Salaysay ni NORBERTO D. BUMANGLAG JR.
ITI naganus a panunotko, no lagipek, saanko a nakitkita ti Bannawag iti pagtaenganmi. Gapu ta iti kinapanglawmi, ti maidasar a kanenmi ti pakaringgoran dagiti nagannak kadakami, saan a ti ania man a babasaen (nga isu pay a mainayon a paggastuan). Siamkami nga agkakabsat. Nababa laeng ti nagteng nga adal ti amak, agingga iti maikatlo a grado iti elementaria. Idinto a ni nanangko, saan a pulos a nakadap-aw iti uneg ti pagadalan--no read, no write.
Nasapaak met a naisangol iti trabaho. Uray no elementariaak pay laeng, nasursurok ti agdamili ket timmulongak ken dagiti kakabsatko kadagiti nagannak kadakami nga agdamili. Lusob ti damdamilien ti amak, idinto a gripo iti inak.
Nupay kasta, uray kasano ti kinanumo a naggapuak, nayam-ammo met ti Bannawag kaniak. Ti ulitegko a kasinsin ti inak ti kanayon a makitkitak nga agbasbasa iti Bannawag. Agtugaw iti sango ti balayda nga agbasa. Iti panagawidko manipud iti eskuela, malabasak nga agbasbasa ti ulitegko. Napasnek man ti panagbasbasana. No dadduma, dinak mapuotan a mangbuybuya kenkuana. Iti naminsan a pannakadlawna a a palpaliiwek nga agbasbasa, inayabannak. Impasublatna kaniak ti Bannawag-na, inukagko, dagiti nobela a komiks ti dagus a nakaawisak. Siraragsakak a nangbuybuya kadagiti ilustrasion.
Malaksid kadagiti libromi iti eskuela, awanen ti ammok pay a basaen. Awan ti magasin. Awan pagiwarnak. Awan pocketbook. Ti nagbalin laeng a kamangko ket Bannawag manipud iti ulitegko. Kanayonen a dumagasak a makipagbasa kenkuana. Bulodek payen dagiti daanen a kopia, uray no mapirpirsayen dagiti dadduma a pinanidna wenno nagdedekketen gapu ta natintinnagan iti innapuy. Inan-anusak ti bimmulbulod ta uray Bannawag laeng, saanmi pay a kabaelan a gatangen.
TI BANNAWAG KEN SIAK (41): Kasla Adda Naglukat a Baro a Lubong
Idi addaanakon iti naan-anay a nakem, tunggal parbangon ti Sabado ken Domingo, mapanak umangkat iti pandesal iti panaderia iti ilimi a San Nicolas, Ilocos Norte ket mamalaybalayak nga aglako. Iti umal-aldaw, munay, ensaymada, balintawak, pan de coco met ti ilakok. Nagtalek dagiti nagannak kaniak a kabaelakon ti makatulong kadakuada.
Agingga a nainayon nga ilakok ti Bannawag. Urayenmi idi a sumangpet ti Bannawag manipud Manila, idissaag ti bus iti sango ti munisipio ket manipud iti balay ti distributor, alaenmi dagiti ilakomi a Bannawag.
Nakaay-ayat ti makaiggem iti linawas a kallikkis a Bannawag. Trinatarko a kasla balitok. Kunam no uken nga ap-aprosak ti baro a kopia ti Bannawag. Awan pay ti nakaiggem. Siak laeng. Anian a sam-it idi ti isemko.
Itartarayko nga ipukkaw iti kalkalsada. BANNAWAGGGGGG...! BANNAWAGGGGGG...! Saan nga agbayag, malakok aminen. Nupay kasta, saanko pay laeng a kabaelan ti gumatang iti bukodko a kopia. Ta ur-urnongek ti sangkabassit a maganarko iti panaglakolakok. Isu a sakbay nga ilakok ti maudi a kopia ti Bannawag, mapanak iti sirok ti maysa a dakkel a kayo. Itugawko ket lukipek dagiti pinanid. Basaek manipud iti parupa aginga iti maudi a panid. Amin a sarita, nobela, salaysay, daniw, pati Tao, Lugar, Pasamak ken kayatak nga ammuen ti gasatko iti dayta a lawas. No malpasko, kasla nagtig-abak iti bussogko a nagbasa. Isunto metten ti panagsublik a mangipukpukkaw a mangilako iti Bannawag.
Ditoy a nainaw ti kasla imposible nga arapaapko nga agbalin a mannurat. No basaek idi dagiti daniw, diak mabatok ti kayat a sawen kadagiti nauuneg a balikas. Diak man laeng maarikap ti turongen dagiti daniw. Ngem nakapimpintas a basaen ken yebkas dagiti nauuneg ken nasasam-it a balikas.
Dinaydayawko dagiti mannurat a nakalalaing nga agdamili kada agabel iti balikas. Rinaraemko ida a kasla didiosen.
Isu nga inan-anusak latta ti naglako iti Bannawag. Ken nagbasbasa ken pasaray agikur-it iti balbalikas iti papel babaen ti lapis. Sakonto basaen dagiti maikur-itko, ket katkatawaak no kua ti bukod a sinurat, agpaggaakak pay no dadduma. Mauyongak sa, kunak. Ngem inukopak daytoy nga arapaap, a siak laeng ti makaammo. Awan ti asinno man a makatulong kaniak iti panagsuratsuratko. Awan pay ketdi umdas a panawenko ta adu met ti obrami no kasta nga awan serrek iti eskuela: panagdamili, panagkali iti bubon, panagragadi, itutulong iti karoseria, ken dadduma pay a pakiobraan.
Kinakurapay ti nagbalin a kangrunaan a kabusorko iti pannakaragpatko kadagiti arapaapko. Ngem daytoy met ti nangdurog kaniak tapno saanko a pukawen ti namnamak.
Isu a nagbalin a kamangko ti Bannawag. Nagbalin a “bibliak” ti Bannawag. Adda daydi tiempo nga ibain dagiti kapatadak nga ibaga nga agbasbasada iti Bannawag. Siak, nungka nga imbainko. Impanakkelko ketdi. Patnengak nga Ilokano. Awan ti rumbeng a pagbainak.
Nagsuratak--nagsurat ken nagsurat a kasla agmauyong. Nagipatulodak iti Bannawag. Kanayon ma-reject dagiti sinuratko ngem saanak a naupay. Intultuloyko latta ti nagsurat ken siempre nagbasbasa iti Bannawag.
Nauma ket ngatan daydi Dios-ti-aluadna a Juan S.P. Hidalgo Jr. a mangisubsubli kadagiti sinuratko, wenno naasian ket ngata, ta iti Septiembre 4, 1967 a bilang ti Bannawag, naipablaak ti umuna saritak. Napauluan daytoy iti “Dakami a Nakurapay.”
Ditoy a simngay ti sangkabassit a panagtalekko iti kabaelak. Ngem kangrunaan ti amin, nagbalin a silaw ken bagnosko ti naidumduma a reaksion daydi nanangko idi ipakitak kenkuana ti naipablaak a saritak iti Bannawag. Nga uray dina ammo ti agbasa, idi intudok, impadalanko ti ramayko iti naimaldit a naganko iti Bannawag ken inistoriak kenkuana ti saritak, ket anian a sam-it ti isemna, nagarimasa dagiti matana ken nagpigerger ti bibigna iti dina mayebkas a ragsakna. Nakaanay daytoy a naimatangak a rag-o ken pannakkel ni nanangko a nangsilnag iti dalan a tinalaytayko iti daytoy a lubong a nangsapul iti wangawangan ti adu nga oportunidad iti biag.
Dagitoy, utangko iti Bannawag, ti ibilangko a kakaisuna a taklin ken nagkamangak a nangtubay kaniak nga agbalin a mannurat. --O
(Tubo ti San Nicolas, Ilocos Norte, agnaeden ti autor ken ti pamiliana iti Las Vegas, Nevada, USA. Isu ti autor ti “Ti Lunod,” nobela a maipabpablaak ita iti Bannawag.)
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
