December 14, 2024

Home MAGASIN Kolum

TARAKEN: Nalukmeg Kadi Unay ti Asom?

ADDA kadi met nalukmeg unay (overweight) nga aso a kas iti tao?

Wen, adda. Adda sumagmamano nga agtartaraken iti aso a ti ammoda, nasalun-at ti aso a nalukmeg. Makaay-ayo ngamin ti langa ti aso a nalukmeg. Ngem adda met risgo nga ipaay ti sobra a kinalukmeg ti aso.

Kasano a maammuan nga overweight ti tarakenmo nga aso?

Umuna, riknaem dagiti paragpagna babaen ti medio natalmeg a panangaprosmo mangrugi iti tengnged agingga iti ipusna. No mariknam dagiti paragpagna, makuna a husto laeng ti kalukmeg ti asom. Ngem no saan, makuna nga overweight ti asom.

Kolum

Ilegal a pannakaiserrek iti Filipinas dagiti agrikultural a produkto, siiiget a pabantayan ni Marcos

Maikadua, amirisem ti asom babaen ti panangkitam kenkuana. Tumakderka, kitaem ti bukotna. No masilarmo a saan unay nga akaba ti kaha ti bagina, makuna a kalalainganna ti kalukmeg ti asom. Kasta met a kitaem ti bakrangna. No makitam nga adda kurba wenno adda bassit lennek iti tianna, makuna pay a kalalainganna ti kalukmeg ti asom.

(Unsplash)

Maikatlo, no masilarmo a nalaka a mabannog wenno aganal-al ken masadut a makiay-ayam ti asom, makuna nga overweight daytoy. Ngem no taray a taray ken ay-ayam nga ay-ayam, makuna a saan nga overweight.

Kasano a maliklikan a ma-overweight ti asom?

Adda sumagmamano a rumbeng nga aramidem.

Umuna, kissayam bassit ti dati nga ipakpakanmo iti asom. Nasaysayaat pay no mamindua laeng a pakanem ti asom iti uneg ti maysa nga aldaw. Pakanem laeng iti bigat sakbay a mapanka iti pagtrabahuam, sa pakanemto iti malem apaman a makasangpetka iti balayyo.

Maikatlo, binigat ken minalem a watwatem ti asom babaen ti pannagnayo iti arubayanyo wenno iti parke. Aramidem daytoy iti makabulan wenno dua a bulan. No normalton ti kalukmeg ti asom, uray maminsan laengen nga agwatwatkayo iti uneg ti maysa nga aldaw.

Maikapat, liklikam a pakanen iti kas iti kankanentayo nga innapuy ken sidsidatayo a karne. Yad-adum ti nateng nga ipasida iti asom. Nasaysayaat pay no dog food a magatang iti veterinary clinic ti ipakanmo.

Apay a nasken a saan nga overweight ti asom?

Wen, tapno nasalsalun-at ken at-atiddog ti biag daytoy. Ngamin, ab-ababa ti biag ti aso no nalukmeg unay. Posible a maaddaan iti nadumaduma a kita ti kanser, diabetes, sakit ti puso, ken nangato a presion ti dara. Nalaka pay a maaddaan iti osteoarthritis, ken bato iti pagisbuanna (urinary bladder stones).

No kasano ti panangipategmo iti salun-atmo, kasta met koma iti salun-at ti asom. Wenno no kasano ti panangipategmo iti salun-at ti asom, kasta koma met ti panangipategmo iti salun-atmo. --O

(Kameng ti autor iti Batac City Dog Enthusiast, grupo dagiti agtartaraken iti aso iti Siudad ti Batac.)

(Bannawag, Enero 16-31, 2023)