ASPIN ti dati a tartaraknek nga aso. Ngem idi nayuso dagiti addaan breed nga aso ditoy lugarmi (daytay ganggannaet a puli), shih tzu ti immuna a tinarigagayak a taraknen. Imbalakad ti gayyemko a saan a shih tzu ti taraknek ta narigat kano. Ngem gapu ta isu ti pagduyosan ti riknak ken isu ti kiddaw dagiti annakko, ti maaddaan iti shih tzu, isu ti ginatangko.
Iti kaadda ti shih tzu iti pagtaenganmi, napaneknekak a nalailo gayam daytoy a breed. Kaay-ayona a kaay-ayam ti apokok. Awisenna nga agtaraytarayda iti kalsada babaen ti panangkinnitna iti murdong ti shorts ti apokok. Maawatan met ti apokok ti kayat ti asok. Pamrayak metten ti rummuar iti balaymi a mangbuybuya iti asok ken ti apokok. Segun iti beterinario, nasayaat kano nga inaldaw nga agwatwat ti shih tzu uray 30 a minuto laeng iti uneg ti maysa a lawas.
Gapu ta damok ti maaddaan iti shih tzu, nagsukisokak no kasano a taraknen ti kastoy a breed. Nasken a digosen iti naanem-em a danum mamindua iti makabulan. Ngem no saan a naigagara a marugitan dagiti dutdotna, digosen latta met. Mild dog shampoo ti inus-usarko a pang-shampoo tapno saan a maikkat ti natural oil dagiti dutdotna. No atiddog unayen dagiti dutdotna, kanito metten nga innak papukisan iti dog parlor. Adda dagiti pagpilian no kasano ti kaababa ti mabati a dutdot ti aso. Ngem laglagipen a sa laeng mabalin a pukisan no addan maysa a tawenna. Maibalakad a saan a papukisan ti shih tzu no awan pay maysa a tawenna tapno saan a ma-stress wenno maikawa daytoy.
(Unsplash)
TULONG ITI MANNALON: Irekrekordmo Met Laeng Dagiti Ar-aramidem iti Talon?
Binulan nga ipanko ti shih tzu nga asok iti beterinario tapno ma-check-up ti salun-atna. Balbalakadannak no kua ti beterinario no kasano a taraknek ti shih tzu nga asok. Nasken kano a pakanek iti nasustansia a dog food. Liklikak a pakanen kadagiti naapgad ken nalanit tapno saan nga ag-kidney stone. Masapul a mabakunaan tapno agtalinaed a nasalun-at. Nasken met a ma-deworm, wenno mapurga, tapno saan nga agangpas wenno agtimel. Nasken pay a sepilioan iti mamitlo iti uneg ti maysa a lawas tapno agtalinaed a nadalus dagiti ngipenna ken nabanglo ti sang-awna.
Nasintirko a nalaing met nga agtaul ti shih tzu. Taulanna met dagiti aglabas a tao iti pagtaenganmi. Ngem ketdi, saanna a kagaten dagiti sangailik iti balaymi. Agtaul laeng. Ngem no pagsardengekon, agtalna metten nga agtataul, pamrayannanton ti agpasaklot kaniak. Imbalakad ketdi ti beterinario nga uray saan a kumagat ti shih tzu, nasken latta a mabakunaan iti anti-rabies maminsan wenno mamindua iti makatawen tapno natalged latta kas pagarigan makakagat daytoy. Kas kuna ti beterinario, kumagat man wenno saan ti aso, nasken latta a mabakunaan daytoy iti anti-rabies.
Napaliiwko pay a naliday ti shih tzu no kasta nga agmaymaysa iti balaymi. Isu a bilbilinek nga urayennak iti pangngaldaw ta agawidak a mangpakan kenkuana. Agingga a naruamen a mangur-uray kaniak iti ruanganmi. Tunggal sumangpetak iti balaymi, ubbaek tapno mapalag-anan ti riknana a nagmaymaysa a nangur-uray kaniak. Daytoy ti maysa nga inyunay-unay ti beterinario nga aramidek iti shih tzu nga asok. Masapul a marikna ti aso nga ay-ayatem tapno agtalinaed a naragsak.
Iti rabii, maturog ti asok iti salasmi wenno iti kuartok. Adda naipasadia a pagturoganna. Saanko met a ginandat a paturogen iti katrek. Rinuamko a paturogen iti dog bed nga isu ti nasken nga aramiden iti shih tzu nga aso. Saan a maibalakad a kaidda daytoy ta saan a maliklikan nga adda latta dutdotna a maparut. Ket daytoy a dutdot, saan a nasayaat iti salun-at ti tao nga addaan angkit (asthma).
Kadagitoy a padasko, kunaek a saan a narigat a taraknen ti aso a shih tzu. Ketdi, makaited daytoy iti liwliwa.—O
(Kameng ti autor iti Batac City Dog Enthusiast, grupo dagiti agtartaraken iti aso iti Siudad ti Batac.)
(Bannawag, Enero 1-15, 2024)
