Sarita ni LEONARDO Q. BELEN
(Naipablaak iti Hunio 8, 1970 a bilang ti Bannawag)
LINASAT ni Alkalde Evan Arieta ti nalawa ken naalpombraan iti asul nga opisinana ket timman-aw iti nalawa a kalsada nga addaan iti pedestrian conveyors iti agsumbangir. Daytoy ti pagluganan dagiti umili a saan unay nga agap-apura. Ti kalsada ti pagtarayan dagiti lugan; nupay isiwsiwetda, saanda nga agdidinnungpar ta adda naisalsalumina a radar-da a pangliklik iti masabatda, kas iti kurarapnit a di maidungpar nupay dina makita ti turongenna.
Intalmeg ti alkalde ti buton ti paladpad ket nagwaknit ti asul met laeng ti marisna a kortina.
Napaliad ti alkalde. Nadalus ti kalsada idinto nga iti maikasiam a bigat, katibok koma dagiti lugan. Uray iti tengnga ti rabii, saan a di maawan dagiti lugan. Kasta met dagiti pedestrian conveyor, awan ti nakalugan ita. Ngem mariparna iti amianan dagiti agmartmartsa ken addaanda kadagiti wagayway. Magmagnada iti kalsada!
Ania ngata daytoy? Nagsubli ti alkalde iti lamisaanna ket inawaganna ni Udongan, maysa kadagiti katulonganna, babaen ti intercom-TV.
“Awan ni Udongan, sir!” kinuna ni Alingod a nagparang iti rupa ti intercom-TV ti alkalde.
“Ni Omar?”
“Awan met, sir!”
“Napananda?”
“Diak ammo, sir. Addada met itay.”
Nagtabbaaw ti alkalde idinto nga inserrana ti intercom-TV. Nagpukaw ti rupa ni Alingod. Nagturong manen iti tawa. Asidegen dagiti agmartmartsa. Dagitoy ti nabasa ti alkalde kadagiti wagayway:
“Agpapatas—android ken tao!”
“Dimtengen ti panawen tapno bigbigendakami a kas tao!”
“Apo Alkalde, pirmaam ti resolusionmi ta no saan…”
Naaramid dagiti android iti napaglalaok a kemika ti nalimed a pormula. Naaramid ti umuna nga android iti tawen 3100 iti paktoria ti siudad. Naaramidda a nasaririt ken katulongan dagiti tao iti opisina, paktoria, ken dadduma pay a pamastrekan. Gapu kadakuada, naaddaanen ti tao iti gundaway nga aglang-ay.
Naidumduma ti android iti pudno a tao gapu iti berde a marisda ken awan masao a lalaki wenno babai kadakuada. Saanda a makaputot. Umaduda laeng babaen ti bilin ti alkalde a kas mainugot iti kasapulan ti turay. Kaaduan kadagiti android ti mangiturong kadagiti robot ken dadduma pay a computer a makina ti turay.
Nagrimat ti intercom-TV iti lamisaan ti alkalde ket nagparang ti rupa ni Alingod. “Addan da Omar ken Udongan, sir.”
“Pastrekem ida.”
“Adda kaduada, sir!”
“’Sino?”
Nakitana iti intercom-TV ti kadua dagiti katulonganna. Maysa met nga android.
“Pastrekem ida,” imbilin ti alkalde.
Iti apagkanito, addan dagiti tallo iti sanguanan ti alkalde. Kalpasan ti panangkablaawda iti alkalde, inyam-ammo ti ganggannaet ti bagina a kas Karimon.
“Wen, am-ammoka,” imbatad ti alkalde. “Matandaanak pay no kaano a naaramidka.”
Di nagkirem ni Karimon a nangperreng ti alkalde. Sumilsileng ti berde a kudilna. “Lipatentayon a naaramidak, alkalde,” kinunana, “a kas iti pannakaaramid da Omar ken Udongan a katulongam. Dimtengen ti panawen tapno bigbigendakami a kas pudno a tao nga addaan met iti kalintegan a kas kadakayo.”
“Ania ti nasken no bigbigendakayo wenno saan? Mabaliwan kadi ti kinapudno a nagtaudkayo kadagiti napaglalaok a kemika?” inunton ti alkalde.
Immisem ni Karimon. “Saan, Apo Alkalde! Ngem ammomi met ti mabannog ken masapulmi met ti inana.”
Nagkatawa ti alkalde. “Saan a nasken nga agririkayo— ta naaramidkayo a kasta.”
“Kaduak dagiti adu nga android ita, agraman da Omar ken Udongan. Kiddawenmi ti panangpirmam iti manipesto a mangipaneknek nga addaankami met iti kalintegan a kas iti tao tapno pumigsakami a dumatag iti Kongreso.” Inyawat ni Karimon ti manipesto. “Pirmaanyo daytoy ket urayendakayo idiay baba.”
Android—bunga ti sirib ti tao. Itan, tarigagayanda ti makipatas iti nangaramid kadakuada.
Ania ti kalintegan dagitoy nga android? Nagtabbaaw ti alkalde ket kinunesna ti manipesto. Nagturong iti balkonahe ket nakitana iti baba dagiti demonstrador a nasileng ti berde a kudilna. Gimluong ti makatitileng nga ikkisda: “Agbiag ti alkalde! Agbiag ti alkalde!”
Inwagis ti alkalde dagiti imana ket nagulimek dagiti demonstrador. Nagsao ti alkalde:
“Saanko a maited ti pammigbig a kidkiddawenyo gapu ta awan ti nasken a mabigbig kadakayo. Agsublikayo ketdi a dagus iti trabahoyo ta dayta ti nakaaramidanyo. No saan…”
Inwaras ti alkalde ti panagkitana a panangipasimudaagna a nakasagana dagiti soldado a mangpukaw kadagiti android no adda maikaniwas nga aramidenda.
“Diyo koma kiddawen ti saan a rumbeng kadakayo,” intuloy ti alkalde. “No naaramidkayo a makapagpanunot, makapagsao, ken makapagtignay a kas kadakami a tao, inggagarami dayta tapno adda katulonganmi. Agsublikayon kadagiti trabahoyo. Nalaka ti agaramid iti android a sukatyo no ipilityo ti kayatyo tangay awan man met ti kararuayo!”
Nagin-inayad dagiti android a pimmanaw. Nagnada iti baet dagiti nakaintar a soldado.
Agel-ellek ti alkalde iti tugawna. No siak ti nangaramid kadakuada, kinunana. Minatmatanna ti ladawan ti paktoria a pakaar-aramidan dagiti android. Saan a maan-ano no mapukawda. Agaramidak a dagus iti sukatda. Adda kad’ pay imposible iti tao? Awan ti naturturay ken umartap iti sirib ken kabaelan ti tao iti rabaw ti daga!
Intuloy ti alkalde ti nagellek. Kastoy ngata met ti panagkatawa ti Dios idi rippuogenna ti torre ti Babel idi gandaten dagiti tao nga ulien ti langit a yanna? Wenno idi linayusna ti daga gapu iti kinasukir dagiti tao, ngem nangibati iti sangapagassawaan tapno mataginayon met laeng ti tao? Ngem saan a mauma ti tao a mangsuron, agsukir, ken agbasol kenkuana agingga iti nagpungtot ket binaybay-anna ida a nagpipinnatay kadagiti nakaal-alingget a gubat. Ket nagkatawa dagiti tao ta imbilangda a balligida daytoy.
“ALINGOD!” Nagallangogan ti timek ti alkalde iti opisinana. Simrek ni Alingod. Saan nga android ni Alingod: pudno a tao.
“Yan da Omar ken Udongan?”
“Saanda a simrek, sir.”
“Inawagam ida?”
“Wen, sir, ngem awanda.”
“Pastreken a dagus ida no sumangpetda.”
“Wen, sir.”
Rummuar koman ni Alingod idi sumrek da Omar ken Udongan. Kaduada ni Karimon.
Immisem ti alkalde. “Demonstrasion manen?”
“Saanen a nasken,” insungbat ni Karimon.
“Ania ngarud?”
“Nasken a bigbigendakami,” kinuna ni Karimon. “Agpapatastayo man met.”
Nagpaggaak ti alkalde. “Kasano nga agpapatastayo?”
“Gapu met laeng iti intedyo a sirib kadakami,” kinuna ni Karimon. “Nabasamin ti pakasaritaanyo a tao ket paneknekanna nga agpapatastayo,” inlawlawagna. “Awanankayo met iti kararua a kas kadakami.”
Binugkawan ti alkalde ti android. “Asinoka a mangibaga iti kinaasinok ket siak ti nangaramid kenka?”
Saan a nagkir-in ti android. “Ti pakasaritaanyo ti mangibaga. Awanen ti kararuayo gapu ta saanyon a bigbigen ti Dios a nangaramid kadakayo a tao ken nangited iti kararuayo!”
“Ket no siak ti dios!”
Inggiddato ni Alkalde Arieta a lenggesen koma ni Karimon. Ngem naglisi ti android. Idi darupen manen ti alkalde ni Karimon, nakirupaken da Omar ken Udongan idinto a timmaray ni Alingod gapu iti butengna.
Naggugubal dagiti uppat. Nadaras a napaksuyan ti alkalde.
“No dimonto met bigbigen nga agpapatastayo,” kinuna ni Karimon iti agnguynguy-a nga alkalde.
Nagngilangil ni Alkalde Arieta.
“Agpapatas dagiti awanan kararua,” kinuna ni Karimon ket kinabilna manen ti alkalde agingga iti saanen a makakunail. —O
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
