Salaysay ni CELSO B. ABATON
DAYDI lolak, ni Victoria "Vitto" Abaton, ti nangyam-ammo kaniak iti Bannawag—nga ibilangko a “damo nga ayatko.” Addaak idi iti maikatlo a grado iti elementaria, katengngaan ti dekada '70. Imbaonnak daydi tatang a mapanko kadkaduaen daydi lolak. Insamuyeng ngamin ti lolak ti pannakailana kadagiti ulila a kasinsinko a kabbalayna ta napanda naki-Paskua iti lugar ti nanangda idiay Luna, Apayao (saan pay a nagsina ti Kalinga ken Apayao idi) ket is-isuna iti balayda.
Kasangsangpetko iti daydi a malem idi yayabna ti panagmeriendak. Paggugustok ti nalingta a bagas ti buga. Ngem ad-adda a naawis ti imatangko iti magasin iti rabaw ti dulang. Urayak la a napauyek idi ukradek gapu iti kinaingel ti agatpempen nga angotna.
"Daan a Bannawag dayta, apok, ngem ulit-ulitek a basbasaen ta napintas, nasiken, ken makalinglingay dagiti linaonna," kinuna daydi lola.
“Para Kiangan” ti paulo daydi nangsarabo kaniak a sarita. Sinurat ni Juan B. Quimba. Maipanggep iti maysa a nuang nga imbilang ti agassawa a paset ti pamiliada. Nagserbi kadakuada ti natulnog, nagaget, ken naanus a nuang manipud bumaro agingga iti panaglakayen daytoy. Marigatanen a mangngatingat iti garami idi maisina ti nuang iti poderda. Sinangitan dagiti agassawa idi ukodenen nga ipanaw ti batidor ti nuang nga ipan idiay Kiangan (a pakapartianna)—kasla maderder ti pusoda. Inlakoda gapu iti napateg a panagkasapulanda iti kuarta. Ti laeng lakayen a nuangda ti kakaisuna a mabalinda nga ipataray.
Manipud Kadagiti Agdama a Kameng ti Bannawag: Dios ti Agngina!
Nalaingak idin nga agbasa iti English ken Tagalog, ngem beddal ti panagbasak iti Ilokano. Isu a nailingeden ti init iti Bantay Maoacoacar (iti Banna, Ilocos Norte) idi malpasko a basaen ti “Para Kiangan.” Nupay kasta, kas katangken ti bussogko iti uppat a kailgat a mineriendak a buga iti pannakapnekko iti binasak a sarita.
"Nagustuam met laeng?" Ni lola. Pinalpaliiwnak gayam.
Nagtung-edak.
"Ad-adu pay ti napimpintas, apok. Yumam ti agbasa ken ipempenmo iti panunotmo dagiti maagsaw a wadan iti tunggal basaem. Ta addanto panawen a mausarmo ida a pagsarmingam iti biag," innayonna.
Addan sumagmano a nabasak a kopia ti Bannawag idi sumangpet dagiti kasinsinko kalpasan ti Baro a Tawen. Ngem kasla di pay nakatakatan ti sangabaul a Bannawag daydi lola. Bimmulodak iti inyawidko. Ngem puon ti nakaung-ungtak ta pinigis ketdin dagiti addik!
"Ti la adda ngamin nga insangsangpetmo samo di impakni iti di magaw-at dagiti addim! Ammom met a kasla nakapetpet-lubong ni lolam kadagiti Bannawag-na!" Urayak la a napalua iti panangaripuyot ni nanang iti bakrangko.
Sipud idi, kinailiwkon ti Bannawag. Impategkon. Ngem yunget metten ni nanang a mangisangpetak. Isu nga impamuspusak tapno makabasaak met la iti Bannawag. No pagawidennakami idin ti maestrami, dardarasakon nga agawid. Pagtarusak ti mapan mangipaarab iti nuangmi. Ngem sakbayna, dumagasak a bumulod iti Bannawag ni Lola Vitto. Inyunay-unay daydi lola nga igalutko ti tali ti nuang iti maysa a gurongko tapno diak maliwayan no kasta nga agbasbasaak iti Bannawag. Ilemlemmengko ti Bannawag iti sako nga ap-apko nga agsakay iti nuang.
Kabayatan ti panagbasbasak iti Bannawag, inad-adalko met dagiti wagas ti pannnakaabel dagiti daniw ken sarita, a kinagiddan ti panangin-inawko met iti maysa nga arapaap—a makaipablaakak met iti daytoy a nalatak a magasin dagiti Ilokano. Nagsursuratak, ngem gapu ta diak met ammo pay ti agmakinilia, ken naunaannak ti bain ta padasek koma ti agipatulod met idi uray insurat iti ima, nagpatingga laeng a lebben iti kuadernok dagiti sinuratko.
Kankanayon a laglagipek ti kinuna ni Lola Vitto ket adu ti naagsaw ken naipempen a pagwadan iti panagbasbasak iti Bannawag.
Gapu iti nabasak a salaysay iti Bannawag, naidiak ti naynay a panagsusugelko iti oras ti klasek. Ken nagbalin a nasayud ti panagawatko kadagiti leksionmi ket ngimmato dagiti gradok. Tinawen idin nga umulikami ken nanang iti entablado a mayaspilianak iti ribbon ken maukkoran iti medalia.
Naduktalan dagiti dadakkelko nga intultuloyko ti nagbasbasa iti Bannawag, ngem saandan a nagunget uray idi yaw-awidko manen ti bulbulodek a Bannawag ni lola, ta adda idin nakem dagiti addik. Idi ammoda metten ti agbasa, pagiinnunaanda metten ti Bannawag.
Gapu iti rigat ti panagbiagmi, saanakon a nagtuloy a nagbasa kalpasan ti panagturposko iti hayskul. Tinulongakon daydi tatang iti talon. Ngem diak latta liniwayan ti agbasa iti Bannawag.
Pasaray agsuratsuratak met latta. Nanaynayonan dagiti lebbenko a daniw ken sarita. Idi kuan, inin-inutko nga impatulod dagitoy kadagiti programa iti radio a pakaibasbasan ti dandaniw ken padpadas iti biag. Naliwliwaak ta napagasatan a naipatangatang dagiti sinuratko. Idi nabuangay ti gunglo a Friends of Vhen Bautista and Poem Senders iti DWFB Radyo ng Bayan (Laoag), maysaak met kadagiti naawis. Siak pay ketdin ti nabotosan a mangidaulo.
Iti maysa a miting ti gunglomi, inawis ni Sir Benny Rieta, ti host ti programa, nga agsarita da Apo Arnold Pascual Jose, Renato Taylan, ken Oswald Ancheta Valente. Agpapada dagitoy a tallo a nasisiglat a mannurat iti Bannawag a nabasbasakon ti gapuananda.
Nasged dagiti imbatida a sungrod ket rimmubrob ti reggetko nga agsurat, ken agtultuloy nga agbasa iti Bannawag.
Ngem nasebseban dayta a regget idi napukawko ti “sabong” a tinartaripatok iti lima a tawen. “Naidissok” ngarud ti plumak ken nairamraman payen a naliwatak ti agbasa iti Bannawag.
Inggubetko ti nagtalon. Nangasawaak. Nasapaak a nabalo. Duapulo ket innem a tawen a diak linukib ti Bannawag. Nupay adda met latta a malagudlagod a kopia ti Bannawag iti balaymi ta nasakit metten ti nakem ni nanangko a maliwayanna dagiti sursurotenna a nobela.
Ngem pudno a narigat a maiwaksi ti “damo nga ayat.” Dakkel ti akem ti Facebook iti “panagsinnubliananmi” iti Bannawag. Wen, ta gapu iti Facebook, nagkuros ti dalanmi ken ni Apo Oswald Ancheta Valente, ti idolok a mannurat iti Bannawag. Kaduana ti grupo a Bangkag dagiti Mannalon iti Balikas, pagpapaayanna a kas “pangamaen,” a nangkarit kaniak tapno aronak manen ti naiddep nga arapaapko a makaipablaak.
Rugi man daytan ti nasged a panagsursuratko. Napukaw payen ti “bainko” ket nagipatulodak metten iti sinuratko iti Bannawag. Ket tumukno’t langit ti ragsakko idi naipablaak ti umuna a daniwko, a napauluan iti “Segget” iti Septiembre 15,2021 a bilang ti Bannawag.
Kasdiay gayam ti rikna ti makaipablaak iti pagdidinnamagan a magasin! Nalablabes pay ngem iti ragsak ti kaarrubak no mangabak iti hueteng. Ngem no kasanot' kinaragsakko, nakarkaron sa pay ken ni nanangko—pampandaganna iti punganna dagiti Bannawag a nakaipablaakan dagiti daniwko. Kaduak gayam a nagar-arapaap a makaipablaakak met iti Bannawag!
Ita, agsiam a pulon ni nanangko inton Marso 2024 ngem nasidap pay la ti panagkitana. Managbasa pay laeng iti Bannawag.
No sibibiag pay koma ni Lola Vitto, ammok a maragsakan la unay met iti balligi ti apokona, a nakaduktal babaen kenkuana ken dagiti induldulinna a Bannawag, iti naisangsangayan a lubong ti panagbasa ken panagsurat. --O
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
