DITOY Cordillera, paset pay laeng ti biag ti adu nga Ilokano wenno dagiti makaawat iti lengguahe nga Ilokano ti drama nga Ilokano iti radio. Makuna a daytoy ti pagpalpalpaan ken panglinglingayan ti adu nga agindeg ditoy bantay. Napigsa pay laeng ti guyod ti radio kadagiti agindeg ditoy nangruna kadagiti agnaed kadagiti adu pay laeng a paset ti Cordillera a nakapsut wenno awan signal ti net. Pagaayat pay dagiti drayber ti taksi ti agdengngeg iti drama bayat ti panagpasadada. Kasta met iti palengke (tiendaan) ditoy siudad ti saleng, pamrayan dagiti tindera ti agdengngeg iti drama no awan unay ti aggatang.
Ket no Ilokano a drama ti pagsasaritaan, saan a mapukaw ti nagan a Mang Gusting wenno Chairman Gusting ken Nana Sofing. Dua dagitoy kadagiti kangrunaan nga agak-akem iti nalatak a drama iti Bombo Radio Station ditoy Baguio a ”Doming, Doming Mabalin Amin!” a putar daydi mannurat ti Bannawag Crisostomo M. Ilustre. Agassawa ti akem da Mang Gusting ken Manang Sofing ditoy. Ketdi, iti pudno a biag, agassawada a talaga!
Iti pudno a biag, Luvimin Tandec Aquino ti nagan ni Mang Gusting idinto a ni Nana Sofing, Lety Astudillo Aquino. Tubo ti Anda, Pangasinan ni Manong Luvimin idinto a taga-San Gabriel, La Union met ni Lety. Naipasngay ni Manong Luvimin idi Abril 14, 1953 idinto a naipasngay met ni Lety idi Mayo 20, 1957. Agpadada ketdi a nageskuela iti University of Baguio. Ngem ti drama ti namagsarak kadakuada.
Da agassawa a Luvimin Aquino ken dati a Lety Astudillo iti panaglektiurda maipanggep iti panagsurat iti drama iti UP College of Arts and Communication idi Marso 22, 2024.
BROADCAST MEDIA: Nakaadayon ti 'Kabalio' ni Ilokanong Koboy
Nangrugi a nagtrabaho iti radio ni Luvimin Aquino idi 1974 a kas voice actor ken radio announcer. Manipud idi 1982 agingga iti agdama, isu ti timek iti karakter a Mang Gusting/Chairman Gusting iti drama a ”Doming, Doming, Mabalin Amin!” Isu met laeng ni Kanuto iti nalatak a drama iti Bombo Radio a ”Super Pepita.” Inakemna pay ni Don Solomon iti “Kuadro Alas, Siasino ni Hudas.” Kangrunaan a kontrabida dagiti akemna. Saan a nagpatingga a voice talent laeng ni Manong Luvimin. Drama scriptwriter ken direktor ken iti agdama, prodiuser ti Ilokano drama a maipatpatangatang iti Bombo Radio Philippines.
Nangrugi met a voice talent ni Lety idi 1978. Nangrugi a nagsurat iti drama iti radio idi 1980. Idi 1992, naan-anayen a writer-director-voice talent. Manipud idi 1982 agingga iti agdama, ni Lety ti akintimek ken ni Nana Sofing, karakter iti ”Doming, Doming Mabalin Amin.” Idi met laeng 1982 a sinublat ni Lety ti nangsurat iti iskrip ti ”Doming, Doming Mabalin Amin” ket manipud met idi 2015 agingga iti agdama, isudan a dua ken Manong Luvimin ti scriptwriter ti nasao a drama. Ni met laeng Lety ti Tia Sofia iti ”Recuerdos de la Vida” ken Pepita iti drama a ”Super Pepita.”
Binuangayda nga agassawa ti Luv-Let Artist & Talent Center Drama Productions idi 2015. Dagiti gapuanan a drama ti Luv-Let ti maipatpatangatang iti Bombo Radyo Philippines, Baguio City. Malaksid iti kinaanus dagitoy agassawa nga agsurat iti drama, mangmangtedda met iti seminar kadagiti agngayangay nga agsurat met iti drama kasta metten kadagiti kayatna ti agbalin a voice talent.
Arapaap dagiti agassawa ti makapatanor kadagiti ubbing a mannurat-dramatista a mangituloy iti drama nga Ilokano iti radio. Kaudian a panaglektiurda nga agassawa iti panagsurat iti drama iti radio idi Marso 22, 2024 iti UP College of Arts and Communication nga inorganisar ti GUMIL-Baguio-Benguet nga idadauluan ni Manong Luvimin.—O
(Bannawag, Abril 16-30, 2024)
