Nobela ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
AGSISIIM dagiti dua a sarhento iti mapaspasamak iti dakkel a warehouse iti Craig St. Kasla maor-orasan dagiti sumrek ken rummuar a van. Agsardengda iti sango ti security guard, rikisaen ti nakaibarikes iti paltog a security guard sa wagisanna ida a sumrek. Malukatan ti garage door sa marikpan met laeng. Sumagmamano a minuto ti mapalabas, rummuar ti van. Mapalabas ti sumagmamano manen a minuto, sabali manen a van ti sumrek.
In-video ni Sgt. Cortez dagiti mapaspasamak. Maysan nga oras ti napalabas idi ikeddengda ti pumanaw. Napagandaren ni Sgt. Ramirez ti luganda idi sumungad ti maysa a nalabaga nga SUV a Durango. Nagsardeng iti sango ti guardia. Nailukat ti passenger door. Nailasin a dagus ni Sgt. Ramirez ti dimsaag. Ti lalaki a masuspetsa a nangikabil iti bomba iti van iti compound ti Maxi-Clean, Inc. Inalaan ni Sgt. Cortez iti retrato daytoy.
Adda nagareng-eng. Idi laeng a malagipda nga adda a nakakubukob nga agtigtigerger iti likudda ti Mehikano a nangipatuldo kadakuada iti daytoy a lugar.
Nagkinnita dagiti dua a sarhento. Naginnisemda.
“Sadino ti kayatmo a pangitulnoganmi kenka, amigo?” inamad ni Sgt. Ramirez.
“Iti Greyhound Bus station, Señor. En la Main Street.” Agtigtigerger ti Mehikano.
Insubli dagiti dua a sarhento dagiti Rayban-da. Pinagandar ni Sgt. Cortez ti lugan ket rimmuarda iti nagparkinganda.
NAGLIGSAYEN ti init idi mairingpas dagiti pannakabagi ti linteg ti imbestigasionda. Inlugan dagiti polis ti nadadael ken napuoran a van iti maysa a flat-bed trailer ta ipanda iti warehouse-da. Kasapulanda daytoy a kas ebidensia iti krimen ken ituloyda nga amirisen no ania a klase a bomba ti naaramat.
Gapu iti saan nga agpatpatingga a panagnerbios ni Maria, ti resepsionista ti Maxi-Clean, Inc., insingasing ni John ken ni Veronica ti panagawiden daytoy. Iserrada ti opisina ket agsublidanto laengen iti kabigatanna. Uray ni Veronica, kayat ni John nga agawid met daytoy.
Ngem saan nga immannugot ni Veronica. Panagsusueldo ket nasken kano nga adda mabati iti opisina tapno ma-pick up dagiti empleado ti tsekeda. Idi ikalintegan ni John a mabalin met nga umayda alaen iti kabigatanna, inlawlawag ni Veronica a kasapulan dagiti empledo ti tsekeda gapu kadagiti bills a nasken a bayadanda iti dayta nga aldaw.
Minatmatan ni John ni Veronica. Ad-adda manen a nagraem ti baro iti panangisakit daytoy kadagiti empleadoda.
Arinkedkeden ni John a panawanda ni Veronica nga agmaymaysa ngem impanamnama ti balasang ti saanda a panagdanag. Madamdama kano laeng, sumangpeten dagiti empleado a mangala kadagiti tsekeda.
“No adda laeng problema, awagannak a dagus,” kinuna ni John.
Immisem ti balasang. “Wen,” insungbatna.
Timmallikud ni John. Ngem sakbay a nakaruar, inawagan ti balasang. Nagpusipos. Nagdardaras met ni Veronica a simrek iti opisinana.
“‘Diay tiket ti show ni Celine Dion,” kinuna ti balasang idi agsubli. “Saan kano a masango ni Maria ti mapan inton rabii. Dakay laengen ken mamangmo ti mangaramat. Napintas kano ti show-na. So enjoy,” kinunana ni Veronica bayat ti panangyawatna iti tiket ken ni John.
Arinkedkeden ni John a nangawat iti tiket. Kinitana manen ti balasang. Ti nasam-it nga isemna. Ti makaalino a pammagina.
“Thank you, Vero.” Dayta laengen ti naisawang ni John. Iti las-ud ti mano laeng nga aldaw, nakaad-adun ti napasamak. Uray dagiti paniriganna iti biag, kasla di mamati ngem adu ti nagbaliw. Ita, adu ti kayatna nga ibaga iti balasang. Kayatna ti agyaman kadagiti adu a sakripisiona iti kompania. Kayatna nga ibaga ti panagdayawna iti nagtalinaed a panagraem ti balasang iti amana ta iti laksid ti krimen nga inaramid ken nakaibaludan daytoy, mamati pay laeng iti kinasayaat daytoy. Idinto nga isuna, dina man laeng nakita dagiti nasayaat nga ugali ti amana. Dagiti laeng nagkurangan ken dagiti kinadakes nga inaramidna daytoy ti nakitana.
Nalipatanna dagiti sakripisio ti amana tapno maipaayan isuna iti dakdakkel a gundaway a mangpasayaat iti biagna.
Nagna. Sa nagsardeng iti ridaw. Nagpusipos.
“Vero…” inyawagna iti balasang a nakastreken iti opisinana.
Timmungraraw ti balasang iti ridaw. “Yes?”
Ngem napaumel manen ni John.
“Yes, John?” inulit ti balasang.
“Would you like to go to the Celine Dion show with me tonight?” Natiliw met laeng ni John dagiti balikasna.
Ni met Veronica ti napaumel. Naklaat iti imbitasion.
“If you still want to go.” Kinuti ni John dagiti abagana. “No saan, okey laeng.”
“Yes... yes,” insungbat ti balasang.
“I’ll pick you up at 7:30. Paki-text laengen ti address-mo a pangdagasak kenka.”
“Siguradom a saan nga intresado ni Misis Villa a mapan?” sinaludsod ketdi ni Veronica.
“Siguradoak. Nabannog iti biahe. Kayatna ti aginana. So, I’ll see you tonight,” kinuna ni John ket timmallikuden. Nagturongen iti pagparkingan.
Agur-urayen ti inana ken ni Koronel Davis iti uneg ti lugan. Simmalpa iti driver’s seat. Pinagandarna ti lugan. Sakbay a naggunay, liningayna pay naminsan ti naipaskil a nagan ti kompania ta iti panunotna saanna latta a maawatan no apay a kalikaguman ti amana a salbaren daytoy idinto nga agpukpukaw.
“John, mabisinak, anak,” timek ti inana iti likud.
Immanges iti nauneg ni John. Iti kaaddada pay laeng iti California ti naudi a pannanganda. Mariknana metten ti bisinna.
ADDADA iti uneg ti restauran iti dakkel a hotel iti Las Vegas Strip. Maay-ay ni John a mangbuybuya iti inana a nakaim-imas ti pannanganna. Nairamraman payen a naperhuisio ti biag daytoy gapu laeng iti amana. Ket nalagipna manen ni Gaspar Medalla. Ammona a kasta unayen ti rurod ti lakay kenkuana ket iti ania man a kanito, agbilin ket uray sadino ti ‘yanna, makadanon ti unget daytoy. Napaneknekannan dayta. Maalanan ti agamak.
Napataliaw iti aglawlawna idi mariparna da Sgt. Ramirez ken Sgt. Cortez nga agturong iti lamisaanda. Dua a Mehikano a nagbalin a nalablabes pay ngem kabsat ti kinaasidegda iti tunggal maysa nangnangruna idi addada pay idiay Iraq ken Afghanistan. Adu ti napeggad a nakilabananda kadagiti terrorista nga Iraqi. Insalakanda, insalakanna met ida. Idi ma-court martial-da iti pannakapabasolda iti panagtakaw kadagiti kinabaknang ni Saddam, ad-adda pay a nagbalinda a nasinged iti tunggal maysa. Ni Col. Davis, ni Capt. Smith, dagiti dua a sarhento ken isuna. Agingga kadagitoy, adda latta pait a mariknana kadagiti commanding officers-da a nangyuli iti kaso kontra kadakuada. Gapu ta masiguradona nga awan ti tinakawda. Idi maabsueltoda iti kaso, inkarida iti tunggal maysa a no addanto pakarikutan ti maysa kadakuada, agpapadada a tumulong iti tunggal maysa— a nakaigapuan ti pannakabuangay ti Al Sujud Brotherhood.
Immun-una a nagikkat dagitoy iti serbisio. Nagbalin a narang-ay ti binangon dagitoy a Private Investigation Services. Isuda a dua ken sumagmamano a part-time nga imbestigador a naggapu met laeng iti serbisio ti military ken retirado a pannakabagi ti linteg. Kaaduan kano a kliente dagitoy ti adda iti Hollywood, nababaknang a mayat a mangammo no adda kabit ti asawada. Iti eleksion, dagiti met kandidato nga agtarigagay a mangkali iti rugit dagiti kalabanda.
Idi maamuanda nga agikkat iti serbisio, inyawisda ti ikakappengna kadakuada.
Nagtugaw dagiti dua a sarhento iti lamisaanda. Napardas met ti waitress nga immasideg. Sinaludsod daytoy ti order dagiti dua a sarhento.
“Ania ti damag kadagiti sinurotyo?” sinaludsod ni John apaman a nakapanaw ti waitress.
“Ammomin no asino ti akin-aramid,” insungbat ni Sgt. Ramirez. “Ken ammomi no sadino ti pangpidutantayo kenkuana. Kangrunaanna, ammomi no sadino ti pangtiraantayo iti operasion ti lakay.”
“Ania ti kayatmo a sawen?” sinaludsod ni John.
“Adda warehouse ti lakay... mabalintay a tiraen ken...” Nagsardeng a nagsao ni Sgt. Ramirez, tinaliawna ni Mrs. Villa.
“What?” dimmakkel ti mulagat ti baket nga agngatngatingat. “Diyo kayat a mangngegak ti kayatyo nga aramiden?”
“I’ts okay,” kinuna ni John sa kinitana ti inana.
Intuloy ti baket ti nangan.
Inruar ni Sgt. Ramirez ti kamerana. Impakitana ken ni John dagiti retrato nga innalada.
“Daytoy ti lalaki a nangikapet kano iti bomba iti van. Ti nagmaneho iti van, imbagana a napilit laeng, ket intulnognakami iti daytoy a lugar.” Pinis-it ni Sgt. Ramirez ti arrow iti kamera. Nagparang ti ladawan ti maysa a lalaki ken van a rumrummuar iti warehouse.
“Atapenmi a dita ti pakaidisdiskargaan dagiti droga sadanto iwaras iti nadumaduma a siudad. No umannugotka, padasenmi a paliiwen ida a naimbag no rabii.”
Tinaliaw ni John ti koronel. “Your comment, coronel?”
“Okey laeng kaniak,” insungbat ti koronel.
“Okey ngarud,” inyannugot ni John. “Ngem agan-annadkayo laeng. Diak kayat a maisagmakkayo.”
“Daytoy ti trabahomi, John... Saannakam a pakadanagan,” impanamnama ni Sgt. Cortez.
Kalpasan ti pannanganda, nag-check-inda iti hotel. Ni Col. Davis ti nangpili iti hotel gapu ta dakkel ti discount a mait-ited kenkuana gapu iti pannakaibilangna a high-roller gambler. Dua laeng a kuarto ti binayadanda. Libre ti maikatlo a kuarto a kas komplimentario para iti patinayon a panagsugal ti koronel iti daytoy a hotel. Kas iti inaramidda iti San Diego, ti akintengnga a kuarto ti ‘yan ti ina ni John. Siguraduenda nga awan ti mapasamak iti daytoy.
NAPARDAS ti panagpatarayda iti I-95 freeway nga agturong iti Indian Springs, maysa a bassit nga ili nga agarup limapulo a milia iti amiananen ti Las Vegas. Agturong da John ken Koronel Davis iti Federal Prison a nakaibaludan ti amana. Sakbay a pimmanawda iti Las Vegas, sinaludsod ni John iti inana no kayat daytoy ti sumurot. Napardas a “saan” ti insungbat ti baket. Saan kano a nakasagana a makakita ken ni Roger Villa.
Sangapulo pay ngata a milia ti kaadayoda iti pagbaludan idi agkiriring ti bluetooth iti lapayag ni John. Impis-itna ti buton.
“Hello?” insungbatna idinto a kinitana ni Koronel Davis.
“Ni Agent Donoteli, John,” timek iti bangir ti linia.
“Asino?” inyarasaas ti koronel ken ni John.
“Yes, Agent Donoteli…” inggagara nga impigsa ni John tapno mangngeg ni Col. Davis.
“Ammomi nga addaka iti dalanmo nga agturong iti Indian Springs... iti pagbaludan…”
Naparasaw ni John.
“Pannakabagikami ti linteg, John. Isu dayta ti trabahomi… Kayatko laeng nga ibaga a saan a nasayaat nga iti daytoy nga aldaw ti panangsarungkarmo iti amam.”
“Ta apay?”
“Dimo kayat a makita ti amam iti kasasaadna ita.”
Nagtibbayo ni John iti pannakalagipna ken ni Gaspar Medalla.
“Ania ti napasamak ti amak?” diniretsonan ti saludsodna.
Nagullimek ti bangir a linia.
“Agent Donoteli! Sumungbatka!”
Nangngeg ni John ti nauneg a yaanges ni Agent Donoteli. “Adda iti ospital. Adda nanggandat a mangpapatay kenkuana.”
Napakidem ni John, ken napaanges iti nauneg. “Kunak man no salsalaknibanyo ti amak?” natangken ti sidir ti timekna.
“We are, but shit happens sometimes. Ngem palutpotenmi no ania ti napasamak. Ikarimi kenka dayta.”
“Pangpatalgedyo iti nakemko tapno tulongankayo? But that shit, happened to my dad.”
“Sika laeng ti namnamami a makakemmeg ken ni Gaspar Medalla.”
“Ket ania ti mapasamak kadakami?”
“We’ll protect you all the way…!”
“I guess you’re not doing a good job, Agent Donoteli...” kinuna ni John ket iniddepna ti selponna.
“SHIT! SHIT!” imbassawang ni Agent Donoteli bayat ti panangibabana iti selponna. “It’s not looking good. Kasano ngamin nga ikaritayo a salaknibantayo ida no saantay’ pay a mapengdan ti panangbulbulloda ken ni Mister Villa? Ket iti pay uneg ti pagbaludan!” intabbaaw manen ti ahente. Itra-track-da ti lugan ni John. Addada iti uneg ti surveilance monitoring room iti headquarters ti DEA iti Las Vegas.
Saan a naguni ni Agent Rojas. Uray isuna, makapungtot. Iti preliminary investigation a kas inlawlawag ti warden ti pagbaludan, nagbiddut kano ti guardia iti control room a nanglukat iti selda ni Roger Villa. Ngem kasano koma a basta agbiddutda? Naiget ti bilin a saan a makilaok ni Roger Villa kadagiti dadduma a balud. Natiliwda dagiti nangdangran iti lakay ket naikulongda iti solitary confinement nga aw-awaganda iti “Hole” gapu iti kinasipnget daytoy. Ngem ammona a saan a makaanay dayta ken ni John.
“Nakadanondan iti Indian Springs Federal Prison.” Sininga ida ti maysa nga ahente a mangbuybuya iti monitor.
Nagsay-a ni Agent Rojas. “Ania itan? Pawilantayo a mangkita iti amana?” sinaludsodna.
Nakadumog ni Agent Donoteli. Magna iti dua nga addang sa manen agsubli.
“Ad-addan nga awan ti panagtalek kadatayo ni John Villa no saantay a palubosan.”
Naparasaw manen ni Agent Donoteli. “Awagam ti warden,” kinunana iti maysa a kaduada. Ibagam a mabalin a sarungkaran ni John ti amana. “Ken wen gayam, Agent Thomas, ania ti kapardasan a lugan iti motor pool-yo?”
“Adu... ken no kayatyo, mabalin nga usarenyo ti Ferrari a nakompiskar kadagiti drug dealers. Kasla tumayab daydiay ‘ti kapardasna. Going somewhere fast?”
“Yeah,” insungbat ni Agent Donoteli. “Paisaganam ngarud a dagus. Usarenmi a mapan iti Indian Springs. Nasken a makagtengkami sadiay iti uneg ti trenta minuto.”
MASMASDAAW ni John iti kinasayaat dagiti guardia idi makagtengda iti pagbaludan. Dida payen sinaludsod no asino ti kaduana. Innalada laeng dagiti selponda sa nagnada iti metal detector. Kinuyogda ida a nagturong iti ospital iti uneg ti pagbaludan. Apaman a nakastrekda iti uneg, pimmanaw met laeng ti guardia a nangkuyog kadakuada.
Minuttalengan ni John ti amana: nakaidda iti kama, nakakidem, naka-cast ti kanawan a sakana agraman ti kanigid a takiagna, limmitem ti aglawlaw dagtiti matana, nabukno dagiti rupana ken dagiti nagduduma a garumiadna, bimtak dagiti bibigna.
Kinemkem ni John dagiti sangina. Immasideg iti nakaidda nga amana. Iniggamanna ti kanawan nga ima daytoy idinto a minatmatanna ti rupa daytoy. Ti kasla inosente a rupa a binungon dagiti mangrugin nga agkuribetbet a kudil. Ket sumallin latta iti lagipna dagiti patinayon nga insalsalaysay ti amana a panagubingna iti Filipinas. Ti kinarigat kano ti biagda. Ta imbes a makiay-ayam koma kadagiti kapatadanna, inkarigatanna ketdi a tinultulongan ti amana a mapan agtalon, agarado, agmuriski, agraep, aggapas wenno agani. Wenno iruotanna kano dagiti para talonda a nuangda. No malpas ti panagtalon, tulonganna ti amana nga agdamili iti lusob. No dadduma, makiullo iti ulitegna nga agragadi kadagiti kayo nga aramidenda a ligay ti karison.
Wenno saritaenna dagiti ay-ayamna. Awan ti igatang dagiti dadakkelna isu nga anusanna nga aramiden. Mangbukel iti daga sa aramidenna a sinampaltog. Wenno dagiti kayasanna a kawayan nga aramidenna a kasla espada. Wenno ti aramatenda a palibbuong iti Paskua, dua nga agpa a kawayan a naabotan, kargaanda iti segden sa sinitenda a mangpataud iti napigsa a kanalbuong.
Dagidi pannagnana a sakasaka a mapan agbasa iti elementaria.
Wenno daydi panag-high school-na iti Siudad ti Laoag. Iti ipapanna iti eskuela, agbalon iti pangaldawna nga innapuy, nalingta nga itlog ken asin a nabungon iti bulong ti saba.
Isu nga idi makagteng iti Hawaii, iti tulong ti kabsatna a nangasawa iti Hawayano, inkarina kano a saanto a mapasamak iti anakna dagiti nagpasaranna iti kinaubingna. A no ania man ti naipaidam kadakuada idi iti Filipinas, gun-odenna iti America.
Narikna ni John ti pannakapisel ti dakulapna. Nagareng-eng ti amana. Ngem nakudrepen ti panagkita ni John iti amana. Dinarasna nga impadalan ti kanigid nga imana kadagiti matana.
Nagmulagat ti amana. Apagapaman a nagsabat dagiti matada.
“Agyamanak iti isasarungkarmo, anakko,” kinuna ti lakay.
“How do you feel, dad?” sinaludsod ketdi ni John.
“Nasakit...”
“Dika unay nga aggunguay, ad-adda laeng a masaktanka...”
“I want to get out, son... Nabannogakon iti daytoy a biag. Diak kayat ti matay iti uneg daytoy a pagbaludan... Help me get out, please...”
“Saanka a makalibas ditoy, dad. Ken uray no makalibaska, saanto nga agsardeng dagiti pannakabagi ti linteg a mangsapul kenka. Wenno amangan no makauna pay ni Gaspar Medalla a makasapul kenka ket sigurado a papatayennaka... There’s no escape, dad... awan ti pamuspusan...”
“Awagam da Agent Donoteli ken Agent Rojas, nakasaganaakon a makikooperasion kadakuada. Nakasaganaak a mangiruar ken mangisubli iti kuarta ni Gaspar Medalla no ipasiguradoda ti pannakairuarko iti daytoy a pagbaludan ken iti panangsalaknibda kaniak.”
Nagkinnita da John ken Col. Davis.
“Pudno ti kuarta nga ibagbaga ni Gaspar Medalla!” nayesngaw ni John.
(Maituloyto)
