Lima a Daniw ni HONOR BLANCO CABIE
Los héroes de guerra anónimos siempre brillarán
1
salaknibnakayo ni goyo* 'di
nakakabalio a kimmamang 'diay
kabakbakiran, 'diay a nagpakni.
5 a Daniw
adda samekna pay la dagiti
kabakbakiran, 'tanud, away pay
lat' paoay, badoc ken batac idi.**
tured insadayo kadagiti
nakaiggem paltog agtartaray
nangsurot 'ti tugot 'diay padi 'di.
adut' inwalangyo kadagiti
bumangbang-es, pungtot agraraay,
adu met 'tay natuang kaduat' puli.
ita adda bato a naikari
ken apo goyo 'ti barangay, 'diay
nagmimitingan padi met idi.
ngem ni maysa man a bato iti
sidiran dalan a mangmurmuray
lagip kadakayo*** ta naipakni –
ay-aykay a nangitag-ay kari.
*gregorio aglipay (may 5, 1860-sept 1, 1940)
**cullabeng (kullabeng), ti kadakkelan a barangay idi a nagbalin itan nga ili ti pinili, ilocos norte.
***sandataan, gerilia a nangbambantay ken nangsalaknib ken ni aglipay idi nagkamang 'diay cullabeng idi tumapog ti maika-20 a siglo bayat ti guerra dagiti amerikano ken filipino.
2
diak maawatan, 'tanudko, pati
da bolomen idi tiempot' gubat
a maikadua addadan rabii.
awan man lat' bato a naikari
a panglagip, daytay mangted rimat
gapuananda 'ti ruar daydiay sipi.
ta uray la bassit nga usit ti
bato a panglagip awan, kastat'
binanagda, isudan naiwarsi.
idi tiempot' hapon no rabii
adut' kalaban a matagtagbat,
adut' sakang idi a naipakni.
ngem masdaawanak – kadagiti
adda't poder awan makamatmat
gapuananda a nagipakpakni.
diak maawatan, 'tanudko, pati
da bolomen idi tiempot' gubat
a maikadua addadan rabii:
kinamaingeldan 'ta naiwarsi.
3
dakay a sandataan* nangparmek
ken nangsaed dadduma a tropa ti
amerika saankay agsaebbek.
awan man 'tay nakaiggem tulbek
tapno makitada koma daydi
kinamaingelyo a nangparmek.
pati da bolomen** a nangwekwek
agwalangwalang a sakang idi
gapuananda kas man narumrumek.
ay! ngem adda met dagiti teddek,
awan man 'tay inda a maikari
isuratda nga addaan pasnek.
lagipda ta pudno a mapmapnek,
dakay ti pudpudno a bannuarmi,
dakay bannuarmi a mataltalek.
dakay a sandataan* nangparmek
ken nangsaed dadduma a tropa ti
amerika ken bolomen tulbek
adda kaniak: saankay a lumnek.
*sandataan, gerilia a nangsaluad ken ni rdo. gregorio aglipay idi rebolusion ti filipinas ken amerika.
**bolomen, gerilia idi maikadua a gubat ti lubong a nangsalsalaknib kadagiti taga-pinili laban kadagiti nangsakup a hapon.
4
saankay a lumdaang no awan
ni maysa a batonlagip, daytay
mangisarming tugot nagnagnaan.
inar-aramidyot' kabaelan,
gapuananyo daytay agraraay,
ammok saankay a nayaw-awan.
manipud darat* nagpadayadan
kaanakan ni sam** ken dagitay
sakang*** dimmanon abagatandan.
barukong kakailian nga addaan
'tay yaman 'ti inkay nga imbartay,
awan sadiay mangrabngis, wen, awan.
sennaayyo dawatek a gesdan,
kiddawko dikay nga aglidliday,
batoyo ta inkam pagpagnaan.
saankay a lumdaang no awan
ni maysa a batonlagip, daytay
mangisarming tugot nagnagnaan,
kailian didanto mayaw-awan.
*kursada a sumrek iti pinili manipud kamino real a maaw-awagan itan iti macarthur highway
**awag iti amerika
***hapon
5
naminsan a limmabasak sadiay
lugar yan 'tay pagin-inanaan
appo nga addan labes daydiay bantay.
naal-alimadamadkot' liday
da kameng sandataan a napan
metten sabali a dissot' balay.
pati da bolomen sennaay 'tay
nangraprapa innak nangnangngegan,
dutdotko 'ta daras timmakder 'diay.
insardengkot' panagpagnak sadiay
sidiran 'diay pagin-inanaan,
saebbekda nadlawko 'tay liday.
kunak no bilang ta awanto 'tay
makalagip siertuek nga awan
manglipat 'ti innak isalapay.
da sandataan, bolomen – daydiay
gapuananda idi gubat sansan
a dakamatek kas 'tay naiburnay,
'tay tukot ti pamigsa, murmuray.
