Apo Abogado,
Agtrabahoak iti maysa a real estate company iti Makati. Agtagibalay ti asawak. Addaankami iti lima nga annak; tallo ti adda iti kolehio, dua ti adda iti hayskul. Gapu ta adu dagiti kasapulanmi, kapilitan a nangalaak iti credit card iti maysa a credit card company a kukua ti maysa a banko. Dakkel a tulong ti credit card kadakami; usarenmi daytoy para kadagiti kasapulanmi saminto met laeng bayadan no kasdiay a makasueldoaak. Dakkel ti interest ti credit card ngem kapilitan nga usarek daytoy aglalo no panagbabayadan iti tuition fee dagiti ubbing.
Idi un-unana, regular a makabayadak iti credit card ngem idi agbayag, gapu ta dimmakkelen ti gastosmi ken ti baybayadak iti credit card, saankon a kinabaelan a bayadan ti utangko. Ita, tallon a bulan a diak nakabayad iti credit card ket dimmakkel a permi ti utangko ta bayat a saanak a nakabaybayad dimmakkel met ti interest ti principal amount a baybayadak ken agramanen ti penalties. Agarup PhP500,000.00 itan ti utangko iti credit card. Nakadadanag pay ketdin ta kanayon a tumawagda kaniak ken namin-anon a nagipatulod iti demand letter ti maysa a collection agency. Aglaaw ken mangriribuk pay dagiti ahente ti collection agency no kasta nga umayda agsingir iti balaymi. Irantada nga ipangngeg kadagiti kakaarrubami no kasdiay nga umayda agsingir. Ibagada a mangipilada iti kaso ken ipabaluddak ken alaenda dagiti sanikuami. Nakababain a talaga.
Ania kadi ti implikasion ti saanko a pannakabayad iti utangko iti credit card? Ania ti mabalinko nga aramiden? –Antonio
TULONG ITI MANNALON: Wen, Mabalin ti Assideg a Panagmula iti Bawang
Patgek nga Antonio,
Narigat nga agpayso no adda utangmo nangnangruna iti credit card. Mariribukanka a talaga numona ta puersaendaka wenno butbutngendaka tapno agbayadka a kas iti mapaspasamak kenka ita. Ngarud, masapul ti nasayaat a solusion daytoy a problemam.
Gagangayen ditoy Filipinas ti panagusar iti credit card gapu ta nanamnam-ay a pagbayad kadagiti bambanag a gatangentayo wenno kadagiti masapultayo a serbisio. Ngarud, dakkel a tulong ti credit card kadagiti tattao a naikkan iti pribilehio a maaddaan iti daytoy. Ngem ti kaadda ti credit card ken ti panangusar iti daytoy, adda kakuyogna a responsibilidad. Adu kadagiti credit user wenno consumer ti di makaammo kadagiti legal nga implikasion ken kadagiti mabalinda nga aramiden no kas pagarigan saan wenno marigatanda a makabayad iti utangda iti credit card.
Dagitoy dagiti legal nga implikasion ken dagiti mabalinmo nga aramiden no saanka wenno marigatanka a makabayad iti utangmo iti credit card:
1. Utang iti Credit Card: Maysa a legal nga obligasion ken kontrata
Umuna, ti katulagan iti credit card iti nagbaetan ti credit card user/holder ken credit card issuer/company ket makonsiderar a maysa a kontrata iti paglintegantayo iti Filipinas. Dagiti termino ken kondision (terms and conditions) iti kontrata ket masarakan a mismo iti kontrata ken iti Civil Code of the Philippines ken dadduma pay a mainaig a paglintegan kadagiti institusion a pinansial (financial institution) a kas kadagiti credit card company ken banko. Babaen daytoy a kontrata, adda obligasion ti credit card holder a bayadan iti credit card company ti ania man a gatad a nabulod, naurnong nga interest ken penalties. No di mabayadan ti credit card holder dagitoy, agresulta daytoy iti panaglabsing iti kontrata (breach of contract) ket mabalin a mangipila ti credit card company iti kaso a sibil (civil case) maikontra iti credit card holder.
Maikadua, ti utang iti credit card ket maikonsiderar nga unsecured debt wenno awan collateral-na a kas koma iti housing loan wenno car loan a no saan a makabayad ti nakautang (debtor), mabalin nga alaen ti nagpautang (creditor) ti balay wenno kotse. Ngarud ti credit card company, mabalinna laeng ti mangipila iti kaso a sibil maikontra iti credit card holder tapno pagbayadenna ti naud-udi.
2. Dagiti legal a komplikasion iti saan a panagbayad iti utang iti Credit Card
Adda dagiti legal a komplikasion ti saan a panagbayad iti utang iti credit card ket dagitoy sumaganad ti posible nga aksion wenno aramiden ti credit card company wenno dagiti collection agency:
A. Kaso a Sibil (Collection Suit/Civil Case)
Kas nakunakon, mabalin ti nagpautang ti mangipila iti kaso a sibil mailaban iti nakautang tapno pagbayadenna ti naud-udi. Daytoy nga aksion ket maibatay iti panaglabsing ti nakautang iti kontrata. No mangabak ti nagpautang iti korte, pagbayaden ti korte ti nakautang iti entero a gatad ti utang (principal amount) agraman ti interest ken penalties. Mabalin nga ipatungpal ti nagpautang ti desision ti korte iti nadumaduma a wagas, kas koma iti panangalada kadagiti bank deposit (garnishment) wenno balay, dagdaga ken dadduma pay a sanikua (execution) ti nakautang tapno mabayadanna ti utangna.
Ngem iti Article III, Section 20 ti 1987 Constitution, kunana "No person shall be imprisoned for debt or non-payment of a poll tax." Ngarud, saan a mabalin a maibalud ti nakautang (kas koma ti credit card holder) no saan a makabayad iti utangna isu a kaso a sibil laeng ti mabalin a maipila ti nagpautang kontra iti nakautang.
B. Saan a nainkalintegan ti panangriribuk wenno harassment a wagas ti panagkolektar iti utang
Daksanggasat ta dagiti collection agency nga innala dagiti credit card company ket agresibo ken agaramid kadagiti di nainkalintegan a taktika tapno makasingirda iti utang a kas iti mapaspasamak kenka (Antonio). Iparit ti Financial Consumer Protection Act (Republic Act No. 11765) ken ti Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) Circular No. 1048 dagiti saan a naikalintegan a wagas a panagkolektar iti utang nga ar-aramiden dagiti financial institution (banko wenno credit card company) ken collection agency a kas koma ti panangbutbuteng iti nakautang, panangkontak ti nagpautang iti pamilia wenno employer ti nakautang, panagusar iti abusado wenno naalas a balikas, panangipubliko iti utang, ken dadduma pay a klase ti harassment wenno panangriribuk. Maibasar kadagitoy a paglintegan, masapul nga etikal ti panagsingir dagiti agsingsingir iti utang; maiparit ti panangriribuk wenno panang-harass-da kadagiti nakautang.
Mabalin a mangipila dagiti nakautang iti reklamo iti Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) wenno iti Department of Trade and Industry (DTI) no agaramid dagitoy a financial institution wenno collection agency iti saan a maiparbeng wenno di nainkalintegan a wagas ti panagsingir iti utang a kas koma kadagiti nadakamat iti ngato.
3. Bankruptcy ken Insolvency Proceedings
Ti Financial Rehabilitation and Insolvency Act of 2010 (Republic Act No. 10142) ket ikkanna ti di makabayad iti utang iti tiansada a makaungar babaen ti legal insolvency proceedings. Daytoy ket masansan nga aramiden dagiti nakautang ken maysa daytoy a legal a remedio nangnangruna kadagiti dakkel ti utangda kadagiti nadumaduma a creditor wenno kadagiti nakautanganda.
Iti daytoy a paglintegan, mangipila ti nakautang iti korte iti makunkuna a suspension of payments wenno pannakasuspende ti panagbayad kadagiti utangna gapu ta marigatanen a makabayad. Mangipresentar ti nakautang iti restructuring plans wenno maysa a plano no kasano a bayadanna dagiti utangna kadagiti creditor wenno nakautanganna a mabalin nga umanamong iti daytoy a wagas ti panagbayad iti utang.
Kas maysa pay nga alternatibo, mabalin a mangipila dagiti nakautang iti korte iti voluntary insolvency no di umanay dagiti sanikuada a pagbayad iti utangda kadagiti creditor wenno immutanganda. Ngem komplikado daytoy a proseso ta masapul nga ideklarar ti korte ti nakautang nga insolvent wenno dinan kabaelan a bayadan dagiti utangna. Daytoy ti makunkuna a bankruptcy wenno pannakabangkarote ti maysa a tao.
Ngem ti bankruptcy ket dina maikkat amin nga utang, kas iti utang iti credit card nga agtalinaed a liabilidad ti nakautang malaksid no adda restructuring agreement-na iti nagpautang.
4. Negosiasion Kadagiti Nagpautang: Debt Restructuring ken Settlements
Adu kadagiti credit card company ken collection agency ti mayat a makinegosiasion kadagiti nakautang tapno makasingirda. Daytoy ket amang a nasaysayaat ngem ti nagastos a proseso a panangipila iti kaso iti korte. Daytoy negosiasion para iti debt restructuring wenno settlement ket praktikal a solusion para kadagiti nakautang tapno maliklikanda ti kaso a mabalin nga ipila dagiti nagpautang kadakuada. Babaen dagitoy a legal a solusion, maliklikan dagiti nakautang ti pannakadadael ti oras, panawen, kuarta, credit rating (marigatandanton nga umutang kadagiti financial institution a kas koma iti banko gapu ti kaawanen ti panagtalek ti banko kadakuada, ken pannakaibabain ken pannakariribukda gapu iti kaso a naipila kadakuada iti korte).
A. Debt Restructuring
Ti debt restructuring ket isu ti panangrebisar, panangbalbaliw iti termino ti utang a kas koma iti pannakayatiddog ti panawen a panagbayad iti utang, pannakaibaba ti interest wenno panangikkat iti penalties tapno nalaglag-an wenno nalaklaka a mabayadan ti utang. Dagiti nagpautang, mayatda iti debt restructuring aglalo no mamatida a dakkel ti tiansada a makasingir.
B. Debt Settlement
Ti debt settlement ket maysa pay a wagas a panagbayad iti utang a ti nakautang, agbayad iti gatad a basbassit ngem iti inutangna. Adda dagiti nagpautang a mayat iti daytoy a wagas uray no basbassit ti masingirda nangnangruna no kayatda ti saanen a mangipila iti kaso ta nagastos daytoy ken adu nga oras ken tiempo ti mausar ken uray no mangabak ti nagpautang, saan a sigurado a makasingir no awanen ti naan-anay a kuarta wenno sanikua nga ibayad ti nakautang.
Babaen dagiti nadakamat a wagas ti panagbayad iti utang, isingasingko kenka a napimpintas nga amang ti debt restructuring wenno debt settlement basta kayat la ketdi ti credit card company ti ania man kadagitoy a dua.
No debt restructuring ti kayatmo wenno kabaelam, yunay-unaymo a yat-atiddog ti credit card company ti panawen a panagbayadmo iti utang babaen ti installment. Makisaritaka nga ikkatenda wenno ibabada ti interest ken penalties. Napimpintas pay no makinegosiasionka a ti principal amount laeng ti bayadam tapno makalung-awka.
Iti sabali a bangir, no debt settlement ti kayatmo wenno kabaelam, makisaritaka iti credit card company a gulpiem wenno ‘tay makunkuna a lump sum ti panagbayadmo a basbassit a gatad ngem ti utangmo. Kas iti debt restructuring pababaam wenno paikkatmo ti interest ken penalties tapno nalaglag-an ti panagbayadmo. No mayat ti credit card company iti daytoy a wagas, mabayadamton ti utangmo.
No adda pannakabalinna, liklikam koma nga adda kaso a maipila kenka gapu iti utangmo iti credit card ta narigat ti adda kasona kas nadakamatkon iti ngato. Wen, nasaysayaat a makisaritaka a nasayaat, makinegosiasionka iti credit card company ket ilawlawagmo no kasano a bayadam ti utangmo babaen ti debt restructuring wenno debt settlement.–O
(Palagip: Kadagiti legal a saludsodyo, ag-e-mail-kayo ken ni Apo Abogado iti [email protected] wenno saan, mabalinyo nga ipatulod babaen ti koreo iti: Apo Abogado, Bannawag Magazine, Manila Bulletin Publishing Corp., Muralla cor. Recoletos Sts., Intramuros, Manila. Ilanad met iti suratyo ti adres ken numero ti selponyo. Saan a maipablaak ti pudno a nagan ti nagsurat malaksid no adda pammalubos daytoy.)
