Nobela ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
NAGTUGAW ni Veronica iti lamisaanna ket inruarna dagiti ilemlemmengna a ladawan ni John. Nalayus iti lua dagiti matana a nangbuybuya kadagitoy a ladawan nga inlimlimedna a kinopia kadagiti ladawan ni John a naibisti iti opisina ni Señor Villa. Ta sipud pay idi nangrugi nga agtrabaho iti Maxi-Clean, nagbalin a kasla sinamar ti biagna ni John uray no dina pay nakitkita iti personal. Ket iti tunggal panangyang-angaw ni Señor Villa iti kinagasatna kano koma nga ama no kas kenkuana ti maasawa ni John, lumabbasit ti rupana. Gapu ta iti kaungganna, isu ti ad-adda pay a nagasat no kas ken ni John ti maasawana.
Mano a tawen a nagur-uray? Inyaleng-alengna dagiti nagrayo kenkuana. No adda man nagustuanna, agkupasda iti panangidiligna iti lalaki a nakaray-awan ti pusona uray no iti ladawan laeng.
Anian a pardas ti panagbitek ti pusona iti daydi damo a pannakakitana ken ni John. Iti ginasgasut a tumuyutoy a tao iti Las Vegas International Airport, nailangaanna a dagus. Ti malalaki a takder daytoy. Ti naamo a makapakuy-os a rupana. Natataer pay ngem kadagiti ladawan a nakitana. Inlimedna dagiti nasam-it nga isemna idi nadlawna ti kasla pannakasalto dagiti mata ni John a nangbuya kenkuana. Natiliwna ti panagpuligos dagiti natarnaw a bukel ti mata ni John a kasla nangarab iti pammagina. Ken dagiti naitaktakaw a panangpaludip ni John kadagiti nalukaisan a luppona bayat ti panagmanehona a nangitulnog iti Clark County Detention Center. Rag-o iti barukong kenkuana ti indateng dagidi a garaw ni John. Ngem nagteppel a nangipadlaw iti riknana.
Impapanna a nabatombalanina ti rikna ni John. Ngem nagbiddut a kas met laeng kadagiti adun a nagbiddutanna kadagiti lallaki iti biagna. Apay nga awan man laeng ti gasatna kadagiti disente a lallaki?
Nagkidem, ket nagalintatao lattan ti ladawan ni Sandra iti mugingna. Anian a naggasat, nayesngawna ket nagarubos manen dagiti luana.
“Vero, que tiene un visitante,” nasinga iti timek ni Maria nga addan iti ridaw. Ibagbaga daytoy nga adda bisitana.
Inalikumkom ni Veronica dagiti retrato iti lamisaanna. “Asino?” kinunana ngem saan a timmaliaw. Dina kayat a makita ni Maria nga aglulua.
“Ronald Ramsay. Naam-ammom kano iti banko.”
Nagpanunot ni Veronica ngem awan ti malagipna.
“Gringo. Puraw. Adda kano Adult Care Center nga agsapsapul iti cleaning company. Naibagana kano kenka iti panagkitayo iti banko. Harmony Adult Care sa itay ti nagan ti kompania.”
“Oh,” kinuna ni Veronica a timmakder.
Kimmapet ti imatang ni Maria iti rupana. “Agluluaka? Adda kadi napasamak a dakes?” masmasdaaw ni Maria a nagkuna.
Sipapardas ni Veronica a nangpunas kadagiti luana. “A-awan… I’m okay,” kinunana nga immisem. Nagturong iti banio. Minatmatanna ti rupana iti sarming. Nanggaw-at iti tissue ket siaannad a nangidalan iti aglawlaw dagiti matana tapno saanna a mapunas ti eye liner-na.
Itan, malagipna ni Ronald Ramsay. Bayat ti pannakiliniana a manguray iti batangna iti banko, nadlawna ti lalaki a taliaw a taliaw kenkuana. Naisem ngem dina ginandat ti nakisarita. Iti iruruarna, naawan iti panunotna ti ig-iggamanna a tulbek ti luganna ket dina napupuotan a naregreg. Sa laeng naammuanna a naibbatanna idi yawat ti lalaki a nangyam-ammo iti bagina a Ronald Ramsay, kameng ti US Marine, ken nakadestino iti Camp Pendleton iti California, ken adda laeng sinarungkaranna nga am-ammona iti Las Vegas. Imbagana met nga agtrabaho a kas office manager iti maysa a dakkel a cleaning company. Naragsakan pay ni Ronald ta adda kano gayyemna a mangimanmanehar iti dakkel a pagtaraknan kadagiti lallakay ken babbaket, ket agsapsapulda iti baro a cleaning company. Intedna ti business card-na ken ni Ronald a dina namnamaen nga agkitada pay.
Ngem adda maysa a banag a pakaiseman ni Veronica idu. Kuna ni Ronald a Marine daytoy. Ngem nakakutkuttong. Maisungani kadagiti nababaked a Marine a makitkitana iti TV, ken no idiligna ken ni John.
NAUNEG ti pampanunoten ni John bayat ti panagtaray ti luganda nga agturong iti banko. Iti iruruarna iti opisina ti Maxi-Clean, apagapaman a naparimrimanna ti lugan a nakaparking iti sango ti pasdek. Lugan a kasla namin-adun a nakitana. Ngem inyaw-awanna met laeng ta makumikom itay a makisarsarita ken ni Sandra. Inawisna ti balasang a mapanda ag-dinner. Napaisem ni Sandra ngem nangnangruna pay ken ni Mrs. Villa.
Nakikalugan da Sandra ken Mrs. Villa kadagiti dua a sarhento. Nagkuyogda met ken Col. Davis. Mapanda iti banko. Idi pumanawda iti pagparkingan, liningayna manen ti lugan. Apagisu met a rummuar ti maysa a lalaki. Iti dina mailawlawag a banag, kasla am-ammona ti lalaki. Ngem dina met masigurado.
“She’s really beautiful,” nayesngaw ni Col. Davis a saan a nangisina iti panagkitana iti dalan. Isuna ti nagmaneho.
Saan a simmungbat ni John ta kasla lumawlawag iti panunotna ti langa ti lalaki iti sango ti opisina.
“Wow, talaga a napaluknengnan san ti pusom. Napintas ngamin. Right?” impigsa ti koronel ti timekna.
“Ha?” naklaat ni John.
“I said, she is beautiful,” napigsa latta ti timek ni Col. Davis.
“Who?” napigsa ti sungbat ni John.
“Gee... is there something wrong with you? Adda problemam?”
“Awan... awan, koronel,” insungbat ni John sa nauyos ti nauneg a sennaayna. Dina maawatan ti bagina. Saan a makatalna ti panunotna iti lalaki a nakitana iti pagparkingan.
“Papananyo ken Sandra inton rabii?” sinaludsod ti koronel.
Saan manen a simmungbat ni John. Nauneg latta ti pampanunotenna. Agingga iti kellaat a nagsardeng ti lugan iti igid ti kalsada. Tinaliawna ti koronel.
“Coronel, what’s wrong?” sinaludsod ni John.
“Siak ti agsalsaludsod, John. What’s wrong with you?”
Kinita ni John ti koronel ngem kasla blangko ti panunotna. “Adda nalipatak iti opisina, agsublita. Mabiit laeng,” kinunana.
Nagmuregreg ti koronel sa nagsay-a ngem saanen a nagsaludsod. Nagbuelta tapno agsubli iti opisina ti Maxi-Clean.
Apaman a nakasardeng ti lugan iti sango ti opisina, nagdardaras ni John a dimsaag ket arintarayen a simrek. Naklaat ni Maria a nakakita kenkuana.
“Ni Veronica?” sinaludsod ni John.
“Kapampanawna, sir. Adda napanna kinita a pasdek nga agsapsapul iti cleaning company. Agsublinto met laeng. Kayatyo a tawagak ta ibagak a sapsapulenyo?”
“Saan,” inyatipa ni John. “Adda kaduana?”
“Si, Mister Villa. Gayyemna. Isu ti nangirekomenda iti dayta a pasdek.”
Nakaanges iti nalukay ni John ngem saan latta a mapunas ti panagkebbakebbana. “Ania ti nagan ti gayyemna?”
“Ronald Ramsay…?” insungbat ni Maria. Sa sinaludsodna: “Apay, Mister Villa? Adda problema?”
“Awan,” sipapardas a simmungbat ni John. Dina kayat a madanagan ti resepsionista. Ngem dinawatna ti tulbek ti security surveilance room. Masmasdaaw ni Maria a nangyawat iti tulbek. Impatuldo idi ni Veronica ti kuarto ngem saan pay a simrek.
Nasdaaw ni John iti kaadu ti nakitana nga LCD a monitor a nakabitin iti diding apaman a nalukatanna ti ridaw. Ninamnamana a maysa wenno dua a monitor ken DVR laeng ti adda dita. Ngem iti bilangna, sangapulo ti nakabitin a monitor a napaskilan iti no sadino ti nakaiturongan ti kamera: Front, Back, North side, South side ken dadduma pay. Sangapulo met ti nagtutuon a DVR iti desarming a kabanite. Adda pay joy stick a pang-control iti PTZ a camera a mangi-zoom iti ladawan. Iti lamisaan, nakaparabaw ti computer ken keyboard.
Inruarna ti selponna ket indayalna ti numero ni Sgt. Ramirez. Dina ammo no kasano a rebisaenna ti ladawan ni Ronald Ramsay iti computer. Masapulna ti tulong ti sarhento.
“What’s up?” sinaludsod ni Ricky.
“Something came up. Ngem saan a priority. No adda wayayo ken Arnel, kayatko a paliiwen ken penkenyo ti Harmony Adult Care...”
“Any idea what we are looking for?”
“Ti operasionna... ti management, no ania a klase ti taraknenda... Nothing specific. We are just fishing,” insungbat ni John.
“Got you loud and clear, captain. Ipakaammomi kenka no ania man ti mapaliiwmi.”
“Again, saan a priority. Aramidenyo laeng no adda panawenyo. Ken, wen gayam, kasapulak ti tulongmo a mang-operate iti security surveilance camera. Kasano a makitak ti lalaki a simrek iti opsina ti Maxi-Clean about 30 minutes ago? Just a basic operation…”
NAKATUGAWDA iti lobby ti Bank of America. Ur-urayenda ti mortgage officer. Ngem saan a ti pannakasalbar ti balay ti amana ti pampanunoten ni John. Nayuged iti panunotna ti lalaki a nakitana iti suveilance camera nupay no saanna a nairupaan daytoy. Kanayon a nakadumog. Idi sumrek iti ridaw, ad-adda pay a nagdumog a kasla nangkita iti relona. Dayta ti naudi a pannakairekordna. Awan kamera iti opisina. Ngem nadlaw ni John a kasla ammo ti lalaki nga adda security camera ti pasdek ket inranta daytoy a liniklikan.
Pagam-ammuan, simpeg iti lagipna daydi a malem… iti kuartona, ti areng-eng ni Remy, ti lamolamo a kaayan-ayatna iti rabaw ni Ricky... Ni Ricky!
“John, aw-awaganda ti naganmo.” Kasla nasul-oyna ti angesna iti panangsinga ni Col. Davis kenkuana.
“Ricky Ramsay…” nayesngaw ketdi ni John. “Major Ricky Ramsay, matandaanam pay laeng dayta a nagan, koronel?” sinaludsod ni John.
“Teniente Ramsay... teniente laeng idi. Admin Officer... not a warrior,” insungbat ni Col. Davis a masmasdaaw iti saludsod ni John. “Who the hell cares about that skinny guy? Diak ammo no kasano a nakastrek iti US Marine. Thank God ta nagbalin laeng nga Administrative Officer, wenno pencil pusher. Saanna a kabaelan ti maipuruak iti paggugubatan daydiay.” Nagkatawa ti koronel. “Ngem nasaludsodmo man?” innayonna.
“John Villa,” nangngeg itan ni John ti pannakaipukkaw ti naganna.
“Maikaduan nga awagda iti naganmo,” kinuna ti koronel. “Go.”
Timmakder ni John. Nagturong iti ‘yan ti butiog a lakay a mangaw-awag kenkuana.
“I’m John,” kinunana.
Simrekda iti opisina. Pinagtugaw ti lakay.
“So, what can we do with you, Mister Villa?” sinaludsod ti lakay.
Inlawlawag ni John ti gandatna. A nakasagana a mangbayad no mano man ti atraso ti amana iti mortgage ti balayna. Impakitana ti power of attorney a nangited kenkuana iti pammalubos iti pannakaasikaso ti ania man a nasken nga aramidenna iti balay.
Idi maamiris ti lakay dagiti amin a dokumento maipapan iti balay, agduadua a nagkuna: “So, how do you intend to pay one hundred twenty thousand dollars, Mister Villa? Money order, cashier’s check or...”
“Cash,” inyallawat ni John.
Napamulagat ken napaumel ti lakay. Sa kinunana idi maalawna ti riknana: “We would prefer cashier’s check, Mister Villa.”
“Cashier’s check ngarud. Agsubliak ita met laeng wenno inton bigat,” inyannugot ni John. “Ken, wen gayam, mano ti outstanding balance iti dayta a loan?”
Linukip ti lakay dagiti dokumento iti sangona. “Four hundred thousand dollars as of today.”
“Ania ti orihinal a value-na?”
“Nagatang ti balay iti maysa a milion a doliar. And at one point, before the housing bubbles, the house was valued at 1.5 million dollars.”
“Wow!” nayesngaw ni John. “Ket ita?”
Kinuti ti lakay dagiti abagana. “More or less five hundred K.”
“Upside down? Dakdakkel ti utang ngem ti gatad ti balay,” nayesngaw ni John ngem ammona met no kasano ti kinapateg dayta a balay nupay bimmaban ti presio dagiti balay iti Las Vegas. Iti uneg dayta a balay, adda kinabaknang nga aglemlemmeng.
TALLOPULO a minuto a nagsisiim ni Sgt. Ricky Ramirez iti ruar ti pagparkingan ti Harmony Adult Care. Nadlawna dagiti security camera a nakapuesto iti pagparkingan ken iti amin a suli ti pasdek. Dina kayat ti agpadlaw iti panagsisiimna isu a nagparking iti lugar a saan a mapidut ti kamera. Dakkel ti pasdek, aglawa ngata iti agarup sangagasut a ribu a kuadrado a kadapan. Saan nga agsarday dagiti rummuar-sumrek a lugan. Uray dagiti supplier iti likud, agsusublat dagiti truck nga agideliber.
Iti sango, nalangto dagiti adu a kayo ken mula nga sabsabong. Kasla na-manicure ti lawn a kunam no adda iti tropikal a pagilian. Nalipatan siguro ti management nga addada iti tengnga ti disierto isu nga awan ti tarigagayda a mangsalbar iti adu a danum a maisibog kadagiti nagkaadu a mula.
Madamdama pay, pinagandar ni Sgt. Ramirez ti luganna ket simrek iti pagparkingan ti Harmony Adult Care. Dimsaag iti luganna sa nagturong iti uneg a dina ammo no ania ti sapsapulenna iti daytoy a pasdek. Just fishing, nakuna ni John. Ket isu dayta ti rantana.
Naisem ti resepsionista iti information desk a nagsaludsod a dagus no ania ti maitulongna. Inrason ti sarhento nga agsapsapul iti adult care facility a mabalinna a pangitalkan iti inana. Innala ti resepsionista ti nagan Sgt. Ramirez sa imbilinna nga agtugaw a manguray iti manager.
Lima a minuton nga agur-uray ti sarhento idi umasideg kenkuana ti maysa a nataengan metten a babai.
“Good afternoon, Mister Ramirez,” inkablaaw ti babai. “Siak ni Renata, manedier iti daytoy a center.
“Good afternoon, Renata.” Timmakder ti sarhento a nakialamano iti babai. Nagnada a simrek iti secured a ridaw a naglukat apaman a nai-swipe ti babai ti card-na.
“Mano ti tawen ti nanangmo, Mister Ramirez?”
“About seventy five years old.”
“Any medical problems?”
“Awan, malaksid laeng iti panagbaketnan, ken no dadduma, malipatanna a dalusan ti bukodna a bagi.”
Immisem ti babai. “Natural iti panagbaket dayta. Our facility is one of the best in the nation, just to let you know. Adda branches-mi kadagiti nagduduma a dadakkel a siudad. Ken adda bukodmi a klinika iti uneg daytoy a pasdek. Adda met naka-on-call a doktor twenty-four hours. Adda met bukodmi a registred nurse a twenty-four hours met a naka-duty inkaso a kasapulan ti inam ti medical care.”
Limmabasda kadagiti kuarto a pagyanan dagiti pasiente. Nagkukuros a pasilio ken agkikinnuros nga staff a mangtaripato kadagiti agnaed iti pasdek.
“Ken adu dagiti tarakenmi a dati a service member iti armada ti America. Dagiti nabaldado iti gubat idiay Iraq ken Afghanistan. Taripatuenmi ida a naimbag gapu iti serbisioda iti pagilian,” intuloy ti manedier ti nagpalawag.
Iti panagsikkoda iti pasilio, nasulek ti imatang ni Sgt. Ramirez. Napasardeng ta liningayna manen ti nakitana. Saan a nagbiddut. Ti babai iti Maxi-Clean!
Ken adda kaduana a dua a lallaki. Ti maysa, pamiliar ti rupana. Nakitkitana idin. Saanna laeng a malagip. Agturong dagiti tallo iti ayanda. Saanna a kayat ti agpakita.
“Excuse me, Renata, mabalin nga usarek ti restroom-yo sakbay a sumrekta iti opisinam?” kinuna ni Sgt. Ramirez.
“Wen. Agpakanigidka iti dayta a hallway, iti umuna a ridaw ti kanigidmo,” impatuldo ti babai.
Nagyaman ni Sgt. Ramirez. “Agsubliak a dagus iti opisinam,” kinunana pay ket nagdardarasen a nagturong iti banio sakbay nga agsinnabatda ken Veronica ken ti lalaki a pamiliar ti rupana.
TUMUYUTOY ti tao iti kaadu nga agpagnapagna iti uneg ti casino. Nakatakder ni John iti sango ti nalatak a restauran iti uneg ti Belagio ta ditoy a hotel ti nag-check-in-an ni Sandra. Agkebbakebba ta iti umuna a gundaway, kalpasan ti no mano a tawen a saanda a nagkita, daytoy ti damo a panagkuyogda. Saan a masinunuo ni John no ania ti aramidenna, ti umuna nga isawangna, wenno no arakupenna ti babai wenno abrasaenna laeng.
Namrayanna ti nagpagnapagna a pangpasimbengna iti nakemna. Umanges iti nauneg sa met laeng ipug-awna ket maalay-ayan ti riknana.
Ngem iti pannakataldiapna ken ni Sandra nga umas-asideg kenkuana, nagsubli met laeng ti kebbakebbana. Simmingkit dagiti matana a nangbuya iti pannagna ti balasang ket nasaludsodna iti bagina no ania a kinamaag ti inaramidna ta tinallikudanna daytoy a nagpaiduma ti pintasna a babai.
“Hi, John,” inkablaaw ti babai a dagus nga immarakup kenkuana. “Sorry, naladawak bassit.”
Naladaw? nayesngaw ni John iti panunotna. Dina inkankano ti oras no naladaw wenno saan ni Sandra. Ngem sinubadanna ti arakaup ni Sandra ket bimmara ti piditpiditna. Kasla agas a nangpunas kadagiti pakarikutanna ti nalang-abna a bangbanglo ni Sandra.
Immaklili ni babai kenkuana iti iseserrekda iti restauran. Gapu ta adda reservation-da, indiretso ida ti hostess iti nairanta a pagtugawanda. Napardas ti yaasideg kadakuada ti waitress. Nagorder ni John iti wine.
Adu ti tao. Naragsakda nga agsasarita. Isuda, agpadpadada a maal-alumiim.
“Sorry iti panangtungpak kenka idiay airport,” ni Sandra ti nangburak iti ulimek iti nakapuy a timekna.
Sinimsiman ni John ti wine-na. Immisem. “It’s okay,” insungbatna. “Nalabit a maitutop laeng kaniak ti inaramidmo. Basolko. And I’m really sorry.”
“Wow, kalpasan ti naunday a panawen, ita laeng a maibagam dayta?” immisem ni Sandra sa nangitangguap iti wine. “Tell me, apay a tinallikudannak a saanka man laeng a nagpakada?” Pinerrengna ni John.
Nakisalisal dagiti mata ni John kadagiti mata iti balasang. Ti isem a limtuad kadagiti bibig ni Sandra, dina ammo no isem a nakailukonan ti pait ken sidir wenno panaginkukuna. Insina ni John dagiti matana; inturongna kadagiti napino nga atiddog a ramay ni Sandra.
“Nagbalin a puris ti barukongko ti inaramidmo. Ita ta nasarakanka, kayatko laeng a maammuan no ania ti gapuna a tinallikudannak.”
“High school-tayo pat laeng idi… Matandaanak pay ngata ti gapuna?” insungbat ni John.
“Siak ti immuna a kaayan-ayatmo… wenno kinaulbod laeng daydi?”
“Pudno, sika ti immuna a kaayan-ayatko.”
“Nakallalagip ngarud kenka dagiti amin a napasamak kadata. Kas met laeng kaniak ta sika ti immuna a lalaki iti biagko.”
“Ngata?” Nagsabat manen dagiti matada. “Ni Jordan, ni Sam... ni Danny?”
“Gagayyemko laeng ida.”
“Reserba inkaso? A siak ti pudpudno ngem agur-uray dagiti part-time?”
Immisem ni Sandra. “Nagimonka kadakuada?”
“Ubingak pay idi. Awan pay ti naan-anay a nakemko. Ngem kabesadok ti riknak.”
“Did you ever really love me?”
“More than I loved myself.”
“Ngem tinallikudannak.”
“Gapu ta naganus ti panunotko. Awan ti kiredko a mangibaklay iti panagat-atap ken panagim-imonko. Agin-inut idin a marangrangkay ti kinataok ken kinaasinok. Iti daydi a panawen, agin-inut metten a marmargaay ti pundasion ti pamiliami. Nagbutengak. Kinaamakko ti makirelasion, gapu ta makitak idin ti dandani panagsina dagiti dadakkelko. Inkarik a saanakto a maipada kadagiti dadakkelko.”
“Really? Ket kunaem ita nga isu ti makaigapu nga agingga ita ket baroka pay laeng?”
Immanges iti nauneg ni John. “Saanko a pulos a nasursuro ti nagtalek iti bagik. I’m really sorry...”
“Pinunasmo kadi a namimpinsan ti lagipmo kaniak idi tinallikudannak?”
Nagwingiwing ni John. “Nagtalinaedka iti kaunggan ti pusok. Adu dagiti kanito a ginandatko ti agsubli kenka. Nga uray no agkaradapak koma tapno mapasublika...”
“Apay ngay a dika nauray?”
“Adda idin kasukatko. Ni Sam..”
“Saanak a serioso kenkuana...”
“Kasano ngarud nga ammok? Nakadekdekket ti panagkibkibinyo iti pasilio ti eskuela. Napigket ti panaglantip dagiti bibigyo kadagiti parke ti eskuela..”
“Sinipsiputannak?” Adda siddaaw a timpuar iti rupa ti balasang.
“Gapu ta kayatko ti agsubli…”
“Ibagam kaniak... Nakasaganaka kadi pay laeng nga agsubli? Ay-ayatennak kadi pay laeng?”
Naklaat ni John. Napamuttaleng. Awan ti maarikapna nga isungbat.
Pagam-ammuam, nagkiriring ti selponna. Kinitana ni Sandra. Nagsabat manen dagiti matada. Nagkiriring manen ti selpon. Imbaba ni John ti panagkitana ket inruarna ti selpon.
“Sorry, ngem nasken a sungbatak daytoy…” kinuna ni John. Timmakder. Nagturong iti sango ti banio.
“John,” timek ni Sgt. Ramirez. “Kapampanawko iti Harmony Adult Care. Normal a pagtaengan dagiti nataengan. Ken agtarakenda pay kadagiti soldado a nabaldado gapu iti gubat. Malaksid iti dayta, awan ti naidumduma a nadlawko. With little tidbits of information though. Adda ditoy ti babai iti Maxi-Clean, ken kaduana ni Major Ricky Ramsay.”
Nagtibbayo ni John. Kellaat, dimmuklos manen iti lagipna ti buya iti kuartona sakbay a napasag ni Remy. “Something is wrong!” nayesngawna.
(Maituloyto)
