Salaysay ni ROBERTO BISCARRA PALOPE
ITI panangtaldiapko iti adayon a napalabas, manipud addan puotko, malagipko a saanko a pulos a kinapulapol ti Bannawag iti pagtaenganmi. Malaksid iti dumaanen a Biblia a kanayon a nakaparabaw iti lakasami, awanen ti sabali pay a magasin wenno babasaen iti uneg ti balaymi. Nalabit a ti kinaawan ti agragut nga agbasa ti makaigapu. Wenno, mabalin a ti kaawan ti maigatang dagiti dadakkelko iti Bannawag. Nakurapay la ngamin a kaamaan ti nagtaudak. Mannalon nga agpayso ni amang ngem bassit met ti taltalonenna. Gagangay laeng met nga agtagibalay ni inang.
Diak malipatan ti damo a pannakasirpat ken pannakaaprosko ti Bannawag. Agtawenak idin iti innem. Immallatiwak naminsan iti balay da ulitegko a Servillano Siganay, kaingungot ni ikitko nga Emilia Biscarra. Aglimapulo a metro la ngata iti kaadayo ti balaymi iti yanda. Dita a nakitak dagiti adu a nakapempen a Bannawag. Naammuak iti ulitegko a kada aldaw ti Martes nga agsangpet ti Bannawag sadiay Bangued (Abra). Ket dina maliwayan ti gumatang. Agtrabtrabaho ngamin iti opisina ti Provincial Auditor’s Office iti Provincial Capitol iti Bangued.
Manipud idin, awanen ti liwatko a makaiggem iti Bannawag. Iti naganus pay idi nga isipko, napigsa a nangkayaw iti imatangko dagiti makaguyugoy a ladawan ti komiksna. Saan pay la a natarus ti panagbasak iti Ilokano idi, managsaggaysa ti panangyebkasko kadagiti balikas. Ngem uray idi nalaingakon nga agbasa, diak pay laeng maawatan ti pakaibuksilan dagiti daniw ken sarita a namuli kadagiti agkakauneg a balikas nga Ilokano. Dinaydayawko ti laing dagiti mannurat nga agputar. Ti kabaelanda nga agabel kadagiti napipintas a balikas. Nagbalinda nga idolok.
Simngay ti essemko nga agsurat idi addaak iti La Paz Catholic High School (Queen of Peace High School itan). Ti kaunaan a nagsuratak ket iti programa ti radio idi ni Bobby Guttierez a “Parikut” iti DZWT iti Baguio City a nakaidramaan ti pinutarko nga istoria. Adda pay sinuratko nga impatulodko iti DZVV iti Vigan, iti programa ni Noli Guerero a “Linabag iti Biag.” Adda idi kasla salip dagiti maipatulod nga istoria ket ti sinuratko ti napili a nangabak. Naibasa daytoy iti uneg ti makalawas.
Manipud Kadagiti Agdama a Kameng ti Bannawag: Dios ti Agngina!
Pinadasko met ti agsurat iti daniw, salaysay, ken sarita nga ipatulodko iti Bannawag. Ngem anian ta nagpatnagak, piman, a nagmennamenna, awan man la uray sangkatukkol koma a balikas a nasangalko. Kasdiay gayam ti kinarigat ti agabel iti balikas. Numan pay kasta, saanak a nalaka a naupay. Narubroban ketdi ti arapaapko a makaipablaak iti Bannawag.
Kalpasan a nagturposak iti hayskul, nagsardengakon nga agbasa. Gapu ti kinakurapay ti adda a panagbiagmi, saanak a nakapagtuloy a dagus a nakapagkolehio. Tinulongak ngarud ni amang a nagtalon. Ngem gapu ta sangkabassit met ti taltalonenna, ni inang ti ad-adda a binadangak nga agtaraken iti baboy. Nagsaldetak. Mapanak agala iti ngalog ken tigi a bugbogenna. No kasta a makalako idi iti baboy, ikkannak latta met ti igatangko iti Bannawag. Ket saanakon bumulbulod iti basaek.
Iti panagsardengko nga agbasa, diak sinardayan ti nagputar iti daniw, salaysay, ken sarita. Impatulodko dagitoy iti Bannawag. Kasta unay gagarko idi a makitak met koma ti naganko a maimaldit iti Bannawag. Ngem naglabas iti aldaw, bulan, ken tawen, awan met a pulos ti nagparang a naganko. Ammok lattan a nagtarusda amin iti nakaikarianda. Diak ngamin a pakpakuyogan ti sobre seliado dagiti ipatpatulodko a sinuratko isu a saan a naisubli (a naibuson) kaniak dagiti sinuratko. Pinadasko pay ti nakisalip iti salip iti sarita iti Bannawag. Ngem awan gasatna. Isu a no dadduma, maalak pay ketdin ti agpasugnod. Pagpiaanna, mautobko met laeng nga awan ti nasayaat nga ibunga ti panagpasugnod. Ta asino koma ti papasak no di ti mismo a bagik met laeng? Saanak ketdi a naupay. Diak ininggaan ti agarapaap a makai-Bannawag-akto met laeng iti sinuratko.
Iti masansan a panagbasbasak iti Bannawag, adu ti napuniponko a kinapateg ti adal. Isu nga inuy-uyotak idi dagiti dadakkelko nga agtuloyak nga agbasa iti kolehio. Kaasi ti Apo, pinatgandak met gapu ta adda pay la iti elementaria dagiti dua a kakabsatko. Sangapulo a tawen ngamin ti baetmi iti simmaruno kaniak a kabsatko.
Apaman a nakaturposak iti kolehio, naigasatak met ti dagus a nakastrek nga agtrabaho iti munisipiomi. Ngem uray addan pagtrabahuak, diak latta maiwaksi ti nasged a tarigagayko nga agbalin a mannurat. Mariknak idin a kasla napasangbaykon ti naladaw ngem naan-anayen a nakemko. Patiek a dakkel ti naitulong ti pannakaipablaak ti “Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano.” Inad-adalko daytoy tapno natartarus ti panagsuratko. Intultuloyko latta met nga inimutektekan a nalaing dagiti basbasaek a sarita ken daniw iti Bannawag. Inan-anusak nga inam-amiris dagitoy. Intukitko iti mugingko: ti Bannawag laeng ti makaipaay-parabur tapno matun-oyak ti kasla imposible la unay nga arapaapko nga agbalin a mannurat. Inggugorko ngarud ti bagik. Adu nga anus ken regget ti imbuisko. Adu nga oras ken tiempo ti imbubosko. Agbasa iti Bannawag. Agsangal iti sarita. Dayta lattan a rotasion ti inob-obrak iti nawaya nga orasko.
Agingga nga iti nagatangko a kabarbaro a Bannawag, iti bilang nga Abril 4, 2005, napamulagatak idi maukagko iti panid 6 ti salaysay a napauluan iti “Mannalon a Sientista ti Cordillera.” Daytay metten impatulodko a salaysay! Naimuttalat ti “Roberto B. Palope” a kas autor. Kadagita a kanito, siak ngatan ti kararagsakan a parsua iti lubong. Agasem ta iti naunday a tiempo a nagipatpatulodak iti sinuratko iti Bannawag, adda met laengen naipablaak? Naktanganda met laengen, wenno naasian met la ngatan kaniak dagiti taga-Bannawag. Dayta ti nagintek iti panunotko.
Nagsasaruno a naipablaak a salaysay, sinniriban, burburtia, pakpakatawa, ken idead ti Miks & Tiks. Sa iti naminsan, nasdaawak idi adda maawatko a text message ni Cles B. Rambaud, managing editor ti Bannawag. Kidkiddawenna a suratek kano ti pakasaritaan ti Pamilia Ortega ti Abra a pinadayawan ti ABS- CBN a “Bayaning Pamilyang Pilipino.” Napanko ngarud ininterbiu dagitoy. Naipablaak ti salaysay iti Agosto 9, 2010 a bilang ti Bannawag, napauluan iti “Ti Kinabannuar, Adda iti Tunggal Maysa.”
Ngem nupay adun ti rimmuar a sinuratko iti Bannawag, awan pay ti napagasatan a naipablaak a saritak. Iti panagriknak, kas man di naan-anay ti kinamannuratko no diak makaipablaak iti sarita. Diak ngarud a sinardayan ti nagputar ken nagipatulod iti sarita. Pinabalonak dagitoy iti napasnek a kararag. Agingga a a naammuak a maysaak kadagiti nangabak ti Salip iti Sarita ti 23rd AMMA Foundation Literary Awards. Umuna a Gunggona ti nagun-od iti insalipko a sarita a napauluan iti “Silo.” Naipablaak daytoy iti Hulio 1-15, 2022 a bilang ti Bannawag. Kamaudiananna, adda met la saritakon a nai-Bannawag.
Ti nakaay-ayat unay a napasamak, gapu iti Bannawag, nagtugmok manen ti dalanmi iti ka- batch-ko a ni Alfredo E. Verzosa, mannurat ken dibuhista ti Bannawag. Agpadakami a nagturpos idi 1981 iti Abra School of Arts and Trade (University of Abra itan) iti Bachelor of Science in Industrial Technology, major in Drafting. Nasurok a 40 a tawen a dikami a nagkitkita. Ket idi mabasa ni Fred iti Bannawag ti nangabak a saritak,immaynak sinarungkaran iti pagtaenganmi. Siraragsakkami a naginniliw. Adu a topiko ti nawarwar.
Napalaus a panagyamanko iti Bannawag, a kangrunaan a magasin dagiti Ilokano, ta no awan ti imparaburna a saranay kaniak, sigurado a diak koma a naragpat ti nakaim-imposible nga arapaapko nga agbalin a mannurat. Agbiag ti Bannawag! –O
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
