Ni VINA MEDENILLA/Agriculture Magazine

Manipud Nueva Vizcaya a dimmakkelanna iti denna dagiti mannalon nga apong ken nagannak kenkuana, intultuloy ni Jane Basug, 39, ti nakairuamanna a panagmulamula iti natnateng tapno adda latta taraon ti pamilia, iti Santa Maria, Bulacan a pagnanaedanda itan ken ti bukodna a pamilia.
"Kas maysan nga ina, kayatko a suruan dagiti annakko nga agsida iti natnateng," kinuna ni Basug. "Kayatko a maammuanda a kasta met ti biagmi idi siak ti ubing pay iti probinsia ket kasayaatan no mapadasanda ti panagmulmula iti nateng."

Idi addada pay la iti Quezon City, nagmula iti natnateng kadagiti masetera ken nagawangan a botelia nga impanna kadagiti tawa ken iti rooftop ti ab-abanganda a pagtaengan. Limmawa ti espasio a pagmulaanna idi immakardan iti Bulacan. Malaksid iti natnateng, nagpatanor pay iti masetas.
Adda pay espasio iti pannaka-island ti kalsada iti batogda a panggepna a mulaan iti natnateng apaman a makaala iti pammalubos.
Uray ti lakay ni Basug a dati nga awan padasna wenno interesna iti panagmulmula, nasursuruanen nga aggarden. "Idi sinursuruak ti anakko a lalaki nga agmula, sinuruak metten ti asawak," kinunana.
Idi kakaro ti pandemia, nauso ti panagmasetas iti pagtaengan. Dakkel a katulonganda dagiti mulada a masetas ta malakoda dagitoy. Saanda met a parikut unay ti taraonda ta abunawda iti natnateng. Nagtalinaedda a natalged ken nasalun-at kabayatan ti pandemia.

Kinuna ni Basug nga idinto a mangnamnama ti dadduma a tattao iti ayuda a taraon manipud iti gobierno, isuda pay ketdi ti nagited iti ayuda a natnateng ta imbinglayda ti dadduma nga apitda manipud iti hardinda. Innayonna nga ita ta ngumatngato ti presio ti magatgatang nangruna dagiti kangrunaan a taraon agraman natnateng, dakkel manen ti maitulong ti kaadda ti bukodda a pagnatengan.
Ti kinamanagiparangkap ken kinamanagisagut ni Basug, masupsuplian met iti kinaimbag ken panagayat dagiti kaarruba ken gagayyemna iti komunidadda.
Kinunana a pasaray masuktan iti sanga-tray nga itlog dagiti ipadpadawatna a petsay ken tarong. Dagiti utong ken okra, masuktan iti kalluto a pandesal, wenno libre a sakay iti lugan dagiti gagayyemna. No maminsan, adda pay agipadigo iti naluto a masida, masaramsam, keyk, kdp.
Ipaduyakyak daytoy a ti panaggarden, saan la a maipapan iti panagmula ken panagapit. Mabalin pay a paraburannaka iti nasalun-at ken mannakipagayam nga aglawlaw.
Iti hardin ni Basug, adda latta marunggay, katuday, kamotig, kutsay, talinum, ken basil a kadua dagiti seasonal a mula kas iti repolio, cauliflower, tarong, okra, utong, aruy-oy a sili, kabatiti, paria, balangeg, mustasa, saluyot, letsugas, petsay, ken kamatis. Adda pay mula a curry ken thyme. Agbungbunga payen dagiti mulana a pias, atis, amuras, ken mansanita.

Kinuna ni Basug a tapno nalapsat ken "naragsak" dagiti mulada, agusarda iti napintas ti kalidadna a daga babaen ti sistema ti panag-compost a maawagan iti bokashi wenno panangyuper iti danum kadagiti organiko a basura. Agusarda pay iti tradisional a panag-compost.
"Manmano nga agusarak iti komersial nga abono kadagiti natengmi," kinuna ni Basug. "Maminsan nga ikkak iti vermicast sa iti panagdakkel dagiti mula, panay a compost ti ikabilmin. Kalpasan a maapit ti mula iti masetera wenno container, ikkatenmi ti daga sami laokan iti compost, isunto ti pagmulaanmi manen," innayonna.
Rinugian metten ni Basug ti ag-vlog tapno mai-feature-na dagiti mula ken panagmulmulana. Am-ammo a kas "IlocaKnow Mommie" iti social media, adda Facebook page-na iti https://www.facebook.com/yourilocaKnowmomie.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti circulation department iti 8527-8121 Loc. 369, 09171360110 wenno ag-email iti [email protected].
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/bannawag.magazine
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/1668855693563462.
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!