ALLON TI BIAG: Walo A Dekada A Panagdaliasat (40) 2
ITI SUMUROK-KUMURANG a tallopulo a luglugar a nages-estasionan ‘toy numo, kapautan a nakaisagudak iti unos ti panagbiagko idiay 3667 South Yorkshire Road, West Valley City, Utah: sangapulo-ket-pito a tawen.
Dandani agpapada iti kadadakkel dagiti agkakaarruba a balbalay iti aglawlaw. Dua a kadsaaran sa adda pay basement-da.
6,098 kadapan a kudrado ti kalawa ti lote, 1,098 kadapan a kudrado ti kalawa ti dua kadsaaran a balay nga addaan uppat a kuarto ken dua a pagpaknian. Adda garahe iti sirokna a para iti dua a kotse. Adda sangapuon a kayo iti sango ti balay iti laud. Manipud iti kalsada, maibaga a dakdakkel ngem ti dua a kaabayna iti kanigid ken kanawan ta agarup sumalog ti sementado a driveway a kumamang iti garahe. Iti sikigan ti driveway iti kanawan, adda pito katukad a sementado nga agdan a kumamang iti ridaw, a no sumrekka, adda agpababa a kumamang iti basement, ken agpangato a kumamang iti maikadua a kadsaaran.
No koma palanggana, agliblibiang ti riknak iti ragsak iti damo a panagmattiderko a mangbuybuya iti balay!
Nupay adda bassit idin naurnongmi a gamgamigam a nakairaman dagidi donasion, agkurang pay! Sabali manen a tulong ti masapul! Iti daydi a gunaway, masapulko ti kaduami nga agibunag kadagiti gargaretmi. Napukaw sa ketdi idin a namimpinsan ti babainak ta awanen ti babainko, wenno nagruamak metten ta kaslaak met la di makagunayen nga awan ti mangkibin kaniak? Kasla natrapalanen ti kabengbeng ti rupak!
Asino manen ti inasitgak? Daydi Brother John Ball; naimbag ta saan a nakarkarsan ti pannakaawatna.
Awan ti reklamona, wen a dagus ta dua met la a kalsada ti nagbaetan ti Harvey ken ti Yorkshire. Truck ti intugotna a nagikargaanmi kadagiti inyakarmi a gamigam.
Dakami ken ni Samar (wenno Sinamar) ti nagyan iti Masters Bedroom iti ngato. Nagsinsinan da Jojo ken ni Chichi ti akinlaud a dua a kuarto. Daydi tatang a Clemente-Minti-Pedro-Illo-Onor ken ti maikadua a pamiliana iti basement—pinagballinko a dakkel a kuarto ti sigud a food storage dagidi Johnson, kas panangtungpalda iti bilin ti Simbaan kadagiti miembro, nga agsagana iti di mapakpakadaan a pakasapulan.
Inimasko ti naturog iti immuna a rabiimi iti ‘immuna a balaymi’ iti America! Panunotenyo laengen, a, ti agpapaus nga agbalay—ditoy America!
Ngem idi nagriingak iti kabigatanna, impalawlawko ti panagkitak iti uneg ti balay.
Adu pay ti kasapulanmi. Nangnanggegko idin ti RC Wiley a paggatangan iti masapsapul iti balay. Miembro kano ti Simbaan ti akinkukua.
Nabukel ti plano iti panunotko: idiayto ti paggatangak! Masapul pay a papintasek ti credit history-k tapno maikariak a mangala iti tintinnagak.
Napanunotko a tapno sumayaat ti teggedko ket talkendak dagiti pagtagilakuan a lakuan iti matintinnagan a kasapulan iti balay, masapul a mangsapulak iti nasaysayaat a trabaho.
Naammuak nga agaw-awat ti Humanitarian Center iti empleado. Pasdek dayta ti Simbaan a mangasikaso kadagiti adu a bambanag a donasion iti nadumaduma a kompania iti America. Binulbulto, tinuntonelada ti luplupot ken no ania la ditan nga idundonar ti simbaan kadagiti nadumaduma a luglugar iti lubong a binasnot ti nadumaduma a didigra. Saan nga irakrakurak ti simbaan ti itutulongna kadagiti makasapul ngem saan a palimed dayta kadagiti miembro.
Tumulong pay kadagiti empleadona a mangidur-as iti kasasaad ti panagbiagda. Nababa laeng ti sueldo, ngem adu ti benepisio a maited kadakuada. Kas koma ti libre a panangesponsor ti Humanitarian Center kadagiti mayat nga agadal iti panarasan a kurso a kas iti computer science. Adda pay libre a pangaldawan dagiti trabahador iti met laengen uneg ti pasdek. Kasta met a no breaktime, mabalinmo ti agsursor kadagiti binuntuon a luplupot, ul-ules a nabebengbeng ken nadumaduma a banag ket mangpidutka iti kayatmo a yawid.
Isu nga uray no nababa ti sueldo idiay Humanitarian Center, insukatko iti trabahok idiay Holiday P.M. kas custodian—naikawakami a dua iti daydi John Johnson idi agpinnakadakami. Ngem naragsak a namalubos kaniak; indawatna pay ti panagballigik.
Iti panagtrabahok iti Humanitarian Center, adu ti napapateg a banag a nayawidko. Maysa ti maris kudil a briefcase a sibibiag pay agingga ita; isu ti pangik-ikkak kadagiti aruatek nga ibatbatik iti locker-ko idiay Jordan River Utah Temple.
Agsubliak ‘biit iti daydi panangrugik a Sealer idiay Jordan. Masansankami idi ken ni Samar a mapan iti templo agatendar kadagiti endowment—adu ti pagrebbengan dagiti miembro nga aramidenda iti uneg ti templo ngem maysa laeng iti maysa nga isusuknal. Maysa ti endowment kadagiti adu.
Iti naminsan, nagkitakami ken ni Ben B. Banks nga agdama idi a presidente ti Jordan River Utah Temple. Nagakem nga Area President idiay Filipinas nga immuna a nagam-ammuanmi idi temple ordinance worker, ken sealer-ak idiay Manila Temple.
Isu ti nangisingasing iti First Presidency iti pannaka-reinstate-ko a Sealer iti Jordan. Kasta ti awag kadagiti maisubli manen a Sealer. Nagsardengak ngamin a sealer idi immayak iti America gapu iti adu a nakakumikomak.
Nakastrekak dita Salt Lake Community College, dita State Street, saan nga idiay Redwood. Nangalaak iti General Studies, Computer and Office Procedures.
Idi ti damok a makaiggem iti computer! Siguden a nalaingak nga agmakinilia ta nangalaak ngarud iti Steno-Typing iti daydi Samson Technical and Fashion School idiay Quiapo, ket kunak no atiwek dagidi kaeskuelaak a kaduak iti Humanitarian Center, ngem diak pay nakagudua iti ammoda iti computer!
Nadarasak met ketdi a nakasursuro, a!
No adda idi panawenko kalpasan ti pangngaldaw, itarapnosko ti mapan agbidingbiding kadagiti naidonar a daan a computer iti nakaestakanda. No adda ngamin kayatmo, ibagam laeng iti 'bisor ket mapagsaritaanyo ti panangyawidmo.
Saan la nga agkomputer ti naadalko idiay HC. Nakaadalak pay nga ag-operate iti Forklift. Adda batangko idi nga agi-forklift kadagidi kinahon wenno binulto nga agsangpet a donasion, ket ibunagko iti naituding a pakabinsabinsaanda.
Ay ket, yam-ammok met, a, dagidi kakaduak iti puestok. Limakami. Pasig a Puerto Rican dagidi uppat. Baket, lakay, ken dua a babbalasang. Daydi lakay a Justo ti naganna, di makasao ken makaawat iti Ingles; nasayaat met ketdi a tao. Daydi baket ti interpreter-na no kasaritak. Daydi maysa a balasang, Lorena MacLaughlin ti naganna—nakasuratak iti sarita nga imbatayko kenkuana, daydi "Uray Maysa Laeng" a rimmuar iti Bannawag idi Enero 4, 1999.
A, wen gayam! Ti kaaddak idiay HC ti immuna a pannakagatangko iti selpon. Nabiit pay idi a nagruar ti selpon. Nagpintas daydi nagatangko! Apay, kunam? Awan dumana iti paggadgad iti yelo, ha-ha!
SAKBAY A NAGGIBUS ti 1997, inkeddeng da—diak sa pay nailawlawag ti naganda—Sinamar II (Chichi) ken Marlo (Samar Lorenzo) wenno Jojo ti mapan agmision. Isuda laengen idi ti di nakapagmision kadakuada a lima. Nalpas idin ni Lingling—idiay Manila Philippines Mission ti nakaibaonanna, a sakupna ti Palawan. Ni Mimi, naibaon idiay Bacolod. Ah, ni gayam Dondon ti naudi! Dandani di immabot iti edad a 26 a tawen dagiti mapalubosan nga agmision. Mayo idi naaprobaran ti aplikasionna ket Hunio 15 ti kasangayna. Mabuteng ngamin idi nga agpadentis, a kasapulan sakbay a mapalubosanka. Nangrugi idi 2000 ket nalpas idi 2002.
Saan koma metten a palubosan ti Bishopric ti West Valley 5th Ward ni Chichi nga agmision ta imbagada nga ikkanda laengen iti calling iti Ward. Ngem impapilitna, nga arig la makasangit ta arapaapna met ti agmision. Isu nga iti kapipilitna, napaannugotna met la dagidi miembro ti Bishopric.
Kadagidi a panawen, masapul nga adda kuarta a pangrugian dagiti mapan agmision. Binulan a patulodan ti Ward dagiti misionario a kurang ti badyetda.
‘Tay kunak, adda met idin naurnong ni Chichi a pangrugianna babaen ti panagtrabahona idiay Distribution Center.
Ni Jojo ti agtartrabaho idi idiay Shubers, ket uray kaskasano, adda metten pangrugianna. Masapul met nga adda bagi dagiti nagannak, ngem gapu ta yan-anayko ti gastuenmi idi, manmano a nakaipaw-itkami.
Immuna a rimmuar ni Chichi. Adu ti timmabuno idiay West Valley 5th Ward idi despedidana. Serrek ngata ti 1998 idi rimmuar ket nagpaut iti 18 a bulan. Naibaon idiay Oakland California Mission, nga aw-awaganda iti Death Valley, segun iti pannaritana idi simmangpet kalpasan ti panagmisionna.
Hulio 1998 idi rimmuar ni Jojo. Dua a tawen a nagmision. Idiay Hawaii ti nakaidestinuanna. Idi despedidana, timmabuno daydi boss-na ken dagiti katrabahuanna idiay Shubers. Nasayaat daydi bossna uray no isu laeng ti saan a miembro iti pamiliana. Pinabalonanda iti para gastona.
Saan met a naaw-awan dagiti Wiscombe. Paset ti programa ti panagkanta ni Heidi a balasangda. Nalaing nga agkanta dagiti pamilia Wiscombe, ket talaga met a makaguyugoy ti boses ni Heidi—adda idin madmadlawmi a singed iti nagbaetanda ken ni Jojo ngem inungtan ni Chichi ta arigda la kanon ti agkabsat, kas nasaokon.
Adayo la ngaruden da Lingling, Mimi ken ni Dondon, immadayo pay da Chichi ken Jojo! Duduakami a nabati ken ni Samar; arigmi ti ul-ulila a tumatayab a naiwawa iti nalawa a law-ang!
Naimbag ta adda idi a kadkaduami daydi tatang ken dagiti agiina a Norma, Mercy, Mormoray ken Mildred, nga adda iti basement.
Umatras ken umabanteak biit.
Idi babassit pay da Jojo, nasursuruanda nga agubra iti balay. Adda aldaw a batang ti tunggal maysa a tumulong nga agluto, aginnaw, mangidaulo nga agkararag sakbay a maturog ken apaman a makabangonkami iti agsapa. Kasta ti insuromi kadakuada. Ni Jojo, magustuanna ti agpidut iti naiwawa a pusa. Ni Lingling, awan la ti sangkasaklotna no di ti Journal-na; kasla di mabannog nga agsursurat!
Agsubliak biit iti padas dagiti lima iti panagmisionda.
Kasla saan a nayad-adayo ni Lingling ta no dadduma, mapan ti grupona agsesion idiay Manila Philippines Temple. Saan unay a naikawkawa ta adda no kua miembro a taga-Montalban a maranranaanda; kasla pay ketdi saan a nagmision no ar-arigen.
Naipalagip ti panagmision ni Mimi idiay Bacolod iti nagbaetan ti 1995 ken 1997 ta adda naukagak a suratna ken ni Samar a naiturong idiay Montalban a napetsaan iti Disiembre 1996 ngem diak ammo no apay a naitugotko iti Utah. Iti suratna, pasabsabatna ken ni Samar ti maysa a nasuruanda idiay Bacolod ta mapan umawat iti endowment-na idiay Manila Temple. Ania ngarud ti ammo ni Samar idiay pantalan?
Ni Jojo, dandani nasursorna ti entero a Hawaii ta nayakar-akar. Adda daydi baket nga Ilokana a nasuruanna nga uray idi nakasublin iti Utah, agsursurat pay laeng. Nagyamyaman ta dakkel kano ti nagbalbaliwan daydi barona. Idiay Hawaii ti nakasursuruanna nga agsao ken agbasa iti Iloko wenno Ilokano ta agkaraiwara kano ti Ilokano sadiay. Uray ita nalaing pay la nga agbasa ken agsao iti Ilokano—pangpanggepek nga isunto ti mangipatarus iti daytoy ta amangan no diakton kabaelan.
Adu ti napipintas a nayadal kadakuada. Mabalinko nga ipannakkel iti bagbagik laeng ta nakapagmisionda amin a lima.
Maysa laeng ti diak maipagpannakkel a bunga ti panagmisionda. Idi malpasda nga agmision, no sumrekka iti kuartoda, sumabat dagiti agkaraiwara a nagluposan ken gamigamda! Nalipatanda ti naisuro kadakuada a panagidalimanek kadagiti aruatenda. No lalausen ti manarita, kasda la ulegen a naglupos!
IDI AGOSTO, 1999, dandani dimmapo ti kakaisuna a nagrigrigatak idiay Dhahran, ken nakaigapuan ti ipapanawko idiay Montalban. Napateg unay kaniak daydiay a lote ta isu ti dimmakkelan dagiti annakko. Idiay ti ad-adda a nakatubayan ti kinataoda ta mano nga addang la ti kaadayona iti Simbaan no ar-arigen.
Ngem gapu iti pannakakumikomko iti baro a lubongmi, nalipatak ti obligasionko idiay Montalban. Saak la nagbalukattit idi nakaawatak iti surat manipud iti Home Development Mutual Fund Lucena Regional Office, a napetsaan iti Agosto 13, 1999. Diak malagip no kasano a nakadanon iti Yorkshire ta nayadres ti surat idiay Amorsolo, U.P. Diliman.
Nailanad iti surat nga adda utangko a 111,000 a pisos iti innalak a lote ken balay idiay Metro Monataña Village idi Pebrero 23, 1983.
Agparparang kano nga adda di nabayadan a ₱156,784.63 iti uneg ti Mayo 1988-Agosto 1999.
Saan pay a nairaman dita ti dadduma a mabalin a maituon a gatad!
Daytoy ti nadagsen a ballaag ti surat:
We demand for full settlement of your arrearages.
Ngem nainayon met:
...we have thought of giving you the opportunity to settle your account, otherwise we shall proceed with the foreclosure of your property without further notice.
Roberto Dante R. Cortez ti nagan daydi OIC a nagsurat.
Kasano itan?
Kinasaritak ni Samar. Agpadakami iti kapanunotan: masapul a mabayadan ti singsingiren ti HDMF. Ngem sadino ti pangalaanmi iti pagbayadmi? Saan nga ang-angaw ti kantidad a mabayadan.
Adda nakaibaga kadakami a mabalin a yutang ti pateg ti sanikua. Kas koma ti balay ken lote. Home equity loan, kunada.
Nagsapulak a dagus. Adu a rikrikititos ti naglasatak sakbay a naaprobaran. $20,000 ti naipalubos nga utangek. $420 ti mainayon iti nasurok a walo gasut a pagbaybayadko iti balay iti Yorkshire iti binulan. Kiraudenmi no kuan ti pagbagasan!
Ngem inkidemko; intonokuan a panunotek ti ngiwat, mabayadak la ketdi daydiay pakalaglagipak iti panag-Saudik.
Inurnosko ti panagawidko, wenno isasarungkarko idiay Montalban.
Ni Sadiri ti kaduak a nagpasukat iti kuarta a pagbayadko. Adda dollar account-na iti bankona, a nangideposituanna; sa nangiruar iti pagbayadko idiay HDMF. Saan a klaro iti lagipko no isu ti nangitulod kadakami ken ni Lingling idiay Lucena. Malagipko ketdi nga iti idadagasmi a mangaldaw iti maysa a dakkel a panganan idiay Makati, pagammuan lattan ta kimmapsutak ket mapukawen ti riknak. Naimbag ta adda klinika iti daydi a pasdek a nangitarayan kaniak ni Lingling.
Diabetikoak idin.
Kastoy ti paset ti sertipiko ti HDMF a napetsaan iti Disiembre 5, 2000:
This is to certify that Folio 1 account of Lorenzo G. Tabin which was originated by Luzon Develpment Bank was fully paid last December 4, 2000 under PTR No. 16405857.
Kasla kadakkel ti siit ti kandaroma idiay Karayan Parsua ti napag-ot iti barukongko!
Inimasko ti naturog iti tangatang bayat ti panangitayab kaniak ti Philippine Airlines a nangidanon kaniak idiay LAX wenno Los Angeles International Airport a nangalaak iti Delta Airlines a nangisubli kaniak idiay Yorkshire!
NABIIT PAY da Jojo ken ni Chichi iti mssion field idi naglusulos ni Samar iti daydi West Jordan Child Care. Nagsukat ngamin ti mangimaton ket narusanger ti panangiturong daydi simmukat.
Awan simpakada, pagammuan lattan ta iti naminsan nga iseserrek ni Samar, awan metten daydi sigud a direktor.
“I’m the owner and the new director!” kinuna kano daydi nadanonda. Awan ti ammo daydi nalaing a direktor iti panangiturong iti Child Care. Ken tudo ditoy, tudo idiay... ti la agitudo ti paglainganna. A ta isu ngarud ti akinkukua!
Iti sumuno nga aldaw, tallon ti naggigiddan a naglusulos kadagidi kaduana. Uray daydi Judy Hakanson, saan metten a nagbayag.
Idi maawat ni Samar ti naudi a sueldona, nagpakada metten!
Nakastrek iti ABC Child Care and Learning Center. Asideg idiay Yorkshire ket mapagpagnana no diak mapan maala. Adda dagidi babbaket a nakaduana, kas ken ni Nancy Butcher a taga-Granstville, Utah ken daydi Amelia a sigud a taga-Mexico. Ken adda nakaduada a maysa a Filipina/Ilokana ngem diak malagipen ti naganna.
Adda daydi nasayaat a liderda, nga adda annakna a grade schooler, ket no dadduma ung-ungtanna kano ida no mapanda mangan iti pangpanganan dagiti homeless. Mabalin kano ngamin a mapan mangan ti asino man nga awan ti kanenna.
Sabali la daydi kadua ni Samar a mano ti annakna a babassit a saan a maymaysa ti amada. Ti kano rasonna, dina kayat ti maigalot tapno makaala latta ti abasto dagiti annakna, nga aggapu kadagiti ammada. Child support a kunada. Adda maysa a nangngegko a lalaki a dina kayat ti agtrabaho tapno adda rasonna a di mangsuporta kadagiti putotna!
Nadumaduma dagiti pamilia nga agibati kadagiti annakda iti ABC tapno makapagtrabahoda. No agpakan wenno agsukatda iti diaper dagiti ubbing, adu ti madukduktalanda. Dagiti nangisit nga ubbing ti kadadakkelan ti ap-apputen ti diaper-da.
(ADDA TULOYNA)
