Apo Abogado,
Iti maysa a bigat a mammanehuek ti kotsek a mapan iti opisinami, nadanonko ti maysa nga intersection nga addaan traffic light wenno stop light. Gapu ta berde (green) ti kolor ti sangsanguek nga stop light, a kayatna a sawen a go, imballasiwko ngarud ti luganko ngem nagkintayegak idi kellaat nga adda met bimmallasiw a lugan a kotse manipud iti kanawanko ket nadungparna ti luganko. Gapu iti pigsa ti pannakadungpar ti luganko, nagpusipos agingga a naipaigid daytoy. Napuruan ti luganko nangruna iti akinlikud a ridawna. Napia ta diak kadua ti pamiliak ta amangan no nadangranda pay. Iti kaasi ti Apo, saanak met a nadangran, ngem permi ti ulawko. Napia ta naka-seat belt-ak iti dayta a kanito.
Kalpasan ti sumagmamano a minuto, dimteng dagiti traffic enforcer a nangproseso iti aksidente. Maysa nga inheniero, edad treinta (30) ken addaan ti nasayaat a pammagi ti nangdungpar kaniak. Awagantayo laengen iti Freddie. Natakuatan dagiti traffic enforcer a nakainum ni Freddie. Dina kano nadlaw a nalabaga (red) ti stop light iti sangona idi bimmallasiw daytoy. Nasayaat ta di met nadangran. Gapu ta nakainum ken gapu iti kinaawan annad ken kinatanangna nga agmaneho, dakkel a perhuisio ti naaramidna.
Ania kadi ti responsibilidad ni Freddie kaniak? Ania ti sungsungbatanna iti linteg?–Roger
TULONG ITI MANNALON: Saankan a Mangruruot, Agmulaka iti Pagpakanmo Kadagiti Tarakenmo
Patgek a Roger,
Umuna unay, talaga nga adda dagiti irresponsable a drayber a kas ken ni Freddie. Iti paglintegantayo, maiparit nga agmaneho ti nakainum. Daytoy ti makunkuna a drunk driving wenno driving under the influence of alcohol (DUI). Adda dusa daytoy. Iti sabali a bangir, adda responsibilidad ken sungsungbatan ni Freddie kenka gapu iti pannakadadael ti luganmo a kas resulta ti pannakadungparna.
Ti maysa pay a krimen a naaramid ni Freddie ket reckless imprudence resulting in damage to property a masarakan iti Article 365 ti Revised Penal Code (RPC). Mapasamak daytoy a krimen gapu iti panagbaybay-a wenno awan kinatanang wenno kinaannad ti maysa a tao nga agresulta iti pannakadadael ti sanikua ti sabali a tao. Nupay saan a naigagara daytoy, ti panagbaybay-a wenno awan kinatanang wenno awan kinaannad ti drayber ti maikagapu nga adda sungsungbatanna iti linteg.
Ti reckless imprudence ket maysa a klase ti criminal negligence a masarakan iti Revised Penal Code. Makuna daytoy nga aramid a boluntario ngem awan malisiana wenno saan nga intensional ngem agkurang wenno awan ti umno a panagannad wenno panagtanang ti drayber nga agresulta kadagiti di nairanta a pagbanagan. Ngarud, adda panagliway ti drayber iti obligasionna a masapul a bayat ti panagmanehona iti luganna, saan a makadadael iti sanikua ti sabali a tao.
Tapno daytoy reckless imprudence ket agresulta iti kriminal a liabilidad, ti pannakadadael masapul a maaramid iti sanikua ti sabali a tao. Ken tapno mapaneknekan ti kaadda ti reckless imprudence, maikonsiderar ti trabaho, edukasion ken kondision ti pammagi ti drayber, situasion ti sabali a tao, oras, ken lugar a nakapasamakan ti aksidente.
Iti kaso ni Larry V. Caminos, Jr. vs. People of the Philippines, G.R. No. 147437, May 8, 2009, kinuna ti Korte Suprema:
“Reckless imprudence generally defined by our penal law consists in voluntarily but without malice, doing or failing to do an act from which material damage results by reason of inexcusable lack of precaution on the part of the person performing or failing to perform such act, taking into consideration his employment or occupation, degree of intelligence, physical condition and other circumstances regarding persons, time and place.
Imprudence connotes a deficiency of action. It implies a failure in precaution or a failure to take the necessary precaution once the danger or peril becomes foreseen. Thus, something more than mere negligence in the operation of a motor vehicle is necessary to constitute the offense of reckless driving, and a willful and wanton disregard of the consequences is required. Willful, wanton or reckless disregard for the safety of others within the meaning of reckless driving statutes has been held to involve a conscious choice of a course of action which injures another, either with knowledge of danger to others involved, or with knowledge of facts which would disclose the danger to any reasonable person.
Hence, in prosecutions for reckless imprudence resulting in damage to property, whether or not one of the drivers of the colliding automobiles is guilty of the offense is a question that lies in the manner and circumstances of the operation of the motor vehicle, and a finding of guilt beyond reasonable doubt requires the concurrence of the following elements, namely, (a) that the offender has done or failed to do an act; (b) that the act is voluntary; (c) that the same is without malice; (d) that material damage results; and (e) that there has been inexcusable lack of precaution on the part of the offender.” (emphasis supplied)
Ti dusa ti reckless imprudence resulting in damage to property ket multa (fine) nga agbatay iti balor ti nadadael a sanikua ti biktima. Malaksid iti daytoy a multa, masapul met a mabayadan ti biktima (ti nakabasol a drayber ti agbayad) nga agdepende met laeng iti balor ti nadadael a sanikua ti biktima.
Iti napasamak kenka, Roger, mabalin a maipila ti kaso a reckless imprudence resulting in damage to property kontra ken ni Freddie ket kas nakunakon, no makombiktar isuna wenno mapaneknekan a nagbasol, masapul nga agbayad iti multa (fine) ken iti balor ti nadadael a paset ti luganmo. Mabalin pay a risutenyo (amicable settlement) a dua ti insidente ket bayadan lattan ni Ferdie ti nadadael iti luganmo ken dadduma pay a pannakadadael wenno damages a kas koma ti dimo pannakausar iti luganmo bayat ti pannakatarimaanna. No addan amicable settlement-yo a dua, mabalin a saanen a maipila ti kaso a reckless imprudence resulting in damage to property kontra ken ni Freddie. Mabalin pay nga usarem ti insurance ti luganmo wenno ti insurance ti lugan ni Freddie para iti pannakatarimaan ti luganmo. No dikay agkasurotan ken Freddie no kasano a mabayadan dagiti nadadaelna, maipila ngarud ti kaso a reckless imprudence resulting to damage to property mailaban ken ni Freddie.
Iti sabali a bangir, kas nakunakon, ti panagmaneho ni Freddie a nakainum (drunk driving or driving under the influence of alcohol [DUI]) ket maysa a krimen a kas maibatay iti Republic Act (RA) No. 10586, otherwise known as the Anti-Drunk and Drugged Driving Act of 2013.
Kalpasan ti pannakaresto ti drayber, maisumiter iti Prosecutor’s Office ti police report a naglaon kadagiti detalye ken ebidensia agraman ti breath analyzer wenno laboratory test a mangipakita wenno mangipaneknek a nakainum ti drayber. Amirisen ti Piskal wenno Prosecutor dagiti ebidensia no naan-anay dagitoy tapno ma-file-an iti kaso a kriminal ti drayber gapu iti panaglabsingna iti RA 10586. No mapaneknekan ti korte a sinalungasing ti drayber ti RA 10586, mabalin nga agmulta daytoy a kas first-time offender ti PhP20,000 agingga iti PhP80,000 wenno maibalud daytoy manipud iti tallo a bulan (3 months) agingga iti innem a bulan (6 months) depende iti kinadagsen iti kaso wenno iti balor ti nadadael a sanikua wenno adda nadangran a tao. Ti Land Transportion Office (LTO), mabalinna pay ti mangipataw iti dusa nga administratibo a kas koma iti pannakakanselar ti driver’s license ti drayber, mandatory education programs ken dadduma pay.
Ngarud, Roger, dagiti naibagak kenka ket dagiti mabalin a remedio ken dagiti posible a kaso a mabalin a sanguen ni Freddie.—O
(Palagip: Kadagiti legal a saludsodyo, ag-e-mail-kayo ken ni Apo Abogado iti [email protected] wenno saan, mabalinyo nga ipatulod babaen ti koreo iti: Apo Abogado, Bannawag Magazine, Manila Bulletin Publishing Corp., Muralla cor. Recoletos Sts., Intramuros, Manila. Ilanad met iti suratyo ti adres ken numero ti selponyo. Saan a maipablaak ti pudno a nagan ti nagsurat malaksid no adda pammalubos daytoy.)
