Nabigbig ni Anna Mae Yu Lamentillo, founder ti NightOwlGPT ken kolumnista ti Manila Bulletin, babaen ti AI & Learning Award iti inaugural a She Shapes AI Global Awards, iti pannakapadayaw ti pioneering work-na iti pannakatagiben dagiti pagsasao ken digital inclusion para kadagiti mailanglangi a komunidad iti sangalubongan.
Naipaay ti pammadayaw iti University College London (UCL) babaen ken ni Propesor Angela Aristidou, maysa a fellow iti Stanford Digital Economy Lab ken ti Stanford Institute for Human-Centered AI. Impaganetget ni Aristidou ti panagkumit ni Lamentillo a mangaramat iti artificial intelligence (AI) para iti lingguistiko ken kultural a dibersidad iti Filipinas, a dinakamatna a maysa a pammaneknek ti NightOwlGPT no kasano a ti AI ket mabalin nga agpada a grassroots ken scalable. Babaen ti panangipaay kadagiti ramit a mamagbalin iti digital a lubong nga ad-adda a maakses dagiti saan unay a maikankano a komunidad, ranrangtayan ni Lamentillo dagiti giwang iti representasion ken mangidurdur-as iti real-world impact.
Itantandudo ti She Shapes AI Global Awards dagiti babbai a mangidadaulo iti responsable nga inobasion ti AI, a mangsakup kadagiti nadumaduma a tay-ak a kas iti edukasion, demokrasia, panagbangon iti kappia, pannakasustiner ti aglawlaw, ken transparency ti media. Pinili ti She Shapes AI Global Award Council dagiti nanngabak, a pakairamanan dagiti internasional nga eksperto iti AI, negosiante, ken thought leaders.
Intampok ni Dr. Julia Stamm, founder ti She Shapes AI, ti kapateg ti nagduduma a panangidaulo iti panangsukog iti masakbayan ti AI:
DOTr, nangisaad iti station timer iti EDSA Busway station
“Addatayo iti maysa a kritikal a kasasaad. No kayattayo ti mangparnuay iti masakbayan a pakausaran ti AI a para iti amin, masapul a siguraduentayo a sinukog dayta ti kaaduan, saan a ti manmano laeng,” kinuna ni Stamm. “Babaen ti panangitandudo kadagiti babbai iti entero a sangalubongan a mangidurdur-as iti tay-ak ti AI ken mangitagtag-ay iti addaan epekto a trabahoda, ipakitatayo no ania ti posible no maitunos ti AI ket maitunos kadagiti tagipatgen iti kagimongan ken responsable a prinsipio--a ti balligi ti negosio ken panagaramid iti ‘nasayaat’ ket saan nga eksklusibo.”
Panangpabileg kadagiti Mailanglangi a Komunidad babaen ti AI
Ti premiado nga inisiatibo ni Lamentillo, ti NightOwlGPT, ket maysa a paandaren ti AI a plataporma a nadisenio a mangpreserbar kadagiti agpeggad a mapukaw a pagsasao ken mangpasayaat iti digital literacy. Mangipaay daytoy iti real-time a patarus ken kadagiti ramit ti panagsursuro a mainaig iti kultura, a mangipalubos kadagiti indiheno ken mailanglangi a komunidad--a pakairamanan dagiti adda iti Filipinas, Colombia, Ghana, ken Pakistan--a maaddan access kadagiti oportunidad iti edukasion ken ekonomia iti digital a lubong.
Maysa a kameng ti etnolingguistiko a grupo a Karay-a, nasaksian a mismo ni Lamentillo ti nasken ken madagdagus a panangsalaknib iti kultural a tawid iti panawen ti digital a homogenization. Babaen ti trabahona, sigsiguraduenna nga agbalin a kas rangtay ti pagsasao iti edukasion, pannakapabileg, ken global a partisipasion imbes a makalapped daytoy.
Panangbigbig kadagiti Babbai a Mangsuksukog iti AI para iti Pagimbagan
Kadua ni Lamentillo ti lima pay a naisangsangayan a babbai a napadayawan iti She Shapes AI Global Awards, a tunggal maysa ket mangiparparangarang no kasano a ti AI ket mangiturturong iti positibo a panagbalbaliw:
- Alicia Combaz (AI & Democracy Award) – Founder ken CEO ti Make.org, a mangpabpabileg iti nasurok a 10 a milion nga umili tapno mangbukel iti annuroten ti publiko babaen ti AI-powered civic engagement.
- Branka Panic (AI & Peace Award) – Founder ti AI for Peace, a mangdebdebelop kadagiti solusion a paandaren ti AI tapno malabanan ti hate speech, mapasayaat dagiti imbestigasion iti karbengan ti tao, ken mangpadur-as kadagiti early warning system kadagiti lugar ti paggugubatan.
- Diana Gutierrez (AI & Nature Award) – Founder ken CEO ti Optim.ai, mangidadaulo kadagiti panagisayangkat tapno mangtimon ken mangkissay iti epekto ti AI iti aglawlaw babaen dagiti ramit a kas iti GreenIMPACT Calculator.
- Jenny Romano (AI & Media Award) – Co-founder ken CEO ti The Newsroom, mangipapaay kadagiti ramit ti AI a tumulong kadagiti periodista a mangberipikar ken mangimapa iti impormasion, mangpasayaat iti accuracy ken transparency iti sangalubongan a panagireport iti damag.
- Dr. Elizabeth M. Adams (AI & Thought Leadership Award) – Maysa a global expert iti responsable a pagannurotan ken etika ti AI, nga agtartrabaho a mangipatungpal kadagiti ethical AI framework ken makipapaset kadagiti policymaker iti sangalubongan.
Maysa nga Addang nga Agturong iti Ad-adda a Nairaman nga AI Future
Maysa nga opisial a mabigbigbig nga affiliated event ti aris 2025 AI Action Summit ti The She Shapes AI Awards, a mangpatpatibker iti kritikal nga akem dagiti nagduduma a timek iti panangsukog iti sangalubongan a pagannurotan ken inobasion ti AI.
Iparparangarang ti panangabak ni Lamentillo ti nalawlawa a panagtignay nga agturong kadagiti solusion a paandaren ti AI a mangipangpangruna kadagiti tattao, planeta, ken panagrang-ay. Babaen ti panangitipon kadagiti grassroots efforts nga addaan iti scalable technology, pampaneklneka ni Lamentillo ken dagiti kakaduana a napadayawan a ti masakbayan ti AI ket masapul nga inklusibo, etikal, ken silulukat para iti amin.
