Autobiograpia ni LORENZO G. TABIN
ALLON TI BIAG: Walo A Dekada A Panagdaliasat (38) 2
NAGTULTULOY TI PANNAKAINAIGKO iti panagipatarus idi addaakon idiay Upland bayat ti pannakakumikomko kadagiti pagrebbengak iti 5th Avenue Manor, ken iti panagur-urayko iti napintas a bunga ti petisionko. Maysa a pammaneknek ti umuna a kopia ti LIBRO NI MORMON, Mainayon a Pammaneknek Ken ni Jesucristo.
Nobiembre 13, 1995 idi maawatko ti nasao a kopia ti Ti Libro ni Mormon idiay Upland. Iti pananguk-ukagko kadagiti libro nga Ilokano a naitugotko agingga ditoy yanmi ita, diak ninamnama, ken awanen iti panunotko iti daytoy a kopia nga adda ita iti sangok bayat ti panangsursuratko itoy a paset. Laglagipenyo, adu dagiti kasla di nakappapati a mauk-ukagak bayat ti panangsugodko kadagiti luglugar a nagdaldaliasatan ‘toy numo. Manen, ulitek, no saan a gapu kadagiti mauk-ukagak nga urnongko a pammaneknek, diak la ketdi malagip amin, ultimo petsa ken napateg a babassit a paspasamak.
Kayatko nga ibinglay ti surat ti Scriptures Committee, a napateg unay, a nangparegta itoy numo.
THE CHURCH OF JESUS CHRIST OF LATTER-DAY SAINTS
The Quorum of the Twelve Apostles
47 East South Temple Street, Salt Lake City, Utah 84150
3 November 1995
Lorenzo and Sinamar Tabin, Sr.
2460 North 5th Avenue
Upland, CA 91786
Dear Brother and Sister Tabin:
We extend to you our sincere appreciation for your work and participation in the Ilokano Book of Mormon scripture project. We recognize and acknowledge your dedication and the many hours you have devoted to this important work.
The publication of the scriptures will provide lasting blessings for all who will read them and live the teachings of the Lord found therein. The scriptures contain the gospel truth that lead to eternal life. Those who gain knowledge do so through a serious, sustained study of them. Your efforts, combined with the efforts of others, have made it possible for all who speak Ilokano to study Book of Mormon in their own language and thereby receive an additional witness of Jesus Christ.
The volume of scriptures accompanying this letter is one of the first to be printed in your language. Please accept it as a token of our appreciation. May our Father in Heaven continue to bless and protect you as you continue in His service.
Sincerely,
SCRIPTURES COMMITTEE
Dallin H. Oaks
Jeffrey R. Holland
Pirmado dagitoy dua. Miembro pay la idi ti Sangapulo-ket-dua ni President Oaks, nga isu itan Umuna a Mamagbaga iti Sapasap a Panguluen. Ken naagapadkon sa idin a nagkalanglangkami iti pangaldaw idiay Makati, iti immuna a komperensia dagiti lokal a lider ti simbaan nga inatendarak kas kaipatpatugaw a presidente ti Marikina Philippines Stake... malagipyo? Addakami idi idiay Pinatubo. Ket ni met Elder Jeffrey R. Holland ti kaipatpatugaw a presidente dagiti Sangapulo-ket-Dua... a nangsukat iti daydi M. Russell Ballard a pimmusay idi Nobiembre 2023.
Idi Nobiembre 15, 1995, nakaawatak iti awag ni Nely Cabacungan Tuvera, a sigud a taga-Sinait, Ilocos Sur, a nangsukat iti daydi Gale Ard. Impapanko nga inikkatda ti naud-udi gapu iti reklamok. Uray kaskasano, limmag-an ti panunotko ta saan la a Filipina ti sukatna, ngem Ilokana pay, a taga-Sinait, Ilocos Sur. Lima nga aldaw kalpasanna, nakaawatakon iti napintas a damag manipud ken ni Nely Cabacungan Tuvera.
“Agsapsapulkami iti makaammo iti kultura, lenguahe ken literatura ti Ilokano, manong,” kinunana. “Segun kadagitoy dokumento nga insubmitirmo, adda kenka ti sapsappulenmi a galad.”
“Agyamanak unay, a, no kasta,” kinunak; pimmigsa ti bitekbitek ti barukongko!
“Amirisenmi pay dagitoy.”
“Agyamanak unay, a, Nely. Sapay koma ta sikan ti sungbat ti karkararagko!”
“Dika agdanag, manong. Siakon ti mangiggem iti papelmo, saanen a ni Gale Ard. No maurnosko amin dagitoy... dua agingga iti tallo a bulan laeng, makaawatkanton iti green card. No adda gasgasatmo.”
No namin-ano a dinanugdanogko ti angin. Insardengko idi agbalawak ket impalawlawko ti panagkitak, amangan no ibaga ketdi dagidi aywanko a maysaakon kadakuada nga agtatapaw a kararua!
Saanakon a nagpakabatubat, insuratko a dagus ken ni kaingungot; kasta met nga impakaammok kada Miguela. Ken daydi pay Manong Verin, a... Ken ni Brother Luis Delfin! Ammoyon, a, lumag-an met ti riknak no maipakaammok kadagiti makipagrikrikna kaniak.
Ah, wen, uray ni Herman, saan a nakaliklik. Diak sa ketdi nasasao, isu ti nangipadpadamag kaniak iti mapaspasamak idiay Filipinas. Agrikrikus la kada Sinamar ti ipadpadamagda idinto a ni Herman ti mangidandanon ti maipanggep iti ruar ti Montalban. Ah, wen, a, uray met ni Violy, indanonko met ti ragsak a marikriknak iti daydi a kanito—saan a narigat ti agsurat no adda paratignaymo. Kunam pay, uray daydi Brother Orlando Olonan, a nagsursurat met kaniak ken nangipadpadamag ti maipanggep iti Burgos Branch a pinanawak—isu ti natulnog a sekretariok idi siak ti Branch President ti nasao a sanga ti Montalban District... Ken ni pay Manolo Naagas a nakadkaduak idiay Dhahran Recreation Library, ken nakakuartuak idiay Al Munirah. Wen, malaglagipko ita amin dagitoy a tattao!
ANOTHER FLASH! Itay pasado alas dose ti rabii ti parbangon ti 2/13/23, pinaspasarakak a sinapul ni Nely Cabacungan Tuvera iti Facebook, ket anian a naggasat, adda idiay! Agaasem, kalpasan ti agarup 30 a tawen. Kastoy man ti saritaanmi kalpasan la ti lima a minuto a panagurayko iti sungbatna—kayatklo la nga aturen a SAAN A BIBLIA ti Libro ni Mormon no di ketdi Mainayon a Pammaneknek ken ni Jesucristo; diak inedit ti surat ni Nely:
‘Nely, sika kadi daydi administrator ti Popkin, Shamir and Golan Law Offices a timmulong kaniak, adu a tawenen ti napalabas? Adda ditoy journalko ti Nely Cabacungan Tuvera, bareng no awan ti sabali a kanagnaganmo.’
‘Wen, Manong! Siak ti nangi-process daydi application-mo nga extra ordinary ability idiay USCIS. You translated the Bible ti Mormon ania, manong?’
‘Hay nagsayaaten! Nabayag a sinapsapulko ti naganmo! Nakitak ditoy Journalko! Diak mabaybayadan ti tulongmo kaniak. Wen, siak ti nangipatarus iti Libro ni Mormon, kasano nga ammom? Yanyo kadin? Addakami ita ditoy Utah, maysa laengen ti anakko nga adda idiay Pinas, ken ti dua nga annakna. Balon...’
‘Oh, kasta, Manong? In petitionyo ‘diay anakyo idi? Inkabilko a maysa a rason daydi aplikasionmo nga in-translatemo ‘diay Bible ti Mormon ken ammok nga dita Utah ti ayanyo idi. Addakami pay la ditoy LA daydi dati nga balaymi, Manong. Ngem weekly-kami a mapan dita Victorville ta adda pay balaymi dita ngamin.’
‘Ay, nagsayaaten. Wen, uppat nga annakmi ti addan ditoy Utah; maysa laengen ti awan ti asawana. Tallo a Puraw ti manugangko; siamen ti appokok... appokomi ken ni Sinamar... Maragsakanak a makasaritaka, kalpasan ti around 30 years! Regards to your family ngarud... surusratek daytoy memoir wenno biograpikal a nobela—(kasta ti orihinal sakbay a nagbalin a biograpia)—isu a mairamanko amin a tattao a nakatulong kaniak.’
Ne, kitaem man! Diak nalipatan nga inraman iti paset ti Journal a napetsaan iti Nobiembre 24, 1995 ti maipanggep iti panagtawenko iti America! Nobiembre 24, 1994 idi simmangpetak! Agaasem, makatawen gayamen nga agturturomentoak!
Awan ngamin ti nabati a pagpalabsak iti oras no nalpasen ti pagrebbengak kadagidi agtatapaw a kararua no di agsuratsurat iti uray no ania dita, isu a dakkel ti panawenko a mangsango iti Journal. Tunggal tinta ti bolpen nga aguyas iti papel arigna iti ubbog ti matak nga agburayok iti papel, nga agbalikas a sansaning-i! Ha-ha!
Ala, ket wen, inkagumaak met ti di mangliwat a sumuknal iti Upland 3rd Ward—maawatandak koma dagiti gagayyemko, diak idaddaduma ti pammatimi. Dinto agbaliw ti panagkitak kadagidi sigud a gagayyemko... No kasdi a makasuknalak, nakalaglag-an man ti riknak nga agawid. Iti ababa a pannao ti isusuknalko ti salakanko; mariknak a kas man awan ti makabael a mangrippuog iti arapaapko a lumung-aw.
Ngem iti panagtawenko iti sidong dagiti residente, iti Nobiembre 28, nagdanagak iti kellaat nga isisippayot ti nalidem a panunot. Saan pay a nabayag idi a nangrugi a marikriknak ti naidumduma a panunot. Impagpagarupko pay ketdin a maipadaakon kadagiti tarakenko.
Diak maawatan no apay a kabutengko metten ti matay! Ammok met, ken yad-adal ti Simbaan, a maymaysa ti pagtungpalan ti tao. Sumina iti daytoy a biag, ket no makapudno la ketdi, ket maikari, awatento ti Apo iti Pagarianna. No sumro idi ti danagko, agkarayam ti lamiis iti intero a bagik, ket kaslaak la mapukaw!
Daydi a riknak, diak pulos inag-agapad iti uray asino man. Diak kayat nga ipapanda a naaringanakon kadagiti tarakenko!
Masapul a parmekek daytoy negatibo a pampanunot. I HAVE TO FIGHT IT OUT! Inyinglesko pay, a!
Iti serrek ti Disiembre, kas paset ti pananglipatko iti agdama a sasaadek, nasuratko ti salaysay a Denggem Kadi a nasukatan iti Iti Abroad: Ania, Nagasatak? idi rummuar iti Bannawag. Kasta met ti daniwko nga Innak, Kunam, Mapanka lattan. Nainayon met a pangyaw-awanko iti problemak ti panangdutok kaniak daydi Brother Kunze, ti Umuna a Mamagbaga ti Bishopric, a teacher kadagidi 12 years old, a naipan iti 14 kalpasan ti makalawas.
Inaldaw a nangnamnamaak, nga adda napintas a damag a maawatko. Pimmayso, ta iti kamaudiananna, nakaawatak iti awag ni Nely Cabacungan Tuvera, a nangipanamnama a mai-file ti petisionko iti Biernes.
Iti Huebes ti sumuno a lawas, inawagannak ni Nely.
“Nasken nga umayka, manong,” kinunana. “Adda napateg a pirmaam.”
Dandani pay diak nakapagpakada iti daydi Arthur Ramirez, ken naiparparna a saan nga aldaw ti panagited daydi Vito iti abasto dagiti pasiente, ken awan ti iskediul dagiti doktor. Nagdardarasak a nagrubuat. Nakaparpartak ti panangpatarayko iti luganko. Idi makasubliak, nakariknaak iti ulaw; impapanko a pagilasinan ti high blood.. hmm, mangrugi manen nga agnegatibo ti pampanunotko! Iti sumuno nga aldaw, nakaawatak iti Christmas card a pirmado ni kaingungot ken da Lingling, Mimi ken Chichi, ken ni Dondon, pati ni Jojo a kimmot. Naragsakanak, koma, ta uray kaskasano, didak met nalipatan. Ngem ad-adda la a dimges ti iliwko! Mano a tawenen nga awanak iti sidongda iti Paskua—uppat idiay Dhahran, sa manen ita! Mano pay ngata; addanto pay ngata Paskua a kaduak ida a mangpasangbay iti pannakaitao ti Mesias?
Apo, aya! Kasta ti pampanunotko idi...
AWAN INARAMIDKO kadagiti simmaruno nga aldaw no di nagpadaan iti napintas a damag, nagbasa kadagiti nagsangpet a sursurat ken magasin, ken no ania la ditan a mabalin a mabasa... ken nagsurat iti ania man nga umappayaw iti panunotko. Ken nangunget kadagiti napapilit nga agtatapaw a kararua. Ken nagited iti agasda, ken nagluto iti matemtembeng a taraonda, maibatay iti order dagiti akinkukua iti pagtaraknan, a masansan a kontrolado, depende kano met iti sumangsangpet a pensionda. Wen, pensionado dagidi residente a tarakenko. Lima gasut sa idi ti pensionda iti makabulan, depende no kasano ti kapautda a nagtrabaho idi dida pay napukaw ti simbeng ti panunotda. No dadduma, mangmangngegko ti ibabaleda iti daydi Emy. Ti la imasna no kasdiay, kissayento met ni Emy ti nabaleda iti sumaruno a pensionda. A ta ni Emy ti pagdalanan amin a pensionda. Ti diak ammo no adda pay aggapu iti Medicare a mapan a mismo iti Care Center. Kas kadakami a pensionado. Kissayen ti Medicare iti pensionmi ti ibayadda iti Medical Insurance.
A, wen, no kasdiay nga agaburidoak, ungtak, a, ida. Ngem daydi Arthur Ramirez ti agreklamo no kua, nasaok sa idin. Kunana, ‘You are so mean...’
Mainayon a parikutko ti luganko. No namin-ano a pinatarimaan ken inggatangak pay iti baro a pilidna, ken bateria. Nagangayanna, nagpatulongak pay ken ni Brother David Kunze, ket inrekomendanak iti shop daydi Brother Jim Orrs. $179.85 ti siningirna, a binayadan ti Simbaan; Wen, ti simbaan ti nangbayad! Inan-anusak daydi Batmanko ta naimbag la a paglugluganak no mapanak idiay Indio wenno Mecca, wenno idiay LA no sarungkarak ti papelko. Wenno no mapanak makimisa; ad-adda a diak makapagliwat gapu iti panangisurok kadagiti ubbing a 14 year old.
Sinuratak manen ni Nely Cabacungan Tuvera ket impadamagna a naipablaaken ti press release nga impatulodko iti World Reporter, ken kasta met a dida pay naawat ti surat daydi Art Padua.
Wen, a, nangipatulodak iti surat iti daydi Mayor Art Padua, nga inyakarna iti letterhead. Ninamnamak nga awagandak ti abogadok idi maawatda ti nasao a surat. Ngem awan! Idi umawagda, imbagada a masapulda ti orihinal! Ti ketdi kopia ti Poetic Voices of America, Spring 1996 a rimmuaran ti daniwko nga Oblivion ti naawatko.
Ngem siningirnak man metten ni Miguela!
Kadagidi a panawen, inawisnak daydi Cecille Piros, a publisista ti Philippine Maui Wave Bulletin nga agsurat iti kolum a Tagalog.
Nakasulsulit daydi Aldaw ni Washington ta awan simmangpet a surat. Namrayak nga insurat ti daniwko a ‘Labut: The Wizend Utopia.”
Idi inawagak manen ni Nely Cabacungan Tuvera, impadamagna a naisumitirnan ti papelko iti aldaw sakbay nga inawagak.
Nakagatangak iti electirc typewriter nga agpateg iti $10.
Idi serrek ti Marso iti daydi a tawen, 1996, diak ninamnama a makaawatak iti surat ni Fred Rivera. Nabayag a nagsarsaritakami iti telepono kalpasanna. Agaasem, kalpasan ti 28 a tawen manipud iti daydi panagkaduami idiay Board of Technical Surveys and Maps, idiay San Miguel, Manila, naaddaankami iti kontak. Ket ditoy pay America! Kayatna nga agkitakami, ta adda la iti Van Nuys, California, nga asideg iti Upland.
Sabali manen a parikut ti insangbay ti awag ni Nely Tuvera. Nakaawatda iti surat ti INS, nga agdawdawat iti nayon a dokumento, nga adda pay 83 nga aldaw a deadline!
Inawagak ti International Society of Poets maipanggep iti panagmiembrok. Awan kano ti rekordda iti imbayadko a $107 nga imbusonko idi Pebrero. Dimmawatda ketdi ti kopia ti naawat ti xerox copy ti resibo ti nagbayadak.
Adda pay dagiti sabsabali a resresibo iti panagsursuratko iti Ingles.
Isu met idin ti panangas-asikaso daydi tatang ti yaayda iti America, kas benepisio kadagiti beterano idi gubat. Addada idin idiay Montalban ket ni kaingungot ti ad-adda a nangasikaso kadakuada. Mainterviewda iti 16th ken 19th daydi a bulan. Napanak iti yan da Marilou tapno ibagak ti umadanin nga isasangpet daydi tatang ken ti pamiliana, ken ti manamnamanto a panagyanda iti yanda idiay Mecca.
Nakaawatak iti pakaammo ti INS para iti green card, nga imbuson ni Nely C. Tuvera. Dinawatko ken ni kaingungot ti kopia dagiti sertipiko ti panaghuradok kadagiti pasalip iti literatura.
Ni pay Fred Rivera ti nangipadamag kaniak a nangabak iti 3rd prize ti daniwko a "Sakbay a Marunaw ti Niebe" iti pasalip ti Ulopan a rimmuar iti Bannawag idi Abril 17, 1995, sa nairaman iti antolohia idi 1996.
Kamaudiananna, naawatko met la dagiti xerox copy dagiti dokumento a kasapulak, manipud ken ni kaingungot. Isu pay idi ti panagsurat kaniak ti Famous Poet Society, a dawdawatenda ti pammalubosko a mairaman ti daniwko a "My Brother My Sisters" iti antolohiada—sayang ta maymaysa ti nabati kadagiti antolohia a nakairaman dagidi dandaniwko iti Ingles; naimbag ta nangaramidak iti bibliograpia dagiti sinursuratko.
Nagsursuratak iti Ingles a daniw. Intultuloyko ti petisionko kadakami. Tunggal malem ti Sabado a mapanak idiay Indio. Nagatangko ti kotse ni Miguela a Thunderbird 77 iti $1,300. Nagat-atendarak iti Upland 3rd Ward. Nakasuratak iti salaysay maipanggep kadagiti pasientek. Nakasuratak pay iti daniw maipanggep iti paliiwko iti aglawlaw ti Upland, a naipablaak idi Enero 29, 1996 iti panid 46 ti Bannawag. Kayatko nga ibinglay ta nakutkotko ti sangsangkabulong a yanna, iti no sadino a naggapgapuanna—naituding ngata ketdi a mairaman ditoy isu a limtaw a kasla milagro! Adtoy man, napauluan iti "Kasano ti Agsubli?":
Kasano pay nga agsubliak ita/Ket nawatiwat metten ti innak napagna?/Awan pay nabati a tugot iti dana,/Freeway nga atitiddog ken akakaba:/San Bernardino, Long Beach, Pomona,/San Diego, Riverside, Santa Monica;/Abenida a Euclid, Wilshire, San Antonio,/Foothill, Santa Fe, Mission, Arrow--/Ay, arigda ti nakulkol a sinulid ti siglo!/Inda yakar ti init yanna iti ngato.
Dagiti sabong iti bakras ti Upland,/Montclair, Rancho Cucamonga,/Fontana, Pomona, Covina/Inda ipalagip sabong ti mais, birhinia,/Kawayan, badumbadok ken ledda.
Makaulaw dagiti tagilako iti Big Guys,/Lucky, Payless, Thrifty, Radio Shock;/Agrimrimat dagiti bituen iti Hollywood/Ngem diak makitat’ gagan-ayan ken barukbok--/Nabatidan sa idiay Limas ken Baybayabas;/Kailiwko man marunggi naimeng a pagtaengan/Ngem sadino pay ita imeng ti Montalban/Agur-uray a sanggir a pagsadagan?
No am-amirisek dagiti pasamak, adu dagiti kasla di nakappapati ta nairanranada kadagiti napateg a petsa. Kitaenyo ti kasangayko idi Mayo 22, 1996.
Iti malem, immawag ni Nely Cabacungan Tuvera ket impalagipna dagiti pinapirmaanna a dokumento. Imbusonko iti kabigatanna. Kadagidi simmaruno nga aldaw, naawatko ti surat ni Sinamar a nakaisapitan ti kopia ti bisa daydi tatang ken ni Norma nga agsiuman kadakami, ken dagiti tallo nga annakda a da Mercy, Murmuray ken Mildred. Sumangpetda kano iti primero ti Hunio. Sinarungkarannak ni Brother Leach ket tinulagmi ti panangsabatmi kadakuada.
Inawagak ti ahensia a nangasikaso iti tiket dagiti sumangpet. Imbaga ni Marilou nga ibusonna iti daydi nga aldaw. Nasken pay nga inawagak ni Marilou ta isu ti nangyabaga iti tiket dagiti sumangpet. Siak ti nangipagpagna iti isasangpet daydi tatang ken ti pamiliana iti America, idinto a ni met Sinamar ti nangas-asikaso kadakuada idiay Filipinas. Inyawag kaniak ni Sinamar iti alas onse ti oras ken aldaw nga isasangpet dagiti paspasungadenmi. Idi met a sinungbatak ti naawatko a card a naggapu ken ni Mimi, nga agmismision idi idiay Bacolod.
Iti primero ti Hunio, dinagasdak da Brother Cary Leach ken ti barona a ni Benjamin a napan nangsabat kada tatang. Tallo nga oras a naguraykami idiay LAX, manipud ala una agingga iti alas kuatro. Isu pay ti nangbayad iti $16 para iti paradaan. Ken $2 iti nangtulong a nangiduron iti wheelchair daydi tatang.
Agingga la da Brother Leach iti 5th Avenue Manor; alas singko agingga iti alas siete. Nakaawatak met iti surat da Herman ken Osi; ken voice tape idi intulodda dagiti simmangpet idiay NAIA.
Idiayen Indio ti nagturogak. Nabannogak unay ngem nasangok pay la a linukatan dagiti paw-it da kaingungot. Ken ti kopia ti nobelak a “Burayok nga Apuy” ken ti sabali pay a nobelak nga “Adtoy, Siak, ni Jesus Crisostomo: Dramaturgo.”
Iti maysa nga aldaw, inyawag ni Fred Rivera ti pannakabasana iti sarita ni Sinamar a “Ti Arapaap ni Tata Basil.”
Nakaawatak iti sertipiko manipud iti Iliad Press gapu iti daniwko a “Labut: A Wizened Utopia” a nangabak iti honorable mention.
Rinugiak manen ti nagsapul iti akarak a trabaho, ket maysa ti panageksaminko idiay Fairfox, LA.
