Nobela ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
“BUMILANGAK iti tallo, no awan ti sumungbat kadakayo, matay ti maysa. Comprende, señores?” natangken ti timek ni John. “Ulitek: Asino ti nangpapatay iti daytoy a babai?” inyikkisna idinto nga arig igusugosnan ti ladawan ni Remy iti ulo ti adda iti sango ti manibela. Ngem kaskasdi a saan a sumungbat dagiti dua.
“Uno...”
Nagkinnita dagiti dua a Mehikano.
“Dos…”
Itan, naginnikkis dagiti dua a Mehikano ngem gapu iti paspasda nga agsao iti Espaniol, awan ti naawatan ni John. Ad-addan a narurod.
“Tres!”
Kellaat a nailukat ti ridaw ti lugan. “Don’t do it, John!” Ni Col. Davis. Simrek iti lugan ket innalana ti paltog ni John.
“Isuda ti nangpaltog ken ni Remy, koronel,” kinuna ni John.
“Saanmo a masigurado dayta. Bay-am a dagiti pannakabagi ti linteg ti mangimbestiga ken mangeddeng. Saan a sika.”
“Saandanto a pulos a madusa, koronel!” Nagwagteng ni John. “Wen, tiliwen ida dagiti pannakabagi ti linteg. Ngem agpiansada. Kunam ngata nga agtalinaedda ditoy America? Saan. Agsublida idiay Mexico. Ipatom kadi a sapulen ida dagiti pannakabagi ti linteg? Saan, malaksid no maysa a high profile a kaso ti mainaig. Ngem asinokami koma a pakaburiboran dagiti agtuturay? Sero! Awanto ti linteg a maipaay ken ni Remy.”
“Ngem awan met ti kalintegam a mangikeddeng iti dusada. Have faith in the justice system. Dagitinton polis ti makaammo kadakuada.”
Agwagteng a saan ni John. Dina maipeksa ti pungtotna. Sakbay a dimsaag iti lugan, nanalteeken ti gemgemna iti timid ti nakaiggem iti manibela. Napulang-i ti ulo ti lalaki. Uray la a nagungor. Nagbaligawgaw dagiti matana. Ngem naallangon met laeng daytoy ti angesna.
Apagdissaag ni John, nag-ring ti selpon nga inted ni Señor Medalla kenkuana. Nagkinnitada iti koronel.
“Sungbatam,” kinuna ti koronel.
Arinkedkeden a sumungbat ni John. Ngem linuktanna met laeng ti selponna.
“Timmawag dagiti dua a taok ngem saanko ida a nasungbatan.” Ni Señor Medalla ti adda iti bangir ti linia. “Nakaposasda kano… No ania man ti pampanunotem kadakuada, ibagak laengen kenka, saanda a kabusor. Awan ti rantada a mangdangran kenka. Isu dayta ti bilinko. Sursotendaka gapu ta kayatko nga awan ti mapasamak kenka iti ipapanmo iti Las Vegas. Kayatko laeng a siguraduen a makagtengka a sikakaradkad iti Las Vegas. Isu a saanmo ida a sagsagiden. Nalawag kadi?”
“No pudno nga awan ti rantada a dakes kaniak, apay a pinatayda ni Remy?” naipigsa ni John ti timekna. Naabbukay manen ti pungtotna.
“Biddut a pammabasol dayta!”
“Isuda ti adda iti lugan nga inaramat dagiti nangpaltog kadakami ken Remy!”
“Ngem 9MM ti paltog a nakapatay ken ni Remy...”
Apagapaman a naklaat ni John. “Kasano nga ammom?” kinunana ngem napaneknekannan a talaga a nalawa ti mawadawadan ti bileg ti lakay.
Nagkatawa ti lakay. Kasla manglalais. “Adu a pannakabagi ti linteg ti iggemko ti tengngedna. Maammuak ti amin a mapaspasamak iti presintoda.”
“Ngem dagitoy taom ti nangpaltog iti balayko.”
“Pimmaltogda,” natangken ti timek ni Señor Medalla ngem natanang latta. “Ngem AK-47 ti inaramatda, saan a 9MM. Kayatdaka laeng a butbutngen. Isu dayta ti bilinko.”
“Butbutngennak? Kayatmo ti makiay-ayam, kasta? Sige, ikkannak ngarud iti napintas a rason a saanko a pagikaruen dagitoy taom!” Dandanin umulo ti suron ni John.
Nagkatawa ti lakay iti napigsa. “Saanka a mangabak, John. Patayem latta ida. Dispensable amin a taok, hijo. Nalakada laeng a masukatan. Ngem no saannak a tungpalen...”
“Ket ti ipagarupmo agtigergerak iti dayta a pangtam?” agarup giddato ti isusungbat ni John. Ir-iriagannan ti selpon nga inakkalna iti lapayagna.
“Ammok a naturedka. Ammok ti kabaelam. Ammok dagiti nagpasaram iti paggugubatan iti Iraq ken Afghanistan. Ngem ulitek. Daytoy ti lubongko. Daytoy ti bukodko a gubat. Dinak kabaelan a labanan. Balballaaganka, dinak padpadasen. Dimon uliten ti inaramidmo iti taok idiay Hawaii.”
Napasardeng ni John. Nagpanunot.
“Saan a dinudog dagiti gang ti Filipino idiay Hawaii a kas naipadamag iti telebision. Ammok a sika ken dayta a gayyemmo a koronel ti nangdudog iti daydiay a taok.”
Nagulimek ni John. Mapanunotna, talaga a saan laeng a narungsot ti loko a lakay, masirib pay.
“Agpanunotka…”
Inserran ni John ti selpon. Innalana ti bukodna a selpon ket indayalna ti numero ni Detektib Cruz.
Nagkinnita dagiti dua a Mehikano. Naladawen idi mapasimadanda dagiti iking ti dakulap nga agdisson iti teltelda. Napukaw ti puot dagiti dua.
Rimmuar da John ken Col. Davis iti lugan. In-lockda ti ridaw daytoy sa nagsublidan iti Hummer a pagur-urayan ni Mrs. Villa a madandanagan.
Simmublat ni John a nagmaneho. Nagsublida iti I-15 freeway. Iti berde a paskil iti kalsada, nailanad ti kaadayo ti Las Vegas: 95 miles. Nasurok pay a maysa nga oras a biahe.
Kinita ni John ti side mirror. Nabannayat met ti panagpataray dagiti dua a sarhento a sumarsaruno kadakuada. Di pay pulos nagsenial dagiti dua. Kayatna a sawen, awan ti madlawda a mangsursurot wenno mangsipsiput kadakuada.
Nasinga ni John iti panagkiriring ti selpon nga inted ti Señor Medalla. Binay-anna laeng a nagkiriring. Dina sinungbatan. Naulit. Sa naminsan pay. Sa nagkiriring manen.
“Are you gonna answer the phone?” sinaludsod ti koronel.
“Nope,” napardas ti sungbat ni John a nakaturong ti panagkitana iti atiddog a sang-atan iti bantay a masanguananna.
AGTIGTIGERGER ni Gaspar Medalla iti pungtotna a mangdengdengngeg iti panagkiriring ti selpon iti bangir a linia. Ngem awan ti sumungbat. Kalpasan ti lima a kiriring, inserrana ti selpon. Sa indayalna manen. Nagkiriring manen ti selpon ngem kaskasdi nga awan ti simmungbat.
Nagtanubutob ti lakay. Mangilunlunod.
“Ramon!” inyikkisna nga inyawag.
“Si, señor,” napardas ti sungbat ti immasideg a badigard ti lakay.
“Tumawagka iti warehouse iti Las Vegas. Masapulko ti eksperto iti explosive devices!” imbilin ti lakay.
“Cual es el trabajo, señor?”Damdamagenna no ania ti ipatrabahoda.
“Maxi-Clean!”
BUYBUYAEN da Agent Donoteli ken Agent Rojas ti agsilawsilaw a tuldek iti monitor. Tallopulo a minuto siguro a saan naggaraw daytoy. Kas nailanad iti mapa, adda iti siudad ti Baker ti sursurotenda. Idi aggunay manen ti silaw, nagpaamianan daytoy.
“Agturongda iti Las Vegas,” kinuna ti ahente iti sango ti monitor.
“Masiguradomon dayta?” sinaludsod ni Agent Rojas.
“Ninety-nine percent a sierto. Awanen ti sabali pay a siudad a pagturonganda,” insungbat ti ahente.
“Okay, let’s pack and move to Las Vegas,” kinuna ni Agent Donoteli.
“Pakaammuam ti opisinatayo iti Las Vegas. Sadiay ti pangmonitorantayo kadakuada.”
“Right on...”
“Ken awagam ti Southwest Airlines. Mangireserbaka iti kasapaan a flight nga agturong iti Las Vegas. Awagam pay ni Detektib Coloma iti Las Vegas Metropolitan Police Department. Inkaso a kontaken ni John Villa, nasken a pakaammuannatayo a dagus.”
“That’s ten-four,” insungbat ti ahente.
Immanges iti nauneg ni Agent Rojas. Naginat. Nabannogen a mangkamkamat ken ni Gaspar Medalla. Mangrugin a mapukpukawna ti namnamana a matiliwda daytoy. “Lima a tawen…” inngayemngemna. Nabayag unayen dayta a panawen. No saanna a marisut daytoy, nalabit nga ikkatenda iti daytoy a kaso ket ibaonda iti Bogota, Colombia a napegpeggad pay a lugar ngem iti Mexico a nagpuponiponan dagiti ad-adda pay a nabibileg ken nararanggas a drug cartel.
NABANNAYAT ti panagtaray ti luganda a mangsursurot iti I-15 freeway. Agalas nuebe pay laeng iti bigat ket narasay pay laeng ti trapiko. Agtartarayda iti 70 milia iti kada oras. Addada iti nangato a bantay ket iti panagsalogda, nalawagen a makita ni John ti Primm, maysa a bassit nga ili iti nagbedngan ti California ken Nevada. Linabsanda dagiti babassit a casino iti agsumbangir a kalsada. Adu latta dagiti lugan a nakaparking dita. Ditoy ti dagasan dagiti tao a mayat a mangpadas iti gasatda nga agay-ayam kadagiti nagduduma a klase a sugal iti namnamada a makatsamba a mangabak. Ngem sugal, no adda man mangabak, ad-adu nga amang dagiti maabak. Salloy ti abagana ti kaaduan a rummuar iti pagsusugalan.
Pinarimriman ni John ti koronel iti abayna. Nakakidem daytoy. Nalabit a nailibay. Ti inana, nga agmaymaysa iti likud, nailibay met.
Iti yaasidegda iti Las Vegas, iti ilalabasda iti nawatiwat a desierto, napanunot manen ni John ti kasasaad ti pamiliada. Ti amana nga adda iti pagbaludan ken isuda nga agina a sisiimen dagiti dida am-ammo a kabusor. Nga iti maysa laeng a biddut, maibaon dagiti tao ni Gaspar Medalla a mangipatungpal iti karina a matayda nga agina.
Ngem inkarina iti inana nga awan ti dakes a mapasamak kadakuada.
Maamirisna itan nga uray no nabaaw ti riknana iti inana idi, uray no nalangto lattta iti lagipna dagiti adu a nagkuranganda kenkuana, dadakkelnanto latta ida. Ay-ayaten ken salaknibanna ida uray no ipilpilitna iti bagina a guraenna ida.
Malagipna la ket ngarud dagiti imbaga ni Señor Medalla kenkuana a sakripisio ti amana a nangpaadal kenkuana—iti pay met maysa a kanginginaan a pribado a kolehio iti America.
Saan kadi a panangipateg met dayta?
Immanges iti nauneg ni John. Nagwingiwing— gapu ta ammona a nauneg unay ti naitukit a guranggura kadagiti dadakkelna. Gapu iti ganggannaet nga arapaap.
Sumagmamano pay a kanito, makitan ni John ti tuktok dagiti natatayag a casino a naintar iti Las Vegas Boulevard. Ti bumalitok a maris ti Mandalay Bay ti immuna a natuparna. Ti hotel a patinayon a pagtarusan ni Manny Pacquiao, ti nalatak a boksingero a Filipino, tunggal adda labanna iti Las Vegas.
Liningayna ti inana a matmaturog. Impaganetget daytoy a riingenna apaman a makadanonda iti Las Vegas. Damo daytoy ti umay iti Las Vegas.
“Mom…” inyawag ni John. “Addatayon iti Las Vegas.”
Dinagdagus ti baket ti bimmangon. Inyagmuyna ti buokna iti likud. Nagdardaras a nanglukat iti bagna ket inruarna iti make-up kit-na. Pinulpulagidanna ti rupana.
“Wow, so this is Las Vegas!” indayaw ti baket bayat ti panangbuyana kadagiti natatayag a hotel-casino iti makanawanda.
“Napimpintas a buyaen iti rabii, mom, aglalo dagiti naraniag ken agkikinnamat a silaw.”
“No kasta, agpasiartayo no rabii?” sinaludsod ti baket.
“Mom…” Adda isusupiat iti timek ni John.
“Ipasiarka, Misis Villa, no saan a masango ni John,” insampitaw ti koronel.
“Koronel…” kinuna ni John.
“Come on, John. Nakaad-adu ti tao ditoy. No adda pay laeng mangsursurot kadatayo, sigurado a marigatanda la ketdi. Tumanayutoy ti kaadu dagiti tattao iti rabii. Saan a nalaka ti agsiput,” inkalintegan ni koronel.
“Malaksid no kayatmo a sika ti mangipasiar kaniak,” kinuna met ni Mrs. Villa.
“We’ll see,” kinuna latta ni John.
“Ammom ti agsugal, John?” sinaludsod ti koronel.
“I do,” ni Mrs. Villa ti simmungbat. “Mahjong...”
“Saan kaniak,” kinuna ni John. “Nasakit ti nakemko no maabakak, uray no bassit laeng. You, colonel?”
“Yes. Poker, black jack, craps ken dadduma pay. At least once a month, makisalsalipak kadagiti poker tournament iti Belagio wenno iti Caesar’s Palace.”
“Wow, big time,” kinuna ni Mrs. Villa.
“Paglinglingayan laeng. Kinapudnona, iti Caesar’s Palace ti pangalaanta iti six hundred K.”
“Excuse me?” insawat ni Mrs. Villa. “Ania a six hundred K?”
“Mom, saan a nasken a pakariribukam dayta?”
“Dakkel a kuarta ti dinakamatyo. An-anuenyo?”
Nagkinnita da John ken Col. Davis.
“Pagbayad iti utang ni dad...”
“Ania?” Ngimmato ti boses ti baket. “Ket asinonto ti mangbayad? Ti amam nga adda iti pagbaludan? Agmauyongka kadi? Kasano a mabayadam dayta a kaadu ti kuarta?”
“It’s okay, Misis Villa. It can take forever. And I don’t care. Awan ti pamiliak. Agmaymaysaak. Adda bassit a naurnongko a kuarta. Saanak nga agrigat uray no saan a mabayadan.”
“Don’t worry, colonel, bayadakto met laeng,” impanamnama ni John. “Mom, para iti karadkadtayo daytoy…”
Immanges iti nauneg ni Mrs. Villa. Napukawnan ti ganasna a mangbuya iti aglawlaw.
NAGSARDENGDA iti sango ti opisina ti Maxi-Clean, Inc. Nagparking dagiti dua a sarhento iti igid ti kalsada. Nagtalinaedda iti uneg ti lugan tapno agsiimda. Sibibiag ti video camera-da a naka-focus iti sango ti pasdek agraman iti aglawlawna.
Dimasaag da John ken ni koronel.
“Mom, are you coming?” sinaludsod ni John idi saanna a mauray ti inana a dumsaag.
“Is it safe?” sinaludsod ti baket a tumanaliaw iti aglawlaw. Arintukiaden a dimsaag. Tinangad ti nagan a naipaskil iti ngato ti pasdek. Nupay ita laeng a makitana, adu ti ammona maipapan iti daytoy a kompania.
Nagbati iti ruar ni Col. Davis. Simrek dagiti agina. Timmakder a dagus ni Maria, ti receptionist, a kimmablaaw kadakuada apaman a nakita daytoy ida sa nagdardaras a simrek iti sabali a kuarto. Idi agsubli, kaduanan ni Veronica.
“Good morning, John... Good morning, Misis Villa,” inkablaaw ni Veronica. Inalamanona ti baket.
Naklaat ni John. Uray ni Mrs. Villa. Kasano nga am-ammo ni Veronica ida?
“Coffee, Misis Villa?” sinaludsod ni Veronica kalpasan a nayawisna ti yuunegda.
“Agam-ammota kadi?”sinaludsod ketdi ni Mrs Villa.
Immisem ni Veronica. Ngem saan a simmungbat. Nagturong iti opisina ni Mr. Villa ket inlukatna.
Simrekda. Iti uneg ti nasarmingan a kabinet, adda dua a dadakkel a retrato dagiti agassawa. Daydi panagkasarda ken daydi naudi a ladawanda idi agdiborsioda.
“Awan dumam iti retratom, Misis Villa,” kinuna ni Veronica. “Coffee wenno soda, ma’am?”
“Coffee,” insungbat ni Mrs. Villa a saan a nangisina iti panagkitana kadagiti naipaunor a retrato ti pamiliada iti uneg ti opisina ti dati nga asawana. Ad-adu pay ti naibisti a retrato ni John iti kaaddana iti military.
“Maria, cafe por favor!” impukklaw ni Veronica a kimmita iti ridaw.
“Si, en un momento,” insungbat ti recepsionista.
“Misis Villa, am-ammoyo ti kumakanta nga agnagan iti Celine Dion?” pagammuan la ta sinaludsod ni Veronica.
Immisem ni Mrs. Villa. “Siempre. Asino ti saan a makaam-ammo kenkuana? Maysa kadagiti paboritok...”
“Adda ngarud tiketko, ma’am. Amangan no kayatyo ken John ti mapan agbuya…”
“D-duakami ken John…?” sinaludsod ti baket, sa immisem. “No. Sapay a dimo kaduaen ni John? Duakayo… no kayatmo a kadua.”
“Mom?” nayesngaw ni John.
“Come on, anak. Kuyogem ni...” Tinaliaw ti baket ni Veronica. ”Ania itayen ti naganmo, balasangko?”
“Veronica, ma’am... Sorry, nalipatak payen nga inyam-ammo ti bagik. Siak ti nangitalkan ni Mister Villa iti pannakaimaton daytoy a kompania sipud idi maibalud,” inyawat manen ni Veronica ti dakulapna ken ni Mrs. Villa ket nagalamanoda.
Sininga ida ti receptionist a timmungraraw iti ridaw. “Vero, sungbatam ti line one. Diak ammo ti sasawenna. Adda kano tarimaanenda a lugan ngem awan met ti ammok nga adda problemana. Kayatda ti sumrek.”
PALPALIIWEN ni Col. Davis ti puraw a van a nagsardeng iti ruangan nga agturong kadagiti napilapila a van iti uneg ti inaladan. Adda kadua ti drayber a taliaw a taliaw iti ‘yanna. Tinandaananna ti naimaldit a nagan ken telepono iti sikigan ti van: Quality Fleet Truck Repair and Maintenance.
Madamdama pay, nailukat ti automatiko a ruangan ket simrek ti van. Nagrikep met laeng ti ruangan.
Insurot ti koronel ti panagkitana iti van a nagsardeng iti maysa a naiputputong a van. Rimmuar ti drayber ken ti kadua daytoy a nakabitbit iti kahon a nalabit a naglaon kadagiti remientada nga agtarimaan.
Nagkiriring ti selponna. Ni Sgt. Ramirez.
“Agduaduaak iti puraw a van, koronel,” kinuna ti sarhento.
“Uray siak, agparparikna kaniak nga adda dakes a mapasamak. Saanda a makatalna itay a mangkitkita kaniak. Keep an eye on them. Innak iti uneg ta pakaammuak ni John,” kinuna ti koronel ket simreken iti opisina. Nadatnganna ni John a makisarsarita iti maysa a babai iti uneg ti opisina. Sineniasanna. Ngem sakbay a nakatakder ni John, nagallangogan ti nakapigpigsa a kanalbuong sa nagtigerger ti pasdek.
(Padaanan ti tuloyna iti umay a lawas.)
