December 14, 2024

Home DAMDAMAG Nasional

Ad-adu pay a panagbalbaliw iti buis, kasapulan tapno bumassit ti giwang iti nagbaetan ti mapastrek ken magastos, kuna ti World Bank

Binalakadan ti World Bank ti Filipinas nga ituloyna nga adda adalen dagiti singasing a gakat nga adda ita iti Kongreso tapno mapabassit ti giwang iti nagbaetan ti kaadu ti buis a masingir ti gobierno a maidilig iti gasgastuenna.

Iti report ti World Bank iti Oktubre, kinuna ketdi ti World Bank a dimmakkel ti mapaspastrek ti gobierno isu a bimmassit ti giwang iti nagbaetan ti mapastrek ken magastos manipud iti 5.7 a porsiento iti 5.1 a porsiento iti panagtapos ti Septiembre itoy a tawen a maidilig iti isu met laeng a bulan itay napan a tawen ngem kasapulan a mapadakkel pay ti masingir a buis tapno mapatalingenngen ti pinansial a kasasaad ti pagilian.

Pumpuntiriaen ketdi ti Cabinet-level Development Budget Coordination Committee (DBCC) ti basbassit pay a giwang ti mapastrek ken magastos.

Kangrunaan a nangikabassit iti giwang iti nagbaetan ti mapastrek ken magastos ti gobierno ti naggapu kadagiti “non-tax” (saan a buis) wenno naganarna kadagiti dibidendo manipud kadagiti korporasion a kukua ken imatmatonan ti gobierno a dimmakkel met ti napastrekda.

Nasional

Listaan dagiti nakapasa iti 2024 Philippine Bar Examination

Mairaman pay a nangpadakkel iti napastrek ti gobierno ti panangipalubosna iti San Miguel Corporation a mangkontrol ken mangimaton iti Ninoy Aquino International Airport (NAIA). Itay laeng napan a bulan, mapan a P30-bilion a pauna a bayad ti inyawat ti SMC iti Manila International Airport Authority (MIAA).

Kinuna pay ti World Bank a manamnama pay ti dakdakkel a buis a masingir ti gobierno gapu iti naikadakkel nga excise tax (buis dagiti produkto a di unay kasapulan ti tao) a kas sagudayen dagiti immunan a naipaulog a linteg, ken gapu kadagiti napasayaat a wagas ti panagsingir iti buis a kas sagudayen pay dagiti datin a naipaulog a linteg.

Dinakamat ti World Bank a maibilang kadagiti kasapulan unay a reporma iti buis itoy a tawen ti inaprobaran ti Kongreso a value-added tax (VAT) kadagiti digital service providers (DSPs) ken reporma iti pannakaituding ti pateg dagiti propiedad real (real property) a kas kadagiti daga ken pasdek.

Nupay kasta, kuna ti World Bank nga adu pay dagiti gakat a rumbeng nga aprobaran ti Kongreso tapno tumalged ti pinansial a kasasaad ti gobierno.

Mairaman kadagiti gakat iti reporma iti buis nga adda pay laeng iti Kongreso ti pannakaipataw ti buis kadagiti single-use plastics, pannakapabaro ti motor vehicle user's charge (MVUC), pannakaited ti umno a buis iti gobierno manipud iti panagminas, ken ti singasing a Capital Market Efficiency Promotion Act (CMEPA) a naimodelo iti singasing a Passive Income and Financial Intermediary Taxation Act (PIFITA) idi panawen ni Presidente Duterte.

Nupay kasta, kuna ti Department of Finance (DOF) a mabalin nga agpukaw ti gobierno iti PhP140.1-bilion iti sumaruno nga uppat a tawen gapu iti CMEPA, ken pabassitenna ti manamnama a mapastrek ti gobierno manipud kadagiti gakat a PIFITA iti manipud iti PhP7.5-bilion agingga iti PhP10.8-bilion.

Naammuan met kadagiti sources ti Manila Bulletin a saanen nga interesado ti Kamara (Lower House) a mangisubli iti excise tax dagiti pick-up trucks. Daytoy nga excise tax ket paset ti PIFITA ngem naikkat iti CMEPA nga inaprobaranen ti Kamara.

Segun iti Mid-Year Report ti DBCC iti 2024, panggep ti Marcos Jr. administration a padakkelen ti masingirda manipud kadagiti non-tax revenues gapu iti posible nga ibabassit ti masingir a buis itoy a tawen. (Ben Arnold De Vera/Manila Bulletin/ Cles Rambaud/Bannawag)