INKAKAUBINGAN ni Gladys Menor ti agbasa iti Bannawag. Iti daytoy a magasin dagiti Ilokano, adu dagiti mabasbasana a bambanag a dina napadasan ken naammuan bayat ti kaaddana iti Filipinas nupay iti bukodna a pagrukodan, agpada nga ammona dagiti ugali, kannawidan, ken kultura iti biag iti away (ta naipasngay iti Calayab, kaudian a bario iti laud ken abagatan ti Laoag), ken iti siudad (ta nagsekundaria iti Holy Spirit Academy of Laoag, a kaaduan kadagiti kinaadalanna ket tagakabesera ti Laoag ken kadagiti dadduma nga ili iti Ilocos Norte). Apagturposna la ngamin iti sekundaria idi sinukon daydi amana a mapan iti Hawaii isu nga akuenna nga adu latta ti pagkuranganna kadagitoy a bambanag—padas man wenno ammo maipanggep iti nakayanakanna a lugar.
”Pagsayaatanna ta nabaknang ti Bannawag a pagtawingan iti impormasion maipanggep iti kultura ni Ilokano ken dagiti sabsabali a komunidad a kas kadagiti sursuraten da Dr. Jim P. Domingo ken Dr. Abe Rotor,” kinuna ni Gladys.
Pagsayaatanna pay ta naigullo ni Gladys kadagiti mannurat nga Ilokano iti Hawaii ket ad-adda a napasgedan ti riknana a mangparayray iti kina-Ilokanana babaen ti itutulongna iti ad-adda pay a pannakapabileg ti Ilokano a kas maysa kadagiti kangrunaan a lengguahe iti estado.
Iti daytoy nga agpang ti biag ni Gladys a nagsinningedda ken Propesora Precy Espiritu ti Unibersidad ti Hawaii. Isursuro idi ni Precy ti lengguahe nga Ilokano iti unibersidad. Kas kuna ni Precy, babaen ti lengguahe, nalaka a mayallatiw ti kultura.
Kas presidente idi ti GUMIL Oahu, ti gunglo dagiti mannurat nga Ilokano iti Oahu, ni Gladys ti maysa kadagiti napigsa a nangilaban iti lehislatura iti Hawaii iti tignay ni Precy nga agbalin a kurso iti UH ti lengguahe nga Ilokano – a naaprobaran met.
Dagitoy a paset iti biag ni Gladys a kas Ilokana a napag-ut iti Ilokos sa naimula iti Hawaii ti namuidanna a nangpadas iti gasatna iti radio. Naamirisna a babaen ti radio, maipalpalagipna kadagiti padana nga Ilokano ti kinapateg ti kina-Ilokanoda uray addadan iti Hawaii. Kadagidi ngamin a panawen, kaaduanna a mangmangngeg iti radio iti isla dagiti damdamag ken kankanta. Awan unay ti madakdakamat, no adda man, maipanggep iti kultura ken lengguahe ni Ilokano.
Nangala ni Gladys iti block time iti KPRP radio—maysa nga oras iti bigat ti Domingo. Dagus nga inawat dagiti agdengdengngeg iti radio ti programana a napauluan iti “Kannawidan ken Kultura ni Ilokano.” Idi agbayag, adun dagiti agkidkiddaw a makipartisiparda koma met iti programa ta kayatda met nga ibinglay dagiti ugali ken kannawidan iti bukodda a lugar uray payen tumulongda a mangbayad iti oras a kaaddada iti radio. Ngarud, daydi maysa nga oras, nagbalin a dua nga oras.
Ad-adda manen a naglatak ti programa ni Gladys idi immakar iti KNDI, ti kakaisuna nga estasion ti radio a kukua ti Ilokano/Filipino ditoy Honolulu, da Gerry ken Nellie Malabed. Iti daytoy nga estasion, napalugodan ni Gladys nga agprograma iti uppat nga oras.
“Saanko a pamastrekan daytoy isu a magesdan ti advertisement tapno ad-adu ti gundaway a maidanon dagiti banag a pakapidutan iti adal a kas koma iti kultura ken lengguahe, ken pakaipangngegan metten dagiti kanta ni Ilokano a pakalinglingayan dagiti listeners,” kinuna ni Gladys.
Iti agdama, iti Martes ken Huebes, 9:00-11:00 iti bigat iti tunggal lawas babaen ti KNDI, 1270 AM, ti pakangngegan iti programa ni Gladys. Kadagiti disso a di pakadanonan ti KNDI, mangngeg daytoy a programa babaen ti Facebook.–O
(Malaksid iti panagpapaayna iti radio, ni Gladys Menor ti agdama a Chairperson ti Philippine Consulate Coordinating Committee of Hawaii, Vice President ti United Filipino Council of Hawaii, Presidente ti Calayab Association, ken opisial kadagiti nadumaduma a gimong ditoy Hawaii. –Editor)
(Bannawag, Oktubre 1-15, 2024)