Nobela ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
KASLA nambaan a natumba iti datar ti koronel. Nagsidduker ni John ket dinagdagusna ti nagpakleb. Ngem ammona met a napeggad pay laeng ti kasasaadda. Awan ti mabalin a paglingedanda no pumaltog manen dagiti kabusor. Sigurado a matamaanda. Nagkaradap iti sirok ti nagtimbukel a kayo a lamisaan. Ginuyodna ti koronel.
Timmungraraw iti apagapaman a nangkita iti naggapuan ti putok. Adayo unay ti naggappuan daytoy. Ngem masiguradona nga adda iti nangato a condo.
Imbaw-ingna ti panagkitana iti koronel. Nagpaliiw. Sa nagkaradap nga immasideg iti koronel. Sinagidna ti puon ti tengnged ti dati nga opisialna. Normal ti pulso daytoy. Kinitana no sadino ti napuntaan. Apagbassit a dara ti nakitana iti abaga daytoy.
Nagmulagat ti koronel. “Am I hit?” kinuna daytoy.
Galiera Queen (MAUDI A PASET)
“Nakuldiasan ti puon ti kanawan a takiagmo, koronel,” insungbat ni John.
“Nariknak ti pannakapuntana. Ginandatko ti manggaw-at kenka tapno isalakanka ngem napiddawil ti sakak.” Inaprosan ti koronel ti nakuldiasan a puon ti takiagna.
“Masapul a maipanka iti ospital, koronel,” kinuna ni John.
“Saan a nasken. Kuldias laeng. Tuyagam laeng iti rubbing alcohol ken tapalam iti Band-aid. Makaanayen dayta.” Inyapros ni koronel ti ramayna iti dara. Minatmatanna. “Now, I’m mad,” naibingas ti rurod iti bosesna. Ginandatna ti tumakder ngem inatipa ni John.
“Amangan no agsisiimda pay laeng, koronel,” kinuna ni John.
“Masiguradok nga awandan. Pimmaltogda koma manen,” kinuna ti koronel a bulonna ti timmakder. Imbakalna ti panagkitana iti natayag a condo kagudua ngata a milia ti kaadayona. Masiguradona a high powered rifle nga addaan iti telescope ti inusarda. No asinoda man, nagraem ti koronel iti laing ti pimmaltog kenkuana.
“Ania ti napasamak?” matartaranta a nagsaludsod ni Mrs. Villa a nangitungraraw iti rupana iti ridaw.
“Eveything is okay, mom,” insungbat ni John. “Saanka a rummuar.”
“Agdardara ti abagam, Pat,” ad-addan a madanagan ti baket.
“I’m okay. I’m okay.”
Simrekda iti balay.
Nagdardaras a nangiruar ni Mrs. Villa iti first aid kit. Naulimek ni John a nangbuybuya iti panangdalus ti inana iti sugat ti koronel. Nagasat ti koronel ta napalikuko. No saan, amangan no natay koman.
“John,” nasinga ni John iti awag ti koronel.
Nagsabat dagiti matada. Nakita ni John ti rissik kadagiti mata ti koronel. Naminar dagiti urat iti pispisna.
“Yes, colonel?” insungbat ni John.
“We are dealing with a mad dog. This is serious. There’s only two of us. Masapulta ti tulong dagiti pannakabagi ti linteg.“
Nagwingiwing ni John. “That’s not an option, colonel. Ad-adda nga agpeggad ti biag da mama ken dad. Maamirisko itan a pudno a nabileg unay ni Senior Medalla.” Immanges iti nauneg. Immaddang iti namitlo sa nagsubli. “Panagkunak, nasken nga umannugotakon— pudno a masapultan ti tulong da Sarhento Cortez ken Sarhento Ramirez.”
“Let’s give him his own war!” kinuna ti koronel a magagaran. Rumrumsik dagiti matana. “Medalla Cartel againts the Al Sujud Brotherhood.”
Inawagan ni Col. Davis da Sgt. Ramirez ken Sgt. Cortez. Naiget ti bilin nga imbati ti koronel kadagiti dua. Sumabatda iti San Diego International Airport. Saanda a dumsaag iti luganda. Agparkingda iti asideg ti nakaiparadaan ti lugan ni John. Masiguradoda nga adda agsisiim iti lugan ni John a pannakabagi ti linteg wenno tao ni Gaspar Medalla. Iti Mierkoles nga agturongda iti Las Vegas.
Alas dos iti bigat ti flight-da nga agsubli iti San Diego. Ngem sakbay dayta, adda nasken nga aramidenda: Ammuenda no asino ti nanggandat a mangpatay ken ni Col. Davis.
Ammo ni John a napeggad ti panagtalinaedda iti balay ti inana ta dina ammo no asino pay dagiti sabsabali a mangsisiim kadakuada. Inkeddengna nga agtalinaed ti inana iti sibayna. Ken italaanda pay laeng ti panangyawidda iti Filipinas iti bangkay ni Remy. Intulagna iti koronel ken iti inana nga aghotelda. Nag-check-in-da iti maysa a bassit a hotel iti Waipahu. Siniguradoda nga awan ti nakasurot kadakuada.
Impaganetget ni John iti inana a saan a rumrummuar. No adda agtoktok iti ridaw, saanna a sungbatan. No adda agpilit a sumrek, paltoganna ken tumawag a dagus.
Nagtungtung-ed ni Mrs. Villa ngem mailangaan iti rupana ti panagbutengna.
NAMINSAN pay a tinangad ni John ti natayag a condo sa simrekda. Sakbay a nagturongda iti daytoy a kondo, nagsukisokda iti maipapan iti daytoy a pasdek. Inammoda dagiti sub-contractor nga adda access-na, kas iti Waipahu AC Service, ti kompania a mangmantener iti air conditioning system; ti Troy Plumbing; ti Aloha Security Unlimited; ti Tanaka Property Management Company; ken dadduma pay.
Simrekda iti opisina. “Magandang umaga, Sally,” siiisem nga inkablaaw ni John ti sumagmamano laeng a Tagalog a maikabesana iti babai iti information. Naka-pin ti nagan ti babai iti barukongna. Masiguradona a Filipina.
Immisem ti babai. “Magandang umaga ho,” insungbatna.
“Stop that exhange of pleasantries,” natangken ti timek ni Koronel Davis a simmawat. “We don’t have time for that.”
Nagkinnita da John ken ti babai. “Asungot naman ang kasama mong matanda,” in-Tagalog ti babai.
Saan a naawatan ni John ti insawang ti babai isu nga insungbatna iti nababa a boses, “He is grumpy old man, sorry.”
“Move.” Inwalin ti koronel ni John. “I’m Pat... Executive Officer of Aloha Security Unlimited,” kinuna ti koronel sa apagkimat nga impakitana ti aglanglanga a badge iti babai. No kasano ti kapardasna a nangipakita, kasta met laeng ti pardasna a nangikalub iti badge.
“Nagreklamo dagiti kabangibangyo a building,” intuloy ti koronel, “gapu ta adda kano agpalpaltog iti rooftop.”
“Huh?” Naklaat ti babai.
“Sorry.” Nagpadispensar ni John. “Nasaysayaat ngamin no dakami ti mangimbestigar ngem ti agdiretso pay daytoy iti HPD.” Ti Honolulu Police Department ti ibagbagana.
“Masapul a mapankami iti rooftop.” Ti manen koronel.
“Masapul nga awagak ti superbisor,” inkitakit met ti babai.
“Is he in the building?” Ti koronel pay laeng.
“Adda idiay balayda. Malem a sumrek. Ngem makagteng ditoy iti las-ud ti tallopulo a minutos.”
“Sally,” nalamuyot ti timek ni John. “In thirty minutes, no saanmi a maitawag iti HPD nga awan ti agpalpaltog iti rooftop, dumteng ti SWAT team. Lawlawenda daytoy a condo. Awan ti makastrek. Adda posibilidad a ma-evacuate dagiti adda iti uneg. Sikanto ti agsungbat kadagiti makasuron a tenants, ken ti bossmo nga agrabiado gapu iti pananglappedmo kadagiti pagrebbenganmi.”
Immanges iti nauneg ti babai. Innalana ti tulbek. ‘‘Okey, kuyogenkayo iti rooftop.”
Nagkinnidmat da John ken ti koronel. Sinurotda ti babai iti elevator.
Rinugianda a dagus ti nagsawar apaman a nakadanonda iti rooftop. Alisto ngem natanang dagiti garawda. Buybuyaen ida ti babai.
Ninamnamada a nabati ti kapsula ti bala ti paltog nga inaramatda a pinangpaltog kadakuada ngem awan ti nakitada malaksid kadagiti rungrong ti sigarilio ken lata a nagawangan iti Corona a serbesa. Timmakder ni John iti batog a pakatannawaganna ti balay ti inana. Nawaya a mabuyana ti balkonahe.
“It’s clear, Sally,” kinuna ni John. “Ngem asino ti naudi nga immay ditoy?” Immunan iti dalanda nga agpababa.
“AC guys, dua ngatan nga oras ti napalabas,” insungbat ti babai a simmurot kadakuada ken Col. Davis. Simrekda iti elevator.
“Waipahu AC Services?” pinennek ni John.
Nagtung-ed ti babai.
“Matandaanam ti nagan dagiti technician?”
“Saan. Ngem naka-log ti naganda iti opisina. Duada. Maysa a Mehikano ken maysa a Porgi.”
“Porgi?” inulit ni John.
“Portugese,” insungbat ni Sally. “Problema?”
“Saan met siguro, ngem kayatmi laeng a kasarita ida, inkaso laeng.”
“Saan kadi a pagrebbangan ti polisia dayta a saan ketdi a ti security agency?” adda panagduadua iti tono ni Sally.
“Normally,” inyallawat ti koronel. “Pagrebbengan koma a talaga dagiti polis dayta, ngem gapu ta kayatmi a maparagsak ni Mister Tanaka, dakami laengen ti mang-check, tapno saanen a mairaman pay dagiti polis. Basbassit a problema.” Babaen ti research-da, ni Mr. Tanaka ti boss ni Sally.
Idi makasublida iti opisina, impakita ti babai ti log-in book. Intudona ti nagan dagiti dua a naiprinta ken napirmaan. Insurat ni John ti naganda.
“You don’t happen to have their phone numbers?” sinaludsod ni John.
Nagwingiwing ti babai. “I can call Waipahu AC Service,” kinunana.
“No, no,” inyatipa ti koronel. “Adu unayen ti tulong a naipaaymo kadakami. Ken no mabalin, saanmon nga agapaden daytoy iti superbisormo ken uray no asino man. Dakamton ti makaammo a mangipakaammo ken ni Mister Tanaka,” inabrasa ti koronel iti babai.
Immisem ti babai a nangkita iti dakulap ti koronel a nangipit iti papel a nakaimarkaan ti ladawan ni Benjamin Franklin. “Salamat po,” kinunana.
Sinubadan dagiti dua ti isem ti babai ket timmallikuddan. Ngem nagpusipos ni John. “Sally, are you married?”
“What the… are you doing?” inyarasaas ti koronel.
“Single...”
“Boyfriend?”
“Not in a serious relation.”
“Would you want to have dinner with me sometime?”
“Sure,” awan ti alikaka ti babai a nagkuna. “Immasideg ken ni John ti babai ket intedna ti business card-na. “Call me anytime,” ad-addan a nasam-it ti isem ti babai.
Idi nastrekdan iti luganda, sinidir manen ti koronel ni John. “You can’t be flirting like that when we are in a job,” kinunana.
Nagkatawa ni John. “Loosen up, Colonel. Agang-angawak laeng. Kasla agduadua kadata. Nasayaat no maksayan. Mabalin met a mausartanto. Dita la ammo. Ken sika ngarud, kunam kadi a diak nadlaw ti panangpaspasiklabmo ken ni mom?”
Limmabaga ti koronel ket saanen a naguni.
“Ken, wen gayam, nangalaam iti sinsinan a badge-mo?” sinaludsod ni John.
“Innalak ti badge ti PI a sinitata,” kinuna ti koronel a nagkatawa.
“Nadakamatmo daydiay a nengneng, panagkunak ket kasapulanta ti serbisiona. Bay-anta nga isu ti mangsapul kadagiti dua a technician.”
“Napintas a kapanunotan dayta.”
Inamiris ti koronel iti badge ti numero ti Private Investigator. Indayalna ti nakitana a numero ti selponna.
“Good morning, Ryan Private Investigation Service, may we help you?” timek ti bangir ti linia.
“Dan…? Dan Ryan?”
“Speaking, can I help you?”
“Hi, Dan... this is Pat Davis, we met at the parking lot early this morning... at the Pacific Supermarket parking.”
“Fuck you!”
Nagkatawa ti koronel. “Kaguranak kadi pay laeng?”
“I lost a job, you want me to kiss you for that? Fuck you again. And you stole my badge, you thief!”
“Isu nga immawagak ta kayatko nga isubli.”
“Mail it.”
“Adda trabaho a para kenka.”
“Shut up, shit,” ngimmato ti boses ti PI. “I am struggling but not desperate enough.”
“Seriosoak. Lima gasut a doliar kada oras. Sabali laeng ti para gasolinam ken dadduma pay.”
Nagulimek ti bangir a linia.
“Kasapulak ti serbisiom ita met laeng. Agingga inton alas dies no rabii.”
Ulimek.
NADANONDA ni Dan iti uneg ti Kunio Restaurant and Sushi Bar. Adun ti tao ngem napili daytoy ti suli a nagtugawan. Umas-asuk ti kape iti sangona. Timmakder idi makaasidegda. Umis-isem a nangidiaya iti dakulapna.
“Sorry, I think I over-reacted,” nagpadispensar ti PI.
“It’s okay. Ti nalpas ket nalpasen,” kinuna ti koronel.
“Lipatentayon ti napasamak ta ita, aggagayyemtayon.” Inabrasa ni John ti PI.
Nagtugawda. Apagpagisu met nga immasideg ti Haponesa a waitress. “Ready for your order, sir?”
“Give us a few moments while we check the menu, please…” kinuna ti koronel.
Immisem ti waitress ket timmallikud.
“Awan ti adu a panawen iti daytoy a kaso,” inlawlawag a dagus ni John. “Adtoy ti nagan dagiti dua a kayatmi nga ammuen no sadino ti pagnaedanda. Ammok nga adda kontakmo iti HPD. Ma-check-da ti driver’s licence ket maalam ti adresda. And then, mapanka agpaliiw iti lugarda tapno mapennekmo nga addada met laeng iti pagtaenganda.”
“Apay nga agdardaraskay unay?” sinaludsod ti PI a nangsimsim iti kapena.
“Agsublikam iti Mainland inton alas dos no parbangon. Isu a masapulmi ti impormasion iti saan a naladladaw ngem alas dies inton rabii.”
“Dayta laeng ti paaramidyo?”
Nagtung-ed ni John. “No masiguradom nga addada iti uneg ti balayda, tumawagka a dagus ket danonendaka iti sadino man a ‘yanda.”
“Kind of an easy job,” immisem ti PI. Inruarna ti selponna ket indayalna. “Awagak ti kontakko iti HPD.”
“Thanks, Dan,” kinuna ti naragsakan a koronel. Sineniasanna ti waitress a dagdagus met nga immasideg.
Agpada a nabisinan da John ken ti koronel isu a nagorderda iti lobster combination. Lobster tail, rib-eye stake ken sushi. Inlaemdan nga inyorderan ni Dan a mangur-uray pay laeng iti sungbat ti kontakna iti HPD.
Timmallikud ti waitress apaman a naalana ti order da John.
“Hi, Pete, this is Dan.” Nagulimek da John ken Col. Davis a dimngeg. “Yeah, buddy. How are you? I’m fine... But I need a favor and I need it really really fast. I need an address for two individuals. Yeah, just the address. ASAP. Okay, I’ll wait. And thanks, buddy.” Imbaba ni Dan ti selponna.
Ad-addan a nagsaraaw ti tian ni John iti bisinna, aglalo idi mayeg ti inorderda a rib-eye steak a nai-serve iti pariok a naiparabaw iti chopping board, ken agsarsaretset ken agas-asuk pay laeng.
SAAN a makaidna ni Col. Davis. Sangkakitana iti relona. Alas sieten iti rabii ngem awan pay laeng awag ni Dan kadakuada. Innem nga oras laengen sakbay ti flight-da nga agsubli iti Mainland. Mangrugin a mapukaw ti panagtalekna iti private investigator. Agburburek pay laeng ti riknana iti lalaki a nanggandat a mangpapatay kenkuana.
Agsarsarita dagiti agina iti bassit a kosina ti hotel.
Nagkiriring ti selpon ni John.
“Ni Dan?” sinaludsod ti koronel idi ibaba ni John ti selpon.
Nagwingiwing ni John. “Ni Detektib Cruz iti Oceanside Police Department. Nasken kano a mapanak iti presinto tapno ilangaak dagiti nag-drive iti Navigator a naaramat iti pannakapaltog ni Remy.”
“Ah...” kinuna ti koronel.
Naguni met ti selpon ti koronel.
“Hello…?” dinagdagus ti koronel ti simmungbat.
“Simmangpeten dagiti sapsapulenyo.” Ni Dan, naitimkan ti koronel. “Darasenyo, amangan no pumanawda manen.”
“We will be there in fifteen minutes,” insungbat ti koronel. Pinagunianna ni John.
“Rummuarkay manen?” masmasdaaw ni Mrs. Villa.
“Adda laeng asikasuenmi apagbiit, mom, saankam a mabayag. Inton agsublikami, agdiretsotayton iti airport. And be careful,” imbalakad ni John iti inana.
Sakbay a nakasungbat ni Mrs. Villa, nakaruaren dagiti dua. Uray la a naganit-it ti ligay ti luganda iti napardas nga ipapanawda iti pagparkingan.
Sangapulo laeng a minuto, nakagtengdan iti lugan ni Dan a nakaparking iti saan unay nga adayo ti apartment a sisiimenna. Simrekda iti lugan ni Dan.
“Okay, we need to know everything: situasion, mano a tao, adda kadi armasda?” magagaran unay ti koronel a nangunton iti private investigator.
“Kasangsangpetda itay umawagak kenka. Nabartekdan sa. Nakabitbitda iti twelve-pack a serbesa. Paltog, most likely, adda. Makitayo ti nakasilaw a kuarto iti first floor?” intudo ni Dan ti apartment. “Daydiay sango ti amarilio a Mustang… isu ti ‘yanda.”
“Good,” insungbat ti koronel. “Masapul a bulodek ti paltogmo.”
“Are you crazy?” nagreklamo ti private investigator. “No way!”
“No kayatmo a masuelduanka, ipabulodmo kaniak. Ikarik a saanko a paputoken.”
Nakipinnerreng ti private investigator iti koronel, sa ken ni John a serioso met ti langana. Immanges iti nauneg. Inasutna ti 9MM-na sa intedna iti koronel.
“Stay here. Whatever happened, don’t do anything. Apaman a makaruarkami iti daydiay a kuarto, itedko ti kuartam,” kinuna ti koronel.
Rimmuar dagiti dua iti lugan ni Dan. Impalawlawda ti panagkitada. Natalna ti amin a suli agraman iti apartment. Awan ti matagtagitao iti ruar. Sumagmamano laeng dagiti nakasilaw a kuarto.
“Tinaliaw ti koronel ni John. “Are you ready?” kinunana.
Nagtung-ed ni John. Nagnadan a nagturong iti ridaw.
Simmirip ni John iti tawa. Nakatallikud kenkuana ti tao nga agbuybuya iti TV. Agmaymaysana.
Insagana ti koronel ti paltog. Kinatok ni John ti ridaw. Inulitna. Nangngegda ti kanaktuol ti sapatos, iti kayo a datar, nga agturong iti ‘yanda. Nagpuligos ti seradura.
“Man, you’re so fast, pizza guy,” agkatkatawa ti lalaki iti uneg. Ngem napanganga iti pannakaipaturong ti paltog iti ulona apaman a naglukat ti ridaw.
“Don’t move. Don’t talk. Don’t even breathe or you’ll die,” kinuna ni John idinto a siaalisto a napan iti likud ti lalaki ket inawidna ti tengnged daytoy babaen ti takiagna.
Nagdardaras ni Koronel Davis a nagturong iti sabali a kuarto. Sapsapulenna ti maysa pay a lalaki. Iti pasilio, nalawag a makitana ti kama a nakaiparabawan ti nakulkol nga ules. Awan ti tao. Siinayad nga immasideg iti ridaw. Pagam-ammuan la ta nakangngeg iti nai-flush iti sabali pay a kuarto. Kellaat a simrek ngem sinabat ti nakadakdakkel a gemgem. Nanakteel ti pangana. Naparusisi. Sakbay a naterredna ti bagina, nagdisso manen ti natangken a kugtar iti boksitna. Napasanud a nailibbaag iti kayo a diding. Nanabtuog iti karpet a datar. Naibbatanna ti paltog ket naipuruak. Napukawna ti dadduma a puotna ngem naparimrimanna ti nabaked a lalaki a nagtaray a nagturong iti nakaipuruakan ti paltog.
(Padaanan ti tuloyna iti umay a lawas.)
