Sarita ni DAVID D. CAMPAÑANO
(Immuna a naipablaak iti Bannawag iti Disiembre 11, 1961 a bilang sa iti Oktubre 20, 2014 a bilang)
NAMINAR dagiti renren ti muging ni Uday idinto a nasalemsem pay laeng ti pul-oy ti agpakpakadan nga agsapa. Pasaray agkusipet. Pampanunotenna no ania ti inayonna nga aramiden tapno agballigi. Adda kenkuana ti pigsa, ket nupay pigsa ti ad-adda nga isalipna ita, namnamaenna a nataltalged no nayonanna iti sikap. Nalaka a mailabeg ti pigsa. Ket saanna la ketdi nga ipalubos a ni Langdet ti mangikut iti puso ni Anina.
Nawada ti muging ni Langdet. Pampanunotenna met, bayat ti panagsarunoda ken Uday a mangun-unor iti desdes, ti pamuspusanna tapno isu ti agballigi. Sa laeng lumidem ti mugingna no mapanunotna a nalidayto ni Uday. Agingga iti maliklikan, saan a kayat ni Langdet nga adda pagsinaan ti dalanda ken Uday. Nasingedda unay tapno bumallaet ti irok ti nakem. Ngem ania ti aramidenna? No mabalinda koma a pagpisian ti gunggona! Ngem saan a mabalin! Ti ayat ni Anina a sabong ti purokda iti dayta a kabambantayan ti supapak ti balligi. Ket maysa laeng ti agballigi ken mangikut.
Tumanalangkiaw da Uday ken Langdet. Mabalin nga adda iti ania man a paset daytoy a kabakiran ti beklat a sapsapulenda.
Ngem nalabasanda ti umuna a bakir nga awan ti napasamak. Saan nga umadak dagiti beklat iti tanap iti aldaw, kinuna ni Uday iti nakemna. No umadak man, kas pagarigan, adayo pay, mapadaanandan. Saan a malib-at ti beklat ida. Pinardasanna ti nagna tapno kamakamenna ni Langdet.
“Saanka kadi a… daytay kasla madanagan, Langdet?” sinaludsod ni Uday.
“Saan,” natalged ni Langdet, “ngem pampanunotek ti naliday a pagbanagan ti maysa kadata. No maipapan iti peggad, namnamaek nga awan ti mapagtengta. Duata, ket napigpigsa ken nasirsirib kadi ti maysa a beklat ngem data? Maysa pay, aramidenta daytoy gapu iti pagraywanta.”
“Ken iti pagragsakan ti puso ti… agballigi,” innayon ni Uday. “Pudno ti kunam nga awan ti ania man ti amin a peggad a sarangten ti napudno nga agayat a kas kadata.” Pilpilitenna a lingdan ti tigerger iti unegna.
“No asino man kadata ti makaragpat iti puso ni Anina, awan komat’ dakdakes,” kinuna ni Langdet. “Kayatko a kalpasan daytoy, saan koma nga agbaliw ti inkaubinganta a panaglangen.”
“A, we-wen koma,” innayon ni Uday.
Nabayagen nga agrayo da Uday ken Langdet ken ni Anina. Naammuanda a saan a natinong ni Anina no asino ti aklonenna kadakuada. No kaumanna kano ti pusona, nasingpet, nagaget ken manangisagut dagiti dua a babbaro; no ti riknana ti mangadal, adda pangayatanna iti nasarangsang ti dilana a kas ken ni Langdet, ngem kayatna met ti di maun-uni a kas ken ni Uday.
Ngem idi rabii a panagrana da Uday ken Langdet a simmarungkar ken ni Anina, sinarita ti balasang ti napasamakna iti napalabas nga aldaw. Nagsapul kano iti aruy-oy ta nagkiddaw ti maysa a gayyemna a tagasalog. Awan ti nasarakanna iti asideg a kabakiran ket idi agbalaw, adda gayamen iti tengnga ti dakkel a bakir. Dakkel ti utangna a naimbag a nakem iti tagasalog ket mabain no dina mapagustuan.
“Ay, wen gayam, apay a dimo imbaga kaniak ta kitaem no dika imbakruyan no aruy-oy laeng?” Nakapsut ti timek ni Uday idi adda napanan ni Langdet iti ruar.
“Kasta koma,” insungbat ti balasang, “ngem awan met ti simmarungkar kadakayo ta napankayo la ngarud naganup. Inkarik nga isalog ni nanang ita.”
Naktang kanon ni Anina iti panangtangtangadna kadagiti natatayag a kayo nga ammona a kadawyan a pagtubuan dagiti aruy-oy idi mangngegna ti taul ni Labang, ti asona a kanayon a kabuyogna no umadayo iti balayda. No dadduma, agkamkamakam ken naunget ti taul ti aso. Kasla adda kayatna a duklapan. No dadduma met, umrar ti sekkadna a kasla mabuteng.
Sinapul ni Anina ni Labang. Idi makitana, natukmaanen ti beklat ti aso. Naganang-ang ni Labang ket dimmanggay met dagiti saibbek ni Anina. Idi awanen ti mangngegna nga asug ti aso, nakitana a pinulipolanen ti beklat.
“Kailala pay ni Labang. Nasayaat a guardia. Mannaul ngem saan a kumagat,” kinuna ni Langdet, makita iti langana ti pannakipagriknana.
“Naimbag laeng ta ti aso ti bineklat,” binagi met ni Uday.
“Ngem kasla agkabsatkami ken Labang. Mabayag a diak mailiwliwag ti pannakaulilak kekuana,” aggilgilapen dagiti mata ni Anina.
Ngem nagrag-o ni Uday. Napaidam kenkuana dayta nga aso, ta nupay nabayagen a sumarsarungkar ken ni Anina, dina pay laeng napaamo ni Labang. Ita, awanen ti pakadlawan iti yaasidegna no kayatna a rabaken wenno kellaaten ni Anina.
“Napateg unay ni Labang kaniak,” kinuna manen ni Anina. Pudno a dina mailiwliwag ti asona. “No di mabales daydiay a beklat, saanto a lumag-an ti sakit ti nakemko.”
Nabayag nga awan ti nagtimek kada Uday ken Langdet.
“Kayatko a mabales daydiay a beklat,” napinget a kinuna ni Anina. “No adda la koma kaduak…”
Simmigrat ni Langdet. “Mapanta sapulen, Uday. Ania ti kunam?” kinunana.
Saan a nagtimek a dagus ni Uday. Nagsidduker a nakangngeg iti awis ni Langdet. Ngem idi itag-ayna ti rupana, nagsabat dagiti matada ken Anina. Nasam-it ti isem ti balasang. Daydi ti kasam-itan nga isem ni Anina kenkuana. Simmallin a dagus ti rag-o iti siddukerna.
“Rumbeng a mapukaw daydiay a beklat, Anina!” kinuna ni Uday sa sinangona ni Langdet. “Wen, Langdet, sapulenta. No kayatmo, uray inton bigaten.”
“Naimbag a gasatyo,” pammalubos ni Anina. “No asino ti makapatay iti beklat, isunto ti…” Nagsam-it ketdin ti isem nga imparaipusna iti saona.
SUMREKEN da Uday ken Langdet iti maikadua a bakir. Ditoy ti masansan a pakakitaan dagiti kapurokanda iti dayta a beklat. Kasla siket ti di met nalukmeg ken di met nakuttong a bumarito ti kadakkkel dayta a beklat.
“Akikid ti dalan ket dita makapagbaybay,” impalagip ni Uday ken ni Langdet idi umunegdan iti bakir. “Umunaka, ket saknapem a kitaen iti baba.”
“Manmano kano nga agpallailang ti beklat iti nababa iti aldaw no kastoy a napuskol ti kayo,” imparipirip ni Langdet ti isusupiatna.
“Ammok, ngem dayta ti kasayaatan tapno saan a makaliklik ti beklat. Bagik met a kitaen iti ngato,” insungbat ni Uday.
Manipud pay itay agrubuatda, inkeddengen ni Uday a saanna la ketdi a kayat ti umuna. Iti kasta a pagpeggadan, ti umuna ti nalablabit a maipasungalngal. Ket no isu ti umuna, isu ti tukmaan ti beklat no dina makita a dagus. Mabalin met a mapatayna ti beklat, ngem no makagat wenno mapulipolan, di addanto markana wenno mapilayan pay?
Immuna ni Langdet. Nagpapaudi ni Uday iti adayo bassit.
Saan a ti panagsapul iti beklat ti nasken ken ni Uday. Kinapudnona, mabain laeng nga agkedked idi rabii. Inad-adalna no kasano ti pananggudasna iti beklat no agrangeten ti beklat ken ni Langdet. Kayatna nga isu ti manggudas iti beklat, ngem nasken a saan nga agsagaba iti ania man. Iti panagpampanunotna, pasaray maliwayan ni Uday ti mangiwaras iti panagkitana iti ngato.
Ket pagammuan la ta nagikkis ni Uday. Nagpaarayat. Tinukmaan ken pinulipolan ti beklat ti luppona.
Nagsubli a dagus ni Langdet. Inlangdetna a pinang-or ti beklat. Naibbatan ti ayup ni Uday, nawaswas ti ipupulipolna ket natnag iti daga. Saan a sinardayan ni Langdet ti beklat agingga iti saanen nga agkismay.
Naglusdoy ni Uday, saan laeng a gapu iti sakit ti kagat ken ti pinulipolan ti beklat no di pay ket iti pannakaalilingana.
Ni Langdet ti nangpatay iti beklat, ngem saanna a naaramid no saan a naigapu kaniak, napanunot ni Uday idi agawiddan a sibabaklay ni Langdet kenkuana.
“Daksanggasatak, Langdet…” Adda kayat ni Uday nga iparipirip. “Siak ti nadangran, annay… nagsakiten ti luppok! Nanulang dagiti ngipen ti beklat! Ken napulipolanak pay… ngem sika ti agballigi.”
Saan a simmungbat ni Langdet.
Impagarup ni Uday a nayon ti panagrag-o ni Langdet ti ayat daytoy a mangbaklay kenkuana. Daytan ti parparaipus ti panaggayyemda. Balbalabalaenna ngatan no kasano ti panangrambakda iti panagkallaysada ken Anina, ar-arapaapennan ti di agpatingga a rag-o. Nagsennaay ni Uday a nakapanunot iti dayta.
Natayen ti beklat ngam inlunod ni Uday gapu ta saan a ni Langdet ti tinukmaanna. Di kad’ isu koma ti nangpatay.
“Pangipanam kaniak?” sinaludsod ni Uday idi sumiasida iti dalan nga agturong iti purok.
“Agtarusta iti yan da Anina,” insungbat ni Langdet.
“Saanen, kababainak laeng!”
“Adu unay a mapampanunotmo,” insungbat ni Langdet, “dika kad’ agtagtagari.”
Saanen a nagkedked ni Uday. Uray ti pannakipagrikna man laeng ni Anina ti sagrapenna. Ket ad-adda pay a maragsakan no ipaayto ni Anina nga ayat ti pangagasna iti sugatna. Umanayen dagita a gunggona.
Nagliday ni Anina idi makitana ti napagteng ni Uday ngem nagragsak met idi maammuanna a natayen ti beklat.
“Anina,” kinuna ni Langdet kalpasan ti sumagmamano a kanito, “ni Uday ti nagballigi. Ipakpakaunakon ti panangkablaawko kadakayo. Naimbag a gasatyo…” Ket nagpakadan ti baro.
Simmigrat ni Uday ngem saan a nagtimek. Ket anian a ragsakna idi kurang la ni Anina ti mangarakup kenkuana idi agasan ti balasang ti sugatna.
“Salaysayem man no kasano ti pannakasarak ken inaramidyo iti beklat,” kinuna ni Anina ken ni Uday idi makaungar bassiten daytoy.
Sinarita ni Uday ti amin, malaksid iti binukelna a pangsikapna ken ni Langdet.
“No kasta, ni Langdet ti nangpatay iti beklat?” Nasdaaw ni Anina.
“Agpayso. Ngem ania koma ti naaramidna no saan a gapu kaniak? Kinapudnona, nakalabasen ni Langdet itay pulipolannak ti beklat,” inkalintegan ni Uday.
Limmidem ti rupa ni Anina. Kinitana iti nasakit ni Uday sa pimmanaw.
Adda naripirip ni Uday iti nasakit nga ikikita ni Anina. Ngem naguray. Bareng no agbaliw ti panunot ti balasang. Ngem saanen a nagsubli ni Anina iti yanna.
Iti dayta nga inaramid ni Anina, napukawen ti namnama ni Uday. Immapay met iti panunotna a natakneng unay ni Langdet ken nadalus ti puso ni Anina.
Nagawid ni Uday a di nagpakada ken ni Anina. Mariribukan la unay.
Saan a nakaidna ken di nakaturog ni Uday iti karabiyanna. Nabukelna ti maysa a pangngeddeng: dinan rebbeng ti agpakita pay kada Anina ken Langdet… ken iti purokda. —O
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
