Nobela ni DIONISIO S. BULONG
Naipablaak iti Bannawag, nangrugi iti Marso 11, 2013 a bilang.
(Maika-31 a Paset)
NAPAIT ti isem ni Anding a nangsallabay ken ni Elmer. “Kunak man no nagkinnaawatanta, kailian,” kinunana. “Pinaaymo ni boss, sinayangmo met ti one hundred fifty thousand-mo. Dimo man la impagpagapu iti panagkailianta.”
Inikkat ni Elmer ti takiag ni Anding iti abagana ket sinangona daytoy. “Sori, ngem diak met nagkumit kenka. Diak kabaelan nga aramiden dayta iti amok. No kayam ken ni Bitangcol, saan kaniak,” kinunana. Rinukodna ni Anding. Nataytayag daytoy ngem isu ngem naraprapis.
Nagkatawa iti nakapsut ni Anding. “Nasuroken a sangapulo a tawen nga amok ni boss. Awan pagkunaak kenkuana. Kasapulanna unay ita ti tulong ket imbagak a kasaritaka. Iti nagsasaruno ngamin a pannakaabakna, dandani awanen ti gumatang ‘ti breed-na. Ammom metten, business met ti pallot. Iti pannakaabakna manen ita, ad-addan a pumigsa ti Derriyab Farm. Ammo dagiti tao nga isu ti paggatgatangam ‘ti manokmo.”
Nagtungtung-ed ni Elmer. Uray kaskasano, adda met panagraemna ken ni Anding. Kas kenkuana, ammo daytoy nga isakit ti amona isuna laeng ta agduma ti wagasda. “Diak kabaelan nga ilako ti panagtalek kaniak da Ella ken Mang Bianong. Pudno, small time-da ngem diak maisukat ti panagkakaduami. Sige,” kinuna ni Elmer ket tinallikudannan ni Anding. Pudno, napalusposanna ti siento singkuenta mil, ngem nalag-an met ti riknana. Kangrunaanna, maisarangna latta ti rupana kadagiti kakaduana.
Galiera Queen (MAUDI A PASET)
Kasta uray ti ariwawa dagiti kakaduana a nadanonna iti cockhouse. Adda itangtangad ni Dex a botelia ti danum ngem nalang-abna met nga agat-empelayt. Saggaysa met dagiti ima ni Jong iti botelia ti beer a pagsinsinnublatenna nga itangad idinto a Coke kada Ella ken Johnny. Igpil pay laeng ni Ella ti tropeona.
“Intayon. Ituloytayonto ti hapihapi idiay farm!” kinuna ni Elmer.
“Yes!” inkiraud ni Dex.
“Yes!” insungbat met ni Jong ket kasta unay ti garakgakda a naglilinnipak iti dakulap.
Iti lobby, kunam la no artista iti pelikula ni Ella a sinabat dagiti makidinnakulap ken agkiddaw iti pannakiretratoda kenkuana. Nagangayanna, nalabesen nga ala una iti parbangon idi palusposanda ni Ella.
Ngem idi rummuardan iti pasdek, sinabat ida ti nalamiis nga angin ken parais.
“Ditoykayon ta yasidegko ti lugan,” kinuna ni Johnny. Tinarayna ti nangiparadaanna iti kotsena.
Apagluganda, nagbalinen a bayakabak ti parais.
“Kitaem, Johnny, no adda pay nakalukat a paglakuan,” kinuna ni Ella idi unorendan ti Quirino Highway a sumrek iti Bayan wenno sentro ti Novaliches.
Ngem nakarikepen dagiti groseria iti sentro. Pagsayaatanna, adda nakalukat a tianggi iti abay ti maysa a beerhouse. Impaigid ni Johnny ti luganda iti batog ti tianggi.
Inyarpaw ni Elmer ti paniona iti ulona sa timmaray a nagkamang iti sagumaymay ti tianggi. “Tatlong college na empelayt,” kinunana iti lakay nga agbambantay.
Nagtalangkiaw ti tindero. “Anong college? Tindahan ito. Magsalamin ka nga!” Nagdusngi ti lakay.
Nagkatawa ni Elmer. Napanunotna a di maawatan ti tindero ti lengguaheda kada Dex. “Malaking bote ng empelayt, tiyong!” kinunana.
Makais-isem nga agngilngilangil ti tindero a nangrabsut iti supot a plastik a nailansa iti maysa a poste sa kinargaanna iti tallo a botelia ti arak.
Nangiruar met ni Ella iti lima gasut ket inyawatna ken ni Dex. “Bumili ka ng pulotan ninyo. Ilasinannak iti lima katudok a barbecue a pangrabiik. Sika, Johnny, ania ti kayatmo?” kinunana.
“Diak mabisin,” insungbat ni Johnny. Imbatogna ti lugan iti aglaklako iti barbecue iti sango ti beerhuse.
Inuksob ni Dex ti tisertna sa imputipotna iti ulona. Arintarayen nga immasideg iti agtuntuno. Isu met a dumteng dagiti agabalayan. Di nabigbig dagiti dua a lallakay. Agkatkatawa ti napampandek a nangtapik iti guardia ket naglayondan iti uneg.
Limapulo a katudok ti ginatang ni Dex. Pinailasinna ti lima a para ken ni Ella.
Sagsaggaysan ti lugan iti Quirino Highway isu a layon ti panagpataray ni Johnny uray agin-indurog pay laeng ti tudo. Madamdama pay, addadan iti ruangan ti Mendoza Subdivision.
“Hangkan nga agbosina, Johnny,” kinuna ni Ella idi umasidegdan iti ruanganda. “Idissaagnak dita sango ti ruangan ta ilayonmo ida dita sango ti mini-farm.”
Apagserrek ni Ella iti kuartona idi aguni ti selponna. Kinitana ti umaw-awag. Ni Elmer.
“Bakit? Ha? Baka nakalimutan ni dad isara nang magpakain ng manok! Ha? Maraming nawawalang manok? Anak ng… Sige, pupunta ako riyan.”
Lukluktanen ni Ella ti ridawda idi rummuar ni Mang Bianong iti siledda. “Kasangsangpetyo?” kinuna ti lakay a manglidlidlid kadagiti matana.
“Napasok na naman ang farm,” kinuna ketdi ni Ella. Nangala iti maysa a payong iti pagisab-itan iti abay ti ridaw.
“Susmariosep!” Namurmurayan ni Mang Bianong. Kinamakamna ni Ella iti ridaw. Linislisna ti gayadan ti padiamana sa nangala iti dakkel a payong.
Nakapanawen ni Johnny idi makadanonda iti sango ti ruangan ti mini-farm. Kinita ni Mang Bianong ti rikep. Awan met ti pagilasinan a napuersa a naluktan ti ruangan.
Nadatnganda da Dex ken Elmer a mangbilbilang kadagiti teepee a naawanan iti manok. Adda met ni Jong iti nakaibalayan dagiti dumalaga agraman dagiti aguk-ukop.
“Ilan ang nawawala?” sinaludsod ni Ella.
Sangapulo ket dua agraman ti ganador ken dagiti bumaro a putotna,” insungbat ni Dex.
“Pati dagiti baldado a nangabak iti ulotan dida pinakawan,” innayon ni Elmer.
“Innalada pay ti dua nga mangukop agraman ukopanda,” impakaammo met ni Jong.
“Di pay la mapisti dagiti animal!” saanen a napengdan ni Mang Bianong ti panagilunodna
“Saan kaya dumaan ang mga magnanakaw?” kinuna met ni Ella.
“Nagagdanda. Kapampanawda siguro. Nabatida ti agdanda ditoy uneg, dita asideg ti ruangan,” insungbat ni Elmer.
“Itay nakastrek ti maysa, linuktanna ti ruangan. Nalipatanda ti agdanda itay pumanawda," impasaruno ni Dex.
“Awan ti napukaw dita kalapawmo?” kinuna manen ni Mang Bianong.
Nagdardaras a napan iti kalapawna ni Dex. Kinitana ti kabinet a pagiduldulinanna kadagiti agas dagiti tarakenna. Ad-addan ti pungtotna idi maduktalanna nga innala pay dagiti mannanakaw dagiti bitamina.
“Nagadu ti matmatay a naimbag a tao apay a saan a dagiti kasta a tao ti masal-it!” inkiraud ni Dex.
Kalpasan a mapennekda nga awanen ti sabali a natakaw a manok, imbaga ni Mang Bianong nga agapuyen da Dex iti pangrabiida. Ngem idi alaen koman ni Dex ti kalderona iti tagaangna, napanganga ta awanen daytoy. Nagapuy pay itay sakbay a pumanawda tapno adda pagsangpetanda a kilabbanen. Inwarasna ti panagkitana. Ket uray la nagriaw iti pungtotna idi makitana ti kalderona a naiwara iti sirok ti sagpatan nga awanen ti nagyanna. Iti abay ti kaldero, adda tallo a pinggan a pinagtutuon met dagiti mannanakaw ken maysa a lata ti sardinas.
“Bagas ti 'ninayo!” inriaw ni Dex.
Sinutsotan ni Ella ni Dex. “Tama na, Dex. Wala tayong magagawa, naisahan tayo eh! Bay-am ta ikkankanto ‘ti igatangmo iti bagas ken sardinas!”
Nagtungtung-ed met ni Mang Bianong. “Sibsiblokandan dagiti manoktayo manipud idi mangab-abakkayo,” kinunana. “Idi siak laeng ti makipalpallot awan a pulos ti nagpanggep nga agtakaw iti tarakenko.”
“Kasano ngamin, dad, ket mairanranudda kenka?” inyisem ni Ella.
Nagkuretret ti muging ti lakay. “Mairanranud?”
“Wen, dad! No mangilabanka, kontraenda ta ammoda lattan a maabak ti manokmo!”
Immawer ti pungtot ni Dex. Pimgaak ket naisurot da Elmer ken Jong.
Ania ngarud, kinudkod laengen ti lakay ti ulona. “Ket komusta ti labanyo?” sinaludsodna.
Umis-isem ni Ella a nangkita kada Elmer. “Sabihin mo, Elmer, kung ano ang nangyari!” kinunana.
“Boss, champion tayo!” saanen a nagpauna ni Dex a simmungbat.
Kasla timmayok dagiti buok ni Mang Bianong iti nangngegna. “Totoo?” kinitana ni Ella.
“Of course, dad, totoo!” agkatkatawa ni Ella a nakilinnitak iti dakulap dagiti kaduana.
Iti ragsak ni Mang Bianong, naarakupna ti balasangna. “Anian, anian!” nayesngawna a sipapannakkel. Uray no ad-adu nga amang ti pannakaabakna iti pannakipalpallotna, kampeon metten ti panagriknana iti bagina gapu iti panagkampeon ti balasangna.
“Asino ti nakalabanyo iti kampeonato?” sinaludsod ni Mang Bianong idi agnadnad ti riknana,
“Ni Mister Bitangcol, boss!” Ni Jong ti simmungbat.
“Wow! Bigtime gayam ti inabakyo!”
Ket uray kaskasano nayaw-awan ti grupo ti panangserrek dagiti mannanakaw iti mini-farm gapu iti panagiinnistoriada iti panagkampeonda.
NALUKAG ni Ella iti pannakatoktok ti rikep ti kuartona. Ni Sary ti immuna a napanunotna a nagtuktok.
“Mauna na kayo. Mamaya na ako kakain,” kinunana.
“Di mo ba babatiin ang mommy mo?”
Bimmaringkuas ni Ella idi mangngegna ti timek ni Mang Bianong. Kablaawan? Ket nakarikna iti bain. Iti pannakaringgorna iti pallot, nalipatanna pay ketdin ti kasangay ni Manang Mameng. Iti kallabes, no mano pay a lawas sa agkasangay ti inana, pagsarsaritaandan ken Mang Bianong no ania ti pangsorpresada ken ni Manang Mameng iti kasangay daytoy. Nagsagaysay ni Ella sa tinurongna ti ridaw ti siledna. Awanen ni Mang Bianong. Dinardarasna ti immulog. Nagtarus iti banio tapno agdiram-os. Idi malpas, nagtoktok iti siled dagiti dadakkelna sa induronna ti rikep. Awan dagiti dadakkelna. Isu met nga agidasar iti pinggan ni Sary iti lamisaan.
“Nasaan si mommy?” sinaludsodna. Nagallingag ta nangngegna ti panagpatpatang dagiti dadakkelna.
“Sa mga orchid, ma’am,” insungbat ni Sary.
Arintarayen ni Ella a nagturong iti ridaw. Ngem nagsarimadeng idi sumrek koman iti ruangan a kumamang iti yan dagiti orkidia ti inana. Agsingsinglot ni Manang Mameng bayat ti panangpapugsitna iti ‘pataba’ kadagiti orkidiana.
“Saan, ano ka ba ‘my!” kinuna ni Mang Bianong nga agmumuestra. “Kasano a malipatan ‘ta anakmo a bertdeym?”
“Dati, isu pay ti mangriing. Talaga ketdi a puro pallot lattan ti pampanunotenna. Ania ngarud ket isu ti insurom kankuana!” Nagsinglot latta ni Manang Mameng.
Umirut ta umirut lattan ti panaganges ni Ella. Pudno, saanna koman a nalagip a kasangay ti inana no saan nga inriing ti amana. Ket tinarayna nga inarakup ken inagkan ti inana.
“H-happy birthday, mom!” dandani di simngaw ti timek ni Ella. “Sorry, so sorry, di ako nagising nang maaga para batiin kita tulad nang dati!”
Kastay kunadan, ti maysa nga ina, inanto latta uray man adda pagkurangan ti anakna. Ket naawan a dagus ti sentimiento ni Manang Mameng. Inarakupna met ni Ella ket aglulua a no namin-ano a nagtilmon tapno sumngaw ti timekna. “Thank you, nakkong, thank you!”
“I love you, mom! Sorry talaga!”
Naluyaan ni Mang Bianong ket narba ti rupana a kumitkita kadagiti agina. “K-kunak ‘garuden, inada, di malipatan ‘ta anakmo ti kasangaymo!” Nagkulot ti boses ni Mang Bianong.
Inyamlid ni Manang Mameng ti bukot ti dakulapna kadagiti matana. Kinitana ti asawana. Ket imlek nga aglulua iti kinalaad ti panaglibbilibbi ni Mang Bianong.
Rimmuk-at met ni Ella. “Bakit, mommy?” Dina met naigawid ti panagkatawana idi makitana ti langa ti amana.
“Bianongka a talaga. Sobra met ti panagdramam!” kinuna ni Manang Mameng ket inamlidanna manen dagiti matana.
“Ania ngarud ket makasangitak met iti itsurayo nga agina!” kinuna met ni Mang Bianong sa intallikudna ti nagpangres.
“Mag-dinner tayo sa Primero Casa Pilipino!” kinuna ni Ella idi mamigatdan. “Ako ang taya!”
“Saan ‘yon?” dinamag ni Mang Bianong.
“Dita Scout Torillo, bandana ‘ti Morato.”
“Naragragsakak pay no awisentayo met dagiti gagayyemtayo,” kinuna met ni Manang Mameng.
“Okey lang, basta ako ang taya. ‘Sino ti kayatyo nga imbitaran?” sinaludsod ni Ella.
“Pamilia Cortez, da Pareng Fernando ken Mareng Lorena!”
“A, da Tricia? ‘Sino pay, mom?”
“Uray isuda laeng. Awisenyo metten da Elmer, Jong, ken Dex. Dakayo, no adda kayatyo nga awisen. Kabayatanna, makimisatayo no malem. Sabado ita, anticipated mass no malem.”
“Ikaw, dad? Para makapag-reserve ako sa Primero Casa.”
“Mangpanunotak pay,” kinuna met ni Mang Bianong. Ngem kellaat a nagkatawa. “Ni Johnny gayam, baka malipatam!”
“Wen gayam!” Nagkatawa ni Ella. Kinitana ti inana. “Ania pay ti kayatmo a gift, mommy?”
Napunas ti isem ni Manang Mameng. “Diak kalikaguman ti material a banag, anakko. Ammomon no ania ti kayatko,” insungbatna.
Nagkinnita da Ella ken Mang Bianong.
Immisem ni Ella. “Bakit, mommy, di ka ba natutuwa sa mga trophy ko? Marami na akong tagahanga. Saan nga asino la dita ti maikkan kadagiti kakasta a trophy!”
“Tropeo para iti tungpal biag a gapuanan ti kayatko, anakko.”
Nagkinnita manen dagiti agama. Kinuti ni Mang Bianong dagiti abagana.
Kinita ni Ella ni Manang Mameng. Serioso manen ti rupa ti inana. “Cheer up, mommy. Birthday-m, rumbeng a naragsakka!” Inigupna ti kapena sa timmakder ket tinurongna ti telepono iti salas. “Awagak ti Primero Casa ta agreserbaak. Manotay' amin? Diak patien nga umay da Elmer. Kaykayat dagidiay ti agpupulotan dita mini-farm ta maaramidda ti kaykayatda.”
“Manotayo?” kinuna met ni Mang Bianong.
“Datayo a tallo, tallo met da Pareng Fernando, ni Johnny… Sika, a, no adda pay awisem,” kinuna met ni Manang Mameng. “Diak sigurado kadagiti dadduma a gagayyem ta bigla daytoy. Siempre, adda bukodda nga iskediul.”
“No kasta, sangapulo lattan,” kinuna ni Ella idinto ta indayalna ti telepono.
Kalpasan a makatawag ni Ella iti restaurant, insublatna ni Johnny.
Iti Quirino Highway, nalukatanen ti balo a para dalus ni Johnny ti klinika. Napudot manen ti ulo ni Johnny iti balo ta nalipatan daytoy a dinalusan ti kulongan dagiti babassit nga aso nga ag-agasanna. Agasem ta naipasabat ketdin iti panagsuyaabna a bimmangon ti angseg ket buyok ti rugit dagiti aso?
“No mapunnuanak, kissayak ti sueldom!” inkusilap ni Johnny iti balo a mangdaldalus iti kulongan dagiti ayup.
“Si sir naman. No agsasao kunam la no nakadakdakkel ti sueldok,” immisugsog met ti balo. “Singkuenta a pisos laeng ti sueldok iti inaldaw, kissayanyo pay laeng? Maawa naman kayo!”
“No dimo met ar-aramiden ti trabahom!”
“Ar-aramidek ngaruden. Ni boss met, napudot unay ti ulona. Mangasawakay' ngaminen ket!”
Kasla naisit ni Johnny iti nangngegna. “Ania ti kayatmo a sawen, agbayogakon? Hoy, Margarita, adu ti nobiak tapno ammom. Dayta la ad-adik a mangasawa!” indil-agna.
“Ewan!” inyellek met ti balo a bulonna a rimmuar tapno punasanna ti desarming a rikep ti dakkel a ridaw ti klinika.
“Ne, ti anak ti…” di naituloy ni Johnny ta isu met nga agkiriring ti telepono. Ngem sakbay a makakuti tapno mapanna sungbatan, iggemen ti balo ti telepono.
“Sandali lang, ma’am!” Inapput ti balo ti receiver sa kinitana ni Johnny. “Boss, maysa kadagiti kunayo a nobiayo!”
Sinibbarut ni Johnny ti telepono. “Hello! O, ikaw pala, Ella. Ikaw naman, ba’t ako maisturbo? A, birthday ni Tita Mameng? Dinner no malem? Okay, okay. Sige, bye-bye!”
Immawer ti suron ni Johnny iti balo. Kinitana daytoy. “Inka gumatang iti lansones-Camiguin. ‘Tay nai-basket a para regalo iti birthday. Keep da change!” kinunana ket inyawatna ti bukel a lima gasut iti balo.
Nagdiwig ti katulongan. “Si boss naman!” inyayug ti balo. “Tallo gasut ti sangakilo a lansones-Camiguin. No mai-basket, dua kilo. Nakurang pay ‘toy intedyo.”
Ninayonan ni Johnny iti sangagasut. “Tumawarka tapno adda suplim. Inkan!”
Ket nakamisuot a timmallikud ti katulongan.
MAKALULUA nga umis-isem ni Manang Mameng a nagtugaw iti abay ni Mang Bianong kalpasan ti napaut a panangikararagna iti panagyamanna iti pannakadanonna iti maikanem a pulo a panagkasangayna. Sinapul ti dakulapna ti dakulap ni Mang Bianong a naiparabaw iti luppona ket inlagana dagiti ramayna kadagiti ramay ti asawana. Saan koma pay nga agtugaw no saan nga opertorio.
Inkaut ni Mang Bianong ti kanigidna iti bolsana idi agkaribuso ti nalukmeg a babai a kaabayna a mangbukitkit iti wallet-na. Awan gayam ti naibolsana a para limosna.
“Bakit ‘yan lang?” kinuna ti asawa ti babai.
Kinaut manen ti babai ti wallet-na. “Okey na ito,” kinunana.
“Sikan ti mangitinnag,” kinuna ni Mang Bianong ken ni Manang Mameng.
“Ako na,” kinuna ni Ella ket inyaonna ti naisobre nga itinnagna.
“Tama na ba ito?” sinaludsod ti babai a kaabay ni Mang Bianong idi makadanon ti bassit a basket kadakuada. Inukradna ti bukel a lima gasut.
“Okey!” Natung-ed met ti asawa daytoy.
Umis-isem a nagtung-ed ti kolektor ket nayallatiw ti basket kada Mang Bianong.
Anian, nakuna laengen ni Mang Bianong iti unegna. Inyawatna ti basket iti kaabay ni Ella idi maipisok ni Manang Mameng ti sobreda. Kinitana ti kaabayna. Nakatangtangar ti timid daytoy a kasta unay ti panagpaidna idinto a nakasarang la ngaruden ti bentilador kadakuada.
Nalabesen a maikapito idi malpas ti misa. Pagsayaatanna, ammo ni Mang Bianong ti nangilikawanna iti pimmag-ong a kotsena ket nalisianda ti nakaro a trapiko a gagangay no kastoy a Sabado. Isu a tallopulo laeng a minuto, addadan iti parking area iti sikigan ti Primero Casa Pilipino iti Scout Torillo.
(Maituloyto)
Napalabas: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
