Inanamongan ti Bangsamoro Parliament ti nabayagen nga ur-urayen a Bangsamoro Indigenous Peoples’ Act (BIPA) ti 2024 iti maikatlo ken maudi a pannakabasana bayat ti special session a naangay idi Disiembre 10.
Inanamongan ti 63 a kameng ti parliamento, awan ti di nagbotos wenno nangsupiat, ti BIPA a maawagan pay iti Indigenous Peoples (IP) Code, a maysa a kangrunaan a linteg a masapul a maipaulog bayat ti transition period iti babaen ti Bangsamoro Organic Law (BOL).
Kas sagudayen ti BOL, ti Bangsamoro Transition Authority (BTA) ti Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) ti natudingan a mangbukel iti IP Code, maysa kadagiti innem a kodigo a manamnama a maipasa sakbay nga aggibus ti terminoda ken iti tiempo ti umuna a BARMM Parliamentary Election inton umay a tawen.
Naipaulogen ti BTA dagiti dadduma pay a pagalagadan kas iti Administrative Code, Education Code, Civil Service Code, Local Governance Code, ken Electoral Code.
Bigbigen ti BOL dagiti grupo ti IP iti rehion kas Non-Moro Indigenous Peoples (NMIP), a pakabuklan dagiti Téduray, Lambangian, Dulangan Manobo, Erumanun Ne Menuvu, Higaonon, B’laan, Badjao, Sama Dilaut, Jama Mapun, Sama Bangingi, ken Sama Pangutaran, ken dadduma pay.
Adu kadagitoy a grupo ti IP ti agindeg kadagiti aw-away a paset ti probinsia ti Maguindanao ken iti dadduma a purok iti Special Geographic Areas.
Maibatay iti IP Code, mabibig dagiti kalintegan dagiti IP iti bukodda a daga (ancestral domain), a maawagan iti fusaka ingëd, a pakairaman dagiti daga, kabakiran, karayan, ken dadduma pay a natural a rekursos a sigud a kukua ken us-usaren dagitoy a komunidad. (Keith Bacongco/Manila Bulletin//Lito Hilidon/Bannawag)