MAPAADUM met ti apitmo a mais no baliwam ti wagasmo nga agmula. Ti aramidem: yad-adum ti imulam iti isu met laeng a talon. Ad-adu a pinuon, ad-adu ti maapit. No kas pagarigan 66,667 a pinuon ti kadawyan nga imulmulam idi iti sangaektaria, aramidem a 90,909 a pinuon. Naraber unay, kunam, ngem depende iti wagas ti panagmula.
Isu a padasem daytoy wagas ti panagmula a “dua batog a panagmula” wenno iti Ingles, “Modified Double Row” (MDR). Impadas daytoy ti Research Directorate ti MMSU Batac babaen da Dr. Dionisio S. Bucao, direktor ti departamento, ken Jilves Jimenez ti isu met laeng a departamento, ti kastoy a wagas ti panagmula iti diket a mais. Ket ti resulta ti panagsukisokda: naikadakkel ti apit iti 79.70 a porsiento.
Babaen ti MDR a sistema ti panagmula, naammuan pay a napimpintas ti pannakaaramat ti abono no idilig iti kadawyan a panagmula iti diket a mais.
Kastoy man ti sistema nga MDR:
TULONG ITI MANNALON: Saankan a Mangruruot, Agmulaka iti Pagpakanmo Kadagiti Tarakenmo
· Agmula iti agsinnublat a kaaddayo a 30 ken 80 a sentimetro tunggal gurit ken 20 a sentimetro a kaaddayo ti tunggal pinuon. Ngarud, kasapulan ti 32 a kilo a bin-i iti maysa nga ektaria.
· Iti panagabono, agaramat ti urea (46-0-0) no addaan ti daga iti kaalsem a pH 5.3 agingga’t pH 6.50. Agaramat met ti ammonium sulphate (21-0-0) no addaan ti daga iti kaalsem a pH 6.51 agingga’t pH 7.5.
· Umuna a panagabono iti 14-14-14: 0-7 nga aldaw kalpasan ti panagmula. Kasapulan iti 4.5 a sako wenno 214.28 a kilo para iti tunggal ektaria.
· Maika-2 a panagabono: 21-28 nga aldaw kalpasan ti panagmula. Depende iti kaalsem ti daga, kasapulan ti ania man kadagitoy: 10 a sako (300 a kilo) a complete (14-14-14), 6.5 a sako (333 a kilo) a sulphate (21-0-0), wenno 3 a sako (152 a kilo) a urea (46-0-0).
· Maikatlo a panagabono: 50-54 nga aldaw kalpasan ti panagmula. Depende met laeng iti klase ti daga, kasapulan manen ti ania man kadagitoy: 3 a sako (142 a kilo) a sulphate wenno 1.25 a sako (65 a kilo) a urea.
Maibalakad ti panangipaamiris iti daga a pagmulaan tapno ammo no ania nga abono ti aramaten. Tapno maliklikan met ti pannakayasawana ti imula iti sabali a kita wenno barayti ti mais (wenno pannakapataud ti kambor a mais), aramiden ti ania man kadagitoy: (1) Agmula iti kaadayo a 200 a metro kadagiti sabsabali a barayti ti mais, wenno (2) Aagmula a nasaksakbay, tallo a lawas iti kadawyan a panagmula, no ti lugar a pagmulaan ket adda sabali a barayti ti mais a maimula.
Mairekomendar pay ti panagaramat iti Bio-N a para mais ken organiko nga abono tapno makissayan ti panagaramat iti nitrogen. Babaen daytoy a wagas, makissayan ti gastos a kasapulan iti panagabono kasta met a mapasayaat ti kalidad ti daga.
Ti Bio-N ket maysa a microbial-based fertilizer a makaited iti agarup 30 a porsiento a kasapulan a nitroheno ti mais. Ngarud, no adda aramaten a Bio-N, bumassit ti magasto iti panagmula iti mais. Saan laeng a dayta, di pay madangran ti aglawlaw. Kangrunaanna, pangatuenna ti apit iti agarup 10-20 a porsiento no idasig kadagiti di naaplikaran iti Bio-N. (Magatang ti Bio-N kadagiti aglaklako kadagiti kasapulan iti panagtalon.)
Ti barayti ti diket a mais nga MMSU Glut 1 (NSIC Cn 251) a patanor ti MMSU ti naaramat iti panagsukisok nga inwayat ti MMSU Batac babaen ti Research Directorate ti unibersidad. Mabalin nga imula daytoy iti panawen ti kalgaw (dry) ken iti panagtutudo (wet).
Atitiddog ti bunga ti MMSU Glut 1. Mabalin metten nga apiten 98-100 nga aldaw kalpasan ti pannakaimulana. Malaksid a napintas a para kornik, naimas pay a malingta wenno maituno.
No masurot dagiti rekomendasion babaen ti Modified Double Row (MDR) a panagmula, mabalin a makaapit iti 6.05 a tonelada iti tunggal ektaria.—O
