5 a Daniw ni HONOR BLANCIO CABIE
1
panagbettak* maikadua a gubat
adda naited a pagsarmingan ti
tattao a sinakup dagiti
TURISMO: Intayon Idiay Ayuyang Garden iti Pila, Siudad ti Laoag!
taraddek a sakang timmagtagbat.
iti wasnay dekada kuarenta
nadalupon hapon, naparmekdan --
o dios ama, ala naiwalangdan,
naipaknidan 'ti igid ti dana.
gapu't determinasion dagiti
napili a soldado mangparmek
adda daras rimmayray a lawag,
lawag a nangparmek ti rabii.
iti dinaldaliasatda tulbek
panagbettak gubat nangted ti biag.
*kellaat a binomba ti hapon 'diay
base dagiti bapor ti amerika 'diay pearl
harbor idi maika-7 ti disiembre (8 ditoy
filipinas) 'diay isla ti oahu, hawaii a
nangiduron iti amerika a sumaranget iti
maikadua a gubat ti lubong.
2
ay! ngem awan innak mangmangngegan,
taltalamitim 'ti gapuananda
a nangpadso't kinabalubaldan
nga agdeppadeppa 'ti sangnguananda.
da uliteg a pat ken tinong* ta
awanen makalaglagip iti
nawadwad nga inar-aramidda,
awan man panagyaman ti puli.
banuarda nga agpada't lubongko,
awan man 'tay bato nga impasdekda,
nabiskedda a dua 'ti mugingko,
uneg barukongko, ay! banuarda.
agyamanak kinamaingelda,
raem ibakbaklay 'toy karkarma.
*patrocinio t. blanco, US army (1905 paoay,
ilocos norte-1961 illinois);
faustino c. cabie, US army (1905 pinili, ilocos
norte-1954-california)
3
naragsak a makitaripnong 'diay
ka’rruba ni arcadio ta adu
'tay maipuni 'ti dulang – dagitay
karnet' uppat saksaka 'tanudko.
duanton a sangapulo 'diay edad
ay! ngem isu latta a dina met
mabalikas 'diay naganna – verdad,
kunat' adda met 'tay naisaluket.
pammati a natawid pay idi
ugma a panawen: masapul 'tay
masansan a panagpasar kan 'ti
aanakan 'diay pangganakan, ay!
ay! ngem isu latta met nga isu
nga atel ni arcadio 'tanudko.
4
abdon: baliksem man itan arcadio ti naganmo?
arcadio: cadio.
abdon: kardero.
arcadio: banga a landok.
abdon: pariok.
arcadio: siliasi a bassit.
--sinnukat sarita dagiti agka’rruba kalpasan
panangrabiida iti karne ti dua a babai a kalding
ken maysa a babai a baka a sinaruno ti lualo
bareng maagasan kinaatel ni arcadio.
isu latta met nga isu aya,
awan met nagbaliwanna daydiay
panagbalbalikas ni cadio, ay!
agraraay ketdin 'diay isemda.
boksitda 'tay lagiden ti apros
agkakamakam, 'tay awaganda't
bussog lakay a nuang mamagrimat
gapu't naidulangda a di naibus.
ta dandani binulan nga adda
idulangda, pakaawisanen
karrubada mapan makipangan
ay! ngem ni cadio atel met latta.
karrubana a mangbukel pangen
adda ragragsakda't pagpasaran.
5
kunat' doktor ken serafin: tapno
maisardeng kan daytay panaganak
ni misisna – caesarian ket kabsat –
aanakan ta talianna kano.
ngem nagwingiwing dagus karkarma,
daytay sungbat awan iti tali
tapno din manayonan ti puli,
adda't panangsangga iti rikna.
panagterred ken serafin adda,
ta uray maigalis ngata koman
daydiay lasag ammonat' agsardeng,
isu daytat' pagpampanakkelna.
saanmo a pulos mayaw-awan
ni ser no maipanggep panagparbeng.
