Autobiograpia ni LORENZO G. TABIN
Maika-18 a Paset
FELIX HUERTAS, 1967
MAYATEN TI RUBUAT ti GUMIL Cabugao idi pagammuan lattan ta adda naawatko a surat ni Clemen Uclaray manipud iti Manila—sigud a taga-Magsingal, Ilocos Sur ngem adda itan idiay California—a mangaw-awis kaniak nga agpa-Manila ta pusgannak kano a maysa nga Associate Editor ti bangonenna nga Ilokano a magasin. Arinunos ngata ti Pebrero 1967 wenno serrek ti Marso 1967; sayang ta naiwagatko ti suratna. Magasin kano dagiti Ilokano! Nasaludsodko iti nakemko, apay ti Bannawag, saan ngata a magasin dagiti Ilokano?
Ngem nagturay iti mugingko ti nakangangan a gundaway. Wen, gundawayko daydin. Dakkel a gundaway, a mangyaruangan iti pannakaisubli ti arapaapko. Agasem, saan la a maysa a mannurat. Editor payen! Nagarapaapak, ania payen! Editor? Dakkel ngata ti sueldo ti editor?
Imbagak kadagidi tatang ken nanang ti panggepko.
“Daytoy ket ngatan ti sungbat ti inur-urayko a gundaway,” kinunak. Kadagidi a panawen, no ania ti kayatko nga aramiden, wenno pangngeddeng, awan ti saan kadakuada.
Kinapudnona, uray no didak koma palubosan, naikeddengkon a mapanak. Diak unay napampanunot dagiti kakabsatko. No an-anagek ita ti kasasadda idi, nanamnam-ayda ngem siak. Daydiay met ti pagsayaatan ti saan nga inauna ta mabalinmo latta ti agpatudon.
Ken adda gayam ni Myrna nga imbati daydi Anti Immiang iti sidong dagidi tatang ken nanang, ket naisursurot metten a nagbasa kada Herman, Violy, ken daydi Tessie, ken ni Sadiri. Diak masinunuo no adda idin dua a tawen ni Osi a buridekmi.
No daydi surat ni Clemen Uclaray ti nangrubrob iti arapaapko nga agsubli manen, iti maikadua, wenno maudi a gundaway, isu met ti nakaipuonan ti pannakalipatko a namimpinsan iti obligasionko iti GUMIL Cabugao. Kangrunaanna kadagiti kagungloak. Diak malagip no nakapagpakadaak iti daydi Maestro Manolito Rebibis, wenno nagpukawak lattan a kasla asuk, a kasla ketdin awan ti serserbi ti GUMIL Cabugao a binangonmi a napnuan arapaap, nga insursuratak pay iti drama, ken narugianmin a sinansanay, ken panggepmi nga idawat a 23 ti Abril koma ti batangmi nga agpabuya, ta basta lattan tinallikudak, ni oy, ni ay. Ammok a dakdakkel ngem iti bagik ti panangbabalawda kaniak, a maysaak a tumantanor a nobelista kadagidi a panawen. Ngem maysaak met gayam a di mapagpiaran, ken parawpaw ti karkarina. Ta diak man la nagsursurat kadakuada. Diak man la inlawlawag ti nakaigapuan ti panagpukawko. Ania ngata ti adda iti panunotko ta nakalipatak lattan a namimpinsan?
Idi sursuratek daytoy a paset, Septiembre 11, 2022, nalagipko a sapulen ti nagan a MANOLITO REBIBIS iti Facebook, ta komustaek ken ilawlawagko no apay a kaslaak lattan nagpukaw nga asuk.
Ngem kasla nagtupak ti langit. Ti ladawan ti massayagna ti naipasabat kaniak: pimmusay idi Septiembre 2, 2022.
Nasakit la unay ti nakemko, ta diak la ketdin nalaglagip a pulos iti uneg ti mano a dekada a limmabas, idinto nga isu pay ti nangiplete kaniak idi napankami a tallo kada Felix Baclig idiay La Trinidad kalpasan ti komperensia ti GUMIL nga inatendaranmi idiay San Fernando, La Union. No apay sako la nalagipen kalpasan ti manon a dekada! Diak nailawlawag kenkuana dagiti gapu!
Ladingitek unay, Maestro Manolito Rebibis... sapay koma ta aginanakan iti Sidong ti Apo.
Ngem agsublitayo iti pangtedko.
Diakon sinubalitan ni Clemen Uclaray. Napanak lattan. Ket dagiti sumaruno a pagteng ti nanggabur iti lagipko koma a nangipakaammo kadagiti kakaduak iti GUMIL Cabugao no anian ti mapaspasamak kaniak iti Manila.
NAPARPARTAK PAY TI panagtayab ti panunotko ngem ti United (wenno Partas ngata idi?) a nagluganak. Mapanak iti Manila nga awan ti adda iti panunotko a pagderetsuak no di Bannawag. Idiay laeng ti adda am-ammok; kasingedan daydi Manong Jun Hidalgo. Bareng no matulongannak nga agsapul iti pagdagusak.
Bitbitko pay ti dakkel, a nangisit—dagdagullitek ti balikas a nangisit, sapay koma ta maawatanyo no apay uray diakon balbaliksen—a Remington. Duan sa idi a paris a pagsukatak; an-anusakton ti aglabalaba agingga a makaurnongak iti igatangko iti nayonda. No pangrugiennak a dagus ni Clemen Uclaray kas manarawidwid nga editor iti bangonenna a magasin, ipanmo laengen nga agbilangak iti dua a lawas sakbay nga awatek ti umuna a sueldok, no mano... wen, mano ngata? Isunto pay la ti pannakagatangko iti nayon ti aruatek. Ah, ngem aguraykayo, pagyanak ngarud no dinak matulongan ni Manong Jun? Agupaak? Sadino? Mano ti makabulan? Pangalaak iti pagupak, no awan sueldok?
Daytoy ti kadakkelan a pannakigasanggasatko.
Nagkidemak. Immangesak iti nauneg. Apo laeng ti simngaw iti panunotko. Linagipko no kasano nga agkararag daydi tatang, ti naadalna iti daydi Apo Osi...
Pangwatiwaten ti pinagnak manipud iti nagestasionan ti lugan. Ammokon ti papanak ta asideg ngarud ti Evangelista iti Soler ngem sabali iti daydi nga agsapa. Agdiwengdiwengak a dinagnayan ti panagkirkiraos ti tianko.
Agarup alas sieten iti bigat idi makadanonak iti pasdek ti Liwayway Publishing. Agkakapsutak ta nagdanggay ti ugalik nga agulaw nga agbiahe iti adayo, ti puyatko, ken ti dagsen ti makinilia a bitbitko. Kayatko ti agdalupisak ngem awan ti mabalin a pagtugawan.
Adda bassit a lamisaan ti guardia iti maikadua a kadsaaran, iti ridaw a sumrek iti Accounting Department. Adda iti makanigid ti agdan a kumamang iti Editorial Department a pakaibilangan ti Bannawag.
Sinitarnak a dagus ti guardia. Imbagak a maysaak a mannurat ti Bannawag, a gapgapuk idiay probinsia. Dinamagko no adda daydi Manong Jun Hidalgo.
“Ay, alas otso ti serrek dagiti taga-editorial,” kinunana; maysa met nga Ilokano.
“Di la mabalin nga agurayak, manong?”
“Kanayon a maladaw a sumrek daydiay... awan or-oras ti serrekna. Agsublikanto laengen.”
Papanak ngarud? Bitbibitbitko pay ti nakadagdagsen a makinilia.
“Agurayak laengen, manong,” kinunak.
Saan a nagbayag, simmangpet ni Manong Joe Bragado. No saan nga agpalia ti lagipko, nabiit pay idi a kameng ti Bannawag—nasarita naminsan daydi Manong Jun Hidalgo a duakami a nagpilianda, ngem gapu ta adda daydi nobelana a "Saringit" nga insalipna ngem awan sa ti napili a nangabak, isu nga isu ti pinilida.
“Ay, serrek ti boss ti serrekna,” kinunana idi nagdamagak. Diak malagip no dinamagna ti gagarak wenno saan.
Nadamagko idi agangay, nga agpayso a kasdi ngem uray no maladaw a sumrek, maladaw met nga agaw-awid.
Naipagpagasat ta iti daydi nga aldaw, sumagmamano a minuto la ti nakaladawanna a simrek. Bassit a pinnadamag. Indawdawatko a yuprisirna koma ti pannanganko—nakababain, ngem kasta ti igargaradugod ti boksitko!
Ngem saan, a, ta pasarna alas otso pay laeng idi!
Intedna ketdi ti adres ni Cristino I. Inay—dikami pay agkompadre idi! 1339-D Felix Huertas, Sta. Cruz, Manila.
Panagriknak idi, diak kabaelanen a bagkaten pay ti makinilia, nangruna ket diak pay kabesado ti yan ti Felix Huertas. Dinamagko no mabalin nga ibatik pay la biit ta alaekto no addan masnop a pagdagusak. Sakbay nga immannugot, napan nakisarita iti uneg.
Nagpadayaak iti Soler Street, sa nagpaamiananak iti Evangelista. Nagsapulak iti ballasiwak iti Azcarraga (Recto Avenue itan). Diak malagipen no nagpaanoak iti Oroqueta Road, sa Fabella Street, sa Felix Huertas Road.
Nagpangngaduaak a nagtoktok iti ridaw ti 1339-D ti Felix Huertas, Sta. Cruz, Manila. Marikriknak ti bain ngem nagturay ti tuokko a nagbiahe iti nagpatnag. A pinatibker ti kari iti awis ni Clemen Uclaray. Kunak iti nakemko, agsubadakto apaman a maawatko ti umuna a sueldok kas manarawidwid nga editor. Natibker ti pammatik nga iti saan a mabayag, agbunganton ti arapaapko a dumur-as. Nalabit a kumisangton ti maipablaak a gapuanak iti Bannawag ta ad-adunton a ti Ilokano Magasin ti pagsuratak, ti magasin a bangonen ni Clemen. Agasem, duanton ti magasin dagiti Ilokano. Ket nasken a pimpintasenminto met, no asino man dagiti kaduak a mangtimon iti baro a magasin, dagiti iruarmi a gapuananmi.
Nasinga ti apagbiit a panagampayag ti arapaapko idi mailukat ti ridaw ket naimuttalat daydi Cristino Iloreta Inay.
Napartak ti panangpangato-panangpababana kaniak, ket nagturay ti siddaawna. Diak masinunuo no anian nga oras idi, ngem nailangaak nga agrubrubuat a rummuar.
“Brad... nayaw-awanka?” kinunana a kasla nakakita iti al-alia. Kinitana ti bitbitko a diak malagipen no karton idi wenno bay-on a yan dagiti lupotko. “Sumrekka...”
Nakitak ti nakasagana a pammigat iti bassit a lamisaan. Adda agal-alisuaso nga impapanko lattan a kape iti puraw a nabengbeng a tasa a diak malagipen ti awagda idi. Ken sangasupot a pandesal.
Inlawlawagko ti puon ti pettat a panagpa-Manilak. Bayat ti panagsasaok, nagdardaras a nangisagana iti sabali pay a tasa ket binukbokanna iti agal-alisuaso a kape manipud iti asul a kapitera.
“Agkapeta pay, brad,” kinunana ket saan a nagpangngadua a nangidiaya iti maikadua a tasa. Saanen, kuna ti isipko, ngem kadi, a, inkibur met ti boksitko! Ania payen, inkidemkon, a, ti kumkumpes a bainko! Kinapudnona, idi la a napadasak ti nakipangan iti diak pay unay kaim-imuan.
Nagsaritaanmi iti apagbiit ti panggep ni Clemen Uclaray. Imbagana no kasano ti mapan iti pasdek a yan ti opisina ni Clemen. Adda serrekna iti daydi nga aldaw iti National Bookstore iti Avenida Rizal ket dinak makuyog. Diak malagip no adda telepono iti balay wenno apartment-dan sa idi, ket dina kayat ti mangliwat a di nakapagpakada.
Sakbay a tinakderanmi ti pammigat, isu met nga immulog ni manongna a Felix. Sa ni Erning (Ernesto Arrocena) a kaanakanda kano. No kasano ti kapurked daydi Kompadre Tino, pagat-abagan sa la idi ni manongna. Agdardaras met a rummuar a sumrek iti trabahona, ket saankami a nakapagsarsarita. Aggigidiat ti oras ti serrekda a tallo.
SAANAK UNAY A narigatan a nangsapul iti pagtrabtrabahuan ni Clemen, ta nalawag ti panangimuestra daydi Kompadre Tino iti adres, ken asideg laeng iti Felix Huertas, ken iti Central Market. Isuna laeng ta diak malagipen no ania nga eskinita wenno kalye; nalabit nga iti Oroqueta... wen, Oroquetan sa idi... malas ta naiwagatko ngamin daydi suratna. Ngem nalawag pay la iti mugingko ti apeliedo ti amona: Lorenzana.
Bassit daydi opisinada; immatiddog ken maymaysa a grado, tallon sa la idi ti tukadna. Diak malagipen no namin-anokami la ken ni Clemen a nagkita idiay Bannawag.
Naragsakan ni Clemen Uclaray. Adu ti sinarsaritana; inur-urayko nga agapadenna ti panangrugik nga agtrabaho, wenno kas manarawidwid nga editor, ngem adayo ti topikona. Kangrunaanna ti pagdawatanna iti anunsio, ken dagiti dadakkel a tao a makatulong a mangyabaga iti pannakaimaldit ti magasin.
Napangangaak. Kayatna a sawen, awan kuartana a pangimalditna iti magasin? Malagipko ita a nangnangngegko idin a tapno agbiag ti maysa a magasin, nasken nga adda umdas a pangiruar iti lima wenno ad-adu pay nga isyu ket kalpasan dayta a bilang, isunto pay la ti panangrugi nga agsubli ti nagpuonan iti imprinta.
Adu dagiti inagapadna a nagan a kameng ti Ilokano Magasin. Nairaman iti masthead dagitoy a nagan: Crispina Martinez Belen, Juan A. Alegre, Benjamin L. Viernes. Kaduak iti Editorial Board da Edilberto H. Angco, Manuel S. Diaz, Roland Al. Bueno, Virgilio E. Vives, Prescillano N. Bermudez. Nairaman pay dagitoy: Estrella Miranda, Leticia Fariñas, Crescencia D. Dela Rosa, Jose Castillo Galbis, Cristino I. Inay... Adda pay Lina Lorenzo, Amancia Pugat, ken Maria Quigao.
Idi agangay, kalpasan ti amin, idi naibagak ken ni Samar, agrirriri no apay a saan a nairaman. Dinamagna no kasano ti pannakapili dagitoy a tattao nga agkameng iti editorial. Amangan kano no ti laengen nagpidut ti inaramid ni Clemen Uclaray. Diak nasungbatan, ta uray siak, diak ammo no apay nga inramannak; isu ngarud a nagtartarayak a nagpa-Manila!
Ngem napaneknekak a kasla pudno ti panangipato ni Samar. Ta kaaduan dagiti nainaganan, adda napintas a trabahoda; siak la ngata ti nagkudkudaap a nangsungbat iti awisna, a nagangayanna a nakipangpanganak kadagidi taga-Felix Huertas iti no mano nga aldaw, wenno lawas sa pay ketdi idi. Idi agangay, dandanin diak matilmon ti taraon nga ipaunegko gapu iti nalaus a bainko. Nakasaysayaatda a tao, ket makunak nga isuda ti immuna a nakautangak iti diak masubsubadan a kinaimbag. Natayen daydi Kompadre Tino, ngem dagdagullitek latta ti panagyamanko kenkuana babaen ken ni Komadre Betty (Beatriz Rebuca), kasta met ken ni manongna a Felix, ken ni Ernesto Arrocena—sapay koma ta makadanonto kadakuada daytoy a panagyamanko.
Isu met a kunak a siak ngata ti kangrunaan a namagbalin iti Bannawag a "nagbagasanna," ta ti la adda a maisursuratko idi nga idatagko, ket no naaprobaranen—amangan pay ketdi no binalbalinda lattan—agarup yarasaaskon no mabalin a maipauna ti bayadda. Mabalin idi a payuna ti bayad ti sinurat ta yiskediulda metten. Mabainak, ngem kasano ket awan met ti sabali a pangalaak iti gastuek? Naimbag ta manangngaasi unay dagidi kameng ti editorial ti Bannawag, ta uray no adda ngata adda kuskusel ti indatagko a sarita, wenno daniw, balbalinenda lattan. Baybayadandak idi iti beinte a pisos iti maysa a sarita. Diak malagipen no kaano a pinagbalinda a trenta a pisos ti imbayadda kaniak iti maysa a paset ti nobelak...
Ania payen, inkidemkon, a, ti nakaipasungalngalak. Addaakon iti Manila, ania pay ti maaramidak?
Diak malagipen no asino ti akin-utek, ngem nangupakami iti opisina—kampay idi—ti Ilokano Magasin iti Cataluña Street iti amianan ti University of Santo Tomas, a lauden ti terminal ti Maria de Leon. Saan metten nga agparang iti mugingko no asino dagidi kaduak iti daydi a kalye ta saan a simmurot daydi Kompadre Tino, ken saan pay idi a pimmanaw ni Kompadre Prescy, wenno Fred iti balay daydi ikitna idiay Sta. Mesa.
Daydi Tito wenno Terry (Teresito Gabriel Tugade) ti kasla agsublisubli iti mugingko ngem diak masinunuo no nagsaritaanmi ketdi idi nagsarakkami idiay Bannawag. Masaok ti kastoy ta isu ti kaduak a nagspul iti sumaruno a nakipagdagusak.
Agsublitayo biit ken ni Kompadre Fred.
Iti naminsan, inawisnak a nagpasiar iti balay daydi ikitna. Malagipko unay daytoy ta adda dua a saritana nga impabasana kaniak, a pakisalipna iti umadani a pasalip ti Bannawag. Malagipko ta daydi imbagak a magustuak ken impagarupko a mangabak, isu ti naabak. Ti ketdi imbagak a diak magustuan ti nangabak, ti "Daton iti Tumanor a Kaputotan." Saan la a nangabak, isu pay ti nangyalat iti umuna a gunggona! Maikadua ken maikatlo dagiti dua a sarita daydi Samuel F. Corpuz, ti "Sawmill" ken ti "Hospital."
Siak? Diak malagip no nakisalipak.
Duduada idi iti ikitna idiay Sta. Mesa. Ket dina parikut ti yapuyna ta segun iti panagawatko iti kasasaad dagiti taga-Pangasinan ken Isabela—dua ti probinsiana—nalawa ti madagdagada. Ken ti pay ketdi nagkauna a kaputotanna ti nanglukat iti dagdagada, kas ipasimudaag ti tema ti saritana.
Ngem bayat ti kaaddami idiay, dakami a tallo kadagiti dua a kompadrek ti naturtoran a nagsublisubli iti imprenta iti rabii a mangikuto kadagiti biddut. Ni Kompadre Prescillano ti nang-interview ken nangisurat iti kabibiag daydi Apo Quintin Paredes a nagbalin nga akkub ti Ilokano Magasin.
Kastoy ti napasamak.
Nagnunumuanmi a daydi Don Quintin Paredes ti agpaay nga akkub ti magasin. Nagkuyog da Kompadre Prescillano ken daydi Manong Jun Hidalgo, ken diak malagipen no asino ti kaduada, a napan nakisarita—saankami a naikuyog iti daydi Tino ta dakami ti nagbantay idiay imprenta. Bareng, kunkunami, no mangtedto ti lakay iti opisina ti magasin. Ken bareng saan la nga opisina ti maitulongna. Naadalmi ngamin idin a makagasto ti korporasion iti nasurok a sangaribu a pisos para iti sangaribu a kopia ti umuna a bilang ti magasin: P18.00 ti tunggal pahina, P3.00 per 10 square inches per every cut, P30.00 tunggal akkub (offset). Agbiag la ti magasin kadagiti maala nga anunsio. Ngem iti umuna nga isyu, bassit la ti mabayadan nga aunsio ket talaga nga agpukaw ti magasin iti nasurok a kagudua ngem mangnamnama dagiti kakadua nga addanton bayad ti amin nga anunsio iti sumaruno a bilang. Inarapaapmi pay a bareng no umannugot ti Soler Printing a makisugpon ta Ilokano met ti akinkukua ket immannugot met ti lakay.
Nasaok kadin? Amin dagiti kameng ti editorial board, malaksid ken ni Kompadre Prescillano, nagusarkami iti parbo a nagan; kasta ti bilin daydi Manong Jun Hidalgo tapno kano didakami i-black list idiay Bannawag—kasdiay kano ti pagannurotanda. Isu a no ukagem daydi a magasin, awan ti makitam a naganko, malaksid ti Lorma S. T. Gabino.
Makumikomkami unayen kadagidi a panawen. Serrek idin ti Abril, 1967. Siak ti nagisagana iti ilustrasion dagiti sarita, a walo ti Ilokano ken maysa ti Ingles. Ni Ed Angco, saan unay a nakatulong ta isingsingitna laeng iti trabahona, ngem kaduana da Jose Castillo Galbis ken Roland Bueno a nagisagana iti illustration.
Iti baet ti pannakakumikommi, adda idin mapaspasamak a di panagkikinnaawatan dagiti kameng ti Ilokano Magasin, kangrunaanna a gapu ti pondo nga usaren. Ulitek, impagarupko idi damo, nga awan ti parikut. Ngem naammuak a nagpampannuray met la gayam iti donasion dagiti adda mabalbalinna nga am-ammo wenno gagayyem, ken idi agangay, nairaman payen dagiti dadduma a kameng nga adda trabahona. Isuda ti nangabono iti pagkurangan ti pagbayad iti imprenta tapno laeng maituloy a mairuar ti umuna a bilang ti magasin.
Adda daydi naminsan a nagpuypuyatanmi a tallo kada Prescy ken Tino, agingga iti alas tres ti parbangon ta kamkamatenmin ti panawen. Mayo 3, 1967 idi, segun iti suratko ken ni Samar. Iti daydi a suratko, naagapadko ti iruruar iti Bannawag ti saritak a "Taaw Ken Daytoy a Babilonia" iti Hunio 5. No apay nga ammok, awan duadua a nasingirko idin ti naipauna a bayadna! Adu pay ti patigmaanna maipanggep iti Ilokano Magasin, a dandani idin rummuar iti imprenta.
Bayat dagitoy a pasamak, limmanlan ti di panagkikinnaawatan dagiti kameng ti magasin. Aglalo la ngaruden idi naagapad ni Clemen a kabaelanna a bayadan ni Mang Jun Hidalgo iti dakdakkel ngem iti sueldona iti Bannawag.
Nagangayanna, inkeddeng ti grupo nga ituloymi ti natan-ok a panggep, tapno laeng mairuar ti umuna (ken kakaisuna) a bilang ti magasin. Ken naikeddeng nga ikkaten ti grupo ni Clemen gapu ngarud iti kimmaro a di panagkikinnnaawatan. Ngem narisut met laeng idi agangay.
Kabayatanna, intultuloymi met latta ti nagsinsinnurat ken ni Samar. Imbagak amin ti mapaspasamak, ken ti tuokko nga agmaymaysa iti masasao idi idiay away, a siudad a pagpidutan iti balitok! Adda dagidi suratko, a nayadres pay la iti Felix Huertas ta diak inusar ti Cataluña, a napno iti dagensen, ket no dadduma, gapu iti panagdardarasko, ken iti napalaus a pannakabannogko, kasla payen kinaraykay ti manok ti suratko.
Nadlaw ni Samar, ngem dina la kano imbagbaga. Isuna laeng ta insingasingna nga imakiniliak koma ti suratko.
Napagnanaminganmi nga adda mapan idiay Vigan, bayat ti kombension ti GUMIL, ta sadiay ti paglakuanmi iti Ilokano Magasin.
Siak ti natudingan ta siak ti awan ti trabahona. Ngem sakbay a napanak, nagtulaganmi kadagidi Tito ken Tino ti panagsapulmi iti upaanmi a kuarto. Panggepmi idin ti pumanaw iti Cataluña ta dimi mayangsan ti sumaray-ob nga atibuor ti rugit dagiti baboy—adda pagtaraknan iti baboy iti sikigan ti balay a naalami! Sa awan met gayam ti pagbayadmi!
Dakkel a karton ti nagkargaanmi iti diak malagipen no mano a kopia, a nangnamnamakami a dakkel ti maitulong dagiti agatendar iti kombension. Nabannogak unay a nangidanon iti karton iti pagkombensionan. Diak malagipen no kasano.
Ngem dakkel a biddut. Manmano ti gimmatang! Ta saanak met a negosiante, ken maysaak a memmem, kas kuna kano daydi kabsat a Francisco Quitasol, a kuna ni Samar, ket diak ammo a pagbalbaliktaden ti dilak!
Maysa a natan-ok a panggep daydi a padas dagiti mannurat nga Ilokano. Pammaneknek a saan nga umdas ti nalayog nga arapaap. Masapul a kabulig ti at-atiddog a pawayway.
Iti panagsublik iti Manila, agkatangkatang ti panunotko. Ania manen ti sumaruno nga aramidek? No makasapulkami iti pagdagusanmi, a diak pay idi ammo no asino ti kaduak, malaksid iti daydi Tito, ta agduaduaak idi no kayat daydi Tino ti sumurot kadakami, no palubosan daydi manongna a Felix. Diak met idi ammo no naggapgapuan daydi Tito, ken no apay a tarigagayanna ti agsapul iti maupaan a kuarto.
Diak idi pinanunot ti dumaw-as idiay Labut ta agin-inutak iti nasingirak idiay Bannawag. Napigsa latta ti pakinakemko nga agyan iti Manila. Nabileg ti panggepko a mangtunton iti naranraniag a masakbayan. No kasano, agkarkarawaak iti nabengbeng a kasipngetan!
Sakbay a rinugianmi ti nagsapul iti upaanmi a kuarto, bayat ti panangur-uraymi iti daydi Tito, nagtutulaganmi iti daydi Tino ken ni Prescy, a sarungkaran daydi Manong Jun Hidalgo iti apartment-na idiay... Sampaloc sa idi.
Malem idi. Pasarna ngata a panagaawid dagiti empleado.
Diak pay gayam nailadawan daydi Manong Jun Hidalgo nga inaw-awaganmi a tallo iti "idolo" gapu iti kinadekketna kadagiti agtutubo a mannurat. Impakabsatna ti bagina. Kangrunaanna, pasensia laengen dagidi kakaduana idi panawenda iti editorial ti Bannawag. Mestiso, napudaw, napuner, agkikinnidol dagidi babbalasang a mannurat, a makakita kenkuana. Adda pay daydi maysa a mannurat a taga-Abra wenno Baguio, a damagmi (ngem dimi mapennek no agpayso) a nagbalin laeng a mannurat gapu iti daydi "idolo."
Mapantayo iti daydi isasarungkarmi.
Immatiddog a sumagmamano a ridaw nga agsumbangir ti apartment ti nagupaan daydi Idolo. No sumangoka iti daya, maikadua iti maudi a ridaw iti kanigid ti apartment-na.
Nagtarusanmi a tinoktok ti ridawna idi makadanonkami iti daydi a lugar. Awan simmungbat. Inkeddengmi ti napan naguray iti bassit a tiendaan iti sungaban. Adda landok a ruangan ket awan ti makapan kadagiti ridaw a di magna iti ruangan. Nabayag bassit a naguraykami.
Mangrugin nga agsaknap ti sipnget idi nagsilaw ti apartment.
Naannadkami a nagtoktok manen iti ridaw. Nailukatna ti ridaw.
Nasdaaw a nakakita kadakami.
Napangangakami a nakakita iti napintas a dayag iti lamisaan.
Saanen a nagbayag daydi dayag, nagpakada a dagus.
Nabagas ti isem ken kinniddaymi a tallo.
“Lokokayo, dikayto man la um-umayen!” kinuna daydi Manong Jun a nakabagbagas ti isem ken nakakilkilnet ti ayek-ekna.
Ngem kuidaw! Saan met nga amin dagidi babbalasang ket nagkulkulipagpag ti pusoda uray ti la naganna ti mangngegda.
Di kad’ kunak a masansanak a maisar-ong iti editorial ti Bannawag? Idi mabaybayag, naisingsingedko ti bagik iti daydi Manong Jun. Linuktanna ti biagna kaniak ket diak ammo no naaramidna kadagidi kaedadak a nangrugi iti "Benneg dagiti Agdadamo a Mannurat."
Iti naminsan a panangawisna kaniak nga agmerienda iti kantina ti Bannawag idiay Soler, nasaritana nga adda dayag a nagtinnagan ti riknana. Napaut bassit a pinaspasiarna. Ngem napangina daydi a dayag. Gapu ngata ketdi ta anak ti maysa a heneral ket natawidna ti kinainget ti amana. Wenno sabali ketdi ti pagrukodanna iti maysa a lalaki. Saan a mapnek iti pisikal a pakabuklan ti manabsabong.
Diak ammo no nakarikna iti saem ket isu ti namkuatanna a nangigubet iti panawenna iti panagsuratna iti napipintek a nagbalin a wadan iti literatura ti Amianan. Pasensia laengen dagidi kakaduana iti editorial, ngem isu ti kaaduan iti natulongan iti grupomi a nangid-idolo kenkuana.
Sumaruno ti Coromina, a kakaisuna a naglulubbonan dagiti innem a mannurat.
(Maituloyto)
Napalabas a paset: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
