AMMOM kadi a nasken la unay ti pannakaanalisar wenno pannakaamiris ti daga a pagmulaan?
Wen, a, tapno ammotayo no ania dagiti elemento a kasapulan ti daga, no ania a klase ti yabono, ken no kasano ti kaadu ti yabono.
Kayatna a sawen, dagiti laeng elemento wenno taraon a kasapulan ti daga ti ited. Saan nga adu, saan met a bassit. ‘Tay pagsasao iti panagabono: ited ti umisu nga elemento, umisu a kaadu, ken iti umisu a tiempo.
Iti pannakaamiris ti daga, maammuan dagiti adda ken awan a sustansia ti daga a kas iti nitroheno, phosphorus, potassium, agraman dagiti micronutrients.
TARAKEN: Kasano ti Agtaraken iti Uken?
Maammuam met ngarud dagiti rumbeng nga aramidem iti daga tapno nabaludbod dagiti mula ket mangted iti nawadwadwad a ganansia. Maliklikan pay ti nalabes a panagabono—a mabalin a makadadael iti daga. Ngarud, masaluadan pay ti aglawlaw.
No maipaamiris ti daga, maammuan pay no kasano ti kaalsem ti daga (soil acidity). Maammuan met ngarud no ania dagiti nasayaat nga imula. Ta nagduduma dagiti mula, nagduduma met ti kasapulanda. Isu a nasaayat unay no mangalaka iti sample ti dagam ket paamirismo. Ngem saan a basta mangala iti daga. Surotem dagitoy nga addang iti panagala iti ipaamiris a daga (soil sample), kas imbalakad ni Ms. Ma. Concepcion Birginias ti Mariano Marcos State University (MMSU), Research Directorate.
1. Mangala iti timba, pala, buneng, barreta, supot, pagmarka, ken metro a pagrukod.
2. Ikkaten dagiti bisil (babassit a bato), basura, ken ruot nga adda iti rabaw ti daga tapno masigurado a nadalus ti maala a sample a daga. Liklikan ti mangala iti daga kadagiti lugar a nagtakkian ti dingo.
3. Mangkali iti 20 a sentimetro a kauneg ken 10 a sentimetro a kalawa nga abut.
4. Palaen ti nakali a daga ket ibelleng (kayatna a sawen a saan a daytoy ti maaramat a sample).
5. Kalpasanna, mangala iti naingpis nga iwa ti daga nga agarup 5 a sentimetro ken 20 a sentimetro iti uneg ti abut.
6. Mangala kadagiti umasping a sample iti siam pay nga abut iti nadumaduma a paset ti kinelleng.
7. Paglalaoken a naimbag dagiti nakolektar a 10 a soil sample. Kalpasanna, mangala iti agarup 1 kilo a napaglalaok (composite) soil sample.
8. Ikabil daytoy a composite sample iti plastik a supot. Markaan: ikabil ti nagan ken adresmo, lokasion ken kalawa ti talon, petsa a nakolektar, ti naimula ken maimula.
9. Payangyangan wenno paanginan dagiti naala a sample. Iwaras ti sample iti namarkaan a papel agingga a mamagaan. Rumeken dagiti bingkol wenno bingkual bayat ti panagpamaga.
10. Siguraduen nga adayo dagiti soil sample kadagiti contaminants a kas iti rugit, dapo ti sigarilio, wenno bambanag a mabalin a makaapekto iti resulta.
11. Gilingen ti napayangyangan a daga sa yukuyoken babaen ti 2-mm a sieve wenno pagyukuyokan. Ibelleng ti nagyukuyokan.
12. Idulin ti soil sample iti plastik a supot wenno garrapon nga addaan ti maitutop a label wenno marka.
13. Mabalin nga ipaamiris iti Provincial Agriculture Office (PAO) iti probinsiayo wenno iti kaasitgan a laboratorio a makaanalisar iti daga dita lugaryo.
14. Kadagiti agnaed iti Ilocos Norte ken kabangibangna nga ili, mabalin nga ipaamiris iti Mariano Marcos State University (MMSU), Research Directorate.—O
(Bannawag, Peb. 16-29, 2024)
