Naisaad iti akin-amianan a murdong ti Luzon, pagaammo ti Kalbario-Patapat Natural Park (KPNP) gapu iti nararangpaya a kabakiran ken taeng ti endangered species a rufous hornbill wenno kalaw (Buceros hydrocorax).
Sakupen ti 5,737 nga ektaria, adda ti KPNP iti sakup dagiti barangay ti Pancian, Pasaleng, ken Balaoi iti ili ti Pagudpud, Ilocos Norte, ken kadagiti sitio ti Maligligay ken Sinidagan ti kabangibang nga ili ti Adams.
Tapno maitandudo ti napateg nga akem ti parke kas kangrunaan a biodiversity area ken napateg a bird area iti daytoy a paset ti Luzon, idadauluan ti Department of Environment and Natural Resources (DENR) ti madama a makalawas nga event para iti publiko tapno matakuatan ken maammuan ti ad-adu pay ti nabaknang a flora ken fauna ti lugar, bayat a maipaganetget iti amin a maseknan a mapreserbar dagiti natural wonder iti masakbayan a kaputotan.
“Maysa a legislated protected area iti Ilocos Norte ti KPNP babaen ti Republic Act 11038. Mairaman daytoy kadagiti sumagmamano a tropical forest iti Filipinas nga agserserbi a natural a lapped kontra kadagiti napigsa a bagyo,” kinuna ni Cynthia Cacactin, superintendente ti KPNP, iti interbiu idi Abril 24, 2025.
3 a lallaki, napapatay iti Siudad ti Tabuk gapu iti mapapati a 'tribal war'
Kas pananglagip ti pannakaestablisar ti parke idi Abril 20, 2007 babaen ti Proclamation No. 1275, kinuna ni Cacactin a maisayangkat dagiti nadumaduma nga aktibidad a pakairamanan ti komunikasion, edukasion, ken kampania ti panangipakaammo iti publiko maipapan kadagiti nadumaduma nga ecosystem ti lugar.
Maipatpatungpal met dagiti addang tapno mapasayaat ti proteksion ken konserbasionna, kinuna ni Cacactin.
Para iti minimal entrance fee a ₱30 para kadagiti nataengan ken ₱15 para kadagiti estudiante, mausar dagiti amenidad ti natural a parke ken makapasiar ken makalangoy iti natural pool.
Adda met dagiti picnic table, cottage, ken camping site iti minimal met laeng a bayad. Mabalin pay ti hiking ken biking kadagiti naidesignar a paset ti parke.
No met para iti komersial a dokumentasion ken potograpia, agkolektar ti Protected Area Management Board iti ₱5,000 malaksid iti entrance fees.
Iti agdama, ipampamaysa ti KPNP iti konserbasion ti kalaw, ti kadakkelan kadagiti 10 nga endemiko nga species ti hornbill iti Filipinas, a gagangay a mabuya iti parke.
Masansan a masaripatpatan dagiti bird enthusiast dagiti grupo ti kalaw nga agam-ampayag wenno agpaypayakpak a bumallasiw kadagiti ginget ken bakras ti protected area.
Aw-awagan dagiti lumugar dagiti kalaw kas "relo iti kabambantayan" gapu iti napigsa nga uni dagitoy a kadawyan a mangngeg manipud alas nuebe ti bigat agingga iti alas tres ti malem. (Leilanie Adriano/Philippine News Agency)
