Iti laksid ti kinapateg ti agrikultura iti ekonomia ti pagilian, dakkel latta a parikut ti tay-ak ti agrikultura ti panagkedked dagiti agtutubo a tumapog iti karera ti panagtalon.
Segun kadagiti agmulmula iti tabako iti Lidlidda, Ilocos Sur, narigat nga ipatawid ti trabahoda iti taltalon kadagiti annak wenno agkabannuag a kakabagianda, idinto a kaykayat dagiti agtutubo ti agtrabaho iti sabali nga industria a kas iti healthcare, engineering, ken kadagiti dadakkel a korporasion.
Maibatay iti datos ti Philippine Statistics Authority (PSA), nasurok a 10.84 a milion ti agtrabtrabaho iti tay-ak ti agrikultura idi 2022. Ket nupay immadu daytoy iti 1.7 a porsiento idi 2021, marigatan ti adu a mannalon a mangipatawid iti trabahoda iti kameng ti pamiliada.
Iti agdama, natakuatan ti National Tobacco Administration (NTA) nga adda 2.2 a milion a Filipino nga agpampannuray iti maganansia iti tabako, idinto a 430,000 kadagitoy ti mannalon, trabahador ti mannalon, ken benepisiario ti pamiliada.
Manipud Kadagiti Agdama a Kameng ti Bannawag: Dios ti Agngina!
Nupay kasta, ad-adu ti mangayat nga agtrabaho iti ballasiw-taaw wenno agsapul iti napimpintas nga oportunidad ngem ti agsukay iti daga.
Segun iti PSA, mapanen a 1.96 a milion ti bilang dagiti Overseas Filipino Workers (OFW) idi 2022.
Maysa ti nababa a matgedan kadagiti makaigapu no apay nga agkedked dagiti agtutubo nga agtrabaho iti talon.
Maibatay iti datos ti PSA, PhP301.14 tunggal aldaw laeng ti matgedan dagiti agtrabtrabaho iti agrikultura.
Tapno maallukoy dagiti tattao nga agmula iti tabako, kinuna ti National Tobacco Administration (NTA) nga impangina ti tabako a lako dagiti mannalon.
Kinuna ti NTA a ti primera klase a flue-cured Virginia a tabako ket mabalin a mailako iti PhP113 tunggal kilo idinto a PhP97 ti kababaan a presio.
Nupay adda insayangkat ti gobierno a programa tapno maallukoy nga agtalon dagiti sumarsaruno a kaputotan, patien ti Department of Agriculture (DA) nga umub-ubing ketdi dagiti baro a mannalon.
Kinuna ni DA Assistant Secretary Arnel de Mesa a bimmaba iti 49 agingga iti 50 ti tawen dagiti agbalin a mannalon, idinto nga iti naglabas ket agtawen iti 57 dagiti mannalon.
Imbatad ni De Mesa a dagiti dadduma a mannalon ket naggapu kadagiti empleado a nasapa a nagretiro ken rinugianda ti nagtalon.
Agpapan ita, parikut latta ti kaawan ti mangtawid iti panagtalon, ngem agingga adda programa a mangbaliw iti negatibo a kayulogan ti panagtalon iti pagilian, adda namnama a maallukoy dagiti agtutubo a mangtalon iti daga, kas kuna ti DA. (Gabriell Christel Galang/Manila Bulletin//Lito Hilidon/Bannawag)
