Binalakadan ti World Bank ti Filipinas nga ituloyna nga adda adalen dagiti singasing a gakat nga adda ita iti Kongreso tapno mapabassit ti giwang iti nagbaetan ti kaadu ti buis a masingir ti gobierno a maidilig iti gasgastuenna.
Iti report ti World Bank iti Oktubre, kinuna ketdi ti World Bank a dimmakkel ti mapaspastrek ti gobierno isu a bimmassit ti giwang iti nagbaetan ti mapastrek ken magastos manipud iti 5.7 a porsiento iti 5.1 a porsiento iti panagtapos ti Septiembre itoy a tawen a maidilig iti isu met laeng a bulan itay napan a tawen ngem kasapulan a mapadakkel pay ti masingir a buis tapno mapatalingenngen ti pinansial a kasasaad ti pagilian.
Pumpuntiriaen ketdi ti Cabinet-level Development Budget Coordination Committee (DBCC) ti basbassit pay a giwang ti mapastrek ken magastos.
Kangrunaan a nangikabassit iti giwang iti nagbaetan ti mapastrek ken magastos ti gobierno ti naggapu kadagiti “non-tax” (saan a buis) wenno naganarna kadagiti dibidendo manipud kadagiti korporasion a kukua ken imatmatonan ti gobierno a dimmakkel met ti napastrekda.
Kiddaw ni Quiboloy a Medical Furlough, inanamongan ti Pasig RTC
Mairaman pay a nangpadakkel iti napastrek ti gobierno ti panangipalubosna iti San Miguel Corporation a mangkontrol ken mangimaton iti Ninoy Aquino International Airport (NAIA). Itay laeng napan a bulan, mapan a P30-bilion a pauna a bayad ti inyawat ti SMC iti Manila International Airport Authority (MIAA).
Kinuna pay ti World Bank a manamnama pay ti dakdakkel a buis a masingir ti gobierno gapu iti naikadakkel nga excise tax (buis dagiti produkto a di unay kasapulan ti tao) a kas sagudayen dagiti immunan a naipaulog a linteg, ken gapu kadagiti napasayaat a wagas ti panagsingir iti buis a kas sagudayen pay dagiti datin a naipaulog a linteg.
Dinakamat ti World Bank a maibilang kadagiti kasapulan unay a reporma iti buis itoy a tawen ti inaprobaran ti Kongreso a value-added tax (VAT) kadagiti digital service providers (DSPs) ken reporma iti pannakaituding ti pateg dagiti propiedad real (real property) a kas kadagiti daga ken pasdek.
Nupay kasta, kuna ti World Bank nga adu pay dagiti gakat a rumbeng nga aprobaran ti Kongreso tapno tumalged ti pinansial a kasasaad ti gobierno.
Mairaman kadagiti gakat iti reporma iti buis nga adda pay laeng iti Kongreso ti pannakaipataw ti buis kadagiti single-use plastics, pannakapabaro ti motor vehicle user's charge (MVUC), pannakaited ti umno a buis iti gobierno manipud iti panagminas, ken ti singasing a Capital Market Efficiency Promotion Act (CMEPA) a naimodelo iti singasing a Passive Income and Financial Intermediary Taxation Act (PIFITA) idi panawen ni Presidente Duterte.
Nupay kasta, kuna ti Department of Finance (DOF) a mabalin nga agpukaw ti gobierno iti PhP140.1-bilion iti sumaruno nga uppat a tawen gapu iti CMEPA, ken pabassitenna ti manamnama a mapastrek ti gobierno manipud kadagiti gakat a PIFITA iti manipud iti PhP7.5-bilion agingga iti PhP10.8-bilion.
Naammuan met kadagiti sources ti Manila Bulletin a saanen nga interesado ti Kamara (Lower House) a mangisubli iti excise tax dagiti pick-up trucks. Daytoy nga excise tax ket paset ti PIFITA ngem naikkat iti CMEPA nga inaprobaranen ti Kamara.
Segun iti Mid-Year Report ti DBCC iti 2024, panggep ti Marcos Jr. administration a padakkelen ti masingirda manipud kadagiti non-tax revenues gapu iti posible nga ibabassit ti masingir a buis itoy a tawen. (Ben Arnold De Vera/Manila Bulletin/ Cles Rambaud/Bannawag)
