KASAPULAN dagiti mula ti umno a pannakataraon manipud iti pannakaimula agingga iti panagdakkelda. Kadawyan a maala dagiti taraon kadagiti mayabono kadagitoy. Nupay kasta, no adu unay ti maipaay nga abono, mabalin met a daytoy ti pakalugian.
Rumbeng laeng ngarud a masurot ti umno a panagabono wenno panangtaraon kadagiti mula. Apay? Pabassitenna ti magasto iti panagabono, maliklikan ti pannakadangran ti aglawlaw gapu kadagiti kemikal, masaluadan dagiti mula manipud iti pannakakesset wenno pannakatayda, ken no adu unay ti mayabono, umad-adu ti agtubo ken ad-adda pay a lumangto dagiti ruot.
Adda daytoy “4R” iti panagabono a kas ilunglungalong dagiti eksperto. Ti “4R” ket isu daytoy: Right Source, Right Rate, Right Time, ken Right Place.
Right Source. Umno a paggapuan ti abono. Ania ti klasena ken ania ti pakabuklan daytoy? Mabalin a dagitay organiko nga abono, mabalin met a dagitay commercial-based. Kas masansan a mangmangngegtayo, napintas unay no balanse ti abono nga aramaten. Agaramat iti organiko ken komersial tapno maipaay ti umno a taraon dagiti mula. Ibalbalakad pay dagiti eksperto ti panagaramat kadagiti organiko nga abono tapno makondision ti daga ken mapasubli ti kinataba daytoy.
TULONG ITI MANNALON: Adda Met Gayam Pakausaran ti Waterlily
Right Rate. Kasano ti kaaduna? Saan a basta agabono. Gapo ta adu, ala, gaburam iti abono. Saan. Ta no adu unay ti yabono nangruna kadagiti kemikal, sigurado a makset wenno malungsot dagiti mula. Wenno “agangaw” a kunada ken magusgustuanton dagiti insekto a pagkaanan. Dakkel la ngaruden ti nagasto iti abono, awan ti maapit, ken sayang pay ti tiempo a naaramat. No agabono, agaramat kadagiti mabalin a pagsukat a kas koma iti daan a kutsara ken kapadana.
Right Time. Umisu nga oras ken tiempo. Saan a gapu ta isu ti pannakasango nga agabono, inkan agabono. Masapul a maibagay iti oras wenno tiempo a kasapulan dagiti mula ti abono wenno taraon tapno sigurado a maaramatda. No ti balakad ket basal application wenno 14 days after transplanting (DAT) ti masapul a panagabono, masapul a suroten. Saan nga agabono inton 25 nga aldaw kalpasan ti panagmula ta saanton a maaramat daytoy wenno nakapkapsutton ti epektona. Ipaay dagiti taraon iti tiempo a kasapulan ti mula.
Right Place. Saan met a basta idisso wenno ipuruak ti abono. Ikabil ti abono iti umisu a lugar. No ti balakad ket iti lawlaw ti puon ti mula, depende iti rukod ti kaadayona, suroten daytoy tapno alisto a maaramat ti mula ti maipaay a taraonna. No suroten daytoy, maliklikan ti panagpukaw. –O
(Bannawag, Hulio 16-31, 2023)
