NATIMUDKO ti nagsardeng a motorsiklo iti sango ti up-upaak nga apartment. Ginammatak ti kalibre kuarentay singko a paltogko iti lamesita sa nagturongak iti ridaw. Inkasak. Simmiripak iti bassit nga abut iti bulong ti ridaw tapno makitak ti nakamotor. Ni gayam Anno. Rinekkasko ti pannakaikasa ti paltog sa linettatko ti trangkilia ti ridaw.
“Adda trabahota,” kinuna a dagus ni Anno apaman a nakastrek. Kasla awan aniamanna kenkuana ti iggemko a paltog. “Adda met la pagpaskuaan datao.”
ABABA A SARITA: Iti Maysa a Pagtaengan
“Agobrata no masanguanan ti Paskua?” kinunak.
“Isu ngarud nga umagawata tapno adda gastuen inton Paskua,” inkalinteganna.
Diak nakasungbat. Kadagitoy laeng naglabas nga aldaw a kastoyak. Wenno gapu ngata ta kayatkon nga idian daytoy a trabaho? Sipud nakadesgrasiaak iti ubing, kasla nagmawmaw a namimpinsan ti pungtot iti barukongko iti panangpapatay ti maysa a politiko kadagiti dadakkelko. No dadduma, makonsensiaak pay ketdi. Maam-amirisko: apay nga agsagaba dagiti annak iti basol dagiti nagannak?
Saan, saanka nga anghel. Maysaka a demonio! limteng iti panunotko.
“Ania kad’ ti pasingirda?” kinunak met laeng ta ammok a diakto met laeng makapagkedked. Kunana idi a no sumutorak kenkuana, diakton makaruar iti abut.
“Naabsuelto a kaso. Imbasurana kano gapu iti kinakurang ti ebidensia. Ngem kuna dagiti klienteta a napamelmelan kano.”
Saanen a nagbayag ni Anno. Insuotna ti helmet-na sakbay a rimmuar.
“YABAYMO,” inkalbitko ken Anno idinto a kinarawak ti nakakasan a kalibre kuarentay singko a naabbongan iti gayadan ti jacket-ko. Apagapaman a linukibko ti sarming ti helmetko tapno penkek no isu met laeng ti kotse nga ip-ipusenmi.
Pinikar ni Anno ti motorsiklo ket madamdama laeng, kaab-abaymin ti kolor-dapo a Honda Civic. Naipasirko iti tinted a sarming a ti laeng agmanmaneho ti nakalugan. Inasutko ti paltog. Immaweng dagiti kanalbuong. Dandani nakigiddan ti panagungor ti motor iti panagsikig ti kotse a naglayon iti tinabakuan iti abay ti kalsada.
Nagtaruskami iti hideout ni Anno kalpasan ti napaut met bassit a panangilikawlikawna iti motorsiklo. Nagsangpetanmi a pinaguni ti radio. Ammomi ngamin nga iradioda ti inaramidmi.
Kanta ti Paskua ti maipatpatayab. Saan ngaminen nga oras dagiti public service programs dagiti radio.
Silent night, holy night!/ Shepherds quake at the sight/ Glories stream from heaven afar/ Heavenly hosts sing Alleluia/ Christ the Savior is born/ Christ the Savior is born
Pinadaanak ti sumaruno a paset ti kanta, ngem bimmallaet ti maysa nga announcer a nagpadispensar iti pannakaputed ti kanta ta adda flash report maipanggep iti maysa a pammaltog a napasamak iti national highway a paset ti siudad ti La Purisima.
“Awan nakaibaga no kasano a napasamak ti krimen,” inyangsan ti reporter a madlaw uray iti radio ti amakna iti napasamak. “Kuna dagiti immarayat a nakitadan a nakasikig ti kotse iti tinabakuan idi rimmuarda tapno kitaenda no naggapuan ti tallo a nangngegda a kanalbuong. Naammuan a ti biktima ket ni Hues Cipriano De Raqued iti Regional Trial Court a nakabase ditoy probinsiatayo…”
“Kitaem partner,” inkatawa ni Anno, “naikkanta pay iti trabaho dagiti taga-media!”
Bangbangir ti isemko. Tingtingitingek ti riknak. Kasla adda agar-aritemtem iti barukongko nga iti ania man a kanito ket agkubuar. Kayatko ti agdul-o.
Sinukatan ni Anno ti plaka ti motorsiklona.
Silent night, holy night!/ Son of God love's pure light.
“Nakadaldalapuskan sa? Inkanto man agpalpaliwa.” Kinunana sa inselselna ti paltog ken dagiti jacket nga inusarmi iti uneg dagiti helmet sa inserrekna dagitoy iti balay.
Simmurotak iti uneg.
Kinaut ni Anno ti bolsa ti pantalonna sakbay a nagtugaw. Kuarta ti inruarna. Inyawat kaniak. Binilangko. Duapulo a sagsangaribu ken sangapulo a saglilima gasut. Ibolsak koman idi mangiruar manen ni Anno iti kuarta. Indissona daytoy iti lamiseta iti nagsanguanmi. “Adda baro a trabahota. Nangipaunada iti treinta,” kinunana. “Nayonandanto kano iti beinte apaman a malpasta.” Inruarna ti petakana ket nangiruar iti maysa a retrato.
“Babai?” nayesngawko ti siddaawko idi mamatmatak ti ladawan.
“Tomboy. Diana Montecelia alias Dianong. Adda iggemna a balasang. Lanie Marilao ti naganna. Maysa a maestra.”
“Ket?”
“Dati a mangisursuro ‘diay tomboy iti private school ngem naaddaan iti kaso. Isu nga ita, imanmanehuenna ‘diay gayyemna a ni Miss Marilao.”
“Asino ti agpaoperasion?” kinunak.
“Maysa nga agnagan iti Ale. Kabsat ni Miss Marilao. Iparit ni Dianong a tulongan ni Lanie dagiti kakaanakanna nga anak ni Ale.”
“Diak sa mairusok ti pumatay gapu iti kasta laeng a rason! No rinuker a politiko wenno opisial ti gobierno, isu!”
“Saan a nasken a dakes a tao ti likidarenta, partner. Trabaho daytoy. Ti karpentero, no pagaramidenda iti balay, aramidenna ta isu ti trabahona,” kinuna ni Anno a makapaspasnek itan a mangmatmatmat kaniak. Ammok, nadlawna ti marikriknak. Nasidap a talaga ti panagsaepna. “Ken laglagipem daydi inkarim sakbay nga inawatka a partnerko…”
Napasennaayak. Isu ti timmira iti daydi politiko a nangpatira kadagiti dadakkelko. Ti bayadna, agpaayak iti babaenna.
“Ala, wen,” kinunak.
Ngem kalpasan daytoy, kasaritakton ni Anno. No naawatannak idi panawen a kayatko ti agibales, apay ketdin a dinak maawatan ita kayatko ti mamakawan?
PINISELKO ti cell phone idi ag-vibrate daytoy. Dinengngegko. “Rimmuardan…” Timek ni Anno.
Inirutak ti panangigpilko iti clutch bag-ko.
“Agturongdan iti nakaiparadaan ti kotse.” Ni manen Anno.
Tinalawatawak ti ayan ti kasarsaritak. Nakataltalna iti rabaw ti motorna iti pagparkingan. Nakagaggagangay ti idiarna a makisarsarita iti selponna. Inwarasko pay ti panagkitak. Awan ti nagbaliwan ti lugar nga agmaysa nga orasen a sisiimek.
“Umaydan! Isu ti nagmaneho…”
Nasiputak ti nagsindi a headlight ti lugan agsangagasut ngata a metro ti kaadayona manipud iti naglingedak. Inkasak ti nairuarkon a kalibre kuarentay singko manipud iti clutch bag. Immasidegak iti igid ti kalsada. Maysa laeng a rimmuok ti palmera ti naglingedak. Impaturongko ti paltog iti sumungaden a kotse. Inurayko a makaasideg pay bassit. Apaman a nakabatog, nagkikinnamaten dagiti kanalbuong. Ngem saan a napalusposan dagiti lapayagko ti ungor ti motor a nagsardeng iti asidegko.
“Umaykan!” inyayab ni Anno idinto nga inyawatna ti helmet-ko.
Isu pay laeng ti panaggarawko. Simmalpaak iti motorsiklo ket pinawerweren ni Anno.
Addakamin iti highway idi mangngegmi ti wanengweng dagiti patrol car. Nasabatmi pay ti dadduma.
“Apay a daydiay ti tiniram? Saan nga isu ti target!” imbabalaw ni Anno. “Sayang pay ti orasta!”
“Isu met ti intawagmo!” inkalintegak.
“Mistake,” inyalumamay met laeng ni Anno idinto nga apagapaman a pinaginayadna ti motorsiklo. “Limmuganda ngamin itayen ngem saanda a dagus a nagpaandar. Immun-una a nagrubuat dagidiay nariruam.”
Uray la a nagarigenggenak.
“Ala, bay-amon. Baliwantanto man, a, misionanen.”
“TSINELAS, madam?” indiaya ni Anno kadagiti kinatugawko a yaya ken nagannak idinto nga impakitana dagiti ig-iggamanna a tsinelas a nayon dagiti linaon ti bag nga inkaratayna. “Mangalakayon iti para balayyo a tsinelas, madam,” insarangna pay kadagiti agaawiden a mamaestra a lumabas iti ayanmi a linong a nalabit a nairanta a pagurayan dagiti umay agyawid kadagiti ubbingda nga agad-adal iti daytoy nga eskuela. “Nasayaat a para regalo iti daytoy a Paskua. Tsinelas, sir,” indiayana met kaniak ngem nagintataliawak ketdi iti sabali idinto nga inallingagko ti ayug pamaskua a kankantaen dagiti ubbing iti saan unay nga adayo. Nalabit nga iti likudan ti main building.
Soft as the voice of an angel/ Breathing a lesson unheard/ Hope with a gentle persuasion/ Whispers her comforting word
Addaakon a makiab-abay kadagiti nagannak ken yaya a nakatugaw iti linong a pagurayan kadagiti ubbing itay sumangpet ni Anno a nagbaklay iti adu a tsinelas. Ginatangna dagitoy iti aglaklako iti tsinelas a limmabas iti hide-out-na. Nagtulaganmi nga agpammarang isuna nga aglaklako iti tsinelas.
Pinaliiwko dagiti agsangpet nga umay agyawid kadagiti ubbing nga agad-adal iti elementaria. Sabali met dagiti lallaki nga umay mangsukon kadagiti mamaestra. Ammok lattan nga assawa wenno kaayan-ayatda dagitoy. Pinaliiwko pay dagiti ubbing a saan pay a nayawid. Agay-ayamda iti Jack Stone. Pinaliiwko met ti kakaisuna a guardia. Makumikom daytoy a mangiwarwardas iti pagsardengan ken pagparadaan dagiti umay agsukon nga adda luganna. Nadlawko ti panagpautna a nakisarsarita iti nagmaneho iti maysa a dyip. Ammok lattan nga agpimpinnapilitda iti pangiplastaran ti nakadyip iti luganna. Nabaybay-an la ket ngarud ti guardia dagiti dadduma a lugan ken dagiti ubbing ken agsukon a rummuar ken sumrek iti ruangan ti pagadalan.
Diak kayat daytoy a plano ni Anno ngem diak naipapilit ti kayatko. Saan nga umno daytoy. Kaasi dagiti ubbing a makaimatang iti aramidenmi. Namak payen no idakdakkelda iti pannakapakigtotda?
“Awan pay met ‘tay sunduem, ading?” intaliawko a kinuna iti babai a kaab-abayko. Naubing ken nabalasang pay laeng ti langana.
“Nag-overtime man ni maestranan, manong,” insungbat ti babai.
“Asino ti maestrana?” inamadko.
“Miss Marilao, manong,” insungbat ti kasarsaritak.
“Adda siguro ikamakamna a leksion, ading,” nakunak. Kellaat ngamin a naginteresadoak.
“Isagsaganana ket nay ti kanta ti Paskua a makantanton Christmas program, manong,” impasig ti babai. “Sika, awan pay met ti anakmo?”
“Kaanakak, ading,” inyulbodko. “Binaonnak ni manong nga umay mangsukon.”
“Adda kadagidiay agkankanta sadiay likud, manong?” inamad manen ti babai. Maal-allingagmi ngamin dagiti ubbing nga agprak-practice iti likudan ti main building. Naammuak kalpasanna nga stage ken covered court gayam ti likudan ti pasdek.
“Wen, ading,” insungbatko a kunam la no agpaypayso.
Saanko a napupuotan ngem mayat gayamen ti tungtonganmi. Kameng kano iti koro ti pagadalan ti anakna ket ni Miss Marilao ti trainer ti choir.
Adun ti nakaawid kadagiti ubbing ken nagannak idi agparada ti maysa a kotse iti labes laeng ti ruangan. Toyota Corolla. Ti sisiimenmi a kotse. Dimsaag ti babai a nagmaneho. Isu la ketdi, nakunak iti unegko. Naginlulukibak iti petakak tapno penkek no isu met laeng ti akinladawan iti iduldulinko a retrato. Isu, ni Dianne Montecilla. Napimpintas gayam nga adayo iti personal. Baby face ngem kasla agbukbukel a pammagi ti lalaki ti bagina. Uray dagiti abagana ket kunam la no agsabsabang nga abaga ti lalaki. Kasla lalaki latta no aggargaraw.
Nagsaganaak ta inasitgan ni Anno ni Dianong idinto a naglagawak. Adu pay unay ti tao. Ken kangrunaanna, adu ti ubbing.
“Tsinelas, ma’am?” indiayaan ni Anno iti tsinelas ni Dianong. Ngem saan a nangikaso ti naud-udi. Nagtarus iti agdan.
Nagpadispensarak iti kasarsaritak. Sinarunok ni Dianong. Ngem napasarimadengak gapu iti pannakairayok ti kankantaen ti koro dagiti ubbing.
Whispering hope/ Oh, how welcome thy voice/ Making my heart in its sorrow rejoice.
Natiagak iti pannakasidol ti bakrangko. Ni Anno. Sinarunonak gayam.
Addan ni Dianong iti pagpikoran ti agdan idi maasutko ti insabbikelko a kuarentay singko. Ngem kasla adda nangsilud iti tammudok ket simkil. Sakbay a nakalbitko ti gatilio, nagkakamakam ti uppat a kanalbuong. Natublak ni Dianong iti landing ti agdan. Nagtataray dagiti nabuak nga ubbing. Nagiikkisda. Maysa nga ubing a lalaki ti nagtugaw lattan ket agsangsangit a mangap-apungol iti ulona.
Inagawaak a kinibin ti ubing. “Umaykan!” Agarup inulodko. Nakibulonkami kadagiti ubbing ken nagannak nga agtatarayen a rummuar. Nakaruarkamin iti ruangan idi sumrek ti patrol car dagiti polis. Saankon a nasiputan ti nagturongan ni Anno. Nag-text ketdi kalpasan ti sumagmamano a minuto. “Kunak la ket no ag-take three-ta! Agsaritata no madamdama.”
KABARBARAAN ti sala idi umammingawak iti auditorium. Naka-formal attire dagiti mangkomkompas iti rock version ti “Seven Days of Christmas.” Nawaya a nakastrekak iti naaladan nga auditorium ta nagaruatak a kas gagangay a mapan agbuya. Linabasak dagiti badigard ti mayor a sumagmamano kadagitoy ti kameng ti polisia.
Inimdengak ti kanta nga ipatpatayab ti maysa a bigband. Kunam no nagtipon a banda ken kombo. Pagam-ammuan, nagtanittit ti cell phone-ko. Text message nga aggapu ken ni Anno. Linukatak. Belen nga ayan ti Sagrada Pamilia.
Apay a pinatulodannak iti kasta? Napasennaayak. Nupay kasta, nariknak ti ilalag-an bassit ti barukongko. Daytoy ngaminen ti maudi a ‘misionko’. Kamaudiananna, nayat ni Anno a nangpaluspos kaniak. Diak ninamnama dayta. Sakbay a sinursuruannak iti daytoy a trabaho, inggunamgunamna kaniak nga ibilangna a kabusor ti mangtallikud kenkuana. Ket maysa laeng ti kasukatna dayta. Patay. Ngem kalpasan daydi panagsaritami kalpasan ti panangipaknimi ken ni Dianong, limmukneng met laeng ti riknana. Diak ngamin napengdan ti dagiti nagarubos a luak. Patiek a saanak a dakes a tao. Napilitanak a nakikadua kenkuana tapno magun-odko ti hustisia. Ngem saankon a mairusok daytoy nga aramid. Agingga ita, kasla makitkitak pay laeng daydi ubing a napatayko. Ti tatangna a diputado ti puntiriak. No apay ketdi a nagtaray ti ubing a napan iti sango ti amana.
“Ala, wen. Mangalaak iti sabali a kaduak,” kinuna. “Basta saanka koma nga agbalin a kalabanko. Ken ileppasta biit daytoy naudi nga awatko.”
“Asino?”
“Kapadpada ti politiko a nangpalikidar kadagiti dadakkelmo!”
Ket ita, saanen a siak ti hitman. Maysaak laengen a lookout.
Nagtanittit manen ti selponko. “Nagbaliw ti plano, sika ti mangtiro…” Inteks ni Anno no sadino ti nangisaluksokanna iti aramatek a paltog, iti belen.
Sinal-iten! nakunak iti panunotko. Ngem tinalawatawak ti targetmi. Mayat ti sala ti mayor. Alisto laeng a leppasen. Adayo ti ‘yan dagiti badigardna. Ngem apay a siak met laeng ti pinatudon ni Anno? Ala, uray ta maudi daytoyen. Usarekto ti tangdanko nga umadayo iti saan a maang-angotan ni Anton.
Pinalpasko nga immuna ti “Seventh Day of Christmas” sakbay a tinurongko ti ‘yan ti paltog.
Naaramid ti belen manipud iti kawayan ken garami. Adda naipinta a ladawan ti Sagrada Pamilia iti tengnga ngem adda imahen ti maladaga a Jesus iti sanguananna. Nakaidda daytoy iti maysa a kulluong. Nabirokak ti igam iti pandag ti garami nga ap-ap ti kulluong. Insalikadko idi mapnekak nga awan ti kumitkita kaniak. Lumikudak koman idi maipasabat kaniak dagiti mata ti maladaga iti kulluong. Anian a nagtarnawda. Inlabegdak ngata koma no saan a nagtanittit ti cell phone-ko. Binasak: “Mabalinen.”
Nagsubliak iti salonan. Komkompasan ti mayor ti maysa a balse.
Nalagipko manen dagiti mata ti maladaga. Apay ngata a kastoy ti itdenda a rikna kaniak?
Nagtanittit manen ti cell phone-ko. Binasak. “Ready? Laglagipem a patay ti kaibatogan ti panagbiddutta!”
Asino a kas kadakami ti di makaammo iti dayta?
Saankon a sinungbatan ti text. Nagtanittit ketdi manen ti cell phone-ko. “Itan!”
Tinaliawko dagiti badigard. Nakatakderda iti pagserkan ti auditorium. Iti salonan, mayat ti panangibalse ti mayor iti “Whispering Hope.”
Then when the night is upon us/Why should the heart sink away/When the dark midnight is over/Watch for the breaking of day.
Pagam-ammuan, immaweng dagiti kanalbuong. Dua a dagus ti naklep kadagiti badigard ti mayor. Kunam la no nabuak nga uyokan dagiti dadduma. Adda ti kunkuna ni Anno a kaduana! Ket isu ti nagpaltog!
Ginundawayak ti panagkakaribuso dagiti tattao. Sinirigko ti napatengngaag a mayor a nakakapet pay laeng iti kinaasmangna nga asawana. Ngem diak pay nakalbit ti paltog, naklepen ti mayor. Sa simmaruno ti panangkayab ti angin iti pispisko. Nakusbo ti baket iti asidegko. Adda nangpaltog kaniak! Napatilmonak nupay namaga ti karabukobko. Kayatnak nga ipakni ni Anno!
Inagawaak ti nakiragup kadagiti nabuak a tao. Berberberenen ni Anno ti motorsiklona iti nawaya a paset ti kalsada a tulagmi a pagdanonan. Madamdama pay bassit, maysa a lalaki ti sipapardas a simmalpa iti likudan ni Anno. Simiag a dagus ti motor. Ngem kinamat ida dagiti polis.
Sinurngik dagiti agtataray a tao. Nagtarusak ti belen. Indissok iti sibay ti maladaga ti paltog nga inikkatko ti magazine-na.
Nagranipak dagiti paltog iti saan unay nga adayo.
“Ingatom dagita imam!” naturay ti timek iti likudak.
Nagtungpalak ket nanalteek ti posas kadagiti pungupunguak.
“Nagasatka, langgong, ta dika simmurot kadagiti kakaduam,” kinuna ti maysa kadagiti polis a mangipatpaturong pay laeng kaniak. “Natatekka koma met.”
Napakidemak ket kasla nakitak dagiti mata ti maladaga.—O
(Immuna a naipablaak iti Bannawag iti Enero 5, 2015 a bilang.)
