NAALDAWAN a nakariing ni Lakay San Lucas. Nalukag laeng ta umaw-awag ni Sito iti paraangan. Naladaw ngamin a nakaturog ta pinampanunotna met laeng ni baketna. Aduda a nagriribal idi iti asawana. Napintas ngamin idi balasang. Nagreyna pay iti piesta ti ili ket isu idi ti nagpaay a konsorte ta isu idi ti nangpangabak ken ni Macaria. Dua a dadakkel a baboy a tarakenna ti inlakona ket intupakna amin iti last canvassing.
NOBELA: Apo Baboy Party-List (11)
Dinungdungngona idi ti asawana, ket adu ti nayanakna.
Ngem dina maawatan no apay a nagbaliw ti ugali ni Caria. Umanay kadi lattan a gapuna ti panangbukelna iti Apo Baboy Party-list? Di koma ketdi agyaman ta no adda gasatda, sumayaat met ti biagda.
“Ania, aya, barok?” dinamagna ken ni Sito idi makaruar.
“Kayatko la nga ammuen, angkel, no kaano a mapankayo ken Manang Lucia idiay Manila tapno ipagnayo dagiti papelesyo a mapan idiay Hawaii,” kinunana. “Wenno agmitingtayo pay nga umuna? Nalagipko ngamin nga amangan no malipittayo iti panagkampania.”
“Petsa dose ti Pebrero ti panangrugi ti kampania, agingga iti Mayo onse dayta. Mabiitkami met laeng. Ngem inka man ayaban ni Lucia ta pagsaritaanmi, barok.”
Intanggaya ni Sito ti imana. Agkatkatawa.
Kinaut met ti lakay ti bolsana.
Saan a nadanon ni Sito ni Manang Lucia iti balayda. Adda kano idiay tiendaan.
Agsapa met gayam ket adda la ketdi ni Manang Lucia nga aglaklako iti karne ti baboy, nakuna ni Sito iti nakemna bayat ti panagturongna iti tiendaan iti daya ti kalsada nasional.
Napasungadan ngata ni Manang Lucia ta pinayapayan daytoy.
“Umayka makitienda?” dinamag ti babai.
“Papaayabannaka ni angkel, manang, ta pagsaritaanyo kano ti ipapanyonto idiay Manila tapno agaplaykayo iti pasaporteyo,” kinuna ni Sito. “Mangala pay ngamin ni angkel iti nagbuniaganna idiay NSO.”
“Kasta? Apay, saan ngata a mabalin ti nagbuniagan idiay simbaan weno iti munisipio?”
“Kuna ti taga-travel agency nga aggapu iti NSO ti nagbuniagan,” inlawlawag ni Sito. “Adda nagbuniagan ni angkel ngem naggapu iti munisipio. No diyo tungpalen, amangan no sayang laeng ti bannog ken kuartayo nga agpa-Manila.”
“Pagkuartaan ti gobierno dayta,” kinuna laengen ni Manang Lucia. “Ngem sadino ti opisina ti NSO?”
Imbaga ni Sito ti kas iti imbaga ti babai iti travel agency.
Kinasarita ni Manang Lucia ti katulonganna nga isu pay laeng ti agbantay iti stall-da ta adda papananna. Kalpasanna, nangisupot iti karne ti baboy a lakona sa inyawatna ken ni Sito. “Pagbingayanyonto ken angkelmo,” kinunana.
Nagkuyog dagiti dua a napan iti balay ni Manang Lucia.
“Agsukatak biit,” kinuna ti babai. “Agatkarne ti angotko.”
Nagtraysikelda a nagpalaud. Nadanonda ni Lakay San Lucas iti paraanganda a kumitkita iti makina ti owner-type a jeep-na.
“Umaykami man, apo!” inyawag ni Manang Lucia.
“Dumanonkayo, adi,” insungbat ti lakay ket inadaywanna ti lugan.
Immulida.
“Anusam daytoy kalapawko, adi, naimbagto la no kongresmantayo,” kinuna ti lakay.
“Awan sa met ni manang, manong?” nakuna ni Manang Lucia.
Impudno ti lakay a nagririda iti asawana gapu ta saan a kayat daytoy ti iseserrekna iti politika.
“Kasta?” nakuna ni Manang Lucia. “Inlawlawagmo koma, a, manong, a nasayaatto ti biagna no kongresmankanton. Ket napananna ngarud?”
“Iti balay ti maysa nga anakna,” insungbat ni Lakay San Lucas.
Nagtugaw ni Manang Lucia iti nakitana a tugaw idinto ta nangiguyod ti lakay ken ni Sito iti tugaw iti sango ti baket.
Inlawlawag ni Lakay San Lucas ti problemana mainaig iti birth certificate-na.
“Agpadata ngarud iti problema, manong,” kinuna met ni Manang Lucia. “Adda nagbuniagak nga inted ti munisipio. Ania ngarud, no agpa-Manila-ta, inta nga umuna idiay NSO? Ngem diak met ammo idiay.”
“Uray siak met, a,” kinuna ni Lakay San Lucas. “Namin-adun a napanak idiay Manila ngem saanak pay a napan idiay. Sika, Sito, ammom?”
Limmabasakon idiay idi napanak idiay Cubao a naggapu idiay city hall,” insungbat ni Sito.
“Ania ti kunam, manong, no itugotta ni Sito tapno dita mayaw-awan,” kinuna ni Manang Lucia.
“No mayat la ketdi ni Sito,” insungbat ti lakay. “Sika pay la bassit ti mangiplete kenkuana ta sukatakto no adun ti kuartak.”
Nagtung-ed ni Manang Lucia. Ket nagtutulaganda ti oras ti rubuatda nga agpa-Manila iti karabiyanna.
Nagpakadan ni Manang Lucia. Inruar met ni Sito ti insupot itay ni Manang Lucia a karne ti baboy. Ginuduana.
“Inted ni Manang Lucia,” kinuna ti baro.
Nagsayaaten ta malanitan met laengen ti boksitko,” inkatawa ni Lakay San Lucas. “Naap-apgad laengen ti bitukak iti kabubugguong kada sardinas.”
“Adda met pagsayaatan ti panangayabko ken ni Manang Lucia, “ inrungiit ni Sito.
Dimmagas ni Sito iti balay da Atty. Palpallatoc idi agawid. Impadamagna ti nagsasaritaanda kada ulitegna.
“Ala, agawaanda, a, bareng makadawatda iti tulong dagiti kakabagiantayo idiay Hawaii. Sika, dika mapan?”
“Into la no kongresmanakon, manong, ta kuartanto ti gobierno ti gastosek,” inkatawa ni Sito.
Nagkatawa met ni Atty. Palpallatoc.
Idi dumteng iti balayda, inrubuat ni Sito dagiti lupotna. Indissona ti bag a nagisalansananna iti tugaw ta daytanto la mangbitbiten no mapanda.
Sangkakitana ti relona idi malpasda a mangrabii. Nagpalpa biit sa nagsukat. Daw-asennanto ti ulitegna sakbay ti alas otso.
Irikrikepen ni Lakay San Lucas ti balayda idi mapan ni Sito. Iti panagkita ti baro, saan a makastrek ni ikitna a Caria no mapan daytoy iti balayda. Nakitana met ti bag ti lakay iti beranda.
“Mapantan, angkel?” dinamag ni Sito idi bagkaten ti ulitegna ti bagna.
“Wenen, a, amangan no ur-urayennata metten ni Lucia. Ne, awan met ti bitbitmo?” dinamag ti ulitegna.
“Dagasek idiay balay, angkel,” insungbatna.
Agur-uray metten ni baket iti salasda idi dagasenda. Nakadiaketen.
Inkaratay ni Sito ti bagna idinto a binitbitna ti bag ni Manang Lucia.
“Boy scout latta ti adingko,” inkatawa ti baket. “No nangasawaak koma ket adda anakko a balasang, isagutko la koma kenkan.”
“Awan ti kaanakam a balasang, manang?” ikatawa ni Sito idinto ta nalagipna ni Marieta ken ti maestra a naam-ammona iti terminal ti mini-bus idiay Vigan.
Napanda naguray iti luganda nga agpa-Manila iti waiting shed. Saan a nagbayag, addan sumungad a bus.
“Partas!” kinuna ni Sito, “ken Cubao ti karatulana.”
Pinara ni Lakay San Lucas ti bus. “Cubao!” kinunana.
Bassit ti pasahero ket nagpilida iti tugawda. Binay-an ni Sito nga agkatugaw ti ulitegna ken ni Manang Lucia. Bareng no maay-ayo ti ulitegna ti baket ket kanayon a mangted iti karne ti baboy.
Inyawat ni Lakay San Lucas ti ID-na a senior citizen iti konduktor idi umasideg iti yanda.
Linukatan met ni Manang Lucia ti bag-na ket nangiruar iti tallo a nabukel a saglilima gasut a pisos.
“Tallokami,” kinunana.
Tinaldiapan ni Lakay San Lucas ni Manang Lucia. Inisemanna. Nagkidday met ti baket.
Mayat sa, a, nakuna ni Sito iti panunotna ket nalagipna a mapanda la ketdi ag-hotel inton rabii no bigat no maiwakasda ti gagarada idiay Manila.
Idi addadan iti La Union, nakasadagen ti ulo ni Manang Lucia iti abaga ti lakay.
Napaisem manen ni Sito. Kinitana la ket ngarud dagiti dakulapda amangan no nagpinnetpetda. Ngem dagiti la takiagda ti nagdekket. Ngem agpadada met a nakadiaket.
Ket napanen ti panunot ni Sito idiay Hawaii. Kasla makitkitanan ti panagkuykuyog dagiti dua iti panagpasiarda. Adunto la ketdi ti agbiddut nga agkuna nga agassawada.
Napaisem manen ni Sito. Ad-adda la ket ngarud nga immatap ti tuturoganna. Uray idi simrek ti bus iti ikub ti maysa a restauran, saan pay a nakaturog.
Nakiinnagaw manen ni Manang Lucia a nagbayad iti kinnanda. Nakuna la ket ngarud ni Sito a dakkel la ketdi ti magangganansia ti baket iti panagparparti ken panaglaklako daytoy iti baboy.
No isina ti ulitegna ni ikitna a Caria ket ibalayna ni Manang Lucia, sumayaat la ketdi ti biag ni ulitegna ta agnaed met no kuan iti dakkel ken napintas a balay ti partidora. Saan ket ngatan nga aggatang pay iti baboy ti ulitegna no kua, no di ket agbalin metten a partidor.
Saanto met ngata a basol ti ulitegna ti panangisina daytoy iti ikitna ta daytoy met ti immuna a pimmanaw. Isu ti immuna a nakisina ta saan metten a nagaw-awid iti adun nga aldaw.
Agdamagto man ketdi ken ni Atty. Palpallatoc.
Adda pay riwriwetna idi dumtengda iti estasion ti bus iti Cubao.
Napanda nagkape iti karinderia iti asideg ti estasion ti bus. Ni Manang Lucia ti nagorder.
Kinerman ni Lakay San Lucas ni Sito. Libre manen, kasla kunana.
Tineppelan ni Sito ti isemna a nakalagip iti langa dagiti dua iti bus.
Apaman a nakakapeda, inkeddengda a mapandan iti NSO.
Nagtaksida a nagturong iti NSO. No saan a natrapik, kinse minuto la ngata a tinaray ti taksi.
“Asideg met la gayam!” kinuna ni Lakay San Lucas. “Mano met la koman a pinagnatayo?”
“Dika la maasianen ken ni Manang Lucia, angkel? Isu man met laengen ti nagbayad iti taksi.”
“Bay-am latta ta subbotennanto no kongreswomanen,” inkatawa ti lakay.
Nasdaawda ta adun ti tao a nadanonda iti gate ti NSO. Nakarikep pay ti ruangan. Kuna ti gardia nga alas otso nga aglukat.
Kinita ni Sito ti relona. Alas siete pay laeng.
Eksakto alas otso, linukatanen ti guardia ti ruangan. Nagiinnuna dagiti tao a simrek.
“Saan kukuha ng application form?” kinuna ni Manang Lucia iti guardia.
Intudo ti guardia ti pila. Immipusda. Nagdamagda manen kadagiti simmaruno pay nga inaramidda. Idi agbayadda, naipan iti resibo nga agsublida kalpasan ti makalawas.
“Makalawas! Kayatna a sawen nga agsublitayto manen!” nakudkod ni Lakay San Lucas ti ulona.
“Ket di nasayaat, angkel, tapno adda rasontayo nga agpa-Manila!” inkatawa ni Sito.
“Mabalin met a mangibaonkayto lattan iti umay mangala, lilo,” insampitaw ti maysa a babai a nakangngeg kadakuada.
Kasla napateltelan ni Lakay San Lucas iti pannakaawagna iti lilo. Napaellek ni Sito iti langa ti ulitegna.
“Kongresmanakto laeng, kayatko a mapadaras ti panangala iti nagbuniagan,” impigsa a kinuna ni Lakay San Lucas a kinuna idi maallangonna ti riknana.
“Mayat ‘ta kunam, manong,” insaruno ni Manang Lucia. “Agasem ti taktak.”
“Ania ngarud ti sumaruno nga aramidentay itan, angkel?” sinaludsod ni Sito idi rummuardan iti NSO.
“Addatay met laengen ditoy, intayon mangala iti NBI clearance. Ammom no yan ti kaasitgan nga opisina ti NBI, Sito?”
“Nalaka la dayta, angkel. Agtaksitayo!”
MUMALEMEN idi maalada dagiti NBI clearance-da. Kasla napaksuyan a bula ti langa ni Lakay San Lucas. Sangkakunana nga inton kongresmanen, masapul a mapadaras amin a panagala iti papeles.
“An’a, angkel? Inton bigaten nga agawidtayo?” sinikil ni Sito ti ulitegna idi rummuardan iti opisina ti NBI. “Ag-hotel-tayo?”
Ngem saan a simmungbat ti lakay. Manguddakudday ti pannagnana iti iruruarda iti opisina ti NBI.
“Nabannogen ni angkelmo, Sito,” inkatawa ni Manang Lucia. “Agawidtayo laengen. Ditayto met la makapan idiay DFA ta awan met pay dagiti dadduma a kasapulantayo. Maysa pay, awan pay appointment-tayo a mapan idiay! Malaksid ken ni manong ta maysan a senior citizen!”
“Ammom met, manang?”
“Adu ti ammo dagiti partidora!” inkatawa ni Manang Lucia. “Mabalin ti mangala iti appointment babaen ti Internet. Uray idiayton San Fernando ti pagaplayantayo iti passport, as-asideg.”
Nakuti laengen ni Sito ti nakemna. Ammona lattan a kayat laeng ni Manang Lucia ti makikuyog ken ni angkelna isu a nayat a nagpa-Manila.
(Maituloyto)
Napalabas a paset: 1 | 2 |
