Nobela ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
SAAN a nakauni ni John. Nalagipna ti pangta ni Senior Medalla a no mairaman dagiti pannakabagi ti linteg, matayda nga agaama. Ngem saan a dayta ti pakarikutanna. No umannugot nga agbalin nga undercover ket maitiktik daytoy ken ni Gaspar Medalla, saanton a kayat ni Medalla ti makipagkita kenkuana, ket madadael ti amin a planona. Kayatna nga isuna a mismo ti makatiliw iti lakay tapno ipalak-amna iti daytoy ti inaramid daytoy iti inana.
“John?” Sininga ni Agent Donoteli.
Tinangadna ti agent. “Sorry, diak maaramid.” Nasimbeng ti sungbatna.
“Panunoten koma nga umuna sakbay a mangeddengka. Ammomi a napeggad. Ngem ammomi met a nataltalgedka ta saan nga agduadua kenka gapu ta adda kayatna kenka.”
“Ket no nagbiddutkayo ket maammuanna nga agtrabahoak kadakayo?”
“Addakami iti asidegmo iti agnanayon. Nakasaganakami a tumulong kenka, no kasapulam. Saandaka a baybay-an.”
“Ket dagiti dadakkelko?”
“Ipaayanmi iti twenty four hours surveillance and protection ti inam.”
Minatmatan ni John ni Rojas, sa nakisalip dagiti matana ken ni Agent Donoteli a di pulos agkiray dagiti matana. Nagpanunot ni John.
“No matiliw ni Gaspar Medalla, maipamuspusanmi ti pannakaruar ti amam iti pagbaludan. Mapunasto ti criminal record-na...”
“Ngem napeggadto nga agnanayon ti biagna.”
“Maybe and maybe not.” Ni Agent Rojas.
“Nangegmo kadin ti Witness Protection Program?” dinamag ni Agent Donoteli. “Working with the US Marshall Service, your dad, your mom, including you, will be placed under that program. Maipaayankayo iti baro a nagan, sabali a social security number, baro a biag. Ken makapagnaedkayo iti lugar a namnamaenmi a saannakayton a masapulan dagiti tao ni Gaspar Medalla.”
“Philippines included?” inunton ni John.
“No mapaneknekanmi a saankayo nga agpeggad sadiay. Plus, adda gunggona no maarestomi ni Gaspar Medalla a sika ti gapuna.”
Nagallaalla dagiti bukel ti mata ni John. Mabalin a natalinaayton ti biagda. Awanton ti peggad. Ipaayan ida ti gobierno iti binulan a pension. Nanam-ay a biag. Ngem nalusdak met laeng ti abagana iti pannakapanunotna a no awatenda dayta a programa, sabalinton ti biagda. Awanton ti John Villa, awanton ti Zeny Villa, ken awanton ti Rogelio Villa. Saandanto a mapalubosan a makipulapol kadagiti sigud nga am-ammoda. Mapawilandanto a sumarungkar iti bukodda a nakayanakan nga ili. Maitanem dagiti naglabasanda ket mangrugida manen iti baro a biagda.
Anianto ti naganna? Ania dagiti maparnuay a napalabasna? Aramatenna ti nagan ti tao a nabayagen a natay. Akmenna ti nagbalin a biag ti tao a pakabuklan ti baro a biagna. Saannanton nga am-ammo ni Col. Davis, wenno ni Sgt. Cortez ken ni Sgt. Ramirez, ken isu amin a gagayyem ken am-ammona. Ni Sandra, nupay no nabayagen a napukaw iti biagna, mamimpinsanton a mapukawna iti agnanayon!
Nakasagana kadi iti kasta a biag?
Minatmatanna manen dagiti dua nga ahente. “Sorry, ngem diak maaramid dayta. And thanks for the offer.”
NI Col. Davis ti adda iti sango ti manibela. Nabannayat ti panagtaray ti luganda a mangpampanurnor iti I-15 freeway. Duan nga oras ti napalabas manipud itay pumanawda iti San Diego. Agturongda iti Las Vegas, Nevada. Aganay a pito nga oras a makautoy a biahe. Sumarsaruno kadakuada dagiti dua a sarhento.
Tinaliaw ni John ti inana iti likudan ti lugan. Naimas ti turog daytoy. Nakataltalna ti rupa daytoy a kunam no awan ti parikutna. Nasuroken a limapulo ti tawen daytoy ngem saan man laeng a mailasin ti panagbaketna. Nasurok metten a sangapulo a tawen ti panagsina dagiti dadakkelna, ngem saanna man laeng a naunton no sinangitan ti inana ti panagdiborsioda iti amana. Ni ladingit koma, awan ti nasaksianna. Nalabit, gapu ta nabibinegen ti pusona iti adu a panagsagaba ti tunggal maysa kadakuada kadagiti dandani naginaldaw a panagap-apada. Kalbario ti nagbalin a biagda. Nagbibiagda iti bukodda a nangato nga arapaap tapno isu met laeng ti nangripuog kadagiti nagbuliganda a binangon nga arapaap. Nalabit, imbilangda a wayawaya ti tunggal maysa ti panagdiborsioda. Saanna nga ammo no simmapul ti inana iti sabali a lalaki iti biagna. Ngem ammona a ti amana, tinallikudanna dagiti babbai, malaksid laeng kadagiti sagpaminsan a one night stand affair kadagiti sisikkaruden a babbai.
Ngem impasnek latta ti amana ti nagtrabaho ken nagnegosio. Mangnamnama a matiliwna ti naatap nga arapaapna: ti ibabaknangna. Ngem arapaap nga awan ti nayuged a pagpatinggaanna. Tinarigagayanna ti umalimpatok iti langit a nagbalin met laeng a bukodna a gayunggayong.
Idinto nga isuna, namuli ti biagna iti lubong a naggarawan ti biag dagiti dadakkelma. Iti lubong a saan a dakes ti agarapaap. Iti lubong a saan a dakes ti mangibilang iti pirak ken sanikua a pagpangalan iti ikakalay-at ti kasasaad iti sosiedad.
Ngem iti idadakkelna, nagbalin a kasungani dagita a kababalin. Dina tinarigagayan ti bumaknang. Dina inarapaap dagiti makasuleng a rimat dagiti nangingina a bambanag. Simple laeng ti inarapaapna a biag. Dina kayat a lak-amen dagiti buribor ti biag a linasat dagiti nagannak kenkuana.
Isu siguro a simrek iti US Marine. Nupay no napeggad, nangnangruna iti tay-ak ti paggugubatan, simple a biag. Saanka a bumaknang. Ngem makaanay a mangsuporta iti natalingenngen a panagbiag. Ken makapagpaayka iti kabibilegan nga armada iti lubong nga agtultuloy a mangsalsalaknib kadagiti umili a mairurrurumen iti sibubukel a lubong.
Nasinga iti panagpampanunotna iti panagkuyegyeg ti selponna. Ni Veronica.
“Good morning, John... Did I wake you up?” inkablaaw ni Veronica.
“No. Kinapudnona, addakami iti dalan nga agturong iti Las Vegas,” insungbatna.
“Today is payday. Kayatko laeng a maammuan no adda ti fifty K a kiniddawko. Diak kayat nga i-release dagiti tseke no saanko a masigurado nga adda makaanay a pundo ti payroll account.”
“It’s okay,” impatalgedna. ”Ngem kiddawek laeng a dimo i-release dagiti tseke agingga a makadanonkam dita. Uppat pay nga oras sakbay a makagtengkami.”
“After lunch ti pannakai-release dagiti tseke,” insungbat ni Veronica.
“Okay then... We’ll deposit the money as soon as I get there.”
“Thanks, John... and see you soon.”
“Vero?” impakamakamna.
“Yes?”
“My dad’s house…? Ania ti ammom maipapan iti daytoy?”
“Big, beautiful, and it’s located at Spanish Trail. Gated community a pagtaengan dagiti babaknang ken celebrities.”
“Saan a dayta ti kayatko a maammuan... Ti kayatko a sawen, no manon a bulan a saan a nabayadan ti mortgage-na, ken no asino ti mortgage company?”
“I think…” nagtukeng ni Veronica a kasla nagpanunot, “aganayen a makatawen. Kabayatan ti pannakabalud ni Senior Villa, ti kompania ti naggapuan ti binulan a maibaybayad, ngem idi adun ti mapukaw a kliente ken saanen a makaanay ti income a mangsupusop kadagiti paggastuan ti kompania, naisardeng ti pannakabayadna. Ti Bank of America ti mortgage company.”
“Ti overdue mortgage payment, mano amin?”
“Agdagup siguro iti one hundred K, karamannan ti penalty ken interest.”
Immanges iti nauneg ni John.
“John...?” sininga ni Veronica.
“Yes…” Awan iti panunot ni John a simmungbat.
“Ti tiket iti Celine Dion Show, interesadokayo?” nakapuy ti timek ni Veronica.
Naklaat ni John. Saan a nakauni.
“Naitedko ngaminen ti tiket iti receptionist… See you in a few hours. Bye.”
“Vero…” nayesngaw ni John, ngem awanen ni Veronica iti linia.
“Vero?” napigsa ti inana ti nangdagullit. Nagsuyaab. “Asino ti Vero?”
“Office manager ti Maxi Clean, Inc.”
“Ti kompania ti amam?”
“Yes.”
“Ania ti masapulna?”
“Awan, mom. Saan a nasisita. And go back to sleep.”
Saan a nasisita, naulit a nayesngaw ni John, ngem ita, iti bukodna laeng a panunot. Ta itan, malagipna ti nasippukel ken makagargari a pammagi ti balasang. Nagkidem. Ngem simmallin metten ni Sandra iti panunotna. Ken ti babai a nagbalin a burburtia kenkuana no apay nga agingga ita ket balasang pay laeng. Nasaktan ngata? Inur-uray ngata ti balasang ti panagsublina? Inapirasna manen ti pingpingna a nagdissuan ti nalamuyot a dakulap ni Sandra.
Nagsennaay ta kellaat a simmeppeg iti panunotna ti ladawan ni Remy nga agngangabit ken patay. Ti nabessag a rupa daytoy. Dagiti nalidem a mata a nangkali iti kaunggan ti barukongna. Ken ti naudi a saludsod daytoy sakbay a nagsatan: “…inayatnak kadi a kas met laeng ti panagayatko kenka?”
Nagkidem ta agburek manen ti barukongna.
NAGSARDENGDA iti Shell Gas Station iti siudad ti Baker, California. One fourth laengen ti nabati a gasolina ti Hummer. Agarup sangagasut a milia pay ti kaadayoda iti Las Vegas.
Madama ti panagkarga ni John iti gas idi agkuyegyeg ti selponna. Linuktanna ti selpon.
“John, slowly...” timek ni Sgt. Ramirez, “check three o’clock.”
In-inut a pinasikigan a liningay ni John ti kanawan nga abagana. Adda nalabaga nga SUV a Tahoe. “Check…” insungbatna.
“Nadlawko a kasla sursurotendatayo. Lingayem ti Mehikano nga agkarkarga iti gas…”
Limmingay manen ni John ngem nakasikig ti lalaki. “I don’t have a clear view,” insungbatna. “Alaem ti retratona sa i-text-mo kaniak.”
“Got it.”
Madamdama bassit, nag-blip ti selponna. Linukatanna. Minatmatanna a naimbag ti naka-sombrero a lalaki. Impadakkelna ti ladawan. Miningminganna manen. Saanna latta a mailangaan.
Nag-blip manen ti selpon. Dua pay a retrato ti nai-text. Nakasikig ti lalaki. Ken nabarabadan ti dapan ti Mehikano. Ngem kaskasdi a saanna a mailangaan dagitoy.
“Sorry, diak am-ammo ida. Saanko pay a nakitkita ida,” impakaammona ken ni Sgt. Ramirez.
“Okey... Kayatko laeng ti makasigurado,” insungbat ni Sgt. Ramirez ket imbabanan ti selponna.
Minatmatan a naimbag ni John ti naudi a nai-text a ladawan ti lalaki. Ti nabarabadan a saka. Itan, malagipna ti kaaddana iti pagtaengan a nagkitaanda ken Senior Medalla. Dagiti badigard iti pagtaengan ti lakay. Dua a Mehikano ti nakasaklay. Nagpanunot. Kalpasanna, indayalna ti selponna.
“Adda atapko iti kinaasino ti akintao kadagidiay a lalaki,” kinunana apaman a nakasungbat ni Sgt. Ramirez. “Trap-entayo ida. About three blocks from here, adda Mickey D. Agsardengkami sadiay, ken sumrekkami a mangan. Mabatikayo iti ruar. Kitaentayo no sumurotda.”
“Loud and clear, captain,” insungbat ni Sgt. Ramirez.
Apaman a nakapag-gas ni John, simmalpa iti lugan. Pinakaammuanna ti koronel iti mapaspasamak. Inkabilna ti Bluetooth iti lapayagna. Narigaten no makadlaw dagiti mangsursurot kenkuana a makisarsarita iti selpon. Nagturongda iti McDonald’s. Simrekda a tallo iti restauran sa nagorderda iti kanenda. Nanganda a kasla awan aniamanna. Ngem naatap dagiti matada ken Col. Davis.
“Simmurotda,” nangngegna ni Sgt. Ramirez iti Bluetooth. “Ania ti kayatmo a maaramid?”
Kinita ni John ti koronel. “Simmurotda,” kinunana.
Kellaat a nagbaliw ti langa ni Mrs. Villa. “Ania ti mapasmasamak?” sinaludsodna. Imbabawina ti isubona koma a chicken sandwich. “Trouble again?”
“Mom, just don’t worry about it. We’ll handle this..”
“Innak iti ruar. Dakamin ti mangsolbar iti problema,” kinuna ti koronel.
“Saan, koronel, bagik daytoy. Bantayam ni mom,” kinunana sa pinasidapna ti panagdengngegna. “Ramirez…?”
“Agur-urayak iti bilinmo,” simmungbat Sgt. Ramirez.
“Matengngelmo ida a saan a madlaw dagiti tao iti parkingan. Diak kayat a mariribuk dagiti tao ditoy amangan no adda umawag iti polis.”
“Ten-four.” Kayatna a sawen, naawatanna ti mensahe. “Give us a minute, over and out.”
Timmakder ni John ngem sakbay a nakaaddang, inawagan ti inana. Timmakder daytoy, ket sakbay a nakaasngaw, immarakupen ti inana kenkuana. Aglulua daytoy.
“Mom, please... saan a ditoy ti pagsangitanyo. Kababain kadagiti tattao. Ken awan ti mapasamak kaniak,” kinuna ni John.
“Dimo la ammo no kasano ti kinaragsakko iti sumagmamano laeng nga aldaw a kaaddam iti sibayko, anakko,” agsaibbeken ti baket. “Diakon kayat a mapukawka pay. So please, isardengtayon daytoy. Umadayotayo ditoy. Mapantayo iti lugar a saannatayto a masarakan daydiay a lakay.”
Nasagid ti rikna ni John. Ita laeng a makitana ti kinapakumbaba ti inana. Inarakupna iti nairut.
“Mom, saantayto a mailemmengan ti drug cartel. Atiddog ti imana. Patinayonto a nariribuk ti biagtayo. Isu a napimpintas a risutek daytoy.”
“Mission accomplished, captain,” pagammuan la ta naguni manen ni Sgt. Ramirez. “They are all yours. Agur-urayda iti uneg ti nalabbaga a Tahoe.”
Iniddep ni John ti selpona. Rimmuar. Nakitana a nakatakder dagiti dua a sarhento iti likud ti nalabaga a lugan. Nagdiretso iti ‘yanda. Simrek iti likud a passenger seat sa met laeng dinagdagusna nga inrikep. Nakaposas dagiti dua a Mehikano iti manibela ti lugan.
“Hola, Señores!” inkablaaw ni John idinto sa inruarna ti selponna. Eksakto ti panaggilap ti selponna iti itataliaw dagiti dua a Mehikano. In-text-na a dagus ti retrato ken ni Detektib Cruz iti Oceanside Police Deaprtment. Rinetrato ni John ti maikadua a Mehikano. In-text-na met.
“Detektib, pakitsek dagiti retrato no isuda dagiti na-pick-up ti surveilance camera iti San Diego International Airport a nangtakaw iti Navigator. Pls advise ASAP.”
“Asino ti nangbaon kadakayo a mangsurot kadakami?” naturay ti timek ni John a nagsaludsod.
Saan a naguni dagiti dua. Nagkinnitada ketdi.
“Ah, the silent treatment,” nayesngaw ni John. Immanges iti nauneg. “Awan ti mayat a sumungbat. Maminsan pay: Asino ti nangibaon kadakayo a mangsurot kadakami?”
Ulimek. Saan latta a simmungbat dagiti dua. Nakapungtot ni John. Pinagtim-ogna dagitoy. Agpadada a nagasug. Ngem awan latta ti tagtagarida.
Nag-blip ti selpon ni John. Adda text ni Detektib Cruz.
“It’s affirmative, John. Isuda dagiti dua a dimsaag iti Navigator iti parkingan ti San Diego International Airport.”
“Son of a bitch!” ngimmato ti boses ni John ket nagsaruno a dinanogna dagiti dua a Mehikano. Nagareng-eng laeng dagitoy. Inruarna ti ladawan ni Remy nga adda iti wallet-na. Inyasidegna iti rupa dagiti dua. “Asino ti nangpapatay iti daytoy a babai? Asino?” Inulit-ulitna a sinaludsod ngem kaskasdi nga awan ti naurayna a sungbat.
Madamdama bassit, nangngegna iti Bluetooth ti kiriring ti selpon.
“John, where are you?” timek ni Detective Cruz ti Oceanside Police Department. “Don’t do anything stupid. Saanmo nga isagsagmak ti bagim. We can get you for obstructing justice. Let us handle this. Ibagam no sadino ti ‘yanyo... Come on, answer me. Say something…”
Iniddep ni John ti selponna. Agburburek ti darana, kimmita kadagiti dua a Mehikano. Inasutna ti Glock .45-na. Inkasana sa indeppelna iti pispis ti adda iti likudan ti manibela. “Maudin a saludsodko…” inngarietna. Inyasidegna iti rupa dagiti dua ti retrato ni Remy. “Asino ti nangpatay iti daytoy a babai?”
(Padaanan ti tuloyna iti umay a lawas.)
