Sarita ni DIONISIO S. BULONG
Naipablaak iti Disiembre 15, 1969 a bilang ti Bannawag.
KAS iti anasaas ti sabangan a suksuknoren ti atab ti panaguyas ti paraw nga isalsalogna iti nabang-i a kadaratan. Nagpisaw ti purua ti paraw. Kellaat, inibbatanna ti nangbitbitanna a pasaplak, naggilapgilap dagiti babassit nga allon iti anninaw ti lumabaga a langit ket naibuang ti angin iti barukongna.
Inyamlidna ti ukkorna a tualia iti baledan a mugingna sa kimmita iti sang-at. Kas kadagiti kallabes, nadlawna a kitkitaen dagiti nakauksob nga agay-ayuma iti sigay ken sapiaw a nayaplag iti kadaratan. Iti kalsada a labes dagiti agay-ayuma, binungon ti atipukpok dagiti agkikinnamat a labus nga ubbing.
"Sumro manen ni Lakay Minong," kinuna ti maysa nga agay-ayuma.
"Bulambulanen la nga agpayso. Ania ket ti namnamaenna, a, a makalapan idinto ta maikadua pay la a kidem," kinuna ti maikadua.
ABABA A SARITA: Ti Aplikante
"Ania ti ammoyo no araken ti pangen ti dadali," inyallawat ti maikatlo ket bimtak dagiti raed ken bangag a paggaak.
Immisem ni Lakay Minong. Kasla ti nasarangsang a katawa daydi Margarita ken ti ellek ti inana no agpalpalpada iti sardam a kumanagkag ti sellag ti nangngegna. Sinimpana ti kolman iti abay ti pamaluan.
“Pananam, aya?” impukkaw ti maysa kadagiti agik-iket.
“Iti pagarian dagiti lames iti Paskua!” insungbatna, sa nagkatawa. Impennekna nga induron ti paraw sa simmagpat. Naglulumba manen dagiti allon a a binisngay ti purua. Intekkenna ti gaud, simiag ti lugan a kasla nagsinta gapu iti dagsenna iti panimonan. Naggaud latta ket sinubana ti atab a mangipaspasurong kadagiti napudaw a labutab ti sabangan. Saannan a tinaliaw dagiti agik-iket ken dagiti labus nga ubbing, ngem mangmangngegna dagiti katawa ken iriag.
Nakapagsalidan ti paraw ket nabataden ti karasakas ti purua a mangsunson iti agus. Ikuykuyog ti pul-oy ti banglo dagiti malutluto a tupig, patupat, suman, ken bibingka, ngem adda latta ti daniir dagiti nagango nga aragan a binigat nga agdaknir iti San Antonio.
Naisipna: agbalbalsigak koma iti ket agbelbellaay met da Margarita tapno kantaanda ti purok. Ngem awanen ni Margarita, simmaruno ni Baket Masang kenkuana. Awanen ti kanta iti sardam iti San Antonio.
Nalabsannan dagiti nipa a balay. Iti masanguananna, dandanin lipusen ti atab ti immuging a pantar a kasla sinaklot ti nagarko a kadaratan a namagsina iti agus ti karayan ken ti taaw. Iti pungto ti kadaratan, tantannawagan ti sementado ken bumerde a balay ni Andronico dagiti bayabayna a ginalba a babassit a pagtaengan ken ti sabangan.
No saan koma a sellag, inuggor ni Andronico dagiti taga-San Antonio i'toy a rabii tapno pagbalinenda a kasla langit a namurumoran iti bituen ti taaw, naisip ni Lakay Minong.
Nagrimat dagiti nalesseb a matana ket nakitana ti maysa a sardam nga agkalkaling-etan ni Margarita ta sangsangpetna a napan nakilinnemmengan.
“Ania ti langa ti taaw iti rabii, tatang?”
Uray iti arapaapna laeng, dina pay nakita ti maysa a siudad, ngem insungbatna nga am-amloyanna ti nabang-i a buok ni Margarita: “Kasla siudad, nakkong, nakaranraniag.”
“Kasano ti langa ti siudad?”
“Adu a silaw, dadakkel dagiti balay. Napno iti kanta ken tokar, agsasallupang dagiti lugan, agkukuyog ken agsasabat dagit! tao ngem ad-adu ti di agaammo.”
"Kas iti kadakkel ti balay ni Mang Andronico?”
“Mabalin."
“Kas iti kaadu ti bilogna a demotor ken kas iti karangrang ti balayna iti rabii?”
“Wen.”
“Kas iti kaadu dagiti baonen ni Mang Andronico nga agkalap dagiti agkukuyog ken agsasabat?"
“Wen sa!”
“Nakuttongda ken kubboda a kas ken ni Mang Andronico? Kas iti kalukmeg ni Manang Antonietta dagiti babbai?"
"A, saan. Inka ket maturogen ta daraska dumakkel. Inkanto idiay siudad, agadalkanto iti kinamaestra tapno makitam ti langada."
Ket idi makastrek ni Margarita, nagdanggay ti ellekda ken Baket Masang. Ngem idi madlawda a nakaturogen ti anakda, sinaludsod ni Baket Masang: "Mano pay ti udi ti utangta ken ni Andronico, sika, Minong?"
"Mamindua pay a likidasion ket maiwakasto kanon."
"Dua pay ngarud a tawen no kasta."
Nailibayda a ti udida ken ni Andronico ti pagsarsaritaanda.
Nagragutok ti purok ni Andronico. Bimmaniit ti pul-oy ket natimud ni Lakay Minong ti ayug-Paskua iti ponograpo. Iti punduan, inyasping ni Lakay Minong dagiti nakatakdang a bilog a bin-ig a napintaan iti puraw iti pangen dagiti kannaway nga agpampamaga kalpasan ti nagmalem a panagdakiwasda iti pantar.
Apagbettak laeng dagiti babassit nga allon ti sabangan ket kasla main-indayon ti luganna. Kadagiti napalabas a malem, agung-ungor daytoy ket kinuna dagiti kapurokanna nga adda sumungad a dawel ta nagpabantay ti pangen dagiti sallapingaw ken tuldo.
“Awan tl bagyo, Saan pay a naulpan ti puro ti Calayan ken Camiguin manipud idi Septiembre," kinunana kadakuada. Kinatawaanda laeng ket kinunana a pamanunotan ti bulambulanen dayta.
Ngem dina annugoten. Ania kadi ti karkarna a makita ken madlawda kenkuana? Saan kadi nga agkutkuti a kas iti ibaga ti panunotna kas iti asino man a taga-San Antonio? Am-ammok ti bagik, kinunana. Dida maawatan.
Nailaksiden iti sabangan. Agdalapdapen ti sipnget iti kadaratan ti San Antonio iti in-inut a kasla panangem-em ti pagsabtan ti langit ken taaw iti init nupay kasla rumrumsik pay laeng dagiti allon iti batog tl Gonzaga ken Sta. Ana.
Ania ngata no mayaw-awan ket saan a makasangpet idiay San Antonio no agsapa? Sapulen ngata dagiti kapurokanna?
Ah, apay a panunotek ti pannakayaw-awanko, kinunana. Umdasen a bagnosna dagiti silaw iti takdang tapno matuntonanna ti sabangan uray no nariwet pay laeng. Malaksid no agbagyo, maipadpad iti sabali a disso, wenno lumned ti parawna ket sikbaben ti yo.
Nakaam-ames nga ipapatay, nakunana, Liklikanna daytoy. Adu ti mabalinna a lagipen. Kaykayatna a panunoten ni Margarita.
“Balasangen ni Margarita, Masang. Kitaem, saan kadi a kasla mutia no kasta nga adda iti kamasetasanna iti bigbigat?"
"Wen, ken tapatandanton. Nabayogen ti barukongna. Napimpintass ngem siak idi balasangak. Narapisak idi ken agkursing pay ti kudilko. Nasippuked ni Margarita; nalinis a kayumanggi. Kailala ta saan man la a a makaturpos iti hayskul," kinuna ni Masang.
Adda nagsultip. Limmabas ti barito ket is-isemanna ni Margarita. Umis-isem met a pimmayapay ni Margarita sada nadlaw a limmabbasit ti pingpingna, imbabana ti imana sa nagdumog idi madlawna a buybuyaen dagitl dadakkelna.
Nagkatawa ni Lakay Minong, imlek ni Baket Masang. Sada napataliaw idi adda agsardeng a wanerwer iti batogda. Iti asul a dyip, paypayapayan ni Andronico ida, ngem ni Margarita ti is-isemanna. Nagtuloy a nagpadaya ni Andronico. Nagkinnitada, awan ti naginnuni, nagpakarayan ni Lakay Minong ket immuli metten ni Baket Masang. Insursurot ti anakda ti panagkitana iti asul a dyip a sinurot ti atipukpok.
Immanges iti nauneg. Insagpatna ti gaud sa naginat. Inanninawna ti danum, ngem lesseb a mata ken tadulan a rupana ti nakitana. Inkawkawna tl imana sa nagdiram-os. Pinattapatta a limapulo kadeppa ti singdan ti angkla a maipauy-oyna.
Ginuyodna ti buttuon iti sirok ti balitang sana insilpo ti kasla tangan-ima a tali iti kawar a pundo. Agan-anikki a nangbagtin iti kawweng a landok idinto ta binaddekan ti kanawanna ti tali. Linulokanna ti tali sana binilang dagiti senialna nga agpalansa a sursuroten dagiti barekbek.
Limmulok ti tali idi makalned ti maikapat a pulo ket siam a kadeppa. Kasapulanna pay ti pito a pawayway tapno nawaya ti panagkuti ti paraw no dumadakkel ti allon ken agbaliw ti angin ken agus. Inggalutna ti pungto ti tali iti sikang sana sinarinip ti takdang. Mangrugin nga agkulintaba ti igid ti baybay ti Gonzaga. Iti laud, ti la purok ni Andronico ti pagilasinanna iti batog ti San Antonio nupay mapattapattana ti yan ti sabangan.
Inyaplagna ti sako iti balitang. Inruarna ti dua a kalasikas. Linukatanna ti garapon a yan ti appan sana inappanan iti padaw dagiti dua a banniitna. Rimtuok dagiti tumengna iti itatakderna a mangpaluklok kadagiti banniitna iti agsumbangir a sikigan ti paraw. Pinasgedanna ti kolman sana impuesto iti abay ti pamaluan.
Nagsaggaysaan dagiti imana ti singdan dagiti banniitan. Nariknana a kasla nautoyan. Tinarimaanna ti inyaplagna a sako sa nagilad a nagpungan iti sikang. Nariknana ti kasla agayam a lamiis ti balitang iti bukotna, ngem dengdengngepen ti sang-aw ti taaw ti rupana.
No agpatnag koma ti sipnget, naisipna, mangngegko dagiti kanta ken tangguyob. Ah, nagpintasen a denggen ti tangguyob iti taaw iti kaltaang tl rabiil. Ipalnaadna ti dakkel a pangen a napaarak ti maysa a silaw ket yawisna ti yaasideg dagiti daddadakkel a bilog a nagkarga iti iket tapno pasirokanda dagiti lames. Ket iti in-inut a pannakaunos ti iket, agandap dagiti mataan ken baraniti a pumarasipis idinto ta agkuyamkuyam ti gamat dagiti pusit a mangipugpugso iti nangisit a katayda. Ngem agmaymaysa ita iti taaw, agbanniit ken agpika laeng iti lames. Madamdama pay, lumgakton ti bulan ket masapul a makapaarak ti silawna sakbay a maatiw a mamimpinsan ti lawagna.
Nagsayaat koman ti rumidep, naisipna iti pannakaindayon ti paraw. Kasla agin-indayon met ti langit ket agsala dagith bituen. Kellaat, nakitana ni Andronico a dimteng iti maysa a malem a panagsibsibug ni Margarita kadagiti masetasna, agal-alad idinto ta pakpakanen ni Baket Masang da Luping ken ken Labang.
Saan nga immuli ni Andronico. Nagtugaw iti tukad.
"Mang Minong, napanunotko a nalaklaka a maikarom ti udim no ibaonmo ni Margarita idiay balay tapno adda katulonganmi. Mabalin pay nga ipasurotkonto kadagiti annakko nga agbasa idiay Manila apaman a magibusam.”
Nagkedkedda ken Baket Masang, ngem napinget ni Margarita. Inkalinteganna a makatulong kadakuada ken makabasa pay. Iti sumuno nga agsapa, saandan a naigawid ni Margarita idi sublien ni Andronico. Umis-isem, di agtimtimek idi umulog ti balasangda. Nagpakni ni Baket Masang iti kosina nga agbambaningrot.
Ngem iti maysa a malem, agan-anug-og ni Margarita a simmangpet. Awan ti imbagana malaksid ti panagkedkednan nga agsubli iti balay da Andronico. Iti maikatlo nga agsapa, saandan
a nariingan; saanda metten a nasapulan. In-inut a nalaylay dagiti masetasna sa naikisap idi mapasma ni Baket Masang iti inaldaw a panangsapsapulda ken ni Margarita. Ket nabati ni Lakay Minong tapno ituloyna a sapulen ti balasangda.
Di masinunuo ni Lakay Minong no umisem wenno ania: “Kailala ni Margarita, isu ti kalapsatan a balasang iti San Antonio,” kinuna dagiti kapurokanna. Sada inapalan idi saanen nga ayaban ni Andronico a mangikaro iti udina.
Pagammuan, nagutad ti singdan ti banniit iti kanawanna ket kasla nasinit ti dakulapna. Bimmaringkuas ket inibbatanna daytoy tapno agtayyek ti kalasikas. Binalesna ket immirut ti singdan ti banniit sa kellaat a limmulok.
Nakarikna it! pannakaupay. Ammona, nakaibbet ti lames. Nalabit, narissingan wenno inammimianna laeng, kinunana, Inunosna ket naduktalanna a nakittab tl bukot t! padaw. Sinukatanna sana manen impauy-oy. Iti takdang, nasaknapen dagiti agkulkulalanti a silaw a pasaray agpukaw no malabsan ti allon ti parawna. Kumuskusnawen ti kiray dagiti bituen ket ammona a dandanin dumalangadang ti bulan.
"Subliem, ammok a subliem… sadiwa ti padaw a kinittabmo,” kinuna ni Lakay Minong. Pinattapattana a dakdakkel ngem malo a paglaba ti kagukkok a napalusposanna. No saan, di koma inubadan ti nylon ti dakulapna.
Agpipikelen ti tumengna a nakaparintuod, ngem saanen a nagsubli ti lames. Isu pay laeng ti pannakariknana iti apges ti dakulapna. Impunasna ti apagterrem a dara iti tumengna idinto ta tinannawaganna ti batog ti silawna. Pinattapattana a nasurok la a duapulo a mataan ken baraniti a mangkamkamat iti saggaysa a laki a mangipugpugso iti nangisit a katayda tapno makalisida.
Nagwingiwing. No saanen a manayonan ti mapaarakna sakbay a lumgak ti bulan, pagduaduaanna no adda mapikana. Ngem dina ketdi patien nga awanen ti mabanniitanna gapu iti pannakapalusposna iti immuna a dimmawi.
Sinarinipna ti puro ti Camiguin iti amianan. Kasla nagsuek ti langit iti taaw. Nagilad, sa nagkidem.
Dina masinunuo no siririing, dina met kapkapnekan no nailibay. Natimudna ketdi ti risak ti baybay ken banerber ti kasla limmabas a pangen ti papa. Sa nagduadua, ta patienna nga adda ita dagiti papa kadagiti alog ken tinaltalonan ti Bayaboc.
Nagkiremkirem. Kasla gagaw-aten ti langit ken dagiti sagsaggaysan a kasla bola nga apuy a bituen. Pagammuan, rimmisak manen ti danum a sinaruno dagiti kubuar. Bimmaringkuas ket naipasabat kenkuana ti bulan a kasla bigao a beggang a tumtumpaw iti baybay. Iti direksion daytoy, naipasirna ti anniniwan ti nagtagibilog a sursuroten dagiti bumalitok a parsiak dagiti bumanerber a barasot.
Dina ammo no apay a pimmardas ti gitebgitebna nupay di met madanagan iti pannakadlawna nga agturong ti sumungad iti yanna. Kinunana ketdi iti nakemna: nalabit, kas kaniak nga agmaymaysa ken mamati nga uray sellag, adda dagiti lames. Awan ngata ti makalapanna iti immuna a nagpuestuanna isu nga umasideg, wenno maila met iti kinamaymaysana.
Nagsig-am ni Lakay Minong idi maipaabay tl dimteng ti parawna. Iti panagkuti ti bilog, dinigos ti lawag ti kolman daytoy ket nakitana ti kinalesseb dagiti matana; naamo ti rupana iti baet ti kinaraber ti puraw a barbasna. Nagtalnan dagiti barasot ket nadegdegan ti siddaaw ni Lakay Minong iti pannakakitana iti panagkunulkunol ti nadumaduma a lames iti batogda a namagandap it! danum.
"Naibus ti balonko a danum. Di la mabalin’ ti mairaman?” kinuna ti dimteng.
Nagmalanga manen ni Lakay Minong. Ita laeng a makangngeg iti kasta kalag-an a timek. Pinerrengna sana met la inlisi dagiti matana gapu ta karkarna ti lawag nga agtaud iti mata ti sangailina.
“Adu ti balonko, pada a lakay. Umallatiwka iti luganko,” kinuna ni Lakay Minong.
“Agyamanak,” naisungbat kenkuana. Pinagsanud ti dimteng ti parawna sana binaliwan nga inyasideg iti purua ti lugan ni Lakay Minong. Limmagto, ngem apagapaman laeng ti panaginiin ti lugan ni Lakay Minong.
Ginuyod ni Lakay-Minong ti galon iti sirok ti balitang. Intanggayana. Nariknana ti kinabara ti ima ti sangailina iti panangawatna iti danum.
“Agyamanak,” kinunana apaman a naibabana ti galon. Nagtugaw iti sikang a tengngel ti palo. Inyamlidna ti manta a kagayna iti bibigna. Nadlaw ni Lakay Minong a kimmita iti batog ti San Antonio.
“Ammom, nabayagen nga agsursursorak ditoy baybay no kastoy a sellag. Manmano dagitl masalawko. Sika pay la ti nadatngak ditoy deppaar.
“Taga-anoka kadi?" sinaludsod ni Lakay Minong. Simken ti panaggagarna. Ita laeng, ta awan mayat a katungtong idiay San Antonio manipud mapukawna ni Margarita ken Masang.
"Agallaallaak. Agmaymaysaak met a kas kenka."
"Kasanot' pannakaammom nga agmaymaysaak?"
"Mangngalapka, kastaak met. Ammo ti mangngalap ti rikna ken palimed ti padana."
“No kasta, ammom met ti pammati ti dadduma nga awan ti makalapan no kastoy a sellag?"
Nagtung-ed ti sangailina sana kinuna: “Nasursurok pay ngem dayta. Awan pay ti naalam, saan?"
Addan saggaysa a napaarakko sakbay a dimtengka. Nakapalusposak metten iti kagukkok ket ur-urayek nga agsubli."
Kas panangnamnamam ti pannakatumpongmo iti sapsapulem tdiay San Antonio?"
Sumungbat-koma ni Lakay Minong, ngem kasla agsibo iti di unay adayo kadakuada. Naparnuay ti tallo a kasla pussuak iti-baybay iti panagtayab dagiti nadumaduma ti marisna a lames ket bimmalitok dagiti nagsinampayong a parsiak iti lawag ti bulan.
"No ania ti makitam ita, isu ti sungbat ti sapsapulem. No tuntonem ti maysa a banag, nasken a danggayan ti natibker a pammati."
"Saan a kasta ti kaaduda itay! Masdaawak ngarud no apay,” kinuna ni Lakay Minong a kitkitaenna dagiti bumanerber a barasot ken dagiti nakangisngisit a bukot dagitl lumbalumba a nangparnuay kadagiti allon a mangin-indayon iti luganna.
"Ket nasaksiamon. Sika ti kagasatan idiay San Antonio gapu i'toy. Kumitaka idiay,” intudo ti sangailina ti nagsabatan ti langit ken baybay iti amianan a dinalapdapan ti sipnget.
Insurot ni Lakay Minong ti panagkitana.
"Ania ti makitam?"
"Awan, malaksid ti sipnget."
"Mingmingam a naimbag, Minong. Saan a ti sipnget ti panunotem."
Kinita manen ni Lakay Minong ti naitudo. Ket kasla inuli ti lamiis iti pannakakitana iti in-inut a panagbuka ti sipnget sa timpuar ti dua nga anniniwan iti maysa a kamasetasan iti dina masinunuo a panawen. Nagkuti dagiti anniniwan, sa nagtagilanga da Margarita ken Baket Masang a nagkawes iti puraw a mangpaypayapay kenkuana. Simmaruno i'toy ti kasla pannakangngegna kadagiti makayepyep a kanta iti yuyeng ken ti kasla panagsibo ti taaw.
Ammo ni Lakay Minong a nagpukkaw ngem dina nangngeg ti timekna ken di makakuti.
"Ita, ania ti makitam?" nangngegna manen ti sangailina.
Nagtilmon ni Lakay Minong. “Ti anakko.:. da Margarita ken Masang," kinunana a lidlidlidenna dagiti matana. Ngem idi mingminganna manen ti nagparang kenkuana, mangin-inuten nga agkaem ti sipnget agingga iti makitana manen ti nagsabatan ti langit ken baybay.
"Nagasatka… ket manipud ita, ad-adda manen a didakanto maawatan dagiti kapurokam. Ngem saanka a lumdaang ta nagasgasatka ngem isuda.”
Pinerreng ni Lakay Minong ti kasangsangona ket nakarikna manen iti naisangsangayan a kinasimbeng ti nakem.
"Ammok no ania ti pampanunotem. Kayatmo a saludsoden no asinoak. Kas nasaok itay, maysaak met a mangngalap a kas kenka… no ania ti makitam kaniak, isu ti pakaammuam iti dadduma a banag maipapan kaniak,” kinuna manen ti sangailina. “Agyamanak iti danummo. Malaglagipkanto iti panagsursorko iti baybay."
Timmakder daytoy. Apagapaman laeng ti panagkuti ti paraw ni Lakay Minong iti panagturong ti sangailina iti purua sa immallatiw iti bilogna. Kasla di gumangganat iti panaggaudna idinto ta sarsuroten dagiti bumalitok a parsiak ken allon dagiti lumbalumba, nagbalin a tulnek a puraw sa mayal-allon, sa nagpukaw iti kasipngetan.
PIMMIRAK ti umas-asuk a karayan iti bigbigat ket kasla agar-arasaas ti agus a bisbisngayen ti sumsumiag a parawna. Bumbumsog ti layagna iti sang-aw ti sabangan a mangipaspasurong kadagiti labutab. Iti sang-at, mangmangngegna ti paggaak dagiti agkagkag kadagiti nakasang-at a bilog idinto ta buybuyaen dagiti labus nga ubbing iti nadam-eg a punduan.
"Adda naalam, Lakay Minong?" kinuna ti maysa.
"Awan, ngem adda sangailik a kinapatpatangko." insungbatna apaman a nakapundo. Inggalutna ti paraw iti darekdek sana rinenren ti layagna.
Bimtak manen dagiti katkatawa idinto ta naglulumba dagiti ubbing a limmugan iti parawna.
"Nagsayaat ngatan ti maturog idiay baybay, aya, Apong Minong?’” kinuna ti maysa kadagiti ubbing.
"Kasla agin-indayonka, nakkong, ken naimeng pay," insungbatna nga agkatkatawa.
"Ala, Apong Minong, dika nakaraman iti kankanen. Nagadu nag inaramidm! Ikkankanto, kayatmo?” kinuna ti maikadua.
"Inton dumakkelak, innakto met idiay baybay. Maturogakto idiay a kas ken ni Apong Minong,” kinuna ti maysa.
Nagkatawa manen ni Lakay Minong ket kinusona ti buok ti kaasitgan kenkuana. Binitbitna ti galon ti danum ken dagiti kalasikas ti banniit sa simmang-at a sursuroten dagiti ubbing ken katawa dagiti adda kadagiti bilog a nakasang-at. --O
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, 09171360110.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
