ADTOY ti sumagmamano a tips iti panangpili iti taraknen a baboy tapno di mapukaw ti puonan—ken agganar:
1. Pilien dagiti breed a masansan a makita wenno matartaraken iti pagnaedan a komunidad. Kayatna a sawen a nakaadaptaren dagitoy iti kasasaad ti lugar ken nayam-ammon kadagiti umili. Saan a mangirugi iti kabarbaro a breed ta mabalin a di ammo dagiti aggatang.
2. Kapintasan a mangrugi iti crossbred wenno upgrade. Burias daytoy ti hybrid wenno dagiti napintas a pangganakan. Mabalin met dagiti mixed wenno exotic ngem siguraduen a nayam-ammon daytoy iti lugaryo.
3. Ikonsiderar ti pagilakuan. No agtaraken iti maysa a breed wenno klase ti baboy, siguraduen nga adda masindadaan a pagilakuan ken kaykayat dagiti aggatang tapno al-alisto met laeng a mailako.
4. No agtaraken iti pangganakan, pilien dagiti baboy nga addaan iti mapagtalkan a production record. Kayatna a sawen a no gumatangka, adda makita a kompleto ken napintas a rekord ti takong tapno maammuan no kasano ti performance-na a kas maysa a pagbasaran no makaited iti napimpintas a ganansia. Rugian met a kitaen dagiti napintas a pangganakan no addan 2 agingga’t 3 a bulan dagiti burias. Isayangkat ti pinal a panagpili no addan 5 agingga’t 6 a bulan dagitoy.
5. Siguraduen nga adda pangrugian. Kayatna a sawen, adda pagpuonan, adda agtaraken, ken adda lugar a pagtaraknan.
6. Kasapulan ti naan-anay a pannakaammo kadagiti sistema ti panagtaraken agraman marketing skills nangruna no adu ti taraknen. No saan a sigurado wenno awan background kadagiti sistema, sursuruen wenno makiuman kadagiti eksperto. No di mamanehar a nasayaat ti pagtaraknan, kayatna a sawen a saan met a napintas ti resultana.
7. Ikonsiderar met dagiti adda iti arubayan wenno aglawlaw ti pagtaraknan. Makaipaay kadi iti saan a nasayaat nga angot kadagiti kakaarruba? Laglagipen a maiparit ti agtaraken kadagiti lugar nga asideg iti kabalbalayan. Siguraduen a nadalus ti pagtaraknan tapno malapdan ti di nasayaat nga angot iti aglawlaw. Siguraduen pay a di unay asideg kadagiti sabali pay a pagtaraknan tapno malapdan ti panagiinnakar iti sakit ken kontaminasion. --O
(Pagyamanantayo da Ms. Joan Rarogal ken Ms. Hazel Achuela, agpada a mannursuro iti MMSU College of Agriculture, Food, and Sustainable Development (CAFSD) kadagitoy imbinglayda a tips. –MRG)