas unay ni Linglingay ti masikog! Ket lumabas iti ‘yanna ti masikog a babai a di man la pulos timmaliaw kenkuana, nga itan, nakamulengleng lattan a nangpalabas iti masikog a kaing-ingas unay ti balasangna.

Idi agpukaw iti ungto ti desdes ti masikog, rimmuar ti nakasakay iti Mio a lalaki. Adik-adik ti langana, dulpet ti pagan-anayna. Insiwet a limmabas iti paraanganna. Ngem apay ngata a kaing-ingas ni Sadiri? Ken no isu ti anakna, apay a di man laeng nagsardeng daytoy, ket nagmano koma a kas iti nakairuaman daytoy idi ubing pay laeng?

Idi taliawen manen ni Imnas ti naggapuan ti motorsiklo, awan ta awan met ti pagilasinan nga adda limmabas a tao. Ket napaisem, isem a nagbanag a paggaak.

Napakidem. Mariknanan ti bisinna. Mariknanan ti bannogna. Mano nga aldawen a kastoy ti marikriknana? No kuan matimudna dagiti ipatpategna. Ay-ayabanda. Ditoyko! kunkunana no kua. Ket pukkawanna ti asawana. Salacnib! Ay, sumaggaysan ti uban daytoy nupay in-inauna laeng iti lima a kalgaw. Pukkawanna ni Sadiri. Anian a kinataraki ti apaglabes a duapulo-ket-innem a kalgaw a barona. Pukkawanna ni Linglingay. Nagsinsinanda iti asawana iti pintas ken saririt a tinawid daytoy kadakuada— ngem solo nga innala ti anakna ti simmantamaria a rupa ken kinaseksi daytoy apagsagpat a duapulo ket tallo a kalgawna a balasangna. Ket pukkawanna amin ida— agingga nga agparaw ti bosesna. Agingga a maupay ken awan sumngaw a bosesna.

Kinapudnona, dina kayat a panawan ti pagtaenganna. Dina kayat a panawan dagiti adu a bakirna a talon. Dagiti dinguen, dagiti negosio a nakaibautan dagiti naglingling-etanna. Kangrunaanna, ur-urayenna a sumangpet ti asawa ken anakna iti pagtaenganna ket buklenna manen ti pamiliana. Mangrugida manen kas iti ragsakda sakbay a napan nagpatagabo iti sabali nga ili. Baliwanda ti mangrugi a kas pamilia ket amin a nagkurkuranganna, punnuanna amin dagitoy. Dina pulos pagluksawen ti asawa ken uray dagiti annakna, ibubosna ti pammategna kadagitoy.

Iti paraangan, simpeg manen ti nalamiis a pul-oy ti malem. Nagarikiak ti pamusian a nangyabog kadagiti piekna idi masaripatpatanna ti umar-arubayan a kali. Ngem naladawen ti ballaag ti pamusian ta sinippayuten ti kali ti puraw a piek daytoy. Agal-alang-ang ti pamusian a simpok iti sirok ti mangga a susuoban itan ti apagapaman nga asuk a parnuay dagiti sutil nga ubbing. Inlibasda a pinuoran dagiti bulbulong itay sililikud ni Imnas a manarimaan nga aggelgelgel iti angin.

Nagdayyeng manen ni Imnas.

O naraniag a bulan/ Un-unnoykot’ imdengam/ Dayta naslag a silawmo/ Dika kad’ ipaidam/ O naraniag a bulan/ Sangsangitko imdengam/ ‘Toy nasipnget a lubongko/ Inka kad’ silawan/ Tapno diak mayaw-awan.

Dayyeng a pulsupulsot itan a mangisunsunson iti lagipna. Ngem ti ladawan ti anakna iti angin, adda a nakatingtingra—ti balasangna nga agdalagan. Annakko, dika man laeng natulongan bayat ti panagdadagsenmo, kinunana ket inkayaw-atna dagiti imana. Rinakepna ti anakna. Dika man laeng nailabaan. Diak man laeng naigelgelgel dagiti pagan-anaymo. Kinurimesna ti baniera nga awan danumna. Ket iti angin, awan sarday a ginelgegelgelna dagiti pagan-anay ti balasangna. Awan sarday nga ikulkuladana dagiti lampin ti apokona. Awan sarday a pugpugtuanna ti immalaan ti apokona. Babai ngata? Lalaki ngata?

Aginnagawen ti sipnget ken lawag. Ngem ingget tingra latta dagiti maris-dara nga ulep iti lelennekan ti init. Simmiplag manen ti aplaw ti agsipnget. Ad-adda itan a yubyubuyoban ti angin ti mangrugin nga agkayamkam nga uram iti solar ni Imnas. Ket nagdayyeng manen. Saan a maung-ungpot ti lallayenna a saem. Saan a maung-ungpot ti dakdakiwasen ti lagipna a sanaang. Saan a maung-ungpot ti kalkalienna a leddaang iti barukongna. Saan a maung-ungpot ti itantanemna a pait iti kalman a kinullaapan dagiti batibatna. Ket agpaggaak… agsangit… agdung-aw… agtaray… aglagaw… Ti bassit-usit itay nga apuy, in-inuten nga agkaykayamkam, agkatkatawa a manglamlamut kadagiti nagango a bulbulong. Ket itan, nagkarayamen iti kosina, iti salas a nakaiburaisan dagiti agkaiwara a pagiwarnak a nakaimalditan dagiti kangrunaan a damag: Convicted Pinay, escapes death row;  Buntis na teenager, tumalon sa ikalawang palapag, todas!; Magsasaka, inutas ng asawa ng kalaguyo; Binatilyong sabog, nag-amok; patay sa sniper!

Immasideg ni Imnas iti kosina, aggargarakgak a kas iti apuy a manglamlamuten iti pagtaenganna. Ngem kellaat a nangngegna dagiti katkatawa ken sangsangit da Linglingay ken Sadiri.

Sadiri! Linglingay! inyikkisna. Ay, annakko umayak dita!

Ket iti apagkirem, sinarakusokna ti bumegbeggangen a balayna tapno isalakanna dagiti annakna. Saanen a nakamakam nga inggawid dagiti nagsubli nga agaayam itay nga ubbing.

No inka nanglipaten/ Karim kaniak naumagen/ Samsam-itek ni patay/ O bulan ket aklonem/ Nanglaylayen ‘toy ayat/ Inka kad’ palasbangen/ Un-unnoyko, darasem nga ikeddeng.

“Sibibiag sa! Kasla agkankanta!” kinuna ti nalukmeg nga ubing.

“Makakanta pay, nauram itan, a!” insungbat ti maysa. “Sikan sa met ti simmublat a bagtiten!”

“Intay ibaga kadagiti lallakay!” kinunada ket nagtataraydan a pimmanaw.—O

(Immuna a naipablaak iti Abril 8, 2013 a bilang.)