Apo Abogado,
Naasawaanak iti maysa nga Amerikano, ni David. Nagkasarkami iti Filipinas. Adda metten lima a tawenmi nga agassawa ket agnaedkami iti New Hampshire, USA. Uray no American citizen ti asawak, nagtalinaedak a Filipino citizen. Ngem indiborsionak ni David iti Amerika. Awan anakmi. Nagsinakami ngarud ket dagus met a nagasawa iti sabali ni David. Legal ngamin ti diborsio (divorce) iti Amerika ket dagiti Amerikano a nangidiborsio iti asawada, mabalinda manen ti makiasawa iti sabali.
Gapu iti napasamak kaniak, nagawidak iti Filipinas. Ania kadi ti legal nga implikasion ti panangidiborsio kaniak ni David nangnangruna ta maysaak a Filipino citizen? Mabalinko pay kadi ti mangasawa? Ania kadi ti mabalinko nga aramiden maibatay ti lintegtayo iti Filipinas? --Vanessa
TULONG ITI MANNALON: Pudno nga Adda Maapit iti Off-Season a Kamatis
Patgek a Vanessa,
Umuna unay, awan diborsio (absolute divorce) iti Filipinas ngem adda diborsio iti Amerika. Gapu ta maysaka a Filipino citizen ket ti paglintegan ti Filipinas (national law) ti mayaplikar kenka. Ngarud no kitkitaem, ti naaramid a diborsio ket bigbigen ti Amerika ket kayatna a sawen single manen ni David ket legal ti panangasawana kalpasan nga indiborsionaka. Iti estadom, ti linteg ti Filipinas ti mapaturay ta maysaka a Filipino citizen. Ngarud ti diborsio a naaramid iti Amerika ket saan a dagus a bigbigen ti Filipinas isu a masapul nga adda aramidem a legal a proseso tapno bigbigen ti Filipinas daytoy.
Laglagipem nga uray sadino ti papanan ti maysa a Filipino citizen, iti man Filipinas wenno agnaed iti sabali a pagilian kas iti napasamak kenka, ti paglintegan ti Filipinas ti mayaplikar kenkuana kas koma kadagiti karbengan ken pagrebbengan ti pamilia, wenno ti estado, kondision ken legal a kapasidad. Ngarud ti kasarmo (marriage) ken ni David ket mayaplikar kenka ti paglintegan ti Filipinas, ngamin dayta a kasar wenno ti panangasawam ken ni David ket apektaranna ti estadom, kondision ken legal a kapasidadmo. Daytoy ti kuna ti Article 15, Civil Code of the Philippines:
“Article 15. Laws relating to family rights and duties, or to the status, condition and legal capacity of persons are binding upon citizens of the Philippines, even though living abroad. “
Ngem saanna a kayat a sawen nga awan ti legal a wagas tapno mabalin a bigbigen dayta diborsiom ken ni David iti Filipinas. Kas nakunakon, masapul nga adda legal a proseso nga aramidem tapno mabigbig dayta a diborsio iti Filipinas ket mabalinmonto manen ti makiasawa iti sabali ta single-kanto manen.
Daytoy makunkuna a proseso ket Petition for Recognition of Foreign Judgment of Divorce. Iti sabali a pannao, adda namnama dagiti Filipino citizen, babai man wenno lalaki a mabigbig iti Filipinas ti diborsio wenno divorce judgment a naala wenno naited iti asawada iti pagilian ti naud-udi. Ti pagbatayantayo ket ti Article 26, Family Code of the Philippines a kunana:
Article 26. Where a marriage between a Filipino citizen and a foreigner is validly celebrated and a divorce is thereafter validly obtained abroad by the alien spouse capacitating him or her to remarry, the Filipino spouse shall have capacity to remarry under Philippine law. (As amended by Executive Order 227)
Iti Article 26, Family Code of the Philippines ket maysa a situasion nga iti maysa a Filipino citizen, babai man wenno lalaki ket naikasar wenno nayasawa iti maysa a ganggannaet wenno foreigner nga adda diborsio iti pagilianna kas koma iti Amerika ket indiborsiona ti Filipino citizen nga asawana ket kalpasan dayta a diborsio, nagbalin manen a single ti foreigner ket mabalinna manen ti makiasawa. No kitaen a nalaing, saan a patas ti situasion ti foreigner nga asawa ta kalpasanna a makaala iti diborsio iti pagilianna ket mabalinnanto manen ti agasawa. Dehado ngarud ni Filipino citizen ta saan a makaasawa a dagus agingga a saan a bigbigen ti Filipinas dayta a diborsio.
Nasken ti hudisial a pannakabigbig (judicial recognition) tapno maited ti legal nga epekto iti Filipinas ti foreign judgment of divorce ket kasapulan ngarud ti pormal a proseso ti korte iti Filipinas.
Gapu ta awan diborsio wenno absolute divorce iti Filipinas a mayaplikar iti estado wenno kondision ti asawa a Filipino citizen saan pay laeng a mabalin a mangasawa ti naud-udi agingga a mangi-file daytoy iti Petition for Recognition of Foreign Judgment of Divorce iti Regional Trial Court (RTC) iti pagindegan wenno pagtaenganna (residence) iti Filipinas ken maaprobaran dayta a petision iti nasao a Regional Trial Court.
Ngarud ti diborsio a naala iti ganggannaet wenno foreigner nga asawa iti abroad wenno pagilianna ket balido wenno mabigbig idiay ngem tapno mabigbig dayta a diborsio iti Filipinas masapul ti Petition for Recognition of Foreign Judgment of Divorce, kas nadakamat iti ngato. No mai-file daytoy a petision iti korte ti Filipino citizen nga asawa ti foreigner, masapul a mapaneknekanna dagiti sumaganad: nga adda kasar wenno kallaysa a napasamak iti nagbaetan ti Filipino citizen ken foreigner; ti simmaruno a pannakagun-od ti naan-anay a diborsio iti abroad wenno sabali a hurisdiksion wenno pagilian; ti nasionalidad ti foreigner nga asawa ti Filipino citizen iti panawen a naalana ti diborsio iti abroad wenno sabali a hurisdiksion wenno pagilian; ken ti nasionalidad ti foreigner nga asawa ti Filipino citizen a mangbigbig iti dayta a diborsio a nangted iti dayta a foreigner iti kapasidad nga agasawa manen.
Daytoy ti kinuna ti Korte Suprema iti kaso ni Shela Bacaltos Asilo v. Presiding Judge Maria Luisa Lesle G. Gonzales-Betic, (GR 232269, July 10, 2024”
"At this juncture, for purposes of clarity, the Court states that in a petition for recognition of a foreign divorce decree on the basis of Article 26(2) of the Family Code, the ultimate facts that must be alleged are as follows:
1. The celebration of a marriage between a Filipino and an alien;
2. The subsequent acquisition of an absolute divorce in a foreign jurisdiction;
3. The nationality of the alien spouse at the time the absolute divorce was obtained; and
4. The national law of the alien spouse, which recognizes the absolute divorce and capacitates said alien spouse to remarry.”
Masapul ngarud nga isumiter dagiti importante a dokumento iti korte iti Filipinas a kas iti autentikado a kopia iti foreign judgment of divorce; iti sertipikado a kopia ti paglintegan iti sabali a pagilian wenno iti abroad a nangikeddeng wenno nangted iti diborsio, iti nasionalidad dagiti partido, a masapul a maysa kadakuada ket ganggannaet wenno foreigner nga adda diborsio iti pagilianna, ken dadduma pay a dokumento a kas koma iti birth certificate, marriage certificate a mangtulong iti korte iti Filipinas a mangammo ken ken mangamiris iti historia ti panagasawa dagiti partido. Dagitoy a dokumento ket mailawlawag babaen dagiti sumaganad:
Documentary Requirements and Evidentiary Standards
A Filipino seeking judicial recognition of a foreign divorce must file a petition in the appropriate Philippine Regional Trial Court. The petitioner must submit:
1. Authenticated Copy of the Foreign Divorce Decree: Courts require a properly authenticated or apostilled copy of the foreign divorce decree.
2. Foreign Laws and Regulations: The foreign law under which the divorce was granted must also be proved as a fact, usually through certified copies of the relevant foreign statutes or expert testimony. Philippine courts do not take judicial notice of foreign laws; thus, the petitioner must prove the applicability and validity of the foreign law.
3. Evidence of the Parties’ Nationality: The court must be convinced that at least one spouse was a foreign national at the time of the divorce, if the petition relies on Article 26 (2). Alternatively, if the petition attempts to rely on jurisprudence that might allow recognition even for two Filipinos, the pleadings must convincingly establish why the foreign divorce should be recognized.
4. Other Supporting Documents: Birth certificates, marriage certificates, certificates of no impediment, and other documents that may be required for the court to fully understand and evaluate the marital history.
Maysa kadagiti rason ti Article 26, Family Code of the Philippines ket tapno lapdanna ti saan a patas nga estado wenno kasasaad ti foreigner nga asawa ken ti Filipino citizen nga asawana a kalpasan a nakaala iti diborsio iti abroad wenno pagilianna ket mabalinnan ti mangasawa manen ngem saan a mabalin a mangasawa a dagus ti Filipino citizen nga asawana gapu ta awan ti diborsio iti Filipinas. Ngarud, tapno masolusionan daytoy nga abnormal wenno saan a patas a panangtrato ti dua a paglintegan kadakuada, ti Filipino citizen nga asawa ket mabalinna ti mangipila iti Petition for Recognition of Foreign Judgment of Divorce iti korte iti Filipinas tapno mabigbig iti Filipinas ti nasao a diborsio ket mabalinto manen ti Filipino citizen ti makiasawa ta single-to manen.
Ngarud iti kasom, Vanessa, babaen dagiti legal a diskusion iti ngato indiborsionaka ti Amerikano nga asawam a ni David ket dayta a diborsio ket bigbigen ti Estados Unidos a pagilianna. Tapno bigbigen met ti Filipinas dayta a diborsio masapul a mangipilaka iti Petition for Recognition of Foreign Judgment of Divorce iti Regional Trial Court a masapulan iti residensiam wenno pagnaedam iti Filipinas. Kompletuem dagiti dokumento a masapul nga idatagmo iti korte ket inton malpas ti panangdengngeg ti korte iti kasom ket ti nasao a korte, pinatganna ti petisionmo, agbalinkanto manen a single ket mabalinmonton ti makiasawa iti sabali a kas iti inaramid ni David.—O
(Palagip: Para kadagiti legal a saludsodyo ag-e-mail-kayo ken ni Apo Abogado iti [email protected].)
