Nobela ni DIONISIO S. BULONG
Naipablaak iti Bannawag, nangrugi iti Marso 11, 2013 a bilang.
(Maika-14 a Paset)
MALEM ti Lunes, eksakto a tallo a lawas kalpasan a nagun-od ni Ella ti pammadayaw a kas co-champion iti 2-Cock Ulutan iti Sta. Ines Cockpit Arena. Maikatlo metten a lawas a saan a nakigaliera ni Ella ta palpalamiisenna ti ulo ni Manang Mameng. Kasano ngamin ket unget, saan a kablaaw ti impasabat ti inana idi sumangpetda a naggapu iti galiera. Agasem, pati ni Mang Bianong dinayengdengan ti inana?
Sika ngamin, dimo man la ungtan ‘ta anakmo, imbabalaw ni Manang Mameng.
Kasano nga agungetak ket diak met makapungtot? inrason met ni Mang Bianong.
Gapu ta magustuam met ti makipallot. Namin-ano ngaminen nga imbagak nga isardengmon tapno awan tuladen ‘ta anakmo, dimo met aramiden. ‘Bag pay ti taraok dagiti manokmo ta mangngegmo.
Galiera Queen (MAUDI A PASET)
Maumaannanto. Ammom met a naayat iti adventure dagiti agtutubo ita. Agsapsapulda iti kunada a thrill. Adda aginum. Agpasiarda. ‘Ta anakmo, pallot ti nasumokna ta thrilling kenkuana dayta. Sika, orchids ti pagay-ayatmo.
Kasta? Sarkastiko ti katawa ni Manang Mameng. Ket kasanon no kunak met a very thrilling ti agngurungor iti manok?
Uray la napakiad ni Mang Bianong iti nangngegna. Nagdanag. Nagkinnitada ken ni Ella. Napitpit ti isem ti balasangna.
Saanen a naguni ni Mang Bianong. Saan metten nga intuloy nga inyawat ni Ella ti barato ken pakitienda ti inana. Amangan no marubroban laeng ti suron ti daytoy.
Iti siledna, nauma met laeng ni Ella a mangkonkontak kadagiti nakitana iti internet nga addaan iti farm. Agasem ta ultimo a bumaro, saan a nababbaba ngem dua ribu a pisos ti presiona uray pay kadagiti farm nga awan pay ti rekordda uray iti local derby?
Rinikpanna ti kompiuterna sa inyunnat iti kamanana. Dina pay nabaraan ti iddana idi adda nangngegna a nagsardeng a lugan iti batog ti gate-da. Simmangpeten dagiti dadakkelna a nakipangaldaw iti nagkasangay nga am-ammoda? Ngem saan a kasla mapmappelan ti tambutso ti lugan a kas iti pimmag-ong a kotse ti amana. Ni Johnny, kunana koma, ngem saan met a kasla andar ti kiskisan ti ungor ti makina ti dimteng. Ken awan ti yodel ti "Pitong Gatang" ni Fred Panopio a kanayon a patokaren ni Johnny no dumaw-as iti balayda. Kasla agar-arasaas laeng ti makina ti lugan iti batogda ken "Pusong Bato" ti kankantaen ti stereo music player daytoy. Kayatna a sawen, baro ti kotse, kairuruar ket ngata iti kasa. Ngem asino ti dimteng?
Naiddep ti makina ti kotse. Madamdama, adda nagtimre.
Adda naglumba a kayaskas ti sinelas iti salas ket ammo lattan ni Ella a ni Sary daydiay. Saan a nagbayag, immuli ti danapeg ket natuktok ti ridaw ti siledna.
“Ma’am, may bisita kayo!”
“Sino?”
“Di ko kilala. Ang guwapo niya!” Naggarikgik ni Sary.
“Sige. Sandali lang!”
Bimmangon ni Ella. Sinukatanna ti nalunes a blusana sa nagsagaysay. Ket nasdaaw idi makitana ti bisita . Ni Derri gayam.
“Good afternoon!” inkablaaw ni Derri. Nagaruat daytoy iti lumabaga a t-shirt nga inasmanganna iti maong a pantalon.
“O, naligaw ka yata? Tuloy!” kinuna ni Ella nga inkatawa. Inturongna ni Derri iti salas sa pinayapayanna ni Sary. “Bigyan mo kami ng juice at sandwich,” kinunana.
Inwaras ni Derri ti panagkitana idi maitulod ni Sary ti meriendada. “Wala yata ang mga parents mo?” kinunana.
“A, sila ba ang dadalawin mo? Urayem ida, parating na sila!” insungbat ni Ella.
Nagkatawa ni Derri. “Sika ti gagarak. Di ako makatulog sa ka—“
“Bakit naman? Baka umiinom ka ng matapang na kape!”
“Hindi!" Nagdusngi ni Derri. “Di ako makatulog sa kaiisip sa ‘yo! Kasi…”
“Madali lang ‘yan. Uminom ka ng apat na bote ng Red Horse na hindi malamig at ayos na ang problema mo!”
`“Si Ella naman…” Napunas ti mapilpilit nga isem ni Derri.
“Nabalitaan mo ba na co-champion ako sa Sta. Ines?” pinangyaw-awan ni Ella ken ni Derri.
“Oo nga. Di ba galing sa akin ang mga manok na nanalo?” Nagrimat dagiti mata ni Derri.
“Oy, binili ko sa ‘yo ng mahal, di ba”?
“Quality naman … kaya nanalo ang mga ito.” Pinerreng ni Derri ni Ella. “Alam mo, Ella?”
“Hindi pa!”
“Mahal kita!”
“Gaano kamahal? Isipin mo, three thousand ang bawat isa sa siponin na manok mo. Six thousand? Seven, ten thousand?” Naggarakgak ni Ella.
Nakipagkatawa ni Derri, ngem kasla naradradan iti sili ti piditpiditna. “Palabiro ka pala!” kinunana.
Madamdama pay, adda manen nadlaw ni Ella a lugan a kasla mabekbekkel ken agkankanalbuong ti tambutsona a nagsardeng iti sango ti balayda.
“Da daddy,” nakuna ni Ella. Inawaganna ni Sary tapno luktanna ti garaheda.
Iti sango ti balay, napa-wow ni Manang Mameng idi makitana ti baro a kotse ni Derri. “’Sino ti bisita?” nakunana.
Nangilangil ni Mang Bianong. “Awan am-ammok a kasta ti luganna. Baka agar-arem i’ta anakmo. Baka mayaman, baka big time!”
Kasla adda nagkidmat a kulintaba iti muging ni Manang Mameng. “No pudno ta kunam, sapay ta makatulong a mangibaliw iti atension ‘ta anakmo!” kinunana ket tinurongnan ti ridaw. “Ngem b-big time, kunam itay?” Nagtimbukel dagiti mata ni Manang Mameng a nangkita iti nakatallikud a sangaili a kasangsango ni Ella iti salas, sa kinitana ni Mang Bianong.
“Kas nangngegam, big time ti sangaili ‘ta anakmo. No saan, apay a naka-Rav-4?” Nagtungtung-ed ni Mang Bianong.
“Wow,” nayesngaw ni Manang Mameng. “Bareng ngarud no maimpluensiaanna ni Ella.”
Timmakder ni Derri idi makaasideg da Manang Mameng ken Mang Bianong. “Good afternoon, maam, sir.” Nagkurno pay iti apagapaman.
“Good afternoon naman!” Nakasarsarangsang ti timek ni Manang Mameng. Kimmita iti komedor. “Sary, ba’t wala pang juice si sir? Dali!” inyawagna iti katulonganda a mangisagsagana met gayam iti merienda da Ella ken Derri. “Sandali lang, sir! Ella, asikasuhin mo si sir!” Innayonna a bulonna a simrek iti kuartona iti makanawan ti salas.
Ngem saan a nagtagtagari ni Mang Bianong. Umis-isem laeng a nangtung-ed ken ni Derri. Simmaruno ni Manang Mameng iti siledda.
“Big time sa nga agpayso ‘ta sangaili ni Ella.” Nakabagbagas ti isem ni Manang Mameng bayat ti panagsukatna. “Sagmamano ‘diay luganna?”
“’Tay baro a modelo ti Rav-4 ti luganna. One point nine million something ti nakitak iti kasa a bayadna.” Kasla aleng-aleng nga insungbat ni Mang Bianong.
“Wow!” nayesngaw manen ni Manang Mameng. “Kamaudiananna, adda met laengen agarem ‘ta anakmo, at big time pa!”
Nagtungtung-ed laeng nga umis-isem ni Mang Bianong.
Nadlaw ni Manang Mameng ti reaksion ti asawana. Pinerrengna daytoy.
“Apay, dika maragsakan? Apay, ni Johnny ti kayatmo a manugangen? Paliiwem ni kua, a… ‘Naganna?
“Ni Derri! Am-ammok,” insungbat ni Mang Bianong.
“Am-ammom?” Nagnganga ni Manang Mameng.
Nagtung-ed ni Mang Bianong.
“Talaga a big time?”
Nagtung-ed ni Mang Bianong. “Big time no maipapan iti manok a para pallot. Ni Derri ti kalatakan nga agtartaraken iti manok dita Bulacan. Agkamkampeon dagiti manokna iti derby…”
“Huston!” Immalsem ti rupa ni Manang Mameng.
“Isu ti gimmatangan ni Ella kadagiti nagkampeon a manokna.”
Ad-addan ti rupanget ni Manang Mameng. “Nagam-ammuanda?”
“Internet sa. Kellaat nga immayna linakuan ni Ella.”
“Hmp!” Nagbang-es ni Manang Mameng. Rimmuar iti kuartoda apaman a naisuotna ti sabongan iti gumamela a dasterna.
“Relaks lang!” impakamakam ni Mang Bianong. Saan ngamin a mailinged ti asawana ti riknana no makasuron. Sinurotna daytoy apaman a nakasukat.
Naglayon ni Manang Mameng iti komedor. Natemplan ni Sary ti orange juice ket isagsaganan daytoy ti monay.
“Mantekilia laeng ti palamanna,” kinuna ni Manang Mameng sa kimmita iti salas. “Pag dumating si Johnny, bigyan mo rin ng hamburger,” impangngegna. “Alam ko darating siya. Napakabait ng batang ‘yon!”
Nagkinnita da Derri ken Ella.
“Sinong Johnny ang sinasabi ng mommy mo?” sinaludsod ni Derri.
Nagkatawa iti nakapsut ni Ella. “Ang beterinaryo ko,” insungbat ni Ella. Ammona lattan a pangpangngegan ti inana ti sangailina.
“Nanliligaw sa ‘yo, di ba?” Nagkatawa iti nakapsut ni Derri. “Tila boto ang mommy mo sa kanya!”
“Wala namang sinasabi!” Nagkatawa ni Ella.
Pinerreng ni Derri ni Ella. “Ako, may sasabihin sa ‘yo!”
“Bibigyan mo ako ng discount? One thousand na lang ang isang panlaban na?”
Ngem kasla di nangngeg ni Derri. “Love kita, Ella! Lab na lab kita!”
“Oy, nanliligaw ka ba?” Nagkatawa ni Ella. “Baka di mo kaya ang presyo ng love ko!”
“Ganun? Gaano kamahal?”
Iti sikigan ti balayda a dimna iti Ayungin Street, nakuyem pay laeng ti rupa ni Manang Mameng nga agpaspasuyot kadagiti orkidiana a naimula iti pungdol ti kakawati.
“Baka makadlaw ni Derri. Damona pay met ngarud ti nangpasiar ‘ta anakmo,” kinuna ni Mang Bianong.
“Ti la masarsarakanna. Padayo manen a mammallot! Nagadu dita ti sabali a maam-ammona!” kinuna ketdi ni Manang Mameng.
“Ania koma ti namnamaem? No hardin koma ti ayuyang ni Ella, kulibangbang ken alimbubuyog ti makakita kenkuana. Galiera ti ayuyangna, natural laeng a mammallot ti nakakitkita kenkuana!”
“Hmmp! Basta! Diak kayat dayta a Derri!” inwagteng ni Manang Mameng.
Immisem laeng iti bangbangir ni Mang Bianong tapno kitaenna no nakapakanen ni Dex kadagiti manokda.
Iti Quirino Highway, masimron ni Johnny. Kasano ngamin ket maymaysa nga aso, dua a pusa, ken maymaysa a baud (agdadamo kano) nga agpanateng ti naipan iti klinikana manipud pay itay agsapa. Napia pay idi adu pay ti kaeskuateran iti labes ti Vililia Subdivision nga adu ti bulos a native a manok ta masansan ti peste ken idi bassit pay ti lako nga agas dagiti masakit ken nasugatan a baud. Apay ngamin nga awan ti peste, naisip la ket ngarud ni Johnny. Ngem idi makonsensia, pakawanennak, Apo, nakunana met laeng iti unegna.
Kinita ni Johnny ti relona. Agalas singkon. Ad-addan ti simronna. Maysa nga orasen manipud itay imbaonna ti biuda a para dalusna iti klinika a gumatang ti ponkan dita groseria, awan pay sangagasut a metro ti kaadayona, ngem awan pay daytoy. Amangan no rabakento manen ni Ella no sumipngeten no dumteng iti balayda. Adda intugotmo a sidatayo? Thanks, kunanto manen ti balasang.
Mangrikep koman ni Johnny idi adda agsardeng a traysikel iti batog ti klinikana. Ti biuda gayam ti naglugan a kasta unay ti sanapsapna a mangmangan iti ponkan.
“Apay a nagluganka ket nagasideg?” Kinudkod ni Johnny ti ulona. Binilangna ti ponkan.
“Alla, ni sir! Al-alisto!” insungbat ti biuda.
“No, sangapulo koma. Nakurang iti dua! Dimo binilang?” Naipigsa ni Johnny ti timekna.
“Rinamanak ngarud no pudno met la a nasam-it a kuna ti tindera.”
“Dua bukel ti nangramanam?” Rimmasuk ti timek ni Johnny. “My God!” Nagbang-es a bulonna a nangtallikud iti biuda. Ineksionanka kamman iti pormalin, nakunana laengen iti unegna ket tinurongnan ti kotsena a nakaparada iti sango ti klinikana.
Pinakamatan met ti biuda iti libbi ni Johnny. Imut. Isu met la a dika nakaasawa, kinunana iti unegna. Innalanan ti bond paper nga ipaspaskilna no pumanaw ti amona sa impigketna iti sarming a rikep: “Da Dok Outsaid Now. Come Anader Day.”
Nasibuganen ni Manang Mameng dagiti orkidiana idi mapasungadanda ken Mang Bianong ni Johnny. Winagisan ti baket ni Johnny ngem kasla di nakita daytoy. Kasano ngamin ket ti Rav-4 ti turong dagiti matana.
“Wow! Almost 2M ‘toy luganyo, a, sir, ma’am!” kinuna ni Johnny ket naaprosanna ti lugan ni Derri.
Naglibbi ni Manang Mameng. “Dumanonka. Adda dita salas ni Ella,” kinunana ketdi.
Nagkatawa met iti nakapsut ni Mang Bianong. “Kotse ni Derri,” kinunana.
Kasla nakurikoran ni Johnny iti nangngegna. Inyawatna ti pasarabona a ponkan ken ni Manang Mameng. No mabalin, umunan iti ridaw.
Iti salas, nakatakder ni Derri. “Iiwan ko ang pagmamahal ko sa ‘yo!” inkiddayna ken ni Ella.
“Di ko na kasalanan kung matangay sa hanging habagat!” inrabak met ni Ella. “Ano, tatlo ang dadalhin mo sa Huwebes, three thousand each!”
“Lugi ako sa patoka, eh!” kinudkod ni Derri ti ulona.
“Dakdakkel ti pukawmo no kas pagarigan!”
Ania ngarud, nagtung-ed lattan ni Derri sa timmalikud.
Iti sango ti ridaw, naisardeng da Mang Bianong ti panagsasaritada idi rmumuar ni Derri.
“Aalis na ako, ma’am, sir! Salamat,” impakada ni Derri kadagiti agassawa sa sinangona ni Johnny. “Dok, nag-resign na ang beterinaryo ko, puwede bang pasyalan mo ako at mag-usap tayo?” kinunana.
“Ay, sorry! Nagadu ti kustomerko. Pramis, diak payen masango ti agkudkod,” impasaw ni Johnny. Nagsubli iti luganna ta ipaigidna tapno mawayaan ti pagsanudan ni Derri.
Sumrek koman ni Johnny ngem isu met a rummuar ni Ella.
“Oy, apagisu ti sangpetmo, BBJ. ‘Mayka ta tsek-apem dagiti nasugatan a manokko,” kinuna ni Ella a bulonna a nangkawit iti takiag ni Johnny.
“May pasalubong si Johnny.” Indiaya ni Manang Mameng ti naisupot a ponkan iti anakna.
Ngem ginuyod ketdi ni Ella ni Johnny. “Madamdama daytan. ‘Maykan, BBJ!”
Nagpanaas ti barukong ni Johnny. Napatpateg dagiti manok ngem ti ayatna? Ngem timmulok lattan idi guyoden ni Ella. Uray kaskasano, adda met linglingayna iti bara ti barukong ti balasang a mangsutsutil iti abagana.
Nakalukat ti ruangan a nalabit saan a naitrangka ni Dex itay nakapanaw ni Mang Bianong. Nadatnganda ni Dex a mangsirsirip kadagiti nangabak a manokda a nakakulong.
“Apay?” sinaludsod ni Ella.
Nagngilangil ni Dex sa nagtupra. “Dida makatakder ken nalitem ti rupada,” insungbatna.
Nadanog ni Ella ti angin. Kinitana ni Johnny. “Anong ibibigay na gamot?”
Nagmasngaad ni Johnny iti abay ni Dex. Siniripna dagiti manok. Pudno, nakakul-obda. Kinitana ti sirok ti kulongan. Nabasa a pumuraw ti lugitda.
“Ano?” Winagwag ni Ella ti abaga ni Johnny.
“Naimpeksionda,” insungbat ni Johnny.
“Agbiagda? Agasamon, a!” Winagwag manen ni Ella ti abaga ni Johnny.
“Awan agas kaniak. Masapul ti antibiotic a napigsa,” insungbat ni Johnny. “Awan met ngarud ti ibolbolsak a reseta ken nakarikep itan dagiti aglaklako iti agas ti dingo.”
“Dita Mercury?”
Nagpanunot ni Johnny. Sabagay, kasapulanda ti nabileg nga antibiotic. “Mabiit laeng. Agsubliak a dagus,” kinunana ket tinurongnan ti ruangan ti mini-farm.
Pagpiaanna, saan a nagkanalbuong ti tambutso ti lugan ni Johnny idi agrebolusion. Ngem kaskasdi a timmaray ni Mang Bianong a nangpalubos kenkuana idi pugsuan ti tambutso iti nakangisngisit nga asuk.
Saan a nagbayag, adda manen ni Johnny. Nagsimpan ti sipnget. Tinoktokna ti rikep ti ridaw da Ella. “Sir, nakaalaakon iti agas,” kinunana sa nagturong iti gate ti mini-farm.
Naikkanen ni Johnny iti agas ti eringgilia idi dumteng da Ella ken Mang Bianong. Imbilin ni Johnny nga iruar ni Dex iti kulongan dagiti manok.
Di man la naggulagol dagiti manok ni Ella idi ineksionan ni Johnny dagitoy. Nakaem met dagiti bibig ni Johnny idinto ta no kuan gunggonen ni Ella ti abagana. Immanges met ni Dex iti dakkel sa nagsanaltek.
“Mangrabiika ditoyen. Tinuno a paltat a maisimot iti kamatis ken bugguong Lingayen ti sidaentayo,” inyawis ni Mang Bianong ken ni Johnny.
Timbog ti ngiwat ni Johnny. Pinarukibanna ni Ella. Kitkitaen met gayam ni Ella ken naunaan ti bain.
“Saanen, sir!” insungbat ni Johnny. “Adda immawag itay a mangpaagas iti imported a pusana!” S-sayang, kunkunana idi un-unorennan ti Saguittarius Street a tumpuar iti Quirino highway.
“DITA dead end” inkalbit ni Elmer iti patong ti driver ti traysikel idi malabsanda ti Kitang Street. Kagapgapuna dita Project 8 ta napan nakikape iti am-ammona dita a panggepna ti mangipasdek iti farm-na dita San Jose. Imbagana iti daytoy a gatangenna laengen dagiti impangabak ni Ella iti 2-Cock Ulutan ta ammona a baldadon dagitoy no umimbagda. Pagpamanadamto, palahi ti Derriyab Farm, no umimbagda, kinunana. Ammona a mailalaan, ken maasian ni Ella kadagiti nasugatan a manokna. Ngem ilawlawagnanto a saandan a mabalin nga ilaban dagitoy uray no maimbaganda. No pagmanadaenda met dagitoy, dakdakkel ti gasatda nga agpadakkel iti piek ngem ti gumatangda iti para labanda. Total, addan ti Derriyab Farm a paggatanganda ken sigurado met nga umadu ti maam-ammoda a nalatak a farm no masansan a mangabakda.
Agalas saisen iti agsapa. Naiddepen ti bombilia iti batog ti ridaw da Mang Bianong ket dagiti laengen bombilia iti salas ken komedor ti nakasindi.
“Sa harap ng malaking ga….” Saan a naituloy ni Elmer ta kellaat a naglukat ti ruangan ket arintarayen a rimmuar ni Dex a nakabidang iti dulpet a pumuraw a tualia. “Dex, apay?” Impakakam ni Elmer.
Ngem naglayon ni Dex iti sango ti ridaw da Mang Bianong.
“Boss, bossing!” Binanogbog ni Dex ti rikep ti balay.
Nagdardaras a dimsaag ni Elmer iti traysikel. Sinurotna ni Dex. “Apay? Natarantaka?”
Kinamat ni Dex ti angesna. “Kua, awandan!”
Isu met a naibuang iti ridaw ni Mang Bianong.
“Apay, Dex?” sinaludsod ni Mang Bianong a nakapigpigket ti kiremna.
“Awandan, boss! Itay nakalutoak, pinakankon dagiti manok! Nagmuestra. Ti makadakes, naukas ti siglot ti bidangna ket nag-good morning ti kasla rinsok a sabot a pus-ongna. Pagsayaatanna, naipuestona met laeng sakbay a nakaruar da Manang Mameng ken Ella.
“Bakit, Dex?” sinaludsod ni Ella nga agimukmukat.
“Ma’am, kua …. Ang mga manok ninyo wala na….” Nagdumog ni Dex.
(Maituloyto)
Napalabas a paspaset: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
