Nobela ni DIONISIO S. BULONG
Naipablaak iti Bannawag, nangrugi iti Marso 11, 2013 a bilang.
(Maika-27 a Paset)
INYAMLID ni Elmer ti bukot ti dakulapna iti subsobna. One hundred fifty thousand. Pisos dayta, saan a sentimo. Apo Dios, kuartan dayta, nakunana iti unegna. Binukbokanna manen ti basona ket di pay nagkuti ti karabukobna a nagayusan ti beer.
“Ammomi, nakasursuron ti amoyo. Uray no kunatayo nga agpada ti aglaban nga adda tadida, dakkel a banag ti panangabak ken pannakaabakda ti linia ti manok. Ammon ti amoyo ti agpili iti manok. Ngarud, addan iti labahero ti pannakaabak wenno panangabak ti manokna. Iti pallot, manmano ti mangabak babaen ti desgrasia,” kinuna ni Anding.
“Ket ania ti pannakaibiangko dita?” naginkukuna ni Elmer.
Kinita ni Anding ti aglawlaw sa umis-isem a nangpikpik ken ni Elmer. “Op kors, dakkel, kailian. Sika ti gaffer ni Queen Ella. Adda ngarud kenka ti panangabak ken pannakaabak ti manokna. Uray pay winning line ti manok no saan a husto ti pannakaipuesto ti tadina, paludab laeng ti sugat ti kalabanna. Wenno saan a makasugat a pulos,” kinunana.
Galiera Queen (MAUDI A PASET)
Nagtungtung-ed ni Elmer. Nalawag ti kayat ni Anding nga aramidenna Ipaabakna ti manokda.
“Saanna a pagan-ano ti premio, kailian. Ti napateg kenkuana, ti panagkampeonna. Dakkel ngamin ti kimmapsutan ti lako ti farm-na iti nagsasaruno a pannakaabakna,” kinuna manen ni Anding.
“Masiguradoyo kadi a datayo ti aglaban iti kampeonato? Ni Gino?”
“Maibilangen a maestro ni Boss Bitangcol. Ammona ti kalidad ti manok ti tunggal maysa. Dagiti awan ti bukodna a farm, ammona ti paggatgatanganda. Kas kadakayo, ammona nga iti Derriyab Farm ti pagal-alaanyo iti kaaduan a manokyo. Sipud pay idi, karibalnan dayta a farm iti panaglako ken iti gradas.”
“Ket ni Gino?”
“Siempre, kasaritak met ti labaherona.”
“Mano itayen?”
“One hundred fifty thousand pesos!” inggaged ni Anding nga agtungtung-ed.
Inawid ni Elmer ti maysa pay a botelia ket binukbokanna ti basona. Kuarta daytan, kudialo, naisipna. Makasaldan iti talon idiay Allacapan no kas pagarigan. Intangadna ti basona sa nangtudok iti pulotan ket nagbuabo ti subsobna iti panagkabukabna.
“Adda laeng sangkabassit a dawatek kenka, kailian,” kinuna manen ni Anding.
Naisardeng ni Elmer ti agngalngal. Inyamlidna ti bukot ti dakulapna iti burek ti beer iti imingna ket pinerrengna ni Anding.
“Nadagsen kadi ti twenty five thousand a komisionko?” inkidday ni Anding nga umis-isem.
Natilmon ni Elmer ti dina pay nangalngal unay a pulotan gapu iti nangngegna. Ania ngarud, kunam la no naispelan a manok a nagtangadtangad nga agtiltilmon.
“Ne, nakigtotkan sa metten, kailiian? No dakkel, ala, twenty laengen matuloy laeng ti deal-ta!”
Inareb-eb ni Elmer ti linaon ti basona tapno maiduron ti ispelna. Immanges iti dakkel ket kinitana ni Anding. “Nadagsen ti kidkiddawem, lakay. Ikkannak ti tiempok a mangpanunot,” kinunana.
“’Diay komision? Ala, disinuebe la ngaruden tapno matuloyen ti deal-ta!”
“Kakaisuna a dayawko ti dawdawatem, lakay. Maammuamto sakbay ti laban tangay di met sigurado a datayo ti aglaban,” kinuna ni Elmer a bulonna a timmakder.
“Ne, mangrabiita pay, a, kailian!” Timmakder met ni Anding.
“Adda pay ngamin appointment-ko. Maminsanton!”
“Kasano ngarud? Namnamaekon, a, kailian?”
“Maammuamto. Adda pay met tiempo!” insungbat ni Elmer ket tinallikudannan ni Anding.
NAGKINNITA da Jong ken Dex sa kinitada manen ni Elmer a nakaiggem iti baso a nagudua iti empe. Situturong ti panagkita daytoy kadagiti nakawayway a manok, ngem kasla adayo ti yan ti panunotna.
“Ita man pay,” kinuna ni Dex iti nakapsut a timek. “No lumabantayo, pulos a di sumimsim.”
“Baka nabitin idi rabii!” inyellek ketdi ni Jong. Inammusayanna ti iggemna a manok sa impisokna iti takkab tapno urayenda a lumugit sadanto ipisok iti plastik a pagikargaanda. Iti sango ti kalapaw ni Dex, nakasaganan ti tallo a takkab ken tallo a lumabaga a lupot nga abungot ti kulongan. Adda pay dita ti backpack a naglaon iti balonda nga innapuy, naiprito a luncheon meat, ken sibubukel a loaf bread a pinaipitan ni Dex iti keso. Sabali pay ti backpack a naglaon kadagiti naibotelia nga inumenda ken ti pagpugsitda iti manok a nakayuperan ti ngipen ti kimat. Saanen a patien da Ella ken Elmer ti birtud dayta ta naabak ngarud dagiti dadduma a manokda a nangusaranda iti daytoy. Ngem ipapilit met latta ni Dex.
Madamdama, nagpiapi ni Elmer iti sagpatan ti kalapaw ket intangadna ti nabati nga empe iti basona. Kinitana da Dex ken Jong. “’Tay LM, dimo liplipatan, Dex,” kinunana. Kinitana ti relona. “Alas dies kano ti panawtayo, kuna ni Ella.”
Iti siledna, bilbilangen ni Ella ti balonenna. Nailasinnan ti entry fee para kadagiti tallo nga ilabanda. Inkeddengna met a ti laeng minimum bet ti ipustana iti umuna a labanda. No mangabak, pagtulidenna. No adda suertena, pagtulidenna latta ti puonan ken abakenna sa nayonanna. Makaammonton ni Elmer a mangipago iti innem a ribu a pasurot ni Mang Bianong.
Nakasukaten ni Ella. Nakasuot iti umasul a shorts a ngalay ti luppona ti kagayadna ken adda dadakkel a bolsa iti sikiganna. Pinarisanna daytoy iti lumabaga nga sleeveless a blusa a lalo a nangpapudaw iti puon ti barukong ken abagana. Rineppetna ti buokna iti puraw a panio.
Iti klinikana, nakarubuat metten ni Johnny. Sinapana ti nanglukat bareng adda masapa a kustomer, napanunotna, ket mangrikepto sakbay ti alas dies. Ket saan met a napaay. Manipud itay nanglukat itay alas siete, nagsasarunon dagiti kustomerna. Adda nagpaagas iti imported a puli nga aso, imported a pusa ken nagpareseta para iti dinguenda a saanda a maitugot iti klinika a kas kadagiti baboy ken rabbit. Adda met mammallot a nangitugot iti agrarek a manokna a sangapulo ket dua ti ramayna. Pangbarkada lang, kinuna ti lakay nga akintaraken. Kayatna a sawen, ipakpakaduana laeng iti ilabanna a manokna. Awan kano pay ti naabak a baudna a kinuyog daytoy a tarakenna.
Madamdama pay, simrek iti receiving ti balo a para dalus ni Johnny. “Innak gumatang iti lansones nga ipasarabom iti siotam, sir!” kinunana ket intayana ti dakulapna.
“Bubuisitennak manen, sika, Berta!” immisuot ni Johnny. “Nangina pay la ti lansones kadagitoy!” kinunana.
“'Ba, nalaka kano ti lansones idiay Camiguin. Kuna ni Inday a one sixty laeng ti sangakilo. Nagsam-it kano.”
“Sira ka talaga, Berta. Kayatmo a sawen, ibiaheda ti lansones nga apit ti Camiguin, isu met la ti presiona no dumanon iti Metro Manila gapu ta kasta ti presio idiay puonna? Nasursurok pay ngem doble no kuan. ’Madayoka man!” Kinusilapan ni Johnny ti para dalusna.
“’Su a dika makanobia, sir, ta kirmetka!” inlibbi ni Berta a bulonna nga immadayo.
“Makaramramanak ‘ti lansones, kunamon, ‘su nga aggagarka a mabaon a gumatang.“
“Nakaim-imutka, sir. Ramanak met laeng no kua!”
“Ramanam no dandani apagkatlo ti kurang ti sangakilo nga ubas a pinagatangko kenka idi naminsan? Tinimbangko tapno ammom!”
Sangapulo ket lima a minuto laengen sa alas dies. Timmakder ni Johnny. Inwarasna ti panagkitana. “Berta, pakanem dagita naka-confine nga aso ket maladawak a sumangpet!” kinunana.
“Para dalus laeng ti trabahok, sir!” insungbat ni Berta manipud iti likud ti pannakasalas ti klinika.
Nagngariet ni Johnny. Pateltelak kamman, nakunana la ket ngarud iti unegna. “Tangdanankanto!”
“Wen, sir!”
Iti mini-farm, nakasaganan da Elmer, Dex ken Jong. Yur-urayda laengen ti awag ni Ella. Ngem dumdumlaw pay laeng da Dex ken Jong. Saan a kas iti kallabes ti kinatarabit ni Elmer. Ala, ket nasursurok ngem gudua ti botelia ti empe ti nainumna. Itay saanen a nakateppel ni Dex, sinaludsodna no apay nga agin-inum ni Elmer, banag a dina ar-aramiden no lumabanda. Wala lang, insungbat ni Elmer. Kursonada lang.
Kinapudnona, aggubgubal pay laeng iti muging ni Elmer ti panangisakitna ken ni Ella ken ti igunggona ti kampo ni Bitangcol kenkuana. Kas ken ni Mang Bianong, awanen ti pagkunaanna iti panangtrato ni Ella kadakuada. Panagriknana, kasla inauna a kabsat ti pannakilangen ti balasang kenkuana. Iti biangna, kasla inaudi met a kabsat ti pangibilanganna ken ni Ella. Iti baet ti kinaseksi ti balasang, awan a pulos ti mariknana a panagessem iti daytoy. Ken awanen ti makunana iti urnos ti panagkakaduada uray saggabassit laeng ti ab-abakenda.
Ngem, Apo Dios, nagdakkel ketdin a kuarta no kas pagarigan isuda kada Bitangcol ti aglaban iti kampeonato. Makasaldan iti talon. No saan, agawiden idiay Allacapan ket mangirugi iti pamastrekanna a kabaelan ti kantidad a maitutop iti kuartana.
Adda nagbosina.
Iti kuartona, nabigbig a dagus ni Ella ti bosina ti kotse ni Johnny. Pinagkaduana ti balonna a kuarta ket pinagsinsinna dagiti bolsa ti shorts-na. Inyabadayna ti nangisit a bassit a bag-na ket rimmuaren iti siledna. Dinanonna ni Sary nga aglablaba iti likud ti balayda.
“Sabihin mo kay mommy na umalis na kami,” kinuna ni Ella
Nangngeg met da Elmer ti bosina ni Johnny isu a saanen a nasken nga awagan pay ida ni Ella. Rumrummuardan iti gate ti mini-farm idi makaruar ni Ella iti ruanganda.
Nagsaep ni Ella idi makaasideg dagiti tallo. Immisem idi nadlawna a ni Elmer ti agat-arak.
“Ang aga mo naman! Ninenerbiyos ka ba?” inkatawa ni Ella.
“Ania ti gapuna nga agnerbiosak ket ammok met nga agkampeontayo!” inrabak met ni Elmer.
Nagkinnita da Jong ken Dex.
“Sapay koma!” kinuna ni Dex. “Nabayagen a dikam nakaraman iti Alfonso, di ngamin, pards?” Sinikilna ni Jong.
“Wen ngarud. Drawing met lattan, he-he-he!” kinuna met ni Jong.
Kas iti sigud, ni Ella ti nagtugaw iti sango ket nagdidippit met dagiti tallo iti akinlikud a tugaw. Saggaysa da Dex ken Jong iti sinaklot a plastik a naglaon iti manok.
Iti kastoy nga oras iti Quirino Highway nga agturong iti sentro ti Novaliches, medio nalukayen ti trapiko ta naisibeten dagiti mapan agtrabaho iti nadumaduma a paset ti Metro Manila. Uray no kasta, naalana pay la ti maysa nga oras sakbay a nakadanonda iti sentro ti Novaliches nga aw-awaganda iti Bayan.
“Agpakanawanka,” kinuna ni Elmer ken ni Johnny idi malabsanda ti rangtay. Kadakuada a lima, ni laeng Elmer ti makaammo iti yan ti Sta. Monica Cockpit. ”Deretso ka lang. Labsam ti agpakanigid a kalsada ket surotem ti agpakanawan.”
Sinurot ni Johnny ti instruksion ni Elmer. Ket madamdama pay, nabatogandan iti kanigid ti galiera a kasla sinaklot ti kurba ti Tullahan River a ngumisit ti agusna a mangyan-anud iti nadumaduma a basura. Simmalogda iti sementado a kalsada ti galiera sa simminada iti karuotan iti kanigid. Kalikudan laengen nga intar ti pagparadaan ti nagpuestuan ni Johnny ta napunnon dagiti akinsango.
Binitbit ni Dex dagiti dua a plastik a naglaon kadagiti manokda. Binitbit met ni Jong dagiti takkab idinto ta insakbat ni Johnny ti backpack a naglaon iti balonda. Binagi ni Elmer ti backpack a naglaon kadagiti abungot dagiti kulongan, ti pagpugsit ken dadduma pay a babassit nga alikamenda.
Adu ti managsapsapa a nadanonda isu a pangatiddogenen ti pila dagiti agpatimbang. Pagsayaatanna, naannayas ti panagpatimbang ta adda dagiti guardia ti galiera a kumitkita ti urnos ti pila. Ngem rimsua ti anabaab idi madlaw dagiti sarunuenda ni Ella.
“Wow, si Queen Ella!” adda nagkuna. Ket maysamaysa timmaliaw. Adda pay nagsultip. Ania pay, nakiro ti linia gapu ta naibaw-ing ti atension dagiti agpatimbang ken ni Ella. Kunam met no artista ni Ella nga agpaypayapay iti babassit kadagiti padana a makipartisipar iti derby.
“Hoy, lapit na, lapit na!” no kuan kalbiten ti guardia a kaasitgan iti timbangan ti matirtiritir ti tengngedna nga akimbatang nga agpatimbang.
Dua laengen nga agpatimbang ti sarunuenda idi yaon ni Elmer dagiti manokda iti umuna a plastik. Inyawatna ti maysa ken ni Ella ket inubbana ti maikadua.
“Kaninong entry?” sinaludsod ti lakay a maysa kadagiti mangimaton iti timbangan.
“Queen Ella!” Ni Elmer ti simmungbat.
Pinatakder ni Ella ti manokna iti timbangan. Ngem imbes a kitaen ti lakay ti dagsen ti manokna, intal-ona ketdi ti degrado nga anteohosna, nagimukat sa minulenglenganna dagiti muldotan a luppo ni Ella.
“Hoy, trabaho, trabaho!” adda nagkuna iti likud.
Nabainan ti lakay. Ngem imbes nga isimpana ti anteohosna, inikkatna ketdi sa nagkikinnamat ti kiremna a nakarupanget a mangipaspasir kadagiti numero ti timbangan. Nagkakatawa dagiti nakapila.
“Magsalamin ka! Damatan ka na ma-el ka pa kasi!”
“Tarantado! Tatanda ka rin, gago!” insungbat met ti lakay.
Bimtak la ket ngarud ti katkatawa dagiti tao.
“Malalaki ang mga manok ninyo pero magaan sila,” kinuna ti para lista iti timbang idi malpas da Ella iti pagtimbangan.
Agdagsen ngamin ti immuna a natimbang iti 1.8 kilo idinto ta 2.2 kilo ti maikadua ken 2.3 kilo ti maikatlo.
Kiniddayan ni Dex ni Elmer sa naginnapirda.
“Epektib ti kabarbaro a pormulam a panagpakan ken training-da,” kinuna ni Dex ken ni Elmer.” Pimmardas ken pimmigsada pay.”
Ti akinkanigid a pasilio ti nangiturongan ni Elmer iti bunggoyna idi makapatimbangda. Linabsanda ti pagaataran iti regular a pallot ket simrekda iti maysa a ridaw. Agtungpal daytoy iti intar dagiti cockhouse. Maysa kadagiti kulongan iti maikapat nga intar ti pinili ni Elmer. Immasideg ti agtutubo nga agbambantay ket inyawatna ti tulbek ti ridaw ti pinili ni Elmer a kulongan.
Alas dosen. Dandanin maokupar amin a cockhouse iti akinkanawan nga intar. Nakasangpeten dagiti ’doktor’ dagiti masugatan a manok ket agiinnistoria dagitoy iti puestoda iti likudan dagiti cockhouse pagur-urayanda iti panangrugi ti aksion.
“Agbantay ti maysa ta intay' pay mangaldaw,” kinuna ni Ella.
“Nagbalonkami,” insungbat ni Elmer. “Dakayon ken Johnny ti mapan mangan dita restawran.” Insungona ti agpakanigid a pasilio.
Inruar ti Jong ti balonda iti maysa kadagiti backpack Nabungon iti nalanet nga uggot ti saba ti innapuy ket naikabil met iti tupperware ti naglaok nga adobo nga adidas ken napuskol ti tabana a karne ti baboy. Nangitugotda pay iti tallo a pinggan a plastik ken tallo paris a plastik a kutsara ken tenedor ken plastik met laeng a tabo a paginumanda metten. Imparabaw ni Jong dagitoy iti maysa kadagiti takkab. Innala met ni Dex ti tabo ket intayana iti gripo iti asideg ti puesto dagiti ‘doktor.’
Kinawkaw ni Dex ti tabo sa nangpirit iti innapuy. “Mangantayon, apo,” kinunana ket indissona ti innapuy iti suli iti likudanna.
Iti bassit a restawran ti galiera, nakaorderen da Ella ken Johnny iti pangaldawda ket ur-urayenda laengen ti panangitulod ti serbidora kadagitoy.
“Nagdala ka ba ng pamusta?” sinaludsod ni Ella idinto nga umis-isem a nangperreng ken ni Johnny.
Kas iti sigud, naabak manen dagiti mata ni Johnny. Timmangad sa kinitana dagiti padada a kustomer. “Konti lang. Pero kung manalo ang unang laban natin, i-roll ko!” insungbatna.
“Mabuti kung ganun. Talaga naman walang sigurado sa sabong,” kinuna met ni Ella. “Manipud ita, saankan a dagdagen a pumusta. Makaammokan.”
Inkarigatan ni Johnny a pinerreng ti balasang. Kabarbaro kenkuana ti ayug ni Ella. Agsao koma ngem isu met nga idisso ti serbidora ti dakkel a malukong a naglaon iti bulalo ken saggaysada a babassit a malukong a pagyalisonanda iti digo. Simmaruno ti sabali pay a serbidor a nakatapaya iti dakkel a tray a naglaon iti dadduma nga order-da.
Alas dos idi ipakdaar ti management a nagrikepen ti panagtimbang. Naipakdaar pay a duapulo ket pito laeng ti entry. Adu kano a nangipakaammo iti pannakipartisiparda ti saan a dimteng ta inabotan ti pamarut dagiti materialesda.
Uray no kasta, kinuna met ti management a mangrugi ti laban iti alas tres media kas nailanad iti programa. Gapu i'toy, nagkaribuso dagiti agbambantay kadagiti entry-da iti cockhouse.
Iti puestoda, inngato ni Dex ti abungot dagiti takkab tapno kitaenna ti lugit dagiti manokda.
“Kasano?” sinaludsod ni Ella.
Pinatangad ni Dex ti tanganna. “Namaga ti lugitda,” insungbatna.
Nagpakada ni Elmer tapno ammuenna ti numeroda ken no asino ti umuna a kalabanda. Inruar met ni Ella ti insaganana a listaan ti panagpustana.
Saan a nagbayag, nagsublin ni Elmer. “Maikasangapulo ket dua ti umuna a labantayo,” impakaammona.
“Asino ti kalabantayo?” sinaludsod ni Dex.
“Stingray ni Tobias ti Cagayan!” insungbat ni Elmer.
“Di ba siya ang champion sa nakaraang derby sa Ipil?” sinaludsod met ni Ella.
“Oo, ngem no problem. Yakang-yaka!” inkatawa nElmer. “Tsamba, kunada man iti panangabakna ken ni Fe Garcia a nagkampeon idiay Ilagan.”
Nagtungtung-ed ni Ella. Saan a kas kadagiti immuna a pannakilabanna, awanen ti aniamanna kenkuana asino man ti kasangona. Nakalabannan dagiti maibilang a big time iti Caloocan ken Malabon ket ganggannaeten kenkuana ti nerbios.
Saan a nagbayag, nagkarasakas sa kasla natibab ti mikropono. Ammon ti bunggoy a mangrugin ti derby.
(Maituloyto)
Napalabas: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
