KAYATYO ti agmula iti mangga wenno ania man nga agbunga a kayo nga alisto nga urayen wenno pagbungaen?
Malaksid a nalaklaka a taripatuen, mapaadu pay dagiti mula nga addaan iti naisangsangayan a kababalin, kas koma ‘tay addaan iti naimas a bunga, dadakkel ti maibungana, paggugusto dagiti aggatang, ken dadduma pay.
Saan laeng a dagitoy ti mabalin nga ipaayna, mangted pay iti nayon a pamastrekan ta no adu ti mapatubo a mula a napintas ti kalidadna, mabalinmo pay nga ilako.
Kasano? Suroten laeng ti sistema ti fruit-tree grafting.
Mabalinen a silpuan dagiti patubo a mangga kalpasan ti 8 a bulan, wenno no addan kasla kalukmeg ti lapis ti puon ti patubo.
Putdan ti patubo wenno stock [kitaen ti Ladawan 1].
Kalpasanna, pababa a pisien ti tengnga ti kayo ti patubo agarup maysa a pulgada ti kaatiddogna [Ladawan 2]. Ditoyto nga ipasngat ti scion (‘diay isilpo).
LADAWAN 1
Agaramat kadagiti scion a rekomendado wenno addaan iti naisangsangayan a kababalinna. Isilpo iti akinngato a paset ti patubo. Agala iti scion nga aggapu iti nalinteg ken bassit a sanga nga adda rangawna. Putolen ti sanga, innem a pulgada ti kaatiddogna agingga iti murdong [Ladawan 3]. Ikkaten amin dagiti bulong ti sanga. Patiraden a kayasan ti scion iti porma a letra “V” [kitaen ti Ladawan 4] sa ipasngat iti pisi ti stock [Ladawan 5].
LADAWAN 2
Baredbedan iti maysa a pulgada ti kaakabana a plastik manipud iti nagsilpuan ti scion ken stock agingga iti murdong ti scion. Agpangato ti panangbaredbed ken saan a baredbedan iti ungto ta ditoy ti pagtaudanto ti saringit. Mabalin a kartiben ti supot ti ice candy iti kaakaba a maysa a pulgada ket daytoy ti usaren a pagbaredbed. Kalpasanna, sulbongan ti scion iti supot ti ice candy [Ladawan 6].
LADAWAN 3
Ikkaten ti naisulbong a selopin (supot ti ice candy) no mangrugin nga agsaringit ti murdong ti scion. Ikkaten met dagiti saringit iti baba ti nagsilpuan.
LADAWAN 4
Ikkaten ti naibaredbed a plastik sakbay nga imula ti nasilpuan a patubo.
LADAWAN 5
Pagyamanantayo ni Apo Oscar S. Guererro Jr. ti Research Directorate ken mangimatmaton iti Fruit Crops Nursery ti MMSU a naggapuan daytoy nga impormasion, kaduana da Lew Vergel Ilaga, Aldrin Rabanal, ken Roque Mangoma, agpapada nga agserserbi iti MMSU-Extension Directorate.
LADAWAN 6
Kabayatanna, yawis met ni Dr. Marilou P. Lucas, director ti Extension Directorate, ti yaasideg koma dagiti umili no adda dagiti serbisio a kalikagumanda nga idanon ti MMSU kadakuada. Impasingkedna ti agtultuloy a suporta ti MMSU kadagiti nadumaduma nga aktibidad ti komunidad. --O
(Bannawag, Abril 1-15, 2023)