NAPADASANYO kadin ‘tay adu ti naburasyo kadagiti mulayo, kas pagarigan kamatis, ngem bassit met ti naglakuanyo? Nalabit kaadu idi ti bunga ti kamatis ket ngarud, kalakana met.

Tapno mapadasam met ti agganansia iti ad-adu, padasem man met ti agmula iti nateng iti saanna a tiempo wenno panawen. Off-season growing ti awag daytoy iti Ingles.

Kas koma iti panagmula iti kamatis iti panawen a saan a panagmumula iti kamatis. Inton agburaska iti kamatis, awanton ti kakompetensiam. Kas itay kunadan a bagim amin agraman tuyo.

Maibatay iti padas ni Pastor Wilmar Miguel ken dagiti kakaduana iti Brgy. Saricao, Vintar, Ilocos Norte, narisgo ti panagmula iti off-season a natnateng, karaman ditan ti kamatis ta adu ti kalaban a peste ken basnot ti panawen a kas koma ti bagyo. Ngem daytoy a risgo, kasukatna met ti ad-adu a ganansia ta nanginngina met no kua ti nateng a maapit.

Kolum

Ilegal a pannakaiserrek iti Filipinas dagiti agrikultural a produkto, siiiget a pabantayan ni Marcos

Ni Pastor Wilmar Miguel ti Saricao, Vintar, Ilocos Norte.

Ni Pastor Wilmar  ti agdama a Bise Presidente ti Saricao Upland Farmers’ Association Inc. (SUFAI) iti Vintar, Ilocos Norte ken maysa kadagiti nagturpos iti “Eskuela iti Tangatang” nga iwaywayat ti Mariano Marcos State University dagiti gobierno lokal iti Ilocos Norte. 

Kadawyan a maimulmula ti kamatis manipud iti Nobiembre agingga iti Disiembre. Daytoy ‘tay kunada a regular season.  Napintas pay ti agmula manipud iti Pebrero agingga iti Marso (hot/summer condition). No agmulaka met manipud iti Mayo agingga iti Hunio (hot/wet condition) ken manipud iti Agosto agingga iti Septiembre (wet/cool condition), isu met dagitoy a bulan ‘tay kunada a panagmula iti off-season.

Adda dagiti rekomendado a teknolohia iti panagmula ti off-season. Mairaman ditoy ti panagpili iti umisu a barayti tapno masigurado a dakkel ti maganansia.  Kas pagarigan, adda dagiti natakuatan ti MMSU a barayti ti kamatis a mayataday iti panagmula iti off-season.

Ket iti panagmula met iti kamatis a para iti off-season, mairekomendar ti panagaramat iti pagkalatkatan wenno saduko . Iti kasta, maliklikan ti panagdisso dagiti bunga ti kamatis iti daga a pakaigapuan ti panaglungsotda.

Mabalin pay a linongan dagiti mula tapno maliklikan ti panagbirri dagiti bunga.  Lapdan pay ti selopin ti panagatake dagiti peste ken sakit ken maliklikan ti pannakadadaelda kontra iti bagyo ken tudo. –O

(Bannawag, Enero 16-31, 2023)