Nobela ni Norberto D. Bumanglag, Jr.
NAULIMEKDA a tallo— isuna, ni John; ni Col. Davis; ken ni Mrs. Villa— bayat ti panangpampanurnor ti luganda iti Tropicana Avenue nga agturong iti balay ni Roger Villa. Bigbigat isu a narasay ti trapiko.
Liningay ni John ti inana iti likud a kasla nabatombalani kadagiti pasdek a malabasanda. Ngem ammo ni John a nauneg ti pampanunoten daytoy. Idi rabii, iti umuna a gundaway, linuktan daytoy ti pusona kenkuana. Impeksa daytoy ti napalaus a panagbabawina kadagiti biddut a napasamak iti biagda, ti pannakabulsekda gapu iti nangato nga arapaapda. A gapu kadakuada, nadadael ti biagda a sangapamilia.
Idi inulitna a sinaludsod no ay-ayaten pay laeng daytoy ti amana, awan ti naurayna a sungbat. Bimmuslon ketdi dagiti lua ti inana. Ngem maawatanna daytoy. Mariknana dagiti saem a sinagaba daytoy iti dandani uppat a pulo a tawen a panagdennada iti amana.
Itay bigat, sinaludsodna no kayat ti inana ti sumurot iti balay ti amana. Saan a simmungbat. Ngem itay rummuardan ken Col. Davis, basta simmaruno lattan ti inana. Kas iti inana, saanna met pay a nakitkita ti balay ti amana.
Simrekda iti maysa a gated community. Pinasardeng ida ti guardia iti gate. Sinaludsod daytoy no sadino ti papananda. Imbaga ni John ti adres. Pinennek ti guardia iti computer sa pinalubosan daytoy ida a simrek.
Nagparking ni John iti driveway ti maysa a dakkel a balay. Dimsaagda ket iti panangipalawlaw ni John ti panagkitana, awan nadlawna a pakalasinan a bakante ti balay. Napintas ti pannakataming ti lawn.
Simrekda iti uneg. Nadalimanek. Nasileng ti marmol a datar ken malasin a nangingina dagiti muebles. Ad-addan a nagraem ni John iti nangina a “panagraman” ti amana. Paset dayta ti kinaparammag ti amana a mangipasimudaag a nasayaat ti biagna. Iti iseserrekda iti salas, nasulek ti imatangna iti dakkel a ladawan dagiti nagannak kenkuana. Daydi panagkasarda idiay Ilokos. Liningayna ti inana a naipigket metten ti panagkitana iti naidumduma a ladawan iti ngato ti fireplace.
Nalagip la ket ngarud ni John nga uray iti opisina ti amana, nakabisti ti ladawan dagiti nagannak kenkuana. Datdatlag, ngem iti kaunggan ti pusona, adda pay laeng nabati nga ared-ed ti namnama nga agkinnaawatanto met laeng dagiti dadakkelna. Limmag-an ti riknana.
Saan a kayat a singaen ni John ti inana iti sango ti dakkel a retrato isu a nagin-inayad a nangpanaw iti daytoy iti salas.
Iti panangipalawlawna iti panagkitana, limmawag iti panunotna ti sketch nga inaramid ti amana idi adda iti uneg ti klinika iti uneg ti pagbaludan— no sadino ti nakaidulinan ti ‘15 a milion a kinompiska’ kano daytoy ken ni Gaspar Medalla. Inkalintegan ti amana a saanna a tinakaw gapu ta kuarta daytoy a naggapu iti dakes a negosio. Ngem saan kano a pudno a 15 a milion a kas impabasol ni Gaspar Medalla. Lima a milion kano laeng.
Iti laundry room ti nakaikalian ti kuarta. Ngem kasano ngata a saan man laeng a nasapulan dagiti pannakabagi ti linteg?
Sineniasan ni John ni Col. Davis. Ngem saan nga inkaso ti koronel. Sangkatangad daytoy dagiti diding ken bubongan. Uray iti likudan dagiti nakabitin a naikuadro a ladawan, kitaenna.
“What’s up, colonel?” sinaludsod ni John apaman a nakaasideg iti koronel. Saan a simmungbat ni Col. Davis. Ginuyodna ketdi nga inruar ni John.
“What’s going on?” masmasdaaw a sinaludsod ni John apaman a nakaruarda.
“Naka-wiretap ti balay… camera ken listening device,” inlawlawag ti koronel.
Naklaat ni John. “Dagiti pannakabagi ti linteg? Ni Gaspar Medalla? Wenno ni Armando Geoleti?”
“Maysa kadakuada wenno isuda amin,” insungbat ti koronel.
“So, what now?”
“We’ll do nothing. Kitaenta ti laundry room. Ngem laeng, awan aramidenta a sabali. Baliwantayto ti umay. Ikuyogtanto da Arnel ken Rick.” Dagiti dua a sarhento ti kayat a sawen ti koronel. “Pa-debug-ta ti balay. Right now, somewhere, someone is watching us.”
Nagsublida met laeng iti uneg. Nagtarusda iti laundry room. Apagapaman a pinalabasanda a kinita dagiti naguneg. Iti nagdissuan ti washing machine ken ti dryer, awan man laeng ti pagilasinan nga adda naikali a kuarta. Timmangad ni John ngem awan ti makitana a mabalin a pakailemmengan ti kamera. Ngem atapen ni Col. Davis nga iti maysa a suli ti kuarto, nakapuesto ti hidden camera.
Saanda a nagbayag. Nagsublida iti salas. Ngem awan ni Mrs. Villa.
Nagturong ni John iti master’s bedroom. Nakatakder ti inana dita. Nakamuttaleng daytoy ta iti agsumbangir a night stand a nayabay iti katre, naiparabaw ti naka-frame a retrato ti inana.
Immabay ni John iti inana ngem awan ti timtimekda. Makaumanayen dagiti naibisti a ladawanda a nangipeksa iti rikriknaenda.
“Mom, panagkunak, saannaka a linipat ni dad. Ay-ayatennaka pay laeng.” Nakapuy ti timek ni John.
Saan a nagtimtimek ni Mrs. Villa. Nagtalinaed a nakalansa dagiti matana iti ladawanda ken Roger iti maikaduapulo ket lima a tawen nga anibersario ti panagkasarda, idi pabaruenda ti karinkarida, idi kunam no awan ti makapekka iti kawar ti nasagraduan a matrimonioda uray no mangrugrugin nga agpekka.
Natinnag manen dagiti lua ti baket. Ngem iti kaungganna, timpuar ti nabayagen a ganggannaet nga isem.
Kinita ni John ti relona. Alas nueben. Agur-uray pay da Agent Rojas ken Agent Donoteli kadakuada iti headquarters ti DEA.
Pimmanawda iti balay.
AGPAYPAYUBYOB ni Gaspar Medalla a mangbuybuya iti mapaspasamak iti uneg ti pagtaengan ni Roger Villa. Nabayagen nga awan simrek iti balay, malaksid laeng iti katulongan a maminsan iti makabulan a mangdalus.
Itay apaglabas pay laeng ti lugan ni John iti security gate ti Spanish Trail and Country Club, maysa nga eksklusibo a gated community para kadagiti sumagmamano laeng a babaknang iti Las Vegas, napakaammuanen a dagus.
Nabayagen a saan a nai-on dagiti surveilance camera iti dayta a pagtaengan. Ngem mangrugin a masemsem ti lakay ta nagbalin unayen a personal daytoy a panangsursurotna iti biag dagiti Villa. Tapno mapasublina ti kuartana. Tapno maipaknina ida a sangapamilia. Ngem agingga ita, awan ti nagunggonana. Ad-adda ketdi a sakit ti ulo ti nagun-odna. Namin-adun a nasikapanda. Dina ammo no apay a kada tiempo nga adda dakes a mapasamak iti operasionna wenno kadagiti taona, ni latta John ken dagiti tallo a kakadua daytoy ti akin-aramid. Uray ti pannakakompiska ti ginasut a libra a cocaine a kukuana, ni John ti pabasolenna. Nupay kasta, iti kaudian a damagna, ni Armando Geoleti ti agiwarwaras iti cocaine iti Los Angeles. Ket agburburek ti darana ta dina ammo ti nakamaysa kenkuana. Ngem addanto aldawna dayta nga Armando Geoleti! Malpasnanto laeng ti parikutna kadagiti animal a Villa...
Dakkel ti atapna a nailemmeng ti 15 a milionna iti balay isu a nagpaikapet iti hidden camera ken listening devices. Ngem agingga ita, awan met nagangganab ti kaadda dagiti nasao a devices iti dayta a balay. Ni laengen John ti namnamana.
Dua nga aldaw, naingayemngemna. Dua nga aldaw laengen.
LIMMAWAG ti dakkel a monitor apaman a naiddep ti silaw ti conference room. Nakatakder ni Agent Rojas iti lectern. Adda iti likud ti tallo nga ahente agraman ni Agent Donoteli. Nagabay met da John ken Col. Davis. Nabati ni Mrs. Villa iti maysa a bassit a kuarto.
“Good morning,” panangirugi ni Agent Rojas. “Sakbay nga ibinsabinsak dagiti kayatmi a maaramid, kayatko manen nga ipakaammo a classified daytoy a briefing. Ania man a mapagsasaritaan ken makitayo ditoy, nasken nga agtalinaed iti uneg ti headquarters. Is that clear, John? Colonel Davis?”
Nagtung-ed dagiti dua.
Ginaraw ni Agent Rojas ti mouse ket nagparang ti ladawan ti nabuntuon a kuarta. “Gentlemen, you’re looking at a pile of fifteen million dollars, approximately three feet high and five feet in length.”
“Wow,” nayesngaw ni John.
“Isu daytoy ti kuarta a nabayagen a kayat ni Gaspar Medalla a maisubli kenkuana. Daytoy a kuarta laeng ti namagaddayo kadakami. The DEA has been desperately seeking this man’s arrest for almost ten years. Ti kaasitgan a pannakatiliwmi kenkuana ket gapu met laeng iti amam, John, but we failed. Mangnamnamakami nga iti daytoy a gundaway, babaen ti tulongyo, maarestomi ti drug kingpin, maipaknimi agingga iti panagbiagna ket agbayad kadagiti utangna iti gimong.”
“Agent Rojas, iti kaadu dayta a kuarta, kasano a maideliber ken ni Gaspar Medalla?” sinaludsod ni John.
“Sakbay a sungbatak dayta a saludsod, let me first make it clear a daytoy a kuarta, saanto a pulos nga agtungpal kadagiti ima ni Gaspar Medalla.”
“Appan?” sinaludsod ni Col. Davis.
“That’s right... a bait money. Awan ti ranta ti DEA a mangipalubos a matagikua ni Gaspar Medalla wenno asino man dayta a kuarta.”
“Ania ti garantia ti seguridadmi... a saankami nga agpeggad iti panangidelibermi iti dayta a kuarta ken ni Gaspar Medalla?” Ni John.
“We will be at a striking distance, anywhere, anyplace. Ngem laglagipenyo, this operation will be risky. You guys know full well nga adu ti ikuyogna a taona ti drug kingpin. Saan a maliklikan ti pinnaltog. Nalabit nga addanto masugat. Wenno addanto pay ket matay. It won’t be easy.”
“And what do we get in return again?” Ni John manen.
“Your dad’s freedom from jail. Ti seguridadyo a sangapamilia. Ti pannakaiserrekyo iti Witness Protection Program.”
“Mano nga aldaw nga aguraykami sakbay a mawayawayaan ni dad iti pagbaludan?”
“Apaman a maarestomi ni Gaspar Medalla. Wenno iti kanito a nakasaganakayo.”
“Kayatko a mai-relocate dagiti nagannak kaniak iti Filipinas.”
“Nagtutulagen ti DEA, ti FBI ken ti US Marshall iti dayta a banag. Filipinas, malaksid laeng iti lugar a nakayanakan dagiti dadakkelmo. Ket, sika, John, sadino ti kayatmo a papanam?”
“I’m not taking the Witness Protection Program.”
“That’s suicide,” kinuna ti koronel.
“Agpeggadto nga agnanayon ti biagmo, John. Maulit-ulit nga ibagbagami kenka nga uray iti uneg ti pagbaludan, makadanonto pay laeng dagiti gamat ti bileg ni Gaspar Medalla.”
“I’ll take my chances...”
“It’s your decision. Awan ti kalinteganmi a mangpilit kenka. Ngem tandaanam, no mariknam nga agpeggad ti biagmo ket kayatmo nga aramaten ti Witness Protection Program, silulukatto latta para kenka.”
“Thanks, Agent Rojas. Now, mabalinen nga awagan ni Gaspar Medalla?”
“Yes, ngem maysa a pammagbaga laeng. Kasaritak ti inam apaman a maawagam ni Gaspar Medalla, ngem kasaritam met a naimbag. Ibagam nga iti kanito a mapakaammuan ni Gaspar Medalla iti pannakaideliber ti kuarta, nasken a liklikannan ti agpasiar. Masapul nga agtalinaed laeng iti hotel a pagyananyo. Ditay ammo no ania ti aramiden ni Gaspar Medalla. Maipaayan iti ekstra a seguridad ti inam ngem no makipulapol iti publiko, narigat a salakniban. Nasken laeng ti panagannad.”
SAAN a makatalna ni Gaspar Medalla. Umaddang iti lima sa manen agpuligos ket agsubli met laeng iti naggapuanna. Pinidutna ti tabakona nga iniddepna sumagmamano a minuto laeng ti napalabas. Pinasgedanna sa impennekna a sinusop, sa met laeng impug-awna ti asuk. Naguyek ket naparasaw. Nagpupungtotanna nga inggusugos ti tabakona iti ashtray.
Nagdayumudom sa nagilunod. Bumarbara pay laeng ti pispisna iti panangipadamag kenkuana ni Ramon nga agpukpukaw ti operasionda iti Los Angeles ta adu ti droga nga inggabur ni Armando Geoleti, sa inlaklakana.
“Anak ti sal-it dagita nga Italiano!” inriawna. “Puta! ”
Apagisu a nagkiriring ti telepono. Ngem saanna nga inkaso. Pampanunotenna latta ni Armando Geoleti. Saan nga isu ti mangpadisi kenkuana iti bukodna a teritorio.
Nagkiriring manen ti telepono. Ngem kaskasdi a dina sinungbatan.
“Perdon, Señor Medalla,” inyawag ni Ramon.
“Que?” imbikag ti lakay.
“Perdon, Señor Medalla,” impadispensar manen ni Ramon. “John Villa... en la telefono.”
Nagkalma ti lakay iti nangngegna. Ti nabayagen nga inur-urayna nga awag!
Pinidutna ti telepono.
“Hola!” inkablaaw ti lakay.
“Señor Medalla, nakasaganakamin a mangisubli iti kuartam,” timek ni John manipud iti bangir a linia.
Immisem ti lakay. “Mis quince millones dolares?”
“Wen, ket nakasaganaak a mangideliber kenka inton rabii no Lunes, alas dose, iti Lorenzi Park. Kaduak ni Coronel Davis.”
Inabbongan ni Gaspar Medalla ti mouthpiece ti telepono. “Lorenzi Park?” sinaludsod ni Gaspar Medalla ken ni Ramon.
“En la Wasington Boulevard, proximo el Rancho Boulevard. No bueno, señor,” insungbat ni Ramon a nagwingiwing.
Rinuk-atan ti Gaspar Medalla ti mouthpiece. “Por que, Lorenzi Park, John?” sinaludsod ti lakay.
“Gapu ta kayatko ti open space. Para iti bukodko a proteksion. Nalaklaka nga itarayanka no kayatnak a patayen.”
Nagkatawa ti lakay. “Saanka nga agtalek kaniak, John?”
“Nunca, señor...”
“Mangrugin a magustuak ti paglintegam, John. Ngem okey laeng kaniak dayta. Dimo talken ti uray asino. Ken apay a kasapulam ni Colonel Davis? Maisalakannaka ngata?”
“Isu laeng ti talkek a mangisakripisio iti biagna no agpeggadak.”
“Agbalin a martir para kenka. Impresivo.”
“Alas dose, señor. Ken siguraduem a sika ti umawat iti kuarta. Diak kayat a dagiti taom ti umawat. Sika a mismo. Gapu ta no saan a sika, saanmonto a mapasubli ti kuartam.”
Nagkatawa manen ni Gaspar Medalla. “Saanka a madanagan, John. Ikarik kenka nga addaakto iti Lorenzi Park. Napateg unay kaniak dayta a kuarta. Personal nga ipanamnamak kenka a siakto a mismo ti umawat.”
“Okey ngarud, Señor Medalla. Ur-urayenka iti Lorenzi Park inton Lunes.”
“John...”
“Si, Señor Medalla?”
“Ibagam kaniak, dumdumngeg kadi dagiti pannakabagi ti linteg iti daytoy a saritaanta? Ket dagiti dua nga ahente a nangisapata a saandanto nga agsardeng agingga iti saandak a matiliw?”
Nagulimek ti linia.
Nagkatawa iti nakapuy ni Gaspar Medalla. “It’s okay, John... Ammok a dumdumngeg da Agent Rojas ken Agent Donoteli. Ibagam kadakuada nga agur-urayakto iti Lorenzi Park. Adios.”
Imbaba ni Gaspar Medalla ti telepono.
“Señor, napeggad unay ti Lorenzi Park. Nalaka a tiliwendaka dagiti pannakabagi ti linteg idiay,” impatigmaan ni Ramon.
Immisem ti lakay. “Dika agdandanag, Ramon... Saanda nga am-ammo ni Gaspar Medalla. Isudanto ti maklaat. Adda sorpresak kadakuada! Ita met laeng, maisayangkaten ti Phase I ti plano… sa maisaruno ti Phase II, ken ti Phase III.”
Inapiras ti lakay ti timidna ket napaisem iti bangbangir.
NAGKINNITA da John ken Agent Rojas bayat ti panangipababa ni John iti telepono.
“Ammona,” kinuna ni John.
Nagsennaay ni Agent Rojas. “Agpaspasarak laeng. Imposible nga ammona. Malaksid no adda para siimna iti uneg ti DEA. Ngem diak pay laeng mamati. Isu a saanka a madanagan.”
“So, what now?” sinaludsod ni John.
“We proceed as planned. There’ll be a show of force. Addanto ti Joint Task Force ti Las Vegas Metropolitan Police Department, ti SWAT team, ti DEA ken FBI. We’ll take care of the rest, John. All you have do is deliver the money.”
“Saan kadi a nakakaskasdaaw a saan a nagipangta ti lakay iti daytoy a gundaway? A nalipatanna ti sangkadagullitna a pangta a mangpapatay kaniak, ni dad ken ni mama? Something is wrong,” kinuna ni John.
Sinallabay ni Agent Donoteli ni John. “Nalabes unay ti panagdandanagmo,” kinunana. “Agtalekka kadakami..”
Nagkinnita da John ken ti koronel a saan a maun-uni. Inling-i ti koronel ti abagana.
“Okey, ania itan ti mapasamak?” sinaludsod manen ni John.
“Go home. Be suspicious of everything. And be very careful. Then we’ll see you, Monday. And, take care of your mom,” kinuna ni Agent Donoteli.
NAKAUL-ULIMEKDA iti uneg ti lugan iti panagsublida iti hotel. Ti laeng apagdillaw a sanengseng ti angin ti mangmangngegda. Ni Col. Davis ti nagmaneho idinto nga adda dagiti agina iti likud ti lugan.
Liningay ni John ti inana. Nakaul-ulimek manen daytoy. Ammona nga aglulua manen. Ad-adda la nga umukuok ti saem no makitana ti inana nga aglulua. Ngem masapul a pagkalmaenna.
“Mom…” Naituredna met laeng sininga ti inana.
Saan a simmungbat ni Mrs. Villa. Ngem nagpusipos a nangsango ken ni John. Nalabaga dagiti matana ken agar-arubos dagiti luana.
“Please, mom, stop crying,” iniggaman ni John ti ima ti inana.
“Saankanton a makita iti agnanayon, anakko…”
“Mom, temporario laeng.”
“Naminsanen a napukawka. Ita ta nasarakanka, mapukawka manen. Ania a klase ti biag ti kastoy?” Kinaem ni Mrs. Villa dagiti bibigna. “Nalabit a daytoy ti dusami a nagarapaap iti nangato unay. Saan laeng a ti amam ti nagbiddut ta maysaak kadagiti nangaron kadagita nga arapaap.”
“Ti napateg ket sibibiagtay pay laeng, mom,” inyay-ayo ni John iti inana ngem iti pannakasulek dagiti matana iti pukol a kikit daytoy. Naamirisna: kasano pay a maisublida dagiti nadadael ken napukaw a paset ti biagda?
Ania pay ngata ti mapukawda tapno mapasublida laeng ti nagbalin a naatap a talinaay iti biagda?
Pagam-ammuan, nagkiriring ti selpon ni John. Nagkinnita dagiti agina, sa nagbaw-ing ti baket a nangibakal manen iti panagkitana iti kalsada.
Inruar ni John ti selpon. Ni Sgt. Ramirez ti tumawtawag.
“Hello?” insungbat ni John.
“Is this a good time to talk?” sinaludsod ni Sgt. Ramirez.
“Yeah, it’s okay.”
“No agtaktakderka iti agdama, nasaysayaat no agtugawka.”
Nasdaaw ni John. “Agtugtugawak,” insungbatna ngem mangrugin nga umalisto ti bitek ti barukongna.
“Matandaanam ni Lieutenant Presley?”
“Patinayonto ti lagipko kenkuana. Nagbalin nga al-alia iti lagipko ti diak pannakaisalakan kenkuana a dagus. Nasalbarko koma.”
“Sibibiag... And guess what? She is married to Major Ricky Ramsay!”
Napaumel ni John, ngem pimmardas ti panagbayo ti barukongna.
(Maituloyto)
