AM-AMMO ti Barangay Sabang iti ili a Cabugao, Ilocos Sur gapu iti Kido’s Point, maysa a nalatak a surfing site iti probinsia. Tinawen nga adda maisayangkat a nailian a salip ti surfing iti lugar. Mairaman kadagiti nakapasiaren ditoy da Andi Eigenmann ken ti asawa daytoy a ni Philmar Alipayo nga agpada a nalatak a surfer.
Ngem saan laeng a ti surfing site ti pangawis ti Sabang. Adda paset daytoy a namulaan iti mangrove wenno bakawan ket nagbalinen a naberde ti paset a namulaan. Nagbalin ngarud daytoy nga apon ti agduduma nga ikan ken dadduma pay a nabiag iti danum-apgad. Maysa ditoyen ti masida nga aw-awaganda iti lusi-lusi. Maysa daytoy a nabiag a light brown ti marisna ken umasping iti igges a kuti a kuti ngem apaman nga iggamam agtalna daytoy ket in-inut a lumukmeg ken tumangken. Kuna dagiti lumugar a naimas daytoy no maluto ken pagaayatda a sidaen. No maisar-ongka iti lugar, ramanamto met daytoy.
Iti met maysa a pasetna, masarakan ti katangriban a no kaugotna, adda dagiti kakasla swimming pool a napintas a pagdigosan. Adda narabaw a para kadagiti ubbing ken adda met adalem a para kadagiti nataengan. Mabalinmo met nga urayen ti ilelennek ti init ditoy agingga a mailingeden daytoy iti likudan ti Cabugao Island.
SUMAGPAWAK MAN: Adda Koma Pakakitkitaan iti Panangrambak iti Arbor Day
Ti Cabugao Island
Ti Cabugao Island wenno Salomague Island kas awag ti dadduma ket masarakan iti laud ti Sabang. Addaan daytoy iti kalawa a 1,109 nga ektaria. Makaguyugoy daytoy gapu iti puraw a kadaratanna a pagaayat a pasiaren dagiti lokal a turista tapno mapanda agpipiknik wenno umian tapno agkamping iti daya a pasetna a sumango met laeng iti Sabang.
Madanon ti Cabugao Island babaen ti demotor a bangka iti uneg laeng ti lima agingga iti nakurang a sangapulo a minuto depende iti kataray ken iti kagaraw dagiti dalluyon. Adda dagiti maupaan a bilog a makalaon iti 7-8 katao a mangitulod ken mangisubli kadagiti turista—ti bayad, pito gasut a pisos. Mangnayonka bassit no kayatmo a likawen ti isla.
Malaksid iti puraw a kadaratan, maysa pay a pangawis ti isla ti kinapintas dagiti makita iti lansad ti danum iti aglawlawna. Gapu iti daytoy, indeklarar ti gobierno probinsial ti Ilocos Sur ti lugar a kas maysa kadagiti scuba diving ken snorkeling site iti probinsia.
Kinapudnona, sakbay ti pandemia, nagawis ni agpapaay idi a Gobernador Ryan Singson (bise gobernador itan) kadagiti underwater photographer manipud iti agduduma a lugar para iti maysa a salip a ti lokasion ken subject ket ti isla ken dagiti makita a ngayed ken nabiag iti lansad ti danum a kas kadagiti korales, ruot-baybay ken dagiti namaris nga ikan. Paset daytoy ti promosion para iti lugar. Kas pangsuportar met ti lokal a gobierno ti Cabugao, maysa nga ordinansa ti naipasa a mangideklarar iti isla a kas santuario dagiti ikan ket banniit laeng ti maipalubos a wagas ti panagkalap.
Dumayuga
No taraigidem ti igid ti baybay ti Sabang nga agpaabagatan, madanonmo met ti pasetna nga awanen ti balbalay. Daytoy ti aw-awagan dagiti residente iti Dumayuga. Agduduma ti kadakkel, sukog ken marisna a batbato ti masarakan ditoy. Mabalinmo met laeng ti ag-snorkling iti lugar a pakakitaam iti nadumaduma ti klasena a sea cucumber wenno balat ken ti naimas a shell nga aw-awaganda iti kalluit. Iti daya, mabalin met a pag-hiking-ngan ti turod a kakaykaywan ken kakawkawayanan. Sumalpot daytoy iti Barangay Salomague a pakasarakan iti Salomague Port a limmugluganan iti bapor dagiti Ilokano a napan nagtrabaho kadagiti kaunasan ti Hawaii idi 1946. Naam-ammo dagitoy nga Ilokano kalpasanna a kas “Hawayano.” –O
(Bannawag, Nob. 16-30, 2024)
