Sarita ni T. GABRIEL TUGADE
(Immuna a naipablaak iti Bannawag iti Hunio 1, 1970 a bilang sa iti Septiembre 29, 2014 a bilang.)
“SHUDDAP there, you, sonabagun! I’m still alive and kickin'!” imbugtak ni Shorty Brown idi matogtog ti ridaw ti siledna iti maikalima a kadsaaran ti International Hotel a taengna iti adun a tawen. Binigat nga agpungtot no unoren a togtogen ti dianitor dagiti siled dagiti retiradon a lallakay ken babbaket tapno ammuenna no sibibiagda pay.
Ken ni Shorty Brown, senial ni Patay ti dianitor. Saannan a mabilang dagiti bangkay nga inruar daytoy. Nupay kasta, magustuanna ti dianitor ta ti panagtogtog daytoy ti pagorasanna tapno mapan mangwatwat iti kalsada agingga iti makagteng iti pagtugawanna iti suli ti Union Square. Sadiay nga agpampanunot, agpalpaliiw, agdungdungsa, manglaglagip, ken makisarsarita kadagiti padana a kaddog a Mehikano, Italiano, Intsik, Hapon, Amerikano, Negro, ken Indian, ken agtutubo a mailaw-an a makipatang kenkuana.
Kangrunaanna iti amin, kasarsaritana ti bagina nga imbilangna a kakaisuna a pudno a gayyemna tunggal mariknanan ti liday, pulkok ken kinaganggannaet nupay innem a pulo a tawennan ditoy Amerika.
Malemen no agawid. Makipatpatangto pay laeng kadagiti padana a retirado iti otel bayat ti panagbuyada iti telebision iti lobby. Rabiin no sangpetanna daytoy naangdod a siledna a pakakitkitaanna iti lungon no batibaten.
Mapanta manen agpasiar, Shorty Brown! kinunana iti bagina idinto a nagsarming iti abay ti bassit a lamisaan a nakaiparabawan ti sangabotelia nga arak ken bassit a praskita ti agas.
Minulenglenganna ti langana iti sarming: ti pangaan, napuskol, ken narakab a rupa a bilidbilidan manipud muging agingga iti timid; simmalog manipud iti nasilap nga ulona; dagiti napuskol a bibig ken agongna a kasla nalusdak ken nabistrad a pantok ti muhon; dagiti naliday a matana a panawanen ti tarnaw…
Ala, wen, lakaykan, Shorty Brown. Ngem annugotem kadi nga agkabawkan? A dimon mawayas ti agbiag? A mapanka metten iti home for the aged tapno patarakenka iti gobierno? Saan! Malaksid kadagitoy a kuribetbet ken sangkabassit a panagkubbom, napunerka pay laeng!
Pinalabsanna dagiti retratona iti diding iti kusayan ti katrena a nakaidalusonan ti kimmaki nga ulesna; pakalaglagipanna kadagiti pinullo a tawenna kadagiti plantasion ti unas ken pinia idiay Hawaii, kaubasan idiay Delano, kanatengan idiay Salinas, pagsalmonan idiay Alaska, pagsusugalan idiay Reno ken Las Vegas, ken kamansanasan idiay Wapato ken Yakima iti estado ti Washington. Dakkel ti akinkanawan a ladawanna a tanda ti panaglumen ti pudno a naganna ken ti pannakairuam ti birngasna a Shorty Brown.
Adios, amigos! Panawankay' pay laeng. Agkikitatayonto manen no rabii. Nagkurno pay kadagiti retratona.
Dinagasna ti nadulpet nga overcoat ken dolpo a kallugongna iti closet iti kanigid ti ridaw.
Kas nakairuamanna, nagsardeng iti nagkurosan dagiti kalsada a Market ken Powell tapno aginana ken agpaliiw.
Iti sidiran ti dakkel a pagtagilakuan, saan nga agsarday ti maulit-ulit a panagkansion dagiti Amerikano a kameng ti maysa a pammati a Hindu iti “Hare, Krishna… Krishna Hare…Hare Hare… Krishna Krishna… Hare Krishna…” bayat ti panagtamtambor ken panagpiangpiangda.
Inkidemna ti nangsay-up iti ayamuom dagiti mapupuoran a kasla arutang nga insenso nga ited dagitoy a panatiko kadagiti aglabas wenno agur-uray iti sumangpet a cable car, a bulon metten ti panagdawatda iti limos. Iti duyaw ken nalayak ken atiddog a pagan-anayda, ken ti kulisapsap nga uloda, kaarigda dagiti mongha a Budista a nakita ni Shorty Brown iti China Town iti San Francisco. Sagpaminsan met a gumatang iti insenso. Iti siledna, imasenna ti ayamuom dagitoy, ket rayray-awenna ti bagina iti panangtuladna iti kansion a Krishna. Pasaray maipalagip kenkuana dagiti dayyeng a saan a nagkupas iti lingka ti panunotna iti Kailokuan iti adayon a tawen:
Pamulinawen, pusok imdengam man
’Toy umas-asug, agrayo i’ta sadiam…
Bannatiran, ‘ta dutdotmot’ kalilibnosan…
Sadino, Bannatiran, ania a kayo ti inka pagdissuan…?
‘Ta nagsaway a pintasmo, awan umasping
Nangruna no maraniagan ‘ta lumabaga a pingping…
Iti ballasiw ti kalsada, agpaparawen ti timek ti Negra a baket a mangipukpukkaw iti “Agsaganakayo, Umayen ni Jesus!” idinto a dakdakamatenna ti nadumaduma a bersikulo ti Biblia. Iti asideg ti Negra, adda babai nga aglaklako iti Berkeley Barb a pagiwarnak dagiti Hippie. Ingatngato ti seksi a Hippie ti maysa a kopia ti pagiwarnak iti abay ti barukongna ket napigket ti panangkitana kadagiti aglabas. Adda ladawan ti agin-innarakup a lamolamo a lalaki ken babai iti babaen ti paulo a “Let Us Make Love, Not War,” ngem napaliiw ni Shorty nga ad-adda a ti seksi a Hippie ti matmatmatan dagiti aglabas. Makitkita ngamin ti nabun-as a barukongna ta agsarsaragasag la ngaruden ti blusana, nakalukat pay ken awan ti aruatenna nga akin-uneg.
Naggunay ti lilidduokan ni Shorty Brown. Tunggal makakita iti kastoy, agsubli daydi makapatunglab nga apuy iti luy-ongna.
Aha, ta adda pay laeng aremmo, Shorty Brown! Malasinmo pay la ngata ti birhen? Ti naasawaan? Ti diborsiada? Ti balo? Ti kastakasta? Idi kadangdang-asam, mariknam ti maigidiat a kintayeg ti birhen; ti umap-apuy a pannakiinnagek ken anek-ek ti naasawaan; ti irut ti arakup ken tunglab ti diborsiada; ti maam-amak ken agsursuro manen a pannakilinnailo ti balo; ti kinalamiis ti kastakasta a babai. Mamatiak kadagidi a kabaelam, Shorty Brown!
Nairaman a naisayyo idi agdadarison dagiti tao. Sumungsungad ti cable car; agkakamakam ti panagkampaniliana ken gumaradugod ti panaguyasna iti riles a kasla adu a karison a magmagna iti kabatuan.
Idi addaka pay laeng idiay Kailokuan, adu ti simmaron a toro a minanso ken sinursuruam nga agguyod iti karison. Umuna nga ipanmo ti toro iti adalem a paset ti karayan ket mansuen ken pagsakayam. Kalpasanna, ipakom iti karison ket insiweten nga agtaray. Ngem malagipmo daydi dandani pannakarumek ti ulom iti ligay ti sursuruam a baka bayat ti panagtarayna iti salogan? Naimbag ta nakakapetka iti pallatiwan. No saan, awanka koma ita ditoy Amerika nga agkalkallautang.
Agkamkampanilia ken aggargaradugod manen ti agrubuat a cable car. Naarimbangaw dagiti naglugan nangruna dagiti babbaro ken babalasang a nagbitin kadagiti sikigan ken iti likudan. Agkaralitek dagiti kamera dagiti turista. Manipud ditoy pungto ti Powell Street, mapan ti cable car iti Fisherman’s Wharf nga igid ti baybay ti sabali nga ungto ti siudad.
Intuloyna ti nagna. Sinarunona ti Amerikana nga agpaparang payen ti patongna gapu iti napalalo a kinakiting ti bestidona. Napardas ti pannagna ti babai a kas kadagiti amin a tagaditoy. Nagsardeng ni Shorty Brown iti sango ti bar. Binuyana dagiti retrato a naipaskil iti ridaw. Dua a lallaki ti simrek. Nasiripna iti uneg ti labus a mannala a dagus met la nga inlinged ti naglunit a kortina ti ridaw. Immasideg ti topless a waitress.
“Why not come in, fella? There’s no cover charge.”
Nagdayamudon ni Shorty Brown. Intuloyna ti nagna bayat ti panangar-arikapna iti sangabotelia nga arak iti bolsa ti naangdod a pagimengna.
Sonabagun!
Adda babai a nakatakder iti masungad a pasdek. Saanna nga inkaskaso ti mangpagpagartem a panagkita daytoy ken ti agarup arasaas a panagkuna daytoy iti “Wanna date, honey?”
Wanna date ‘ta rupam! Saannan a kayat a maulit daydi inkarit ti kasdiay a babai: lakay kano unayen ket ellayen. Nagastona idi ti apagkapat ti pension-na a sangagasut a doliar iti binulan, ken nagpupok iti siledna iti tallo nga aldaw gapu ta kasla nasuksukto dagiti susuopna.
Sagpaminsan a makasabat kadagiti Filipino. Pasaray umisem a makikinnablaaw, a kas iti nakairuamanna no agkikitada nga Ilokano idi adda pay kadagiti plantasion.
Sabali itan dagiti kadaraam ditoy America, Shorty Brown. Propesional dagita: doktor, inheniero, abogado, maestra. Adu ti di mangipirpirit kadakayo nga oldtimer ta dikay' nakaadal iti nangato. Saan met la ketdi a dakayo laeng nga oldtimer ti matmataenda, Shorty Brown. Isuda met laeng ti agkikinnuspil! Laglagipem ti agpaigid no adda nakakarro a Filipino a makasaruno kenka tapno dika makusilapan. Idi kabambannuagam, dakayo nga Ilokano ti kanayon a baro ti karrona ta adu ti makukuartayo ken naayatkayo iti lang-ay. Ngem aggagayyemkayo, saan a kas kadagiti kadaraam ita ditoy America. Ngem adda pagpapadaanyo iti amin a panawen. Kasla pakaigloriaanyo ti panangumsiyo iti Filipinas, uray iti sango dagiti sabali a puli. Saanka a masaktan, Shorty Brown, ta maysaka met kadagitoy.
NASINGA iti makatitileng a sirena ti patrol car. Kanayon a kastoy, nakunana iti bagina. No saan a bombero, polis ti lumabas; no saan a polis, bombero; no saan a bombero, ambulansia; no saan nga ambulasia, politiko.
Insimpana ti nagtugaw; naimas ti rittuok ti siket ken dagiti susuopna iti panaginatna. Kinarawana ti botelia ti arak iti overcoat-na. Namigerger pay dagiti bibigna iti darang a kimmagat iti karabukobna ken nagalingkudog iti barukongna.
Malem manen, nakunana nga inamlidanna ti barbasna a naayusan iti arak. Ngem dimo panunoten no mano pay nga aldaw wenno tawen nga umayka ditoy parke. Kasla ketdin marikriknamon nga asidegen ti panagtabon ti initmo.
Inwarasna ti panagkitana iti parke. Kadagiti atitiddog a tugaw, natalna dagiti agbasbasa iti pagiwarnak wenno agdungdungsa a kaddogen a kas kenkuana. Nadarnapan ti karuotan kadagiti mangim-imas iti makaep-ep a darang ti init. Iti kastoy a kalgaw, sa la lumnek ti init no nalabesen nga alas nuebe iti rabii.
Iti sirok ti maysa a palma, adda Negro ken napintas a Puraw nga agin-innarakup a kasla isuda laeng ti adda iti parke. Naariwawa dagiti sakasaka ken nakawakray ti atitiddog a buokda a Hippie. Gagangay nga aglilinnailo ken agtabakoda iti marihuana ken tumilmonda iti LSD, ket nabuknon ti urat dagiti takiagda iti katutudok iti heroine.
Sonabagun dagitoy a patanor ti agdama a kaputotan! Iramanda payen a mantsaan dagiti naindaklan a lugar. Tinangadna ti napanayag a batonlagip iti tengnga ti parke. Naipasdek daytoy a pakalaglagipan ti Amerika iti panangrebbek ni Almirante Dewey iti armada ti España iti baybay ti Manila. Ken ni Shorty Brown, Filipinas daytoy sangkapirgis a daga iti puseg ti San Francisco.
Ginaw-atna ti naibati a pagiwarnak iti ungto ti tugaw. Pinatingigna ti dolpo a kallugongna tapno saan a masisirap ket pinalabsanna dagiti damag.
“Insalaysay dagiti kameng ti Apollo 13 ti nakaam-amak a padasda idi agsublidan iti daga kalpasan ti panagbettak ti tangke ti oxygen ti luganda. Impakaammoda a nakasaganada manen a maibaon iti law-ang tapno ipatungpalda ti saan a natuloy a misionda idiay bulan…”
Pagpatinggaanto ngata ti sirib ti tao, Shorty Brown? Naminduan a nakapan ti tao idiay bulan ket panggepna pay ti mapan kadagiti dadduma a planeta. Masuktan payen ti puso ti tao. Kayatda pay a pagbalinen nga immortal ti tao ken biagenda ti natay. Ngem daytoy ti pakapaayanda. Uray nababa laeng ti nagaw-atmo nga adal, ammom a ti laeng Dios ti makapagungar iti natay ken makaited iti biag nga agnanayon.
“Dumakdakkel ti riribuk idiay Cambodia… nagwelga dagiti mangisursuro iti Los Angeles… Lima a labus a Hippie nga agpapainit iti Golden State Park… Riot iti Manila… Nabomba a pasdek idiay New York… Nagsurat manen ti datdatlag a mammapatay a mangaw-awag iti bagina iti Zodiac ket impangtana a polis ti sumaruno a biktimana… Agmauyong ti agtutubo nga eredero ti pagpartuatan iti mantekilia a nangikari nga ipadawatna ti kinabaknangna, imbagana a Mesias kano isuna…”
Agmauyongtayo amin, Shorty Brown. Kayattayo ti agbiag a sitatalna, ngem datayo met laeng ti agsisinnida! Datayo laengen a Filipino ditoy America ti pagarigan. Apay nga awan ti timpuyogtayo? Wen, ta agiinnapal, agiinnimon, agpipinnadakes, ken agtitinnangsittayo. Awan ti mayat a sumurot. Kayattayo amin ti agbalin a pangulo. Pudno ‘diay ipukpukkaw ti Negra idiay Powell St. nga agsaganatayo ta umayen ni Jesus…
Immaweng ti nabannayat ngem natinggaw a pannakapatit ti kampana a mangipasimudaag nga alas saisen. Nalpas manen ti maysa nga aldaw, Shorty Brown. Inibusna ti natda iti botelia ket sinuroten dagiti nakapuy a sakana ti dalanna nga agawid.
NALIDAY latta ni Shorty Brown iti siledna. Dandani dina nakuti ti inaramidna a sandwich a pangrabiina. Agsida koma iti pinakbet ken kilawen. Kaaduanna a gatas lattan ti pagbibiagna. Naimbag ta adda napudot a danum iti gripo iti siledna a pangtemplaanna iti kape. Iti kastoy nga otel a pagnaedan dagiti lallakay ken babbaket, saggaysa dagiti siled iti repriheradura, ngem mapawilanda nga agluto tapno adayo ti uram. Adalemen ti rabii, ngem di pay nairidep ni Shorty Brown. Naidumduma ita ti bannogna, nadagsen ti panagangesna, nabara ti agkupkupit a barukongna, ket adda maiduma a lammin iti durina agingga iti lengngesna. Nagut-ot dagiti susuopna iti ibabangonna a napan nangala kadagiti retratona iti kusayan ti katre.
Dumteng san ti panungpalam, Shorty Brown. Pitopulo ket lima a tawenmon. Idi agrubuatka idiay Filipinas, inkarim a saanka nga agbayag iti layasan; a nabaknangkanton nga agsubli. Ngem daksanggasatka.
Apay metten a mandaran ti panunotna tapno ukagenna manen ti binuoten a libro ti biagna? Agpimpinnakada kadin ti kararuana ken bagina?
Nalawag ita iti lagipna daydi aldaw nga ipapanawna idiay Ilokos. Daydi panagtutungtongda nga aggagayyem bayat ti panaginudoda iti parbangon. Inkeddengda idi a mapanda met saraken ti gasatda idiay Hawaii, ta agdinamag idin ti panagbaknang dagiti kailianda nga addan idiay Hawaii. Kasta unay idi nga anug-og ti inana ken dagiti kakaenna ken kakabagianda a nangparubuat kenkuana. Ngem nadang-as idi, ta inkuyogna ti karinkarida ken Virginia a tampok dagiti arapaapna. Lima a paris nga inabel ti intugotna. Kinunana idi ken ni Virginia: dika agsangit, Virginia, ta tinto kasarta ti kangayedan idi daytoy a paset ti Kailokuan. Disinuebena idi.
Abril 20, 1914 idi agrubuat ti bapor nga America Maru idiay Manila. Idi addada idiay Hong Kong, inay-ayna dagiti agnanaed kadagiti bilog nga agiinnagaw a mangbatok iti parabur nga intinnag dagiti pasahero dagiti sumanglad a bapor. Nagpasiarda ta panggepna ti gumatang iti seda ken dua a paris a sapatilia nga ipaw-itna koma iti inana ken ni Viginia. Ngem sinaed ida dagiti managdakdakes nga Intsik. Naimbag ta nakatarayda a dagus iti pantalan. Nagbutengdan a bimmaba iti bapor idi dimmagasda idiay Kobe, Yokohama, ken Shanghai. Innem a lawas ti panaglayagda manipud iti Manila agingga idiay Hawaii. Nalusiaw ken kimmuttongda gapu iti pannakaulawda, ngem naragsakda amin a simmanglad iti Hawaii.
Nabayag ti panangmatmatna iti nagkupasen a retratona. Daytoy ti umuna a ladawanna idi 1914 a damo a panagtrabahona iti Lahaina Sugar Company iti isla ti Maui. Nakatakder iti abay ti sangareppet nga unas a mamindua a nangatngato ngem iti lima kadapan ket dua a pulgada ti tayagna. Napuner.
Kabambannuagam idi, Shorty Brown. Agiwaraska iti inumen dagiti paraarado. Kalpasanna, nagbalinka a parapadanum, sa parauggor iti karison nga agbunag iti matubbo nga unas. Kapigpigsaam isu a kinaykayatmo ti nagtabas ken nagbagkat iti unas. Naidumduma ti pudotna idiay Lahaina. Adda pay la ngata dagidi bato nga inummongyo a kakasla turod iti kaunasan?
Dayta met ti ladawan idi agburburaska iti pinia idiay Lanai, Shorty Brown. Adu ti ugsa, alingo, abuyo, ken atap a kalding iti kabakiran iti arsadanan ti kapiniaan. Iti malem, masansan idi a mapankayo manglisad wenno agbanniit iti dakkel nga ikan iti baybay.
Kimmudrep dagiti matana idi miraenna ti naala idi 1918, tawen a kapaitan kenkuana. Dua la koman a tawen ti panggepna a panagtrabaho iti Hawaii. Ngem nakaawat iti damag a nagasawan ni Virginia. Bayat ti kaaddana idiay Hawaii, tinakderanna ti karina nga agsingsingpet ken aggaggaget. Liniklikanna ti nakibunggoy, nangruna kadagiti Bisayano a dinominggo a mapan ag-goodtime.
Iti panangliput kenkuana ni Virginia, nagbalbaliodong idiay Honolulu. No namin-ano a naibalud iti pannakairamanna kadagiti riribuk. Kadagidi a tawen, naragsak ken nasinged dagiti mangmangged iti Hawaii. Adda dagiti salip iti ay-ayam, kinnantaan, banda, ken boksing. Isu ti insango ti Waialua Sugar Company iti isla ti Oahu kadagiti boksing. Bantamweight ni Shorty Brown. Saanna a malagip itan no mano a Mehikano, Porto Rican, Japani, Chini, Purgi, ken Kanaka ti pinaturogna, ti tinukkolna ti paragpagna, ti tininnagna ti barana, ti dinayyegna ti utekna, ti pinusina ti ngipenna. Daytoy a panaglatakna ti nakaikupinan ti pudno a nagan ni Shorty Brown.
Kalatlatakanna idi 1924 a yaayna ditoy Mainland. Adu ti kinalabanna idiay Boston, New York, Chicago, San Francisco, Los Angeles, ken Las Vegas. Ngem nasumokna ti arak ken babai ken sugal. Iti saan a nagbayag, naitanemen ti nagan a Shorty Brown iti tay-ak ti boksing. Adu a babbai ti naglabas kadagiti imana. Nangikabbalay pay iti Mehikana ngem pinanawan daytoy idi awanen ti kuartana.
Saanen nga inukag ni Shorty Brown dagiti dadduma a ladawan.
Agkalkallautangkan a kasla iti adu a padam nga oldtimer, Shorty Brown. Iti spring, adipennaka dagiti rinibu a binatog ti nateng idiay Salinas; iti autumn, iti kamansanasan idiay Washington; iti kalgaw, iturturedmo ti lang-es dagiti pagsalmonan idiay Alaska; ngem tunggal madanon ti winter, addaka kadagiti pagsusugalan idiay Reno ken Las Vegas. Sadiay, agpennekka iti musika a parnuayen dagiti baraha; ti karasakas dagiti babassit a bola iti tambiolo ti Keno; ti panagtulid dagiti dice; ken garakgak dagiti pirak nga ipalamutmo iti slot machine. Alla, arak ken babai. No bassit manen ti kuartam, umayka ditoy San Francisco ket agyanka iti nalaka nga otel a pangurayam iti idadateng ti spring tapno paadipenka manen iti daga.
Sa la nagsardengka a nagtrabaho idi innem a pulo ket limam, sangapulo a tawenen ti napalabas. Ket daytoyen a siled ti imbilangmo a taeng… ken tanemmonto ngata metten, Shorty Brown. Dakdakkel ngem iti bagim ti ayatmo nga agawid idiay Ilokos tapno sadiayka a matay. Ngem maawatanka, Shorty Brown. Nalipatandakan dagiti kakabagiam. Ania koma ti panggapuanda a manglagip kenka? Awan ti naitulongmo kadakuada. Nalabit sinapsapuldaka met idi, dinamdamagdaka kadagiti nagawid. Ngem nupay adda nakadkaduam kadagitoy, saandaka nga am-ammo, ta manipud idi itanemmo ti naganmo, maysaka laengen nga anniniwan nga aggargaraw.
Shorty Brown. Asinoka kadi?
Adda bara a nagkarayam kadagiti babassit a kanal iti pingpingna. Umay ti naiduma a bannog a dina pay narikna iti naglabas.
Kanayon a pampanunotenna ti patay, nangruna iti agsapa no agtogtog ti dianitor iti siledna. Kunkunana a nakasagana iti ania man nga oras, ta nauman nga agbibiag. Ngem mariknana itan ti nakaro a buteng. Nakitana ti panungpalan dagiti kas kenkuana nga agmaymaysa nga awan ti naisaganada a paginanaan. Inton umay alaen ti dianitor, maipan iti morgue ti turay ket urayenna sadiay ti batangna a maipan kadagiti laboratorio dagiti agad-adal iti medisina. In-inutenda a rangrangkayen ti lasagna, yaonda ti dalem ken bara ken pusona; butiakanda dagiti bagisna; kalienda dagiti matana; kawalenda ti utekna. Ket no addanto mabati iti bagina, maipan iti pagpuoran! Ti baniit ti mapuoran a lasagna ti kakaisuna nga insenso a datonnanto iti Kangatuan.
Agpigpigerger ni Shorty Brown iti pannakalagipna kadagitoy.
Nagkas-ang ketdin ti pannakaukommo, Shorty Brown! Ngem ammok a naturedka nga umawat iti daytoy. Saankan nga agsangit. Maturogkan…
Nauneg ken makaaliaw ti panagurok ni Shorty Brown. Saannan nga ammo no paset ti pannakabatibatna daytoy umay sumuknal kenkuana. Nakaidda kano iti lungon nga adda iti tengnga ti siledna. Iti aglawlawna, mangmangngegna dagiti paggaak ken dung-aw. Pagam-ammuan, simrek ti dianitor a maysa itan a sairo. Nasdaaw ni Shorty Brown ta nakatayab idi tukmaan koman ti dianitor. Kellaat a nagbalin a kasla abut a nasipnget ti aglawlaw. Iti law-ang, makitkitanan ti maysa nga anaraar, ken mangmangngegna dagiti nasam-it a kanta ken aweng. Kayatna ti agtayab a mapan iti ‘yan ti anaraar. Ngem adayo unay. Maangsanen. Nanabsuok iti naapres a karayan. —O
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
