NAGUYAS dagiti pilid ti lugan iti pigsa ti panagpreno ni Sito. Nagbaniit dagitoy. Agarup nagbaut ti lugan iti kanawan nga abaga ti kalsada. No adda sabali pay a lugan a sumarsaruno kadakuada, amangan no nadarusdosda. Kasta met nga awan ti masabatda.
NOBELA: Apo Baboy Party-List (16)
“Dandanin!” kinuna ni Caloy, ti maysa a kaduada a nagtugaw iti abay ni Sito.
Impaigid ni Sito ti owner. Nagdissaagda amin. Atiddog ti naguyasan ti lugan. Nagmarka daytoy iti semento.
Ad-addan ti annad ni Sito a nagmaneho. Naannayasen ti biaheda ket nabiit a nakadanonda iti papananda. In-inut nga indissaagna dagiti kakaduada. Ni laeng Caloy ti kaduana a nagtarus iti balay da Nana Narda ta isu ti kaduana nga agsursor iti batangda ken ulitegna San Lucas. Ngem nagmalangada ta nakarikep ti ridaw ken dagiti tawa ti da Nana Narda.
Kinita ni Sito ni Caloy. Nagwingiwing a kasla napukawan iti namnama. “Ania ngay ti aramidenta?” kinunana. “Awanda met. Pangibatianta ngay iti bag-ta? Di met mabalin nga ibatita lattan ditoy dyip ta amangan no adda mangala. Nadagsen met ngarud nga ibaklayta a mapan aggatang iti baboy.”
“Sika man ketdi, manong, no ania ti pampanunotem,” insungbat ni Caloy. “Alas onse pay met laeng. Amangan no umayda mangaldaw ditoy.”
“Ti laeng baket no sumangpet. Agtrabaho idiay Batac dagiti dua nga annakna,” insungbat ni Sito. “Agurayta pay ngarud bareng no sumangpet ni Nana Narda.”
Imbaga ni Sito ken ni Caloy a mapan pay laeng iti likud ta kayatna ti agidda.
“Napuyatanak idi rabii nga agar-arapaap,” inkatawana.
Pinampanunotna ngamin a no adda gundawayna ken ni Marieta, saanen nga agpataypatay. Aramidennan ti kalalainganna. Kasla saanen a makapaguray a kunana idi ken ni Marieta. No gumura ti balasang ket agpulong iti inana, saanen a bale. Uray saandanton a mapan iti balayda no gumura met ti baket. Uray no daytoyen ti maudi a panaggatanganda iti baboy ditoy. Saandanto metten a masango ta panawento metten ti kampania agingga iti sakbay ti eleksion.
No adda gasatda ket mangabak ti Apo Baboy Party-list, kongresmanton. Agsardengto metten nga aggatang iti baboy. No kaguranto pay laeng ni Marieta, saannan nga alaen nga agtrabaho idiay Kongreso. Nalakanto laengen a makasapul iti armen ken asawaenna. Uray artistanto payen.
Gapu kadagita a napampanunotna, adalemen ti rabii idi mailibay. Nasapa man met laengen a nakariing gapu iti panagrubuatna.
Idi makasimpa nga agidda iti tugaw iti sango, nalagipna da Lakay San Lucas ken Manang Lucia. Pinattapattana nga amangan no mangal-aldawda itan idiay Pangasinan.
Pagturoganda ngata inton rabii? nakunana iti nakemna. Mapanda la ketdi iti hotel. Nakapuy ti ulitegna no mapanda iti balay ti kapiduana idiay Sampaloc.
Ket napaisem a nakakita iti isipna iti panagkaurnos da Lakay San Lucas ken Manang Lucia iti akaba a katre iti maysa a kuarto ti hotel.
Nakapuy ni angkel no awan ti maaramidna, nakunana manen iti panunotna. No mano nga aldawda idiay Manila. Agawiddanto kano laeng inton malapas ti interbiuda. No awan ti papananda iti aldaw, uray agmalmalemdan a nakaidda.
Ket nalagipna ni Marieta. No pagustuan la koma ti balasang! Ukopanna met no kuan. Awisenna a mapanda ag-hotel idiay Laoag. Uray maibus ti kuarta nga iggemna. No ibaga ti balasang nga adda trabahona, awisenna iti rabii wenno iti aldaw ti Domingo a bakasionda.
Like uncle, like nephew, naisipna ket napaisem.
Ania ngata ti makuna ni Nana Narda no maammuan daytoy a nobiana ti balasangna? Anamongan ngata daytoy ti ayan-ayatda wenno supiatenna?
Mano ngata ti bayad ti hotel iti agpatnag idiay Laoag? Ala, uray short time laeng, mabalinen.
Nagsanapsap pay a nakakita iti isipna iti langa ni Marieta a nakaidda iti abayna.
Nalabesen nga alas dose. Awan pay ni Nana Narda. Adayo met ti balay ti kaarrubada tapno damagenna koma no ammoda ti napanan ti baket.
“Intan sa pay mangaldaw,” kinuna ni Caloy.
Napanda iti karinderia iti igid ti kalsada. Sinanglaw ti ginatangda a sidaen. Magustuan ni Sito ti naguneg ti baka kas iti liblibro ken bagis. Naimas pay ti digona.
Nagpalpaanda ti naturog iti owner. Malemen idi makariingda.
“Sayang ti nagmalem a dita nakapasiar,” kinuna ni Sito nga aglaladut. “Nakaadayota koma itan. Adda koman nagatangta ita.”
Iti sakbay a lumnek ti init, dimteng ni Marieta nga agmaymaysana.
Naragsakan ni Sito ta awan ni Roger.
“Hi, Marieta! Komusta?” inkablaaw ni Sito iti balasang ket minatmatanna daytoy a nagsardeng a kimmita kenkuana. “Awan ni nana isu a dikami nakapasiar. Awan met ngamin ti pangibatianmi kadagiti bag-mi.”
“Napan ni nanang idiay San Ildefonso ta napanna kinita ti kabsatna a masakit,” insungbat ti balasang. “Siguro, dandani itan. Napan met ni Roger iti balay ti gayyemna idiay Currimao.” Binagkat ni Sito ti bag-da ken Caloy. “Agbatika pay laeng,” kinunana ken ni Caloy. Simmaruno ken ni Marieta nga immuli. Inikkat ti balasang ti galut ti rikep.
Idi makastrekda, indisso ni Sito dagiti bag-da iti sirok ti bangko. Nagtarus met ni Marieta iti sipi. Kasla agbaybayo ti barukong ti baro iti pampanunotenna.
Itan! kasla kunkuna ti panunotna. Serkenna ngata iti sipi?
Nagin-inayad nga immaddang ket simmirip iti kortina. Nakatallikud ti balasang nga agsuksukat iti lupotna.
Nakadlaw sa ni Marieta ket timmaliaw daytoy. Naapput pay ti balasang ti barukongna.
“Apay a sirsiripennak?” kinuna ni Marieta. “Alla, agbunga dayta matam!”
“Mail-iliwak ngaminen kenka,” insungbat ni Sito a simreken iti sipi. “Ammom met no kasano ti panagayatko kenka.”
Naibotonesen ti balasang ti shorts-na ket nayusongnan ti tisertna.
“I love you…” agpigpigerger ti timek ni Sito nga immasideg iti balasang.
Itan! Kasla adda manen nangbilin kenkuana iti isipna.
Kellaat nga inarakup ni Sito ti balasang. Sinapul dagiti bibigna dagiti bibig ni Marieta nga agulgulagol. Idi agangay, nagin-inut daytoy a nagtalna ket kinuddotna ti abaga ni Sito.
“Ay-ayatenka,” inyarasas ti baro, intubongna pay iti lapayag ti balasang. “Nakasaganaak a mangikallaysa kenka.”
“Diak ammo,” insungbat ni Marieta. “Sungbatankanto no kongresmanka.” Induronna ni Sito tapno makaruk-at. Inkul-obna iti suli.
Nangngeg ni Sito ti timek ni Nana Narda iti paraangan. Kasla kasasao daytoy ni Caloy.
Nagdardaras a rimmuar. Nagtarus iti bangsal. Siniripna pay ti baket sa immulog iti agdan iti bangsal. Simrek iti kasilia. Nagpaliiw. Rimmuar idi makaulin ti baket.
“Addakan, Marieta?” nangngeg ni Sito a kinuna ti baket.
Nagdardaras ni Sito a nagturong iti owner. Simmalpa iti sango ti manibela. Nagdumog. Dumalagudog pay laeng ti barukongna.
Kasdiay gayam ti rikna ti agtakaw iti ayat! nakunana iti nakemna.
“Apay, manong, agan-anoka?” dinamag ni Caloy. “Naggapuam, aya?”
Intal-o ni Sito ti ulona iti manibela. Saanna a sinungbatan ni Caloy. Ngem nalagipna ketdi ti napasamak idi ken ni Lakay San Lucas. Nagkamang met idi ti ulitegna iti kasilia idi dimteng dagiti annak ni Nana Narda.
Agipulong ngata ni Marieta iti inana? nakunana iti nakemna. Ngem patienna a saan nga agpulong ti balasang. Ilimed la ketdi ti balasang ti napasamak ta agpadada la ketdi a maungtan no kaskasano.
Idi agangay, napanunot ni Sito ti umuli tapno ipakaammona iti baket ti kaaddada.
“Addakami, nana,” kinunana idi makitana ti baket iti kadaklan. “Itay pay aldaw a simmangpetkami ngem saankami a nakapasiar ta awan met ti pangibatianmi iti bag-mi. Dayta ti gapuna nga inur-uraydakayo lattan.”
“Kaduam daydiay adda iti luganyo?” dinamag ti baket.
“Wen, nana,” insungba ti baro. “Saan a naikuyog ni angkel ta napan idiay Manila.”
Inlawlawagna no ania ti ginagara ti ulitegna idiay Manila, ngem dina imbaga a kadua daytoy ni Manang Lucia ta amangan no agimon.
“Apay a mapan mangala iti visa-na?” inimtuod ti baket. “Mapan kadi idiay abrod?”
“Kasta ngarud, nana, ta mapan agdadawat iti tulong dagiti kakabagianmi idiay Hawaii,” kinuna ni Sito. “Bareng, a, no ikkanda iti visa.”
“Talek pay ngarud ni Manong Lucas ta makapan idiay Hawaii,” kinuna ti baket. “Kayatko koma ti mapan. Adu met ti kakabagianmi idiay.”
“Saan pay met a naladaw, nana,” kinuna ni Sito a pinasarunuanna iti nabagas a katawa. “No kongresmanton ni angkel, mabalinmonto ti kumuyog kenkuana no mapan agpasiar idiay Amerika. Matulongannakanto pay a mangala iti pasaporte ken visa a kasapulam nga agabrod.”
“Sika, kaanonto met nga agabrodka?” dinamag ti baket.
“Inton kongresmanak metten, nana,” insungbat ni Sito. “Narigat pay a makaalaak iti visa ita ta baroak. No kayatto ni Marieta, uray agkuyogkaminto met.”
“Ikkanda ngarud iti bisana ket balasang met?”
“Ibagakto a sekretariak,” insungbat ti baro. “Ngem no kayatnakto nga asawa, awan ti problema. Uray lawlawenminto ti lubong.
“O, Marieta, nangngegmo ti kinuna ni Sito?” Kimmita ti baket iti sipi. “Kayatmo, aya, nga asawaen ni Marieta?” kinunana met laeng ken ni Sito. “Kaykayatnaka ngem ti agar-arem kenkuana a gayyem ni Roger. Nalaing nga uminum daydiay. Diak kayat ti mammartek.”
Rimmag-o ti puso ni Sito. Awanen ti problemana iti baket. No adda man aramidenna iti balasang ket agpulong daytoy iti inana, saan la ketdi a sidiren ti baket. Mayat latta iti ania man nga aramidenna iti balasang. Basta saanna ngata a ramesen.
Nagsig-am ni Sito. Kayatna nga iparipirip ken ni Marieta a siaanamong ti ina daytoy kenkuana. A saan nga agriri ti baket no arakupen ken agkanna ti balasang.
Rimmuar ni Marieta nga awan ti tagtagarina. Nagtarus iti kosina. Kinargaanna ti baso iti danum ket imminum. Idi agsubli iti laem, sinirig ni Sito dagiti luppona a nabegket iti shorts daytoy. Ginuyabanna ti baro.
Nagsig-am ni Sito. Insurotna manen ti panagkitana ken ni Marieta a nagsubli iti sipi.
“Kaano ngarud nga inkayo aggatang iti baboy, barok?” dinamag ni Nana Narda idi agangay. “Malem metten.”
“Into la no agsapan, nana,” insungbat ni Sito. “Marabiyankami no kuan dita dalan nga agpadaya. Inkami no kua surnadan dagiti saan pay a tagilako a baboy iti naudi a yaaymi.”
“Sige ngarud, barok, ta innak mangisaang iti pangrabiitayo,” kinuna manen ti baket.
Idi agpakosina ni Nana Narda, simmirip ni Sito iti sipi. Nakaidda ti balasang.
Gapu iti kinuna itay ti baket, timmured ti nakem ni Sito ket nagin-inayad nga immasideg iti yan ni Marieta.
Bimmaringkuas ti balasang a nakadlaw iti baro. Sinalikepkepanna ti punganna.
Nagsanud ni Sito. No saan a kayat ti balasang ti pampanunotenna nga aramiden, amangan no agpulong daytoy iti rape. Dakes no kuan. Ay-aywenna laeng daytoy. Nasam-it no kua ti ayan-ayatda no agtugmok dagiti pusoda. Amangan no umatap laeng ti balasang no kanayon a sikapanna. Adda met ngarud trabaho ti balasang a pagkarit daytoy. Isuna? Aggatgatang laeng iti baboy. Saan a bale koma no maysan a kongresman.
Nagal-aludoy nga immulog. Ipakitana nga agpasugnod. Ipariknana iti balasang a nasaktan. No adda rikna ti balasang kenkuana, amangan no maasian daytoy ket isu ti umasideg ket ipariknana met ti panaggustona. Dayta no kuan ti masao nga ayan-ayat. Saan a sinisikap.
Inyiddana iti papag iti sirok ti salamagi. Nagpungananna ti takiagna. Kinitana ti tangatang. Nasipngeten. Awan pay ti bituen. Naulep. Adayo met nga agtudo.
Nalagipna da Lakay San Lucas ken Nana Lucia. Nakadanonda ngatan, naisipna.
“YANTAYON?” dinamag ni Manang Lucia ken ni Lakay San Lucas. Kimmita iti ruar. Trapik latta. Adda ngamin naaksidente iti expressway. Nagdungpar ti maysa a bus ken trailer truck.
“Balintawak,” insungbat ni Lakay San Lucas a kumitkita met iti dandani di aggaraw a trapiko. Sumipnget ngaminen.
“Ania ngata ti oras a makadanontayo?” kinuna manen ni Manang Lucia.
Kinita ni Lakay San Lucas ti relona. “Alas siete ngata,” kinunana.
Naginad latta ti taray dagiti lugan uray iti A. Bonifacio ket nabayag pay sa nakadanonda iti estasion ti bus.
“Papananta itan, manong?” dinamag ni Nana Lucia idi makadissaagda iti bus.
Sinango ni Lakay San Lucas ti baket. “No ngata inta ag-hotel?” kinunana.
Saan a nakatagari ni Nana Lucia. Nagdumog. Idi agangay, intangadna ti rupana. “Sika, a,” kinunana. “’Dinod’toy, aya, a hotel ti ammom?”
“Adda ammok idiay Quiapo. Nalaka la no kuan ti aglugan iti dyip a mapan idiay US Embassy.”
“Mangrabiita pay ngarud tapno saantanton a rummuar no maka-check-in-ta,” insingasing ni Nana Lucia.
Binitbit ni Lakay San Lucas dagiti saggaysada a bag. Napanda iti España. Adu la ketdi ti panganan dita.
Simrekda iti maysa a restaurant. Nagorder ti lakay iti pangrabiida. Bulalo a baka ti maysa nga inorderna. Pagpasanikar, ken pagpatibker, nakunana iti uneg ket napaisem.
Idi mangmangandan, saan a maisina ni Lakay San Lucas dagiti matana ken ni Nana Lucia.
No agsabat dagiti matada, pamrayan ni Nana Lucia ti agdumog.
Nagpalpaanda ti nagsarsarita. Plinanoda dagiti aramidenda inton bigat.
“Inta ngaruden ket rabiin,” kinuna ni Lakay San Lucas iti agangay.
Bimmallasiwda ta iti bangir ti pangalaanda iti luganda. Adda taksi nga awan ti pasaherona. Pinarada.
“Ipannakami man iti hotel,” kinuna ni Lakay San Lucas.
Nagtung-ed ti drayber a kasla makais-isem. Limmuganda.
Nagpakanigid ti taksi iti Morayta. Limmabasda iti FEU. Nagpakanawanda iti Recto Ave. Iti di mabayag, nagsardeng ti taksi. Intudo ti drayber ti hotel iti bangir ti kalsada.
“Bumallasiwkayo lattan,” kinuna ti drayber.
Naawatan ti lakay a saan ida a maitulod ti taksi iti abay ti hotel ta awan ti pagsikkuanda.
Nakikuyogda kadagiti tao a bimmallasiw idi makadissaagda iti taksi ken makapagpleteda. Pasaray isenias ni Nana Lucia ti panagsardeng dagiti lugan iti ilalasatda. Pinagnada ti napan iti hotel nga adda iti igid ti kalsada. Adu ti aglaklako iti nadumaduma iti sangona.
“Good evening po,” inkablaaw ti receptionist. “Ilang oras po?”
“Mabayag bassit, balasangko,” insungbat ni Lakay San Lucas. “Ngem inton alas siete koma no bigat ti ruarmi.”
“Ay, dose oras po,” inyisem ti kahera. Imbagana ti bayadanda. Nasurok a walo gasut a pisos.
“Wala bang discount ang senior citizen?” kinuna ti lakay. Dakkel gayam ti bayadanda. Mano a kilo a baboy daytan.
Dinawat ti babai ti ID-na.
Inted met ni Lakay San Lucas ti ID-na. Kalpasanna, inyawatna ti maysa a kard.
“Apay daytoy?” nakudkod ti lakay ti teltelna. Nakasurat ti "Executive" iti kard. Impagarup ngata ti kahera a nangato nga opisial isuna?
“Tulbek ‘diay kuartota dayta,” inyarasaas ni Manang Lucia. Ket innalanan ti kard. “Siakton ti makaammo iti dayta.”
Nagturongda iti elebeytor, ket nalagip ti lakay ti intalmeg ti nakagiddanda a babai iti elebeytor idi napan iti opisina ti Bannawag.
Nagpangato ti elebeytor. Nagsardeng iti maikatlo a kadsaaran. Kinitana ti numero ti kuarto iti key holder. Sinapulda.
Binuybuya ni Lakay San Lucas ti pinangiserrek ni Manang Lucia iti kard iti rikep ti ridaw. Naglukat ti ridaw.
Simrekda. Intulbek ni Manang Lucia ti ridaw sa inyusongna manen ti kard iti no ania iti diding iti asideg ti ridaw. Nagsindi dagiti silaw; nagwanerwer met ti aircon. Napanunot la ket ngarud ti lakay a simsimreken ni Manang Lucia iti hotel.
Naimuttalat iti panagkita ni Lakay San Lucas ti akaba a katre a naarpawan iti puraw iti kuarto. Adda dua a pungan, ken dua nga ules ken tualia ti nakaplastik iti puraw.
Inwaras ti lakay ti panagkitana iti siled. Addayta a nakagangat ti dua a silaw a nalabaga. Addayta met ti CR. Piniselna pay ti switch iti abay ti tokador. Limmawag iti kuarto. Addayta met ti telebision. Tinangadna ti agung-ungor nga aircon. Mayaten ti lamiis ti kuarto.
Nagkiriring ti telepono iti lamiseta.
“Sungbatam.” Kinita ni Lakay San Lucas ni Manang Lucia. “Diak ammo ti agsao iti dayta.”
Pinidut ni Manang Lucia ti auditibo. “Hello,” kinunana.
“Maayos na ba ang kuwarto ninyo?” dinamag ti babai nga immawag, a nangyam-ammo iti bagina nga isu ti adda iti counter.
“Okey naman po,” insungbat ni Nana Lucia.
“Baka gusto n’yong mag-order ng pagkain,” kinuna manen ti babai.
“Tapos na kami,” insungbat ni Manang Lucia ket indissona ti auditibo.
Sinango met ni Lakay San Lucas ti telebision. Dina ammo a lukatan. Adu dagiti piniselpiselna ngem awan met ti agparang a ladawan.
“Daytoy remote control ti aramatem, manong,” kinuna ni Manang Lucia.
“Diak ammo dayta,” insungbat ti lakay. “Awan met ti kastana ti TV idiay balay. No pinusiposmon ti botonna, rummuaren ti pabuya.”
Pinisel ni Manang Lucia ti boton ti remote control. Nagparang ti ladawan ti maysa a babai ken maysa a lalaki nga agin-innarakup.
“Dayta man!” kinuna a dagus ti lakay. “Magustuak dayta! Awan kasta a mabuya iti TV-mi.”
Ngem inyakar ni Manang Lucia ti mabuya. “Ania met daydiay, naglaad,” kinunana.
“Isublim. Kayatko a buyaen!”
Insubli ni Manang Lucia iti dati a mabuya.
“Anian, ama!” nakuna pay ni Lakay San Lucas ket kinitana ni Manang Lucia. Inuyosna ti pantalonna ket insab-itna iti diding. Inuksobna pay ti tisertna sa insab-itna met laeng iti diding. Ti laeng shorts-na ti nabati. Nagidda. Inukradna ti ules. Napasnek ti panagbuyana.
“Ania pay la ti kueem, adi, dika pay la agidda?” indillawna ken ni Manang Lucia a nakatugaw iti iking ti katre ken impasikig ti panagbuyana.
“Ania met dayta, nakaal-alas,” kinuna manen ni Manang Lucia.
“Kasla saanka a naasawaan,” kinuna ketdi ti lakay. “Inar-aramidyo met dayta iti lakaymo. Ken kailiwmo met daytan ta nabayagen a nabaloka. No kunam a saan, aginkukunaka laeng.”
“Ay, saan laeng!” insungbat ti baket a kasla masuron.
Saanen a nagtagari ti lakay. Impasnekna manen ti nagbuya. Nalagipna ni Nana Narda. Dida pay napadasan nga inaramid ti kas iti mabuybuyana. No makapanto idiay lugarda ket makadennananto ni Nana Narda, aramidendanto. Ipaaramidnanto met ti ar-aramiden ti babai iti pabuya. Nalaing la ketdi a kumanta daytoy ta kasla nairuamnan ti agiggem iti mikropono.
Wen gayam, kasano ngay ngata da Sito? nakunana iti nakemna. Nagpasiarda met la ngata a nagmalem? Dinamag ngata ni Narda no apay nga awan? Imbaga ngata ni Sito nga immay ditoy Manila a kaduana ni Lucia? No imbagana, amangan no nagimon ti baket.
Tinaldiapanna ni Manang Lucia. Awan ngatan ti rikna daytoy iti nainlubongan nga aramid? Ngem saan pay nga isu ti baket. Isu, a nasurok nga innem a pulona, nabara pay laeng ti darana. Mano laeng ti tawen daytoy?
No ngata butbutngenna? No di kayat daytoy ti kayatna, ibagana a saandan nga agkadua a mapan idiay Hawaii. Saanto metten nga agkongreswoman.
Ket no agawiden ti baket a dina ituloy ti mangala iti visa-na?
Adda met ketdi balonna a kinse mil pisos. Umanay met ngatan a gastuenna agingga iti agawid. Mapan no kuan iti balay ti kaanakanna idiay Sampaloc.
Kinitana ti relona. Nalabesen nga alas nuebe. Dina kayat ti agidda? kinunana manen iti bagina ket kinitana ni Manang Lucia. Napukawen daytay agal-alikuno a riknana.
Bimmangon. Iniddepna ti telebision. Iniddepna pay ti silaw iti abay ti tokador. Dagiti laengen nalabaga a silaw ti manglawlawag iti kuarto.
Saanen a nagtagtagari. Ipariknana ti pasugnodna. Tinallikudanna ni Manang Lucia. No dina kayat ti agidda, saan laeng, nakunana. Maturog dita suelo no dina kayat ti makiurnos kenkuana.
Nagturong ni Manang Lucia iti CR. Nadlaw ni Lakay San Lucas a kasla nagubo ti gripo. Idi agsubli iti katre ti baket, inuyos daytoy ti pantalonna. Nabati ti shorts daytoy ngem sinukatanna ti tisertna.
Nagtugaw manen iti iking ti katre. Idi agangay, inyapsayna dagiti sakana iti rabaw ti katre. Winarwarna ti siglot ti buokna ket nagapsay ti atiddog a buokna iti bukotna.
Nagpaliiw latta ni Lakay San Lucas. Ur-urayenna ti nadagsen a panagdisso ti bagi ni Manang Lucia iti abayna.
Idi agangay, nagin-inut a nagdisso ti bagi ni Manang Lucia iti abay ti lakay. Nagsikig ti baket a nangtallikud kenkuana.
Nagdata ni Lakay San Lucas sa nagsikig a nangsango iti bukot ti baket. Malanglang-abnan ti bangbanglo ti baket.
Apay a nagbangbanglo? Nagwerret iti panunotna. Napatured ket insalapayna ti takiagna iti bagi daytoy. Saan met a naiwalin. Dimmenden ken ni Manang Lucia.
Bumanugbogen ti barukongna.
(Maituloyto)
